WOJEWODA ŁÓDZKI PNK.IV.0932-2-9/10 Łódź, 26 maja 2010 r. Pan Piotr Niedźwiecki Prezydent Miasta ul. Stefana Złotnickiego 12 98-220 Zduńska Wola WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) w związku z art. 20 ust 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006, Nr 139, poz. 992) i art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 roku, Nr 1 poz. 7), dokonano kontroli w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej Centrum Opieki Socjalnej w Zduńskiej Woli, zwanym dalej MOPS COS, w ramach realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej dotyczących: terminowości i prawidłowości przyznawania świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz prowadzenia postępowań wobec dłużników alimentacyjnych w okresie od 1 stycznia 2009 roku do 23 lutego 2010 roku.
W związku z kontrolą problemową przeprowadzoną w dniach 22-23 lutego 2010 roku, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli z dnia 12 kwietnia 2010 roku, podpisanym bez zastrzeżeń przez Prezydenta Miasta Zduńska Wola w dniu 20 kwietnia 2010 roku, stosownie do art. 46 ust. 6 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej, przekazuję Panu Prezydentowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Działalność MOPS COS w kontrolowanym zakresie została oceniona pozytywnie z nieprawidłowościami. W 4 ust. II Regulaminu MOPS COS w Zduńskiej Woli wskazano zadania realizowane przez Ośrodek z zakresu ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Podczas analizy dokumentów, na podstawie których funkcjonuje Ośrodek stwierdzono, że w Regulaminie Organizacyjnym Ośrodka nie dokonano zmian w związku z przyjęciem do realizacji ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Z uwagi na to, że Regulamin powinien odzwierciedlać zakres zadań realizowanych aktualnie przez Ośrodek zmiany w tym zakresie powinny zostać w nim uwzględnione. Stwierdzono także, że zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej polegające na prowadzeniu postępowań wobec dłużników alimentacyjnych realizowane jest przez MOPS COS w Zduńskiej Woli pomimo braku stosownego dokumentu potwierdzającego przekazanie tego zadania do Ośrodka. Podczas kontroli 24 spraw z zakresu świadczeń rodzinnych oraz 20 z zakresu świadczeń z funduszu alimentacyjnego stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: braków w dokumentacji (dot. 8 spraw), wyliczenia utraty dochodu pomimo braku wniosku osoby ubiegającej się o świadczenie (dot. 6 spraw), braku w decyzji daty wypłaty świadczenia przyznanego jednorazowo (dot. 6 spraw), nieprawidłowego uwierzytelniania dokumentów (dot. 7 spraw), niezgodności decyzji z wnioskiem, źle wypełnionych wniosków (dot. 1 sprawy) i jednoczesnego braku wezwania strony do uzupełnienia wniosku, realizacji decyzji nieprawomocnych (dot. 7 spraw). Ponadto, w 5 przypadkach decyzja administracyjna odebrana została przez osobę do tego nieupoważnioną, w 4 sprawach był wydłużony czas dostarczenia decyzji do wnioskodawcy oraz w 15 sprawach brak było informacji na temat wypłaty świadczeń. Wszystkie skontolowane decyzje miały niewłaściwe podstawy prawne, wskazano w nich ogólnie ustawę z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (w decyzjach dotyczących świadczeń rodzinnych) lub ustawę z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (w decyzjach dotyczących świadczeń z funduszu). W podstawie prawnej powinny zostać wskazane konkretne artykuły, na podstawie których przyznawane są poszczególne świadczenia (np. zasiłek rodzinny oraz dodatki do niego, świadczenia opiekuńcze czy też
świadczenia z funduszu). Z podstawy prawnej powinno też wynikać czy wydawany akt dotyczy przyznania, odmowy czy też zmiany wcześniejszej decyzji w tej sprawie. Brak uszczegółowienia podstawy prawnej stanowi istotną wadę decyzji. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie terminowości wydawania decyzji administracyjnych. Terminy załatwienia wszystkich skontrolowanych spraw z zakresu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego są zgodne z wymogami art. 26 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych, art. 20 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 nr 98, poz. 1071 z późn. zm.). Po kontroli 20 spraw dotyczących prowadzenia postępowań wobec dłużników alimentacyjnych stwierdzono, że podejmowane były działania wynikające z ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów mające na celu aktywizację zawodową dłużników alimentacyjnych jak i zwiększenie skuteczności prowadzonych działań. Zwrócono jedynie uwagę, że w dokumentacji sprawy jednego z dłużników znajdowało się oświadczenie majątkowe, na którym brak było daty jego sporządzenia przez osobę zobowiązaną do alimentacji. Za wszystkie nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli w zakresie przyznawania pomocy finansowej na podstawie ustawy z 28 listopada 2003 roku pracowników świadczeniach rodzinnych oraz ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów odpowiada Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej COS w Zduńskiej Woli, nadzorujący pracę pracowników opracowujących sprawy z zakresu świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Natomiast odnośnie stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie przekazania do MOPS COS w Zduńskiej Woli zadania zleconego z zakresu administracji rządowej polegającego na prowadzeniu postępowań wobec dłużników alimentacyjnych odpowiada Prezydent Miasta Zduńska Wola, jako organ właściwy, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Jako przyczynę stwierdzonych nieprawidłowości wskazano, zgodnie z uzyskanymi wyjaśnieniami niedopatrzenia pracownika opracowującego przedmiotowe sprawy oraz przyjęcie nieprawidłowej interpretacji obowiązujących przepisów prawa. Na poprawność realizacji zadań wpłynąć może opracowanie i przestrzeganie wewnętrznych procedur w zakresie dotyczącym
