Dr Arnold Kłonczyński 2007/2008 Zakład Dydaktyki Historii Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Dydaktyka historii, studia I stopnia, stacjonarne, I rok, sem. I 2. 30 godzin 3. konwersatorium 4. wykaz tematów: 1. Dydaktyka historii dziedzina wiedzy i przedmiot badań J. Maternicki, Teoretyczne i metodologiczne podstawy dydaktyki historii, Warszawa 1990 J. Maternicki, C. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1993 C. Nowarski, Redefiniowanie dydaktyki historii i jego następstwa dla praktyki szkolnej, Wiadomości Historyczne, 1993, nr 4 Nowe drogi w nauczaniu historii. Współczesna dydaktyka niemiecka, red. J. Centkowski, Rzeszów 1999 2. Polska dydaktyka historii rys historyczny A. Suchoński, Warszawscy dydaktycy historii, w: Warszawskie środowisko historyczne, red. M. Drozdowski, Warszawa 1997 C. Nowarski, Akademickie kształcenie nauczycieli historii w Polsce, Kraków 1999 J. Maternicki, C. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1993 3. Edukacja, świadomość i kultura historyczna J. Maternicki, Historia i wychowanie, Warszawa 1990 J. Maternicki, O nowy kształt edukacji historycznej, Warszawa 1984 4. Nauczanie historii w gimnazjum M. Strzelecka, Nowe wyzwania w procesie kształcenia nauczyciela historii, w : Tradycja i mity w edukacji historycznej w dobie reformy, Toruń 2004 A. Glimos-Nadgórska, Stereotypy i nowe spojrzenie na problem chrztu Polski na kartach podręczników historii do gimnazjum,w: Tradycja i mity w edukacji historycznej w dobie reformy, Toruń 2004 G. Pańko, Integracja wiedzy na przykładzie egzaminów gimnazjalnych z zakresu przedmiotów humanistycznych w latach 2005-2006, w: Korelacja - integracja wiedzy szansa dla ucznia, red. G. Pańko, Wrocław 2006 5. Nauczanie historii w szkole średniej J. Maternicki, Nauczanie historii w szkołach ponadgimnazjalnych, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Pańko, Wrocław 2003 K. Fic, M. Fic, Stereotypy i tradycja historyczna w świadomości uczniów szkół średnich, w: Tradycja i mity w edukacji historycznej w dobie reformy, Toruń 2004 M. Fic, Możliwości realizacji treści historycznych na lekcjach wiedzy o społeczeństwie w średniej szkole ponadgimnazjalnej, w: Korelacja - integracja wiedzy szansa dla ucznia, red. G. Pańko, Wrocław 2006 6. Metodologiczne podstawy kształcenia historycznego S. Palka, Praca badawcza uczniów w procesie kształcenia, Kraków 1977 C. Majorek, Zapoznawanie uczniów z warsztatem badawczym historyka, w J. Maternicki, C. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1993
M. Kula, Krótki raport o użytkowaniu historii, Warszwa 2004 7. Uczeń w procesie kształcenia historycznego, M. Przetacznik-Gierowska, Z. Włodarski, Psychologia wychowawcza, Warszawa 1994 M. Tyszkowa, Zdolności, osobowości i działalność uczniów, Warszawa 1990 T. Słowikowski, Metody utrwalania wiadomosci w nauczaniu historii, Warszawa 1962 8. Nauczyciel w procesie kształcenia historycznego Edukacja historyczna w reformowanej szkole. Założenia metodologiczne, red. A. Zielecki, Kraków 2000 Nauczyciel historii. Ku nowej formacji dydaktycznej, red. M. Kujawska, Poznań 1996 9. Taksonomie celów kształcenia historycznego Cele i treści kształcenia historycznego, red. J. Maternicki, A. Zielecki, Rzeszów 1996 H. Suchojad, Taksonomia celów a nauczanie historii, Wiadomości Historyczne, 1986, nr 5 M. Bondaruk, Taksonomia celów nauczania historii i normy wymagań, w: nauczanie historii w szkole średniej, red. J. Centkowski, Warszawa 1990 10. Strategie i modele kształcenia historycznego Nowe drogi w nauczaniu historii. Współczesna