Program Wychowawczy do realizacji na lata 2014/ 2017 w Szkole Podstawowej nr 4 w Markach

Program Wychowawczy do realizacji na lata 2014/ 2017 w Szkole Podstawowej nr 4 w Markach Spis treści 1. Podstawy prawne. 2. Założenia programowe. 2.1. Ogólne założenia programowe. 2.2. Naczelny cel wychowania. 2.3. Zadania szkoły w dziedzinie wychowania. 2.4. Zadania nauczyciela. 2.5. Zadania rodziców. 3. Zadania wychowawcze i formy realizacji. 4. Sylwetka absolwenta I etapu kształcenia. 5. Sylwetka absolwenta II etapu kształcenia. 6. Środki zaradcze. 6.1. Środki podstawowe. 6.2. System interwencji wychowawczych. 6.3. Procedury szkolne w sytuacjach zagrożenia. 6.3.1. Zasady postępowania w przypadku interwencji doraźnych. 6.3.2. Zasady postępowania w przypadku interwencji długofalowych. 6.3.3. Zasady postępowania w przypadku stwierdzenia zaginięcia rzeczy ucznia, nauczyciela, kogoś z personelu, czy osoby z zewnątrz. 6.3.4. Zasady postępowania w przypadku uzyskania informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego. 6.3.5. Postępowanie w sytuacji posiadania przedmiotów niedozwolonych na terenie szkoły. 1

7. Ewaluacja. 6.3.6. Postępowanie w sytuacji stwierdzenia dewastacji mienia szkolnego i cudzej własności. 6.3.7. Postępowanie w sytuacji podejrzenia, że uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. 6.3.8. Postępowanie w przypadku znalezienia substancji przypominającej wyglądem narkotyk. 6.3.9. Postępowanie w przypadku podejrzenia, że uczeń posiada przy sobie substancje przypominające narkotyk. 6.3.10. Postępowanie w przypadku stwierdzenia palenia tytoniu przez ucznia. 6.3.11. Postępowanie w sytuacji wagarów ucznia. 8. Ustalenia końcowe. 8.1. Tryb przeprowadzania zmian do programu wychowawczego szkoły. 8.2. Nadzór nad realizacją zadań Programu Wychowawczego. 1. Podstawy prawne. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konwencji o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Statutu Szkoły Podstawowej nr 4 im. Stefana Roweckiego Grota w Markach ul. Duża 3; Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o Systemie Oświaty (Dz.U. 1991 Nr 95 poz. 425 z późn. zm.) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2002 nr 51 poz. 458 z późn. zm.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.(dz.u. 2007 nr 83 poz. 562 z późn. zm.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2010 nr 228 poz. 1487 z późn. zm.). 2.1. Ogólne założenia programowe: 2. Założenia programowe. 2.1.1. Realizacja Programu Wychowawczego ma na celu wspomaganie wszechstronnego rozwoju młodego człowieka w oparciu o uniwersalne wartości. 2.1.2. W wyniku oddziaływań dydaktyczno wychowawczych, uczeń ma zdobyć wiedzę, umiejętności, zastosować wiedzę w praktyce, wyrobić w sobie 2

umiejętność podejmowania decyzji, zdobyć nawyk samodzielnej, systematycznej i efektywnej pracy, zdobyć nawyk troski o zdrowie, przyswoić uniwersalne zasady współżycia ludzi, wykształcić poczucie przynależności do społeczności lokalnej i kraju. 2.1.3. Program Wychowawczy kładzie nacisk na kulturę osobistą i umiejętność współżycia w grupie, kształtowanie postaw obywatelskich, pogłębianie świadomości ekologicznej, wychowanie estetyczne i zdrowotne, poznawanie dziedzictwa kulturowego naszego narodu, narodów Europy i świata. 2.1.4. Program zakłada spójność działań wychowawczych rodziny i szkoły oraz integralność wychowania z nauczaniem. 2.2. Naczelny cel wychowania. 2.2.1. Wychowanie dziecka świadomego dokonywanych wyborów i wszechstronnie rozwijającego swoją osobowość w sferze intelektualnej, społecznej i moralnej, wrażliwego na otaczający go świat. 2.2.2. Pierwotne i największe prawa wychowawcze posiadają rodzice w stosunku do swoich dzieci. 2.2.3. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania. 2.2.4. Kierunek działalności wychowawczej nie może być sprzeczny z wolą rodziców. 2.2.5. Nauczyciele nie ponoszą wyłącznej odpowiedzialności za wszystkie możliwe zadania wychowawcze. 2.3. Zadania szkoły w dziedzinie wychowania. Nauczyciele w swej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, winni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności: 2.3.1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 2.3.2. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna na świecie. 2.3.3. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. 2.3.4. Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i odpowiedzialność za innych, wolność własną z wolnością innych. 3

