Logika intuicjonistyczna

Podobne dokumenty
Rachunek zda«. Relacje. 2018/2019

Logika matematyczna (16) (JiNoI I)

Logiki modalne. notatki z seminarium. Piotr Polesiuk

Logika pierwszego rz du. Sposób u»ycia. Tautologie, sposoby u»ywania logiki pierwszego rz du, zwi zki z j zykiem naturalnym

Podstawy matematyki dla informatyków. Logika formalna. Skªadnia rachunku zda« Skróty i priorytety. Wykªad 10 (Klasyczny rachunek zda«) 15 grudnia 2011

Logika intuicjonistyczna

Wyra»enia logicznie równowa»ne

Zdzisªaw Dzedzej, Katedra Analizy Nieliniowej pok. 611 Kontakt:

Indeksowane rodziny zbiorów

Relacj binarn okre±lon w zbiorze X nazywamy podzbiór ϱ X X.

Programowanie funkcyjne Wykład 14. Rachunek λ z typami prostymi

Adam Meissner.

Elementy logiki matematycznej

Logika Stosowana. Wykład 1 - Logika zdaniowa. Marcin Szczuka. Instytut Informatyki UW. Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017

ROZDZIAŁ 1. Rachunek funkcyjny

Andrzej Wiśniewski Logika II. Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykład 14. Wprowadzenie do logiki intuicjonistycznej

Twierdzenie Wainera. Marek Czarnecki. Warszawa, 3 lipca Wydziaª Filozoi i Socjologii Uniwersytet Warszawski

Metodydowodzenia twierdzeń

Wykªad 7. Ekstrema lokalne funkcji dwóch zmiennych.

1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych.

Podstawy matematyki dla informatyków

Ekstremalnie maªe zbiory

Geometria Algebraiczna

Zbiory i odwzorowania

Metoda tablic semantycznych. 1 Metoda tablic semantycznych

A = n. 2. Ka»dy podzbiór zbioru sko«czonego jest zbiorem sko«czonym. Dowody tych twierdze«(elementarne, lecz nieco nu» ce) pominiemy.

Logika Stosowana. Wykład 2 - Logika modalna Część 3. Marcin Szczuka. Instytut Informatyki UW. Wykład monograficzny, semestr letni 2017/2018

Teoretyczne Podstawy Języków Programowania Wykład 1. Rachunek zdań

Matematyka ETId Elementy logiki

Algebrę L = (L, Neg, Alt, Kon, Imp) nazywamy algebrą języka logiki zdań. Jest to algebra o typie

Paradygmaty dowodzenia

Elementy logiki i teorii mnogości Wyk lad 1: Rachunek zdań

Hotel Hilberta. Zdumiewaj cy ±wiat niesko«czono±ci. Marcin Kysiak. Festiwal Nauki, Instytut Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego

Elementy logiki i teorii mnogości

JAO - J zyki, Automaty i Obliczenia - Wykªad 1. JAO - J zyki, Automaty i Obliczenia - Wykªad 1

LOGIKA Klasyczny Rachunek Zdań

Systemy hybrydowe. Joanna Iwaniuk. 2 listopada 2010

Myślenie w celu zdobycia wiedzy = poznawanie. Myślenie z udziałem rozumu = myślenie racjonalne. Myślenie racjonalne logiczne statystyczne

istnienie elementu neutralnego dodawania (zera): 0 K a K a + 0 = a, istnienie elementu neutralnego mno»enia (jedynki): 1 K a K a 1 = a,

Preliminaria logiczne

Automorzmy modeli i twierdzenie EhrenfeuchtaMostowskiego

LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW

W poprzednim odcinku... Podstawy matematyki dla informatyków. Relacje równowa»no±ci. Zbiór (typ) ilorazowy. Klasy abstrakcji

Rachunki sekwentów. Jerzy Pogonowski. MDTiAR 1xii2015

Monoidy wolne. alfabetem. słowem długością słowa monoidem wolnym z alfabetem Twierdzenie 1.

Definicja: alfabetem. słowem długością słowa

Logika matematyczna w informatyce

i, lub, nie Cegieªki buduj ce wspóªczesne procesory. Piotr Fulma«ski 5 kwietnia 2017

Logika pragmatyczna. Logika pragmatyczna. Kontakt: Zaliczenie:

Równowano modeli oblicze

0.1. Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek zdań.

