2014/2015 PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM NR 24 PROGRAM PROFILAKTYCZNY został opracowany na podstawie diagnozy, w której uwzględniono potrzeby rozwojowe uczniów, wynikające ze specyfiki środowiska szkoły. Zatwierdzony do realizacji uchwałą rady pedagogicznej w dniu 29.08.2014 r. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 1 z 12
SPIS I. PODSTAWY PRAWNE DO OPRACOWANIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO... 3 II GŁÓWNE CELE DO W ROKU SZKOLNYM 2012-2013... 3 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU PROFILAKTYKI:... 3 III. CZYNNIKI RYZYKA:... 4 IV. DIAGNOZA ŚRODOWISKA LOKALNEGO... 4 V. ADRESACI PROGRAMU... 5 VI. SPOSÓB PROGRAMU... 7 CEL 1. PRZECIWDZIAŁANIE SKRAJNYM FORMOM NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO, ZACHOWANIOM PATOLOGICZNYM I UZALEŻNIENIOM (PAPIEROSY, ALKOHOL, NARKOTYKI, ŚRODKI DOPINGUJĄCE)... 8 CEL 2. DOSTARCZENIE UCZNIOM I ICH RODZICOM WIEDZY NA TEMAT KONSEKWENCJI PALENIA, PICIA ALKOHOLU UŻYWANIA NARKOTYKÓW, ŚRODKÓW DOPINGUJĄCYCH ORAZ ODCHUDZAJĄCYCH... 9 CEL 3. PODNIESIENIE POZIOMU FREKWENCJI.... 10 CEL 4. PRZECIWDZIAŁANIE SKUTKOM STRESU (SAMOOKALECZENIA, DEPRESJA, ALIENACJA, PRÓBY SAMOBÓJCZE)... 11 VII. PRZEWIDYWANE EFEKTY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH... 12 VIII. EWALUACJA PODJĘTYCH DZIAŁAŃ... 12 Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 2 z 12
I. PODSTAWY PRAWNE DO OPRACOWANIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1. Konstytucja RP z dnia 17.10.1997r. 2. Ustawa o systemie oświaty z dn. 07.09.1991 (Dz. U. Nr 95poz. 425 z późn. zm.) 3. Karta nauczyciela ze zmianami z dn. 26-01-1982 4. Konwencja o prawach dziecka 5. Statut Szkoły zatwierdzony Uchwałą RP w dniu 05.11.2008 r. 6. Program Wychowawczy Gimnazjum zatwierdzony Uchwałą RP w dniu 27.09.2007 r. (Załącznik 3 do Statutu Szkoły) 7. Program profilaktyczny zatwierdzony Uchwałą RP w dniu 29.08.2008 r. (Załącznik 5 do Statutu Szkoły) 8. Rozporządzenie MENiS z 15.02.1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 14 poz. 129) 9. Rozporządzenie MENiS z dnia 26. lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458) 10. Rozporządzenie MEN z 17.11.2010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010 nr228 poz.1487). - inne dokumenty. II GŁÓWNE CELE DO W ROKU SZKOLNYM 2014-2015 1 Tworzenie klimatu bezpiecznej szkoły. 2 Przeciwdziałanie uzależnieniom. 3 Podniesienie poziomu frekwencji. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU PROFILAKTYKI: - Ochrona ucznia przed agresją, uzależnieniami (kontaktem z używkami), które hamują bądź zakłócają jego rozwój. - Zapobieganie uzależnieniom - dążenie do stworzenia modelu człowieka szczęśliwego" - wszelkie nałogi są zazwyczaj rekompensatą dyskomfortu psychicznego. - Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji. - Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 3 z 12
- Zapobieganie patologiom tj. agresja, przemoc, uzależnienia i właściwe reagowanie w chwili pojawiania się ich na terenie naszej szkoły w środowisku lokalnym. - Poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel - uczeń, uczeń - rodzic, uczeń - uczeń. - Promowanie zdrowego stylu życia w celu przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym. - Wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym. Szkoła współpracuje w zakresie realizacji działań profilaktycznych z Komendą Policji, Sądem Rodzinnym i Nieletnich, Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Bydgoskim Ośrodkiem Rehabilitacji Terapii Uzależnień i Profilaktyki BORPA, Centrum Pomocy Rodzinie i innymi, w zależności od potrzeb. III. CZYNNIKI RYZYKA: - środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, - modelowanie takich zachowań w domu i w szkole, - grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, - słabe wyniki w nauce oraz brak celów