2.3.5. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej prawdy do osiągania wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie. 2.3.6. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako postawy życia społecznego oraz przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych. 2.3.7. Przygotowali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. 2.3.8. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów. 2.4. Zadania nauczyciela. 2.4.1. Troszczy się o harmonijny rozwój ucznia. 2.4.2. Stwarza sytuacje, w których uczeń rozwija wszystkie sfery swojej osobowości, 2.4.3. Uczy samodzielności i odpowiedzialności. 2.4.4. Bezwarunkowo akceptuje ucznia jako osobę, natomiast warunkowo jego postępowanie. 2.4.5. Stara się być autorytetem, doradcą i przewodnikiem. 2.4.6. Przygotowuje do życia w rodzinie i społeczeństwie. 2.4.7. Mobilizuje uczniów do nauki, stosując różnorodne formy i metody pracy dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia. 2.4.8. Wspiera rodziców w procesie wychowania. 2.5. Zadania rodziców: 2.5.1. Zapewniają dziecku godne warunki życia i nauki. 2.5.2. Starają się być autorytetami, doradcami i przewodnikami. 2.5.3. Wychowują dziecko w duchu szacunku do drugiego człowieka. 2.5.4. Wpajają poszanowanie mienia publicznego, otaczającej przyrody i dóbr kultury. 2.5.5. Współpracują z nauczycielem w działaniach ukierunkowanych na dobro dziecka. 2.5.6. Systematycznie spotykają się z nauczycielami. 2.5.7. Współorganizują imprezy klasowe i szkolne. 2.5.8. Aktywnie uczestniczą w rozwiązywaniu problemów klasowych i szkolnych. 2.5.9. Kształtują właściwy wizerunek szkoły i nauczyciela. 4

2.5.10. Starają się aby dziecko umiało być nie tylko z drugimi, ale i dla drugich. Zadanie 1. Kształtowanie nawyku rzetelnej pracy: 1.1. umiejętności planowania i organizacji nauki i wypoczynku, 1.2. uczestnictwa w pracy zespołowej, korzystania z różnych źródeł informacji, 1.3. dostrzegania i rozwiązywania problemów, 1.4. samokontroli i samooceny efektów pracy, 1.5. umiejętności wyciągania wniosków na przyszłość. 2. Wdrażanie do zachowania bezpieczeństwa: 2.1. troska o bezpieczeństwo własne i odpowiedzialność za bezpieczeństwo innych, 2.2. określenie miejsc zagrożeń, 2.3. rodzaje zagrożeń, 2.4. prawa i obowiązki oraz ich przestrzeganie, 2.5. bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. 3. Zadania wychowawcze i formy realizacji. Forma realizacji 1. Realizacja założeń podstawy programowej, dostosowanie programów nauczania do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów, dostosowanie metod pracy i wymagań wg wskazań poradni psychologicznopedagogicznej. 2. Przydzielanie zadań uczniom, pomoc w ich realizacji, omawianie napotkanych trudności, wskazywanie sposobów ich pokonywania, rzetelna ocena efektów. 3. Organizowanie pracy uczniów w ramach kół zainteresowań, przedmiotowych i zajęć wyrównawczych. 4. Realizacja celu w ramach godzin z wychowawcą (Plan pracy wychowawczej). 5. Wykorzystywanie sytuacji lekcyjnych do realizacji celu. 6. Rozmowy indywidualne z uczniami wykazującymi niechęć do obowiązków. 7. Organizacja spotkań z rodzicami. 8. Współpraca z rodzicami, w celu poszukiwania sposobów zachęty dziecka do realizacji podstawowego zadania jakim jest praca (nauka). 1. Wdrażanie do przestrzegania regulaminów szkolnych. 2. Właściwa organizacja dyżurów nauczycielskich na różnych odcinkach pracy szkoły, w celu zachowania bezpieczeństwa i wdrażania dzieci do przestrzegania określonych w regulaminach zasad zachowania. 3. Realizacja zagadnień programowych z zakresu bezpieczeństwa w czasie zajęć edukacyjnych bezpieczeństwo na drodze, w domu, w szkole, podczas użytkowania sprzętów i urządzeń, podczas pracy i zabawy, w kontaktach z ludźmi. 4. Organizacja szkolenia i egzaminu na Kartę rowerową. 5. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki. 6. Zapewnienie opieki pedagogicznej i psychologicznej. 7. Realizacja programów instytucji wspomagających pracę szkoły. 8. Upowszechnianie zagadnień z zakresu bezpieczeństwa gazetki szkolne, plakaty, apele. 9. Organizowanie spotkań uczniów z policjantami. 10. Opieka wychowawców pogadanki. 11. Przestrzeganie regulaminu WZO. 12. Przestrzeganie systemu reagowania na zachowania agresywne uczniów. 13. Utrzymywanie kontaktu z rodzicami wg indywidualnych potrzeb. 5

