Mariusz Jędrzejko prof. ndzw. dr hab. Młodzież poszukująca Etiologia i przebieg problemów wychowawczych z dziećmi i młodzieżą interpretacja socjopedagogiczna
Żyjemy lepiej Lepiej się odżywiamy Mamy nowoczesne multimedia Częściej jeździmy na wakacje Nauczyciele są lepiej wykształceni Mamy wymarzoną wolność a dzieci sprawiają nam coraz więcej problemów
Cechy XXI wieku: 1. Powszechny dostęp do edukacji i ochrony zdrowia, dostęp do żywności. 2. Masowy dostęp do techniki i informacji. 1. Więcej zaburzeń. 2. Rosnące problemy z dziećmi, więcej zachowań ryzykownych (nowe ryzyka), rosnące dysproporcje ekonomiczne. Co z tego wynika?
Teza głoszona przez wielu: Dużo dzieci jest źle wychowanych a to nieprawda
Młodzi ludzie zawsze eksperymentowali Lata 80-90. XX wieku - eksperymenty tytoń alkohol narkotyki 10 12 13 14 15 16 17 18 19
XXI wiek 2000-2010-2012 szybciej, więcej, od razu tytoń alkohol narkotyki środki zastępcze dopalacze paranarkotyki - leki Substancje wzmacniająco-pobudzające 8 10 12 13 14 15 16 17 18 19
Istota problemów wychowawczych dzieci młodzież dorośli statusy dorosłości Tak było
Istota problemów wychowawczych dzieci młodzież dorośli dzieci dorosłe dzieci - dorośli Nadajemy dzieciom status dorosłych Tak jest
Gdzie tkwią nasze błędy? 1. Żyją za szybko 2. Żyją zbyt intensywnie 3. Są ciągle pobudzane (chemia) 4. Doświadczają treści za trudnych 5. Są źle zorganizowane
Modelowanie relacji dziecko - multimedia Wiek 0-3 lata Cechy dziecka: 0-1: Brak skryptów poznawczych przesilenie informacji prowadzi do niemożliwości ich posegregowania Naśladowanie rodziców, rodzeństwa i innych osób Brak zdolności do oceniania dobra i zła Nieukształtowane zakresy i poziomy wiedzy Ogromna chłonność 2-3 lata: Rozwój poznawczy - przejście od inteligencji w działaniu do inteligencji refleksyjnej (Piaget); powstają schematy umysłowe; wzmocnienie pamięci skrypty zdarzeń; 2-3 lata: Symboliczna gestykulacja; szybkie przyswajanie języka (eksplozja nazywania); rozwój aktywności; rozwój samowiedzy Wyraziste przejawy temperamentu. Modelowanie: Ograniczenie kontaktu dziecko telewizor, komputer + unikanie gier elektronicznych; Przekaz TV ograniczony (po 2 roku życia 2 lat bez TV) do filmów pogodnych, bez silnej ekspresji ruchów i głosu oraz krótkich interwałów.
Modelowanie relacji dziecko - multimedia Wiek 4-6 lat - przedszkole Cechy dziecka: Rosnąca ruchliwość + rosnące umiejętności manualne Kształtowanie się skryptów poznawczych Rozwój funkcji zarządzających - wyższych funkcji poznawczych (Kielar-Turska); wyższe umiejętności zapamiętywania Naśladowanie rodziców, rodzeństwa i innych osób Czynności myślowe: porównywanie, szeregowanie, klasyfikowanie - dążenie do myślenia rozumowego Eksploatowanie zapisanych w pamięci informacji Kluczowy okres dla rozwoju kompetencji społecznych Modelowanie: Oglądanie TV do 1 godziny dziennie; Maksymalne ograniczenie przekazu agresywnego; Minimalizowanie kontaktu z grami bodziec reakcja (tzw. strzelanki); Rozwój z udziałem gier edukacyjnych; Kontakt z komputerem i internetem (z udziałem rodzica) ok. 6 roku życia 0,5 godziny dziennie; uczymy podstaw netykiety; Włączamy filtr rodzicielski
Modelowanie relacji dziecko - multimedia Wiek 7-10 lat młodszy wiek szkolny Cechy dziecka: Szybki rozwój wiedzy i umiejętności manualnych Wzrost zainteresowania i poszukiwań poznawczych Rozwój myślenia logicznego + rozumowanie indukcyjne; Szybki wzrost zasobów poznawczych i sprawności konwersacji; Stosowanie strategii pamięciowych Kształtowanie się wiedzy społecznej - Duże znaczenie akceptacji w grupie dla dobrostanu psychicznego Szybka adaptacja wzorców agresywnych; rozwój lęków; Przechodzenia do autonomii moralnej Duże znaczenia samoakceptacji Kluczowy okres dla uczenia pracowitości Modelowanie: Oglądanie TV do 2 godziny dziennie; 1 dzień bez multimediów; Praca z komputerem i Internetem pod nadzorem osoby dorosłej do 1 godziny dziennie; Minimalizacja tzw. strzelanek rodzice decydują o typach gier; Szeroka edukacja w zakresie netykiety; rozmawiamy z dzieckiem o jego relacjach w SIECI; uczymy zasad korzystania z telefonu komórkowego.
Modelowanie relacji dziecko multimedia Wiek 11-16 lat wczesne dorastanie Cechy dziecka: Szybki rozwój wiedzy i umiejętności manualnych oraz samodzielności Początek adolescencji silna aktywność neurohormonalna Rozwój seksualny; silna potrzeba rozładowania napięcia; Przewaga emocji negatywnych nad pozytywnymi; przypadki ambiwalencji uczuciowej; silna potrzeba akceptacji zewnętrznej (atrakcyjność) Rozwój uczuć wyższych Zmiany relacji z rodzicami (konflikty); Tzw. przewaga interesu własnego Modelowanie: Oglądanie TV do 2-3 godzin dziennie; multimedia maks. do 21.00; Konsekwentne minimalizowanie agresywnych gier sieciowych i komputerowych; Uczenie pracy z jednym urządzeniem; Monitorowanie SIECI; Włączony filtr rodzicielskie kontrakt komputerowy (gimnazjum); dalsza edukacja w zakresie netykiety.
Dziecko bez problemu pracuje na 4-5 kanałach informacyjnych Mózg dziecka w cyberprzestrzeni funkcjonuje inaczej niż mózg jego rodziców?????????? Uruchomiony komputer Telefon pod ręką Uruchomiony Internet Odsłuchiwanie muzyki Uruchomiony komunikator
Dzieci a cechy doby współczesnej 1. Wolność w formie nieograniczonej 2. Prawa relatywne 3.Konsumpcjonizm mieć, bo inni mają konsumpcjonizm niefunkcjonalny 4. Sukces jako kryterium przydatności 5. Wizualizacja wszystkich i wszystkiego
Czego nie wiedzą dzieci, a warto aby wiedziały? Nasze korzenie są z cywilizacji: chrześcijańskiej, łacińskiej, zachodniej Akropol, Coloseum, Chrystus, Kolumb, Pieta, Kopernik, Wieża Eifla, elektrownie atomowe, Einstein, Gagarin Amstrong, ekologia, edukacja, powszechna ochrona zdrowia, życie jako wartość niezbywalna, szacunek dla innych kultur, równość płci i religii, wolność mediów, demokracja.
Wychowanie od klasyki do modelu neoliberalnego Model klasyczny: Rodzice szkoła kościół kultura rówieśnicy granice i normy Nowy model: Rodzice media idole bez granic, ze zmiennymi normami
Funkcjonowania dziecka 1. CZAS 2. PRZESTRZEŃ 3. TREŚCI 4. INTERAKCJE
C Z A S Kto określa czas? Czas dzienny i czas nocny Czas samodzielny i czas wspólny Dziecko musi spać 8-9 godzin
PRZESTRZEŃ Gdzie jestem? Dokąd mogę? Kto co definiuje moją przestrzeń? My przestrzeń ograniczona Dzieci XXI wieku przestrzeń nieograniczona
TREŚCI Co mi wolno? Do czego jestem przygotowany emocjonalnie? Jak i jakie stosować bariery? Dzieci nie wytrzymują wielu przekazów, powielają je, bez z rozumienia
6 współczesnych problemów wychowawczych 1. Jako rodzice przestajemy być wzorem wynik wektora przesuniętego czasu 2. Nauczyciele tracą autorytet wynik szkoły zdezintegrowanej 3.Dzieci przestają pytać dzieci wszystko wiedzą 4. Dzieci nie znają granic zanik linii między normą a patologią 5. Wizualizacja zachowań i narastanie dysproporcji (mieć nad być) 6. Rozwiązywanie problemów przez atak agresja przynosi sukces
Problem nr 1 BYŁO DZIECI SĄ TAKIE JAKIE IM DAJEMY WZORY JEST DZIECI SĄ TAKIE JAK NIE DAJEMY IM WZORÓW NIE MAJĄ WZORÓW KULTURY OSOBISTEJ NIE MAJĄ WZORÓW KULTURY JEZYKA NIE ZNAJĄ NORM OBYCZAJOWYCH WZORY ZANIKAJĄ JUŻ NA POZIOMIE 7-10 ROKU ŻYCIA
CO SIĘ ZMIENIŁO W ROZWOJU DZIECKA FAZY WCHODZENIA W DOROSŁE ŻYCIE FAZA MOTYLKÓW POZNAJEMY GÓRY I DOLINY DOPASOWUJEMY KLUCZYK DO DZIURKI ZŁOTE LIŚCIE
LOGICZNA ŚCIEŻKA dla rodziców: 1. Masz prawa jeśli przestrzegasz obowiązków 2. Raz ustalonych zasad i norm nie zmieniamy 3. Pierwszeństwo rodziny 4.Miłość i odpowiedzialność polega na mówieniu prawdy NAJPIERW LUBIĘ, PÓŹNIEJ KOCHAM 5. Mamy jedno zdanie (tata, mama) 6. Co za dużo, to nie zdrowo
Konkluzja pedagogiczna: 1. Nadaliśmy dzieciom tak rozliczne prawa, że zaczynają się w tym gubić, nie rozumieją ścisłej zależności prawa-obowiązki 2. Dzieci chcą być szybko dorosłymi we wszystkich sferach
Co potrzebują dzieci? 1. Organizacji życia 2. Konstytucyjnej roli stołu 3. Tłumaczenia i wyjaśniania 4. Obalania mitów 5. Czasu swoich rodziców 6. Wiedzy, że żyje się tylko raz
Co mówię swoim dzieciom Natalko, Renatko, Kubusiu, Michale nie chodzi o to aby żyć wiecznie, lecz o to, aby całą wieczność wytrzymać ze sobą