życiowych, - dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, - wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych. IV. DIAGNOZA ŚRODOWISKA LOKALNEGO W rejonie działania Gimnazjum 24 obserwuje się małą aktywność społeczną wśród rodziców. Wykształcenie rodziców - najczęściej zawodowe, może być przyczyną braku aspiracji naukowych oraz problemów wychowawczych. Sytuacja materialna wielu rodzin sięga granic ubóstwa, co powoduje również wśród wielu mieszkańców społeczności lokalnej wzrost uzależnienia od alkoholu i co za tym idzie wzrost agresji oraz używania wulgaryzmów. Zadaniem szkoły jest: - wsparcie rodziców w wychowywaniu dzieci, - współpraca ze środowiskiem na rzecz rozwoju własnego i lokalnego, - pozyskanie i wykorzystanie opinii rodziców na temat swojej pracy, Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 4 z 12
- zmotywowanie rodziców do uczestnictwa w podejmowanych działaniach. Diagnoza środowiska pozwala na określenie domniemanych przyczyn zachowań ryzykownych: 1. Wulgaryzmy, brak kultury osobistej. 2. Zachowania agresywne. 3. Palenie papierosów, picie alkoholu, branie narkotyków i innych używek (środki dopingujące i odchudzające). V. ADRESACI PROGRAMU Program profilaktyki w naszej szkole jest kierowany do Rady Pedagogicznej, nauczycieli, wychowawców, dyrekcji, Rady Rodziców, rodziców i uczniów. Rada Pedagogiczna: - Określa zadania w zakresie profilaktyki. - Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych. Nauczyciele: - Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych. - Reagują na zagrożenia i niewłaściwe zachowania uczniów. - Współpracują z pedagogiem, psychologiem szkolnym, oraz instytucjami i organizacjami wspierającymi szkołę w pracy wychowawczej. - Wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP. - Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawca klasy: - Integruje zespół klasowy oraz dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie. - Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. - Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. - Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych. - Organizuje różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 5 z 12
Dyrekcja: - Monitoruje pracę wychowawców klas w zakresie profilaktyki. - Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym programie profilaktyki - Umożliwia nauczycielom doskonalenia umiejętności wychowawczych. - Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki oraz badań dotyczących poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów. - Współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki. - Organizuje ewaluację realizowanych programów. Rada Rodziców: - Opiniuje program profilaktyki. - Współpracuje z radą pedagogiczną, dyrekcją, samorządem uczniowskim. - Wspiera finansowo w zakresie wynagradzania uczniów. Rodzice: - Współpracują ze szkołą. - Systematycznie uczestniczą w spotkaniach z wychowawcą. - Informują na bieżąco wychowawcę o przyczynach nieobecności dziecka w szkole. - Współtworzą spójny plan oddziaływań profilaktyczno wychowawczych. - Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga. - Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Uczniowie: - Przebudowują swoją hierarchię wartości i potrzeb i znają związek między absencją a wynikami w nauce. - Uczą się odpowiedzialności za swoje czyny oraz nieobecność na zajęciach. - Wspierają osoby nieobecne z powodu choroby pomagając uzupełnić braki. - Samorząd uczniowski reaguje i oddziałuje na niewłaściwe zachowania kolegów. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 6 z 12