postępowania w sprawach przyznawania świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz prowadzenia postępowań wobec dłużników alimentacyjnych. W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli problemowej nieprawidłowościami zalecam: 1. Dokonać stosownych zmian w Regulaminie MOPS COS w Zduńskiej Woli w związku z przyjęciem do realizacji ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów patrz: część I protokołu z dnia 12 kwietnia 2010 roku. 2. Decyzje administracyjne o przyznaniu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydawać w oparciu o pełną dokumentację niezbędną do ustalenia prawa do tej pomocy. Uzupełnić o kserokopie dowodów osobistych dokumentację spraw o numerach: MOPSCOS.8128-0/4446/ZR/11/2009, MOPSCOS.8128-0/3554/ZR/11/2009, MOPSCOS.8128-0/3358/SP/11/2009, MOPSCOS.8128-0/178/ZR/11/2009, MOPSCOS.8128-0/787/ZR/11/2009, MOPSCOS.8128-0/4295A/ZR/11/2009, MOPSCOS.8128-0/278/ZR/01/2010, MOPSCOS.8128-0/1864/ZR/11/2009- patrz: część II, pkt 2 protokołu. W przypadku, gdy osoba złoży wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych bez wymaganych dokumentów, bądź złożony wniosek będzie nieprawidłowo wypełniony, wzywać pisemnie osobę ubiegającą się o świadczenia do poprawienia bądź uzupełnienia wniosku lub uzupełnienia dokumentacji, zgodnie z art. 24a ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Wezwanie powinno spełniać wymogi art. 54 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego oraz zawierać informację, że niezastosowanie się do wezwania skutkować będzie pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia. (część II, pkt 8 protokołu) W przypadku, gdy osoba złoży wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego bez wymaganych dokumentów, bądź złożony wniosek będzie nieprawidłowo wypełniony, wzywać pisemnie osobę ubiegającą się o świadczenia do poprawienia bądź uzupełnienia wniosku lub uzupełnienia dokumentacji, zgodnie z 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2008 roku nr 136, poz. 855). Wezwanie powinno spełniać wymogi art. 54 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kpa oraz zwierać informację, że niezastosowanie się do wezwania skutkować będzie pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia. Ustalenie powyższego następuje w formie decyzji, zgodnie z 5.3 ww. rozporządzenia. 3. Utratę dochodu wyliczać zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych na wniosek
osoby ubiegającej się o świadczenia patrz: część II, pkt 3 protokołu. 4. Zadbać, by we wszystkich decyzjach przyznających świadczenia przysługujące jednorazowo, wskazany był miesiąc, w którym nastąpi ich wypłata patrz: część II, pkt 4 protokołu. 5. Kserokopie wszystkich dokumentów składanych wraz z wnioskiem prawidłowo uwierzytelniać, tj. dokument musi być opatrzony pieczęcią Ośrodka, za zgodność z oryginałem, datą i podpisem osoby dokonującej tej czynności. Ponadto, ważnym jest by każda kserokopia uwierzytelniona była na wszystkich stronach dokumentu patrz: część II, pkt 5 oraz część III, pkt 6 protokołu. 6. W decyzjach z zakresu świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w przypadku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wskazywać w decyzji wysokość opłacanych składek patrz: część II pkt 6 protokołu. 7. Dopilnować, by wszystkie wydawane decyzje administracyjne były zgodne ze złożonym wnioskiem patrz: część II, pkt 7 protokołu. 8. Zadbać, by wydawane decyzje były w krótkim czasie dostarczane wnioskodawcy oraz by Ośrodek posiadał potwierdzenie odbioru opatrzone datą i podpisem osoby będącej stroną w postępowaniu lub osoby upoważnionej do jej odbioru patrz: część II, pkt 9, 10 i 11 oraz część III pkt 3, 4 i 5 protokołu. 9. Nie realizować decyzji nieprawomocnych patrz: część II, pkt 12 oraz część III pkt 8 protokołu. Prawidłowo ustalać kryterium dochodowe będące podstawą do przyznania pomocy patrz: część III, pkt 2 protokołu. 10. Właściwie wskazywać wysokości świadczeń przysługujących za miesiące pełne i niepełne, tak by zapis w decyzji odnosił się do faktycznie przysługującej kwoty alimentów i wskazanego w wyroku sądu okresu patrz: część III, pkt 7 protokołu. 11. W podstawach prawnych decyzji administracyjnych wydawanych w zakresie świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego, powoływać konkretne artykuły, na podstawie których przyznawane są poszczególne świadczenia patrz: część V, pkt 2 protokołu. 12. W decyzjach z zakresu funduszu alimentacyjnego powoływać w podstawie prawnej art. 20 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, a w treści decyzji wskazywać zapis, że są one natychmiast wykonalne patrz: część V, pkt 3 protokołu. 13. We wszystkich decyzjach z funduszu alimentacyjnego wskazywać uzasadnienie faktyczne i prawne patrz: część V, pkt 4 protokołu. 14. W stosunku do dłużników alimentacyjnych kontynuować / podejmować działania wynikające z rozdziału 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów Zasady pomocy państwa
osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego w przypadku bezskuteczności egzekucji oraz działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych oraz art. 7 1 pkt 22 i 7 2 ustawy z dnia 14 lutego 2003 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych. 15. Opracować wewnętrzne procedury postępowania w sprawach dotyczących świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz prowadzenia postępowań wobec dłużników alimentacyjnych. Zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 26 lutego 2009, Nr 31 poz.206) należy poinformować o sposobie wykorzystania uwag i wniosków oraz wykonania zaleceń, a także podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań. Powyższa informacja powinna zostać przekazana do jednostki kontrolującej w terminie do 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. Z up. Wojewody Łódzkiego /-/ Elżbieta Stępczyńska-Gortat Z-ca Dyrektora Wydziału Prawnego, nadzoru i kontroli