Wykład 4. PRZEGLĄD KONCEPCJI ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ 1
1.Ogólna charakterystyka koncepcji zarządzania jakością i kierunki ich zmian w czasie: W historycznym podejściu do zarządzania jako- ścią można wyróżnić następujące podejścia: kontrola techniczna dotycząca funkcji kontrolnych w odniesieniu do wyrobu, stanowiska itp.; kontrola jakości nie da się jej wymusić kontrolą, lecz należy ją wytworzyć poprzez zespoły jakości, działania profilaktyczne, samokontrolę itp.; sterowanie jakością obejmuje planowanie i stymu- lowania jakości poprzez funkcje regulowania i sys- temy pracy bezusterkowej, kompleksowe zarządzanie jakością,, w którym cała organizacja i wszystkie funkcje zarządzania są zaangażowane w uzyskiwanie jak największego poziomu jakości. 2
Tradycyjne (T) i współczesne (W) podejście do zarządzania jakością: jakość wiąże się z produktem (T), z organizacją (W); za jakość odpowiada dział kontroli (T), wszystkie komórki organizacji (W); kontrola jakości po wytworzeniu produktu (T), od samego początku wytwarzania produktu (W); doskonalenie jakości zwiększa koszty (T), jest najważniejszym instrumentem konkurencji (W); jakość sprawa techniczna i fachowa (T), cel strategiczny (W); jakość nie stanowi najważniejszego kryterium oceny kierowników (T), jest podstawowym kryterium tej oceny (W). 3
2. TQM kompleksowe zarządzanie jakością: Total Quality Management obejmuje kompleksowość zarządzania i kompleksowość jakości. TQM jest wizją i sposobem zarządzania organizacją, opartych na: jakości całej organizacji i celach jakości poszcze- gólnych jej części, jakości ujmującej łącznie produkt i obsługę klienta (włączając obsługą posprzedażną), działaniach jakościowych i zaangażowaniu w ich realizację wszystkich członków organizacji, kulturze organizacyjnej skierowanej na zadowolenie klienta przez ciągłe doskonalenie jakości. 4
Poziomy jakości w organizacji: jakość zgodna ze specyfikacją, satysfakcja dla klientów, jakość i wartość postrzegane przez rynek i porównywane z konkurencją, zarządzanie wartością dla klienta. Celem podstawowym organizacji jest tworzenie warto- ści do klienta i to takiej, która przewyższa wartość dostarczaną przez konkurencję. Zadowolenie klienta i postrzeganą przez niego wartość określa stosunek jakości do ceny. 5
3. Koncepcja Kaizen w zarządzaniu jakością: Kaizen jest to proces ciągłego usprawniania na drodze do doskonałości, wg zasady lepsze jest wrogiem dobrego (kai zmiana, a zen dobry). PARASOL KAIZEN orientacja na klienta, innowacje produktowe, koła jakości, automatyzacja i robotyka, motywacja pracowników, praca zespołowa, system składania wniosków, poprawa produktywności. kanban, just in time, zero defektów, kompleksowe sterowanie jakością, benchmarking, lean management, six sigma, 5 S. 6
Podstawowymi celami podejścia kaizen jest doskona- lenie metod zarządzania organizacją i jakością przez: tworzenie kryteriów oceny i nagradzania pracowników za efektywność i jakość, dostosowywanie techniczne i organizacyjne wszystkich elementów systemu organizacji do wymogów jej efektywności, ulepszenia przebiegu procesów i skrócenie czasu realizacji produktów, obniżenie kosztów działalności, poprawę jakości wytwarzanych produktów i obsługi klientów. 7
Podejście kaizen opiera się na 10 zasadach: 1. Problemy stwarzają możliwości; 2. Pytaj 5 razy dlaczego? (poprzez zastosowanie tzw. metody 5 why); 3. Bierz pomysły od wszystkich; 4. Myśl nad rozwiązaniami możliwymi do wdrożenia; 5. Odrzucaj ustalony stan rzeczy; 6. Wymówki, że czegoś się nie da zrobić są zbędne; 7. Wybieraj proste rozwiązania nie czekając na te idealne; 8. Użyj sprytu zamiast pieniędzy; 9. Pomyłki koryguj na bieżąco; 10.Ulepszenie nie ma końca. 8