VI. SPOSÓB PROGRAMU Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: - Doskonalenia umiejętności nauczycieli w zakresie postępowania w konkretnych przypadkach i stosowania form pomocy poprzez organizowanie szkoleń Rady Pedagogicznej. - Organizowanie systematycznie profilaktycznych zajęć edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych lub dodatkowych spotkań informacyjnych dla uczniów i rodziców. - Współpracy ze studentami resocjalizacji UKW. - Stałej współpracy z rodzicami w celu przekazywania im wiedzy na temat zagrożeń, zapoznanie ich z działaniami wynikającymi z planu. - Przeprowadzenie przez wychowawców godzin wychowawczych na tematy dotyczące profilaktyki picia alkoholu, palenia papierosów, brania narkotyków oraz innych używek. - Uświadomienie uczniom szkodliwości dopalaczy" i środków odchudzających. - Przedstawienie uczniom oraz ich rodzicom procedur postępowania w sytuacji przebywania ucznia w szkole pod wpływem alkoholu, konsekwencji przyzwolenia picia alkoholu przez dziecko i konieczności wyciągania konsekwencji wobec dzieci używających alkoholu. - Przedstawienie uczniom i ich rodzicom procedur postępowania w sytuacji palenia papierosów oraz brania narkotyków oraz innych używek i środków dopingujących, przez ucznia na terenie szkoły. - Organizowanie konkursów, przedstawień i pokazów itp. w celu uświadomienia uczniom zagrożeń związanych z powyższymi problemami. Profilaktyka alkoholowa, palenia papierosów, brania narkotyków oraz innych używek; środków dopingujących i odchudzających zawarta jest w mini planie profilaktyki, którego potwierdzona jest przez nauczycieli i wychowawców wpisem do dziennika. Biorąc pod uwagę wnioski wynikające z pracy, rozmów z uczniami i rodzicami oraz przeprowadzonych w ubiegłym roku ankiet, nadal skupiono się na problemach związanych z paleniem papierosów, zażywaniem środków dopingujących, odchudzających, narkotyków, piciem alkoholu a także agresji oraz przemocy fizycznej i słownej. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 7 z 12
TERMIN cały rok Program Profilaktyczny Gimnazjum 24 w Bydgoszczy na rok szkolny 2014/2015 CEL 1. PRZECIWDZIAŁANIE SKRAJNYM FORMOM NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO, ZACHOWANIOM PATOLOGICZNYM I UZALEŻNIENIOM (PAPIEROSY, ALKOHOL, NARKOTYKI, ŚRODKI DOPINGUJĄCE) ZADANIA SZKOŁY ORAZ FORMY ODPOWIEDZIALNI SPODZIEWANE EFEKTY EWALUACJA Profilaktyczne zapobieganie uzależnieniom poprzez: 1. przygotowanie i przeprowadzenie lekcji wychowawczych, 2. monitorowanie zachowań uczniów pod kątem palenia papierosów i picia alkoholu oraz zachowań agresywnych na terenie szkoły - boisko szkolne, droga do szkoły, 3. konsekwentne egzekwowanie kar za zachowania niezgodne z regulaminem gimnazjum i statutem. Wychowawcy klas, nauczyciele, dyrektor, Zmniejszenie liczby uczniów palących papierosy, pijących alkohol, używających narkotyki lub środki dopingowe. Ograniczenie liczby sytuacji zachowań agresywnych. Dzienniki pedagoga szkolnego oraz wychowawców z potwierdzonymi: wpisami tematów godzin wychowawczych, wpisami do zeszytów uwag rozmowami z: Kuratorami Sądowymi, Komisariatem Policji ( inspektor d/s nieletnich), Sądem Rejonowym Wydział Rodzinny i Nieletnich. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 8 z 12
TERMIN cały rok Program Profilaktyczny Gimnazjum 24 w Bydgoszczy na rok szkolny 2014/2015 CEL 2. DOSTARCZENIE UCZNIOM I ICH RODZICOM WIEDZY NA TEMAT KONSEKWENCJI PALENIA, PICIA ALKOHOLU UŻYWANIA NARKOTYKÓW, ŚRODKÓW DOPINGUJĄCYCH ORAZ ODCHUDZAJĄCYCH ZADANIA SZKOŁY ORAZ FORMY ODPOWIEDZIALNI SPODZIEWANE EFEKTY EWALUACJA 1. Fachowe poradnictwo i wsparcie dla uczniów i ich rodziców. 2. Zorganizowanie spotkania z policjantem d.s. nieletnich w celu przeprowadzenia prelekcji nt konsekwencji prawnych używania narkotyków. 3. Przeprowadzenie pedagogizacji rodziców w celu uwrażliwienia ich na postawy dzieci oraz dostarczenia informacji na temat prawidłowego zachowania się w sytuacjach wymagających interwencji. 