dydaktyka niemiecka, red. J. Centkowski, Rzeszów 1999 J. Maternicki, Edukacja historyczna młodzieży problemy i kontrowersje u progu XXI wieku, Toruń 1998 Cele i treści kształcenia historycznego, red. J. Maternicki, A. Zielecki, Rzeszów 1996 A. Zielecki, Elementy myślenia historycznego, WH 1989, nr 4 11. Organizacja procesu kształcenia M. Hoszowska, Praktyka nauczania historii w Polsce, Rzeszów 2002 J. Maternicki, Szkolna edukacja historyczna w Polsce w latach 1939 2000, WH, 2002, nr 3 J. Pomorski, Historia a edukacja polityczna, Edukacja Polityczna 1988, nr 12 J. Maternicki, O nowy kształt edukacji historycznej, Warszawa 1984 J. Maternicki, Edukacja historyczna młodzieży problemy i kontrowersje u progu XXI wieku, Toruń 1998 12 Rodzaje i typy lekcji historii na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum P. Böhning, Lekcja historii w gimnazjum wyższym, w: Nowe drogi w nauczaniu historii. Rzeszów 1999. C. Majorek, Metody i strategie w różnych formach organizacyjnych nauczania historii, w: J. Maternicki, C. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1994 13. Charakterystyka celów i treści podstaw programowych i wybranych programów nauczania historii w szkole podstawowej i gimnazjum. Standardy wymagań egzaminacyjnych Aktualna podstawa programowa Wybrane programy nauczania historii w szkole podstawowej i gimnazjalnej 14. Organizacja pracy dydaktycznej nauczyciela historii - opracowanie scenariuszy i konspektów lekcji Metodyka: op.cit., s.243-249; Dydaktyka: op.cit., s.101-225
15. Kolokwium 5. Zaliczenie Warunki zaliczenia: Aktywność na zajęciach Frekwencja Kolokwium zaliczeniowe obejmujące zajęcia teoretyczne --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Dydaktyka historii, studia magisterskie, IV rok, zaoczny, sem. 7-8 (1-2) 2. 60 godzin 3. ćwiczenia 4. wykaz tematów 1. Treści kształcenia na etapie gimnazjalnym W. Wrzosek, Metodologia historii a metodyka nauczania historii, w: Między historią a edukacją historyczną, pod. red. V. Julkowskiej, Poznań, 2003. W. Strykowski, Teoretyczne podejście do nauczania historii, w: Między historią a edukacją historyczną, pod. red. V. Julkowskiej, Poznań, 2003. H. D. Schmid, Cel nauczania historii. Umiejętność stawiania pytań, w: Nowe drogi w nauczaniu historii. Rzeszów 1999; J. Ronikier, Mit i historia, Kraków 2002, 2. Historia w systemie kształcenia na trzecim etapie kształcenia. Aktualna podstawa programowa standardy wymagań egzaminacyjnych wybrane programy nauczania 3. Ścieżki edukacyjne w nauczaniu historii Literatura M. Bednarzak Libera, Ścieżki edukacyjne w nauczaniu historii w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003. I. Lewandowska, Regionalizm jako sposób na aktywizacje młodzieży, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003. B. Kubis, Z zagadnień integracji w nauczaniu historii na tle wymogów współczesnego systemu edukacyjnego, w: Korelacja integracja wiedzy szansa dla ucznia, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Wrocław 2006. 4. Podręcznik i jego rola na lekcji historii