Orientacja procesu Kaizen Ludzie Metody zarządzania Technologie Proces Produkt Doskonalenie pracy Robotyka, automatyzacja, just in time, kanban itp. Wyniki Ciągłe usprawnianie Zadowolenie klienta 9
4.Koncepcje wspierające zarządzanie jakością: Strategie Just-in-time Struktura Zaopatrzenie Produkcja Kierowanie Kadry Marketing Różne metody wspierające zarządzanie jakością, jak: 1. Just-in in-time, którego istotą jest perfekcyjne dosto- sowanie wyjść systemu organizacji do potrzeb rynku, przy eliminacji wszelkich przestojów i marnotrawstwa. Podstawowe elementy systemu Just in time Zaopatrzenie i produkcja odbywają się poprzez współ- pracę Odbiorcy z Dostawcą,, ściśle synchronizując wielkość i jakość. 10
koncepcje wspierające zarządzanie jakością cd. 2. Kanban jest metodą operacyjnego sterowania pro- dukcją, opartej na harmonogramie pracy na po- szczególnych stanowiskach i koordynacji działań. Do sterowania wielkością i czasem przepływów materiałów są stosowane dwa rodzaje kart: karta produkcji (zlecenie produkcji kan), karta przepływu (zlecenie przepływu ban). Celem tej metody jest zapewnienie: wielkości produkcji zgodnie z zamówieniem, krótkiego czasu przetwarzania, terminowości realizacji i niskich zapasów, poziomu jakości poprzez kontrolę na wszystkich etapach procesu. 11
koncepcje wspierające zarządzanie jakością cd. 3. Benchmarking jest procesem ciągłego uczenia się i twórczego doskonalenia organizacji, wykorzystują- cym rozwiązania i osiągnięcia wypracowane przez najlepsze organizacje. Przebieg procesu wdrażania benchmarkingu : wybranie i udokumentowanie procesu wymagającego udoskonalenia, identyfikacja wzorcowej organizacji, która proces ten realizuje, obserwacja i analiza sposobu realizacji wybranego procesu wzorcowej organizacji, identyfikacja odchyleń i ich przyczyn w sposobie realizacji doskonalonego procesu, wprowadzenie niezbędnych zmian w doskonalo- nym procesie, wynikających z przeprowadzonej analizy i pożądanej jakości produktu. 12
5. Wybór koncepcji zarządzania jakością: Nie ma stałych i jedynych reguł wyboru koncepcji zarządzania jakością w organizacji, gdyż należy je dostosować do: rodzaju działalności i celów, które organizacja chce osiągnąć, norm prawnych prowadzonej działalności, wymagań interesariuszy i konkurencyjności produktów, stanu wiedzy pracowników i ich zaangażowania w doskonalenie procesów jakościowych, posiadanych zasobów, stosowanych standardów jakości oraz mody w zakresie metod zarządzania organizacją i jakością, zakresu zmian organizacyjnych i czasu ich wdrożenia, docelowego poziomu jakości produktów i przyjmowanych kryteriów ich jakości. 13
Podstawowe kryteria jakości produktów: 1. Rzetelność i dokładność wykonania produktu; 2. Kompetencja pracownicy organizacji powinni mieć niezbędną wiedzę i zdolności; 3. Materialność i niematerialność wyznaczanie jako- ści poprzez elementy materialne i niematerialne produktu; 4. Bezpieczeństwo produkt nie może być niebez- pieczny i narażać na ryzyko klienta; 5. Szeroka oferta spełniająca oczekiwaniom klienta i dostępność produktu; 6. Komunikacja z klientem w jego języku ; 7. Wiarygodność i zaufanie organizacji spełniające oczekiwania klienta; 8. Cena koszt produktu w porównaniu z konku- rencją i jego jakością. 14
W planach swego działania organizacja musi uwzględ- niać istniejące zapotrzebowanie na produkty i ich konkurencyjność. Takie podejście wymaga zadawania pytań i udzielania na nie odpowiedzi, np.: 1. Jaka jest zdolność danej organizacji do spełnienia wymagań klientów? 2. Czy jest możliwość wymagania te systematycznie zaspakajać? 3. Czego one wymagają?, a przede wszystkim: co należy dodać, aby zwiększyć ich wartość i jakość? co należy w tym celu zrobić? jak to robią inni? jak to zrobić lepiej? co wyeliminować, aby zmniejszyć koszty i obniżyć cenę? 15
Dziękuję za uwagę... 16