4. Udział nauczycieli w radach pedagogiczno szkoleniowych związanych z zaistniałymi problemami (Harmonogram). Pedagog szkolny. Dyrektor. Wychowawcy na godzinach wychowawczych oraz zebraniach z rodzicami. Poinformowanie uczniów, iż istnieją instytucje udzielające pomocy osobom uzależnionym. Uświadomienie uczniom prawnych konsekwencji używania narkotyków. Poinformowanie rodziców o instytucjach i profilaktyce. Zwrócenie uwagi rodziców na istniejące zagrożenie oraz poinformowanie o sposobach reagowania na zaistniały problem. Poszerzanie wiedzy przez nauczycieli na temat metod i działań profilaktycznych. Dzienniki pedagoga szkolnego oraz wychowawców z potwierdzonymi wpisami do: dzienników lekcyjnych, dziennika pedagoga. Ankiety. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 9 z 12
TERMIN cały rok Program Profilaktyczny Gimnazjum 24 w Bydgoszczy na rok szkolny 2014/2015 CEL 3. PODNIESIENIE POZIOMU FREKWENCJI. ZADANIA SZKOŁY ORAZ FORMY ODPOWIEDZIALNI SPODZIEWANE EFEKTY EWALUACJA Wychowawcy 1. Zapobieganie wagarom i innym przejawom uchylania się od obowiązku szkolnego. 2. Dbałość o wysoką frekwencję. Pedagog szkolny Nauczyciele przedmiotów Bieżąca kontrola frekwencji na prowadzonej lekcji. Informowanie wychowawców o nieobecnościach uczniów. Zmniejszy się absencja szkolna. Uczniowie znają Regulamin wystawiania ocen z zachowania uwzględniający ilość opuszczonych godzin i spóźnień. Analiza comiesięcznych zestawień frekwencji i podejmowanie działań zgodnie z obowiązującymi procedurami dotyczącymi realizacji obowiązku szkolnego. Opracowanie Lucyna Czajka-Borys, Ewa Ligman, Beata Majewska Strona 10 z 12
TERMIN cały rok CEL 4. PRZECIWDZIAŁANIE SKUTKOM STRESU (SAMOOKALECZENIA, DEPRESJA, ALIENACJA, PRÓBY SAMOBÓJCZE) ZADANIA SZKOŁY ORAZ FORMY ODPOWIEDZIALNI SPODZIEWANE EFEKTY EWALUACJA 1. Monitorowanie zachowań uczniów pod kątem zachowania się w szkole. 2. Zorganizowanie spotkania z pedagogiem w celu przeprowadzenia pogadanki. 3. Przeprowadzenie pedagogizacji rodziców w celu uwrażliwienia ich na postawy dzieci oraz zwrócenia uwagi na ewentualne zmiany w zachowaniu dziecka. Wychowawcy, poszczególnych Poinformowanie uczniów oraz klas rodziców, iż istnieją instytucje na godzinach udzielające pomocy wychowawczych oraz w trudnych sytuacjach oraz pedagog szkolny. anonimowe telefony. Dzienniki szkolnego wychowawców z potwierdzonymi: pedagoga oraz wpisami tematów godzin wychowawczych, wpisami do zeszytów uwag, notatki z przeprowadzonych rozmów z rodzicami. Wychowawcy poszczególnych klas przeprowadzą w ramach KLASOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI - pogadanki na następujące tematy: 1. Konsekwencje nadużywania alkoholu. 2. Narkotyki w naszym życiu. 3. Papierosy - nałóg czy przyjemność. 4. Używki (dopalacze, środki odchudzające) zagrożenia. 5. Stres w naszym życiu - pierwsze objawy - pierwsza pomoc. 6. Skutki i przyczyny wagarów. Opracowanie: Lucyna Czajka-Borys, Beata Majewska Strona 11 z 12
VII. PRZEWIDYWANE EFEKTY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Uczniowie: zmniejszy się wskaźnik występowania agresji i przemocy, posiądą wiedzę na temat uzależnień i ich negatywnych skutków, będą dostrzegali swoje mocne strony, chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia. Rodzice: usystematyzują swoją wiedzę na temat uzależnień, mechanizmów agresji i przemocy, korzystają ze wsparcia instytucji specjalistycznych. Nauczyciele/wychowawcy: Podwyższą swoje kompetencje wychowawcze i profilaktyczne. VIII. EWALUACJA PODJĘTYCH DZIAŁAŃ 1 Ankieta badająca zmianę postaw wśród młodzieży na koniec roku szkolnego. 2 Wyniki klasyfikacji i frekwencji w poszczególnych klasach. 3 Sprawozdania od realizatorów programów. PROGRAM PROFILAKTYCZNY wchodzi w życie od dnia 01 września 2014 roku. PROGRAM PROFILAKTYCZNY pozytywnie zaopiniowała Rada Rodziców w dniu 29.08.2014 r. PROGRAM PROFILAKTYCZNY pozytywnie zaopiniowała Rada Samorządu Uczniowskiego w dniu 02.09.2014 r. Opracowanie: Lucyna Czajka-Borys, Beata Majewska Strona 12 z 12