B. Konieczka-Śliwińska, Retoryka we współczesnych szkolnych podręcznikach historii, Poznań 2001. J. Maternicki, Szkolne podręczniki historii problemy i perspektywy modernizacji, w: Edukacja historyczna młodzieży problemy i kontrowersje u progu XXI wieku, Toruń 1998 Reforma edukacji w 2002 r., :Wiadomości Historyczne, 2003, nr 3 Wybrane podręczniki do historii dla III etapu kształcenia 5. Rodzaje i typy lekcji historii na poziomie szkoły średniej P. Böhning, Lekcja historii w gimnazjum wyższym, w: Nowe drogi w nauczaniu historii. Rzeszów 1999. C. Majorek, Metody i strategie w różnych formach organizacyjnych nauczania historii, w: J. Maternicki, C. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, Warszawa 1994 6. Konstruowanie konspektów i scenariuszy lekcji zajęcia warsztatowe 7. Media w kształceniu historii w szkole średniej W. Łazuga, Edukacja w cieniu telewizora, w: Między historią a edukacją historyczną, pod. red. V. Julkowskiej, Poznań, 2003. D. Szlachcic Dudzicz, Wykorzystanie komputera i Internetu w nauczaniu historii, w: Edukacja historyczna a współczesność, pod red. B. Kubis, Opole 2002. D. Wróblewski, Technologia informacyjna jako narzędzie wspomagające działania dydaktyczne, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003. E. Gurbiel i in., Technologia informacyjna na lekcjach historii w szkole ponadgimnazjalnej, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003. 8. pokazy praktycznych zajęć z wykorzystaniem mediów komputer, film wideo, prezentacja power point itp. 9. Komputer w nauczaniu historii H. Maj, komputerowe wspomaganie nauczania i uczenia się historii, Wiadomości Historyczne, 1991, nr 4 H. Białek, G. Chomicki, Możliwości wykorzystania komputerów w nauczaniu i uczeniu się historii, Wiadomości Historyczne, 1993, nr 3 Historia i komputery, red. B. Ryszewski, t. 1-2, Toruń 1995-1997 Multimedia w edukacji historycznej i społecznej, red. J. Rulka, B. tarnowska, Bydgoszcz 2002. 10. Ilustracja, fotografia w nauczaniu historii
G. Pańko, Zastosowanie ilustracji jako narzędzia kontroli wiadomości i umiejętności uczniów, w: Edukacja historyczna a współczesność, pod red. B. Kubis, Opole 2002. M. Janik, B. Urbanowicz, Fotografia w nauczaniu i uczeniu się historii, w: Edukacja historyczna a współczesność, pod red. B. Kubis, Opole 2002. G. Pańko, O zastosowaniu komiksu w nauczaniu historii, w: Między historią a edukacją historyczną, pod. Red. V. Julkowskiej, Poznań, 2003. 11. Metody utrwalania wiadomości w nauczaniu historii. Metodyka: op.cit., s.196-213; J.Maternicki: op.cit., s.312-317; T.Słowikowski: Metodyka nauczania historii, Warszawa 1972, s.133 nn. A.Paner: op.cit., s.62-66, wyd.ii, s.l 13-118 S. Zając, Jak utrwalać wiedze historyczną?, Wiadomości Historyczne, 1993, nr 1 M. Dąbrowa, Zabawowe sposoby utrwalania wiadomości, Wiadomości Historyczne, 1996, nr 1. 12. Formy kontroli i oceny pracy ucznia. J.Matrenicki: op. cit., s.317-322; Metodyka: op.cit., s.213-220; A.Paner: op. cit., 66-76; wyd.ii, s.118-129; A.Zielecki: Ocenianie postępów w uczeniu się historii, "Wiadomości historyczne" 1997, nr 5; W. Zwolska: Powtarzanie, kontrola i ocena na lekcjach historii, Warszawa 1963; Z. Serwa: Nauczyciel konstruktorem testu dydaktycznego, "Wiadomości Historyczne" 1988, nr 4. 13. Organizacja pracy dydaktycznej nauczyciela historii - opracowanie scenariuszy i konspektów lekcji Metodyka: op.cit., s.243-249; Dydaktyka: op.cit., s.101-225 14. Taksonomie celów nauczania historycznego Cele i treści kształcenia historycznego, red. J. Maternicki, A. Zielecki, Rzeszów 1996 H. Suchojad, Taksonomia celów a nauczanie historii, Wiadomości Historyczne, 1986, nr 5 15. Konstruowanie planu wynikowego Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, red. K. Kruszewski, Warszawa 1991 E. Perrot, Efektywne nauczanie. Praktyczny przewodnik doskonalenia nauczania, Warszawa 1995 Przykłady planów wynikowych 16. Egzamin maturalny: H. Palkij, Egzamin maturalny z historii i wiedzy o społeczeństwie ewolucja doświadczenia perspektywy, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003.