Przekroje Dedekinda 1

Bisymulacje modeli Kripkego dla teorii intuicjonistycznych pierwszego rz du

I. Podstawowe pojęcia i oznaczenia logiczne i mnogościowe. Elementy teorii liczb rzeczywistych.

Ci gªy fragment rachunku µ

Geneza intuicjonistycznego rachunku zdań i Twierdzenie Gliwienki

Metody dowodzenia twierdze«

Maciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Elementy logiki

Mierzalne liczby kardynalne

Logika pragmatyczna dla inżynierów


1 Funktory i kwantyfikatory

Logika intuicjonistyczna semantyka Kripke go

Logika Stosowana. Wykład 2 - Logika modalna Część 2. Marcin Szczuka. Instytut Informatyki UW. Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017

Indukcja matematyczna, zasada minimum i maksimum. 17 lutego 2017

Rachunek predykatów. Formuły rachunku predykatów. Plan wykładu. Relacje i predykaty - przykłady. Relacje i predykaty

Wykªad 4. Funkcje wielu zmiennych.

x y x y x y x + y x y

RACHUNEK ZDAŃ 7. Dla każdej tautologii w formie implikacji, której poprzednik również jest tautologią, następnik także jest tautologią.

Egzamin z logiki i teorii mnogości, rozwiązania zadań

1 Logika Zbiory Pewnik wyboru Funkcje Moce zbiorów Relacje... 14

Logika Matematyczna. Zadania Egzaminacyjne. J zykoznawstwo i Informacja Naukowa I, UAM, Jerzy Pogonowski

AM II /2019 (gr. 2 i 3) zadania przygotowawcze do I kolokwium

ĆWICZENIE 4 KRZ: A B A B A B A A METODA TABLIC ANALITYCZNYCH

Zasada indukcji matematycznej

Funkcje wielu zmiennych

W planie dydaktycznym założono 172 godziny w ciągu roku. Treści podstawy programowej. Propozycje środków dydaktycznych. Temat (rozumiany jako lekcja)

Estymacja parametru gªadko±ci przy u»yciu falek splajnowych

Metody dowodzenia twierdzeń i automatyzacja rozumowań Tabele syntetyczne: definicje i twierdzenia

First-order logic. Usage. Tautologies, using rst-order logic, relations to natural language

Paradoks wszechwiedzy logicznej (logical omniscience paradox) i wybrane metody jego unikania

ARYTMETYKA MODULARNA. Grzegorz Szkibiel. Wiosna 2014/15

Rozdzia l 10. Najważniejsze normalne logiki modalne

Technologie Informacyjne

Wektory w przestrzeni

Motywuj cy przykªad. Logika intuicjonistyczna. Alternatywne rozwi zania: Jeszcze jeden przykªad. Wykªad lutego 2012

Naukoznawstwo (Etnolingwistyka V)

Rachunek caªkowy funkcji wielu zmiennych

Zadania z analizy matematycznej - sem. II Ekstrema funkcji wielu zmiennych, twierdzenia o funkcji odwrotnej i funkcji uwikªanej

Pochodna funkcji jednej zmiennej

Elementy logiki. Wojciech Buszkowski Wydział Matematyki i Informatyki UAM Zakład Teorii Obliczeń

Wst p do sieci neuronowych, wykªad 14 Zespolone sieci neuronowe

4 Klasyczny rachunek zdań

Andrzej Wiśniewski Logika II. Wykłady 10b i 11. Semantyka relacyjna dla normalnych modalnych rachunków zdań

Ziemia obraca się wokół Księżyca, bo posiadając odpowiednią wiedzę można stwierdzić, czy są prawdziwe, czy fałszywe. Zdaniami nie są wypowiedzi:

RACHUNEK ZBIORÓW 2 A B = B A

Schematy Piramid Logicznych

1 Poj cia pomocnicze. Przykªad 1. A A d

Freyd, Abelian Categories

2 Liczby rzeczywiste - cz. 2

Transkrypt:

9 listopada 2011

Plan 1 2 3 4

Plan 1 2 3 4

Intuicjonizm Pogl d w lozoi matematyki wprowadzony w 1912 L. E. J. Brouwera. Twierdzenia matematyczne powstaj dzi ki intuicjom naszego umysªu. Skupienie si na konstruktywnych dowodach twierdze«.

System logiczny oparty na wspomnianym wcze±niej koncepcie. W odró»nieniu od klasycznej logiki zamiast bezwzgl dnej prawdziwo±ci zda«istotna jest mo»liwo± ich konstruktywnego udowodnienia. Nie obowi zuje prawo wyª czonego ±rodka.

Istniej takie liczby niewymierne a i b,»e a b jest wymierna.

Niech y = 2, x = 2. Przypadek I: x y jest wymierna Wtedy stwierdzenie jest prawdziwe, bo mo»na wzi a = x, b = y. Przypadek II: x y jest niewymierna Wtedy mo»na wzi a = x y, b = x. Zachodzi: a b = ( 2) 2 2 = 2 2 2 2 = 2 = 2

Niech y = 2, x = 2. Przypadek I: x y jest wymierna Wtedy stwierdzenie jest prawdziwe, bo mo»na wzi a = x, b = y. Przypadek II: x y jest niewymierna Wtedy mo»na wzi a = x y, b = x. Zachodzi: a b = ( 2) 2 2 = 2 2 2 2 = 2 = 2 Podany dowód zawiera rozbicie na przypadki.