3. Kształtowanie poczucia więzi i przynależności do rodziny, społeczności szkolnej, lokalnej, regionalnej i kraju: 3.1. prawa i obowiązki członków rodziny, 3.2. prawa i obowiązki ucznia, 3.3. podział administracyjny Polski, piękno polskiej ziemi, 3.4. kultura regionów, zwyczaje i obyczaje, 3.5. historia Polski 4. Kształtowanie właściwych zachowań w stosunku do zwierząt i otaczającej przyrody. 5. Kształtowanie właściwych nawyków higienicznych: 5.1. troska o zdrowie, 5.2. higiena osobista, 5.3. estetyka ubioru i wyglądu, 5.4. higiena pracy, 5.5. zagrożenia cywilizacyjne. 14. Eksponowanie sposobów i form poszukiwania pomocy w sytuacjach zagrożeni 1. Uroczystości, imprezy, zabawy szkolne z obecnością rodziców, dziadków. 2. Udział w imprezach środowiskowych. 3. Powołanie Rzecznika Praw Ucznia. 4. Organizowanie wycieczek turystycznych, krajoznawczych do miejsc pamięci narodowych. 5. Opieka nad miejscami pamięci narodowej. 6. Propagowanie zasad okazywania szacunku do symboli. 7. Realizacja celu w ramach godzin z wychowawcą. 8. Realizacja zagadnień programowych na zajęciach edukacyjnych. 9. Organizacja i udział w konkursach dotyczących historii, patriotyzmu, kultury polskiej. 10. Przestrzeganie stroju galowego w czasie uroczystości. 11. Akademie, apele z okazji świąt państwowych 1. Realizacja zagadnień programowych na zajęciach edukacyjnych. 2. Realizacja celu w ramach godzin z wychowawcą. 3. Działania proekologiczne i akcje Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, troska o zielone tereny przy szkole. 4. Konkursy o tematyce przyrodniczej. 5. Propagowanie sposobów ochrony środowiska naturalnego. 6. Kształtowanie postawy proekologicznej. 1. Realizacja zagadnień programowych na zajęciach edukacyjnych. 2. Realizacja celu w ramach godzin z wychowawcą. 3. Uwrażliwianie na zagrożenia płynące ze strony człowieka. 4. Gazetki tematyczne i plakaty. 5. Udział w programie, Szklanka mleka, Warzywa i owoce w szkole 6. Prawidłowa organizacja lekcji wychowania fizycznego. 7. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki. 8. Zapewnienie opieki pielęgniarki szkolnej, stomatologa, lekarza. 9. Prowadzenie gimnastyki korekcyjnej i śródlekcyjnej. 10. Obowiązkowa nauka pływania dla uczniów klas II w ramach programu gminnego. 11. Organizacja dodatkowych zajęć sportowych i klas sportowych. 12. Organizacja zajęć ruchowych dla dzieci przebywających na świetlicy szkolnej. 13. Propagowanie zdrowego stylu życia i aktywnych form spędzania czasu wolnego: pogadanki, plakaty, zajęcia ruchowe. 14. Organizacja i udział w zawodach sportowych. 15. Zapewnienie higienicznych warunków w szkole oraz 6