Danuta Daszkiewicz-Ordyłowska, O nowej formule egzaminu maturalnego. Dylematy egzaminatorów, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003. T. Maresz, Jak można uzdrowić egzamin maturalny?, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, pod red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003. 17. Informator maturalny. Konstrukcja egzaminu maturalnego, zasady oceniania arkusza I i II. ( ćwiczenia praktyczne) Tworzenie i realizacja planów dydaktycznych. ( ćwiczenia praktyczne) 18. Trudności dydaktyczne w nauczaniu historii podsumowanie zajęć praktycznych. 19. Kolokwium zaliczeniowe 5. Zaliczenie: Warunki zaliczenia: Aktywność na zajęciach Frekwencja 80 % Kolokwium zaliczeniowe ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6. Dydaktyka historii, studia I stopnia stacjonarne, I rok, sem I-II 7. 60 godzin 8. ćwiczenia 9. wykaz tematów: 1. Metody nauczania i uczenia się historii. J.Maternicki, C.Majorek, A.Suchoński: Dydaktyka historii, Warszawa 1993,s.224-271; Metodyka nauczania historii w szkole podstawowej, pod red. C. Majorka, Warszawa 1988, s.158-196; A.Paner, M.Kosznicki: Metody wprowadzania, utrwalania i kontroli nowego materiału na lekcjach historii, Gdańsk 1994, s.17-62, wyd.ii 1998, s.53-112; 2. Aktywne metody nauczania historii w szkole gimnazjalnej M.Jadczak: Nowe metody nauczania historii, "Wiadomości Historyczne" 1998, nr 1; S.Lenard: Aktywne metody nauczania historii w gimnazjum, "Wiadomości Historyczne" 2000/4 Cz. Majorek, Metody, techniki i strategie dydaktyczne w nauczaniu historii, w: Dydaktyka historii
M. Kujawska, Efektywność stosowania metod interakcyjnych na przykładzie badań poznańskich, w: Historia. Dydaktyka. Media, pod red. B. Tarnowskiej, Bydgoszcz 2002, s. 162-186 3. Komputer w nauczaniu historii H. Maj, komputerowe wspomaganie nauczania i uczenia się historii, Wiadomości Historyczne, 1991, nr 4 H. Białek, G. Chomicki, Możliwości wykorzystania komputerów w nauczaniu i uczeniu się historii, Wiadomości Historyczne, 1993, nr 3 Historia i komputery, red. B. Ryszewski, t. 1-2, Toruń 1995-1997 Multimedia w edukacji historycznej i społecznej, red. J. Rulka, B. tarnowska, Bydgoszcz 2002. 4. Budowa i typy lekcji literatura J. Maternicki: op.cit.,s.121-137; Dydaktyka historii w szkole podstawowej, pod red.j.centkowskiego, Warszawa 1989, s.95-102; A. Paner: op.cit., s.94-107, wyd. II 1998, s.19-52 Cz. Nowarski, Budowa lekcji historii, w: Metodyka nauczania historii w szkole podstawowej, red. Cz. Majorek, Warszawa 1988 5. Ilustracja, fotografia w nauczaniu historii G. Pańko, Zastosowanie ilustracji jako narzędzia kontroli wiadomości i umiejętności uczniów, w: Edukacja historyczna a współczesność, pod red. B. Kubis, Opole 2002. M. Janik, B. Urbanowicz, Fotografia w nauczaniu i uczeniu się historii, w: Edukacja historyczna a współczesność, pod red. B. Kubis, Opole 2002. G. Pańko, O zastosowaniu komiksu w nauczaniu historii, w: Między historią a edukacją historyczną, pod. Red. V. Julkowskiej, Poznań, 2003. 6. Charakterystyka celów i treści podstaw programowych i wybranych programów nauczania historii w szkole podstawowej i gimnazjum. Standardy wymagań egzaminacyjnych Aktualna podstawa programowa Wybrane programy nauczania historii w szkole podstawowej i gimnazjalnej 7. Metody utrwalania wiadomości w nauczaniu historii. Metodyka: op.cit., s.196-213; J.Maternicki: op.cit., s.312-317; T.Słowikowski: Metodyka nauczania historii, Warszawa 1972, s.133 nn. A.Paner: op.cit., s.62-66, wyd.ii, s.l 13-118 S. Zając, Jak utrwalać wiedze historyczną?, Wiadomości Historyczne, 1993, nr 1 M. Dąbrowa, Zabawowe sposoby utrwalania wiadomości, Wiadomości Historyczne, 1996, nr 1. 8. Formy kontroli i oceny pracy ucznia.
J.Matrenicki: op. cit., s.317-322; Metodyka: op.cit., s.213-220; A.Paner: op. cit., 66-76; wyd.ii, s.118-129; A.Zielecki: Ocenianie postępów w uczeniu się historii, "Wiadomości historyczne" 1997, nr 5; W. Zwolska: Powtarzanie, kontrola i ocena na lekcjach historii, Warszawa 1963; Z. Serwa: Nauczyciel konstruktorem testu dydaktycznego, "Wiadomości Historyczne" 1988, nr 4. 9. Organizacja pracy dydaktycznej nauczyciela historii - opracowanie scenariuszy i konspektów lekcji Metodyka: op.cit., s.243-249; Dydaktyka: op.cit., s.101-225 10. Zajęcia praktyczne w szkole. Szkoła ćwiczeń Gimnazjum nr 24 w Gdyni ( przy III LO w Gdyni, ul. Legionów 27 ) 11. Trudności dydaktyczne w nauczaniu historii podsumowanie zajęć praktycznych. 10. Zaliczenie Warunki zaliczenia: Aktywność na zajęciach Przygotowanie i samodzielne przeprowadzenie min. 2 lekcji Rozliczenie 16 arkuszy hospitacyjnych Frekwencja ( min. 80 %) Kolokwium zaliczeniowe obejmujące zajęcia teoretyczne