Jako konstruktywny dowód mo»na wskaza a = 2 i b = 2log 2 3. a b = ( 2) 2log 23 = 2 log 23 = 3

Interpretacja BHK Formuªy logiki intuicjonistycznej mo»emy interpretowa jako konstrukcje. Pochodzi od nazwisk: BrouwerHeytingKoªmogorow.

Interpretacja BHK Podstawowe spójniki logiczne: koniunkcja, alternatywa, implikacja. aden z podstawowych spójników nie wyra»a si przy pomocy pozostaªych. Jedna staªa oznaczaj ca faªsz. Negacja φ jest skrótem od φ

Interpretacja BHK Niech PV oznacza niesko«czony zbiór zmiennych zdaniowych. Denicja Zbiór Φ formuª to najmniejszy zbiór taki,»e: Φ, p Φ dla p PV, φ ψ, φ ψ, φ ψ dla φ, ψ Φ.

Interpretacja BHK Konstrukcje Konstrukcja φ 1 φ 2 skªada si z konstrukcji φ 1 oraz konstrukcji φ 2. Konstrukcja φ 1 φ 2 skªada si ze wska¹nika i {1, 2} oraz konstrukcji φ i. Konstrukcja φ 1 φ 2 to metoda na przeksztaªcenie konstrukcji φ 1 w konstrukcj φ 2. Konstrukcja nie istnieje. Konstrukcja negacji Konstrukcja φ to metoda na przeksztaªcenie konstrukcji φ w nieistniej cy obiekt.

Przykªad(y) p q p (p q r) (p q) p r (p q) ( p q)

Plan 1 2 3 4

Dedukcja naturalna System dowodzenia dla intuicjonistycznej logiki zdaniowej Operujemy na os dach Γ φ, gdzie Γ to sko«czony zbiór formuª, a φ to formuªa. Dowód Γ φ w dedukcji naturalnej to drzewo, w którym korze«to Γ φ, li±cie to aksjomaty, a kraw dzie odpowiadaj reguªom dedukcji.

Dedukcja naturalna

Interpretacja topologiczna Interpretacja topologiczna polega na przypisaniu formuªom warto±ci w postaci zbiorów otwartych. Przez int(a) oznaczam wn trze zbioru A. Warto±ciowanie zmiennych zdaniowych to funkcja σ : PV O, gdzie O jest rodzin wszystkich podzbiorów otwartych w R. Interpretacja topologiczna wynika z semantyki Heytinga.

Interpretacja topologiczna Warto±ci formuª = = R p = σ(p) φ = int(r φ ) φ ψ = φ ψ φ ψ = φ ψ φ ψ = int((r φ ) ψ )

Modele Kripkego Do pokazania semantyki Kripkego dla logiki intuicjonistycznej potrzebna jest denicja modelu Kripkego. Denicja Model Kripkego to trójka M = W,,, gdzie W jest niepustym zbiorem, jest cz ±ciowym porz dkiem na W, a jest relacj mi dzy elementami W a elementami PV speªniaj c warunek: Je±li w w i w p, to w p.

Sematyka Kripkego Znaczenie formuª dla modelu Kripkego c φ ψ wtw c φ lub c ψ, c φ ψ wtw c φ i c ψ, c φ ψ wtw c ψ dla ka»dego c c takiego,»e c φ, c nigdy nie zachodzi. Znaczenie negacji c φ wtw dla»adnego c c nie zachodzi c φ.

Plan 1 2 3 4

Izomorzm Curry'ego-Howarda Odpowiednio± mi dzy termami rachunku lambda a dowodami w logice intuicjonistycznej.

Answer set programming Rodzaj programowania w logice. Opisano zastosowanie logiki intuicjonistycznej i innych logik wielowarto±ciowych [1].

Plan 1 2 3 4

MINLOG System wspomagania dowodzenia dla logiki minimalnej. Mo»liwo± u»ycia dodatkowych aksjomatów dla logiki intuicjonistycznej i klasycznej. Automatyczne dowodzenie.

ileantap Program do automatycznego dowodzenia twierdze«napisany w Prologu. Korzysta z free-variable semantic tableaux [2]. 5 kb, 111 linijek.

Semantic tableaux

Literatura M Osorio, J A Navarro, and J Arrazola. Applications of intuitionistic logic in answer set programming. Technical Report cs.lo/0305046, May 2003. Jens Otten. ileantap: An intuitionistic theorem prover. In International Conference TABLEAUX'97, LNAI 1227, pages 307312, 1997. M. H. Sørensen and P. Urzyczyn. Lectures on the Curry-Howard isomorphism. Elsevier, 2006.