6. Kształtowanie właściwych postaw i zachowań: 6.1. współżycie w grupie, 6.2. wartości uniwersalne, 6.3. odpowiedzialność za siebie i innych, 6.4. tolerancja, szacunek, życzliwość, współpraca, aktywność, ciekawość, przedsiębiorczość, 6.5. zasady savoir - vivru, 6.6. unikanie i rozwiązywanie konfliktów i problemów, inne. 7. Kształtowanie postaw wobec innych narodów: 7.1. historia, współczesne zależności, 7.2. sposoby rozwiązywania konfliktów, 7.3. współpraca, kultura, religie, języki, 7.4. turystyka, inne. wdrażanie dzieci do zachowania porządku wokół siebie i po sobie. 1. Realizacja zagadnień programowych na zajęciach edukacyjnych. 2. Realizacja celu w ramach godzin z wychowawcą. 3. Zajęcia grupowe i indywidualne organizowane przez pedagoga szkolnego. 4. Porady i edukacja wychowawcza. 5. Wykorzystywanie sytuacji lekcyjnych, pozalekcyjnych, treści edukacyjnych, lektur, filmów, itd. do dyskusji i eksponowania wartości, postaw i zachowań społecznie pożądanych. 6. Eksponowanie i wdrażanie uczniów do przestrzegania Statutu Szkoły i regulaminów szkolnych. 7. Włączanie uczniów do aktywności w ramach pracy Samorządu Uczniowskiego. 8. Przestrzeganie zasad oceniania osiągnięć edukacyjnych i zachowania (stosowanie również samooceny ucznia). 9. Stwarzanie uczniom możliwości do realizacji własnych pomysłów, współpracy, aktywności i odpowiedzialności przydzielanie ról, zadań (organizacja życia w klasie, organizacje szkolne, uroczystości, akcje, ) 1. Realizacja celu w ramach godzin z wychowawcą. 2. Zajęcia grupowe i indywidualne organizowane przez pedagoga szkolnego. 3. Realizacja założeń programowych na zajęciach edukacyjnych. 4. Zabawy integracyjne. 5. Gazetki tematyczne, plakaty, inscenizacje. 6. Korzystanie z centrum multimedialnego jako źródła informacji. 4. Sylwetka absolwenta I etapu kształcenia. W wyniku realizacji zadań wychowawczych dla klas I - III, uczeń kończący klasę III (na miarę swoich indywidualnych możliwości): - Umie pracować w grupie, zna swoje prawa i obowiązki - Ma poczucie przynależności do klasy, jest jej częścią. - Posiada umiejętność samodzielnej i systematycznej pracy. - Potrafi się kulturalnie zachować w różnych sytuacjach. - Zna symbole narodowe, regionu, wie jak się wobec nich zachować. 7

- Dostrzega różnice wśród ludzi, potrafi okazać szacunek drugiemu człowiekowi. - Potrafi rozróżnić dobro i zło w różnych sytuacjach. - Wie, do kogo może zwrócić się o pomoc. 5. Sylwetka absolwenta II etapu kształcenia. Absolwent klasy VI (na miarę swoich indywidualnych możliwości): - Przestrzega ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych, takich jak: prawdomówność, uczciwość, kultura osobista. - Potrafi prezentować swoje sądy z poszanowaniem zdania innych, jest tolerancyjny. - Jest ciekawy świata: poszerza swoją wiedzę, zdobywając ją korzysta z różnych źródeł, interesuje się otaczającą go rzeczywistością. - Potrafi ocenić wagę i znaczenie informacji. - Czynnie uczestniczy we wspólnych działaniach na terenie klasy, szkoły, środowiska. - Zna i stosuje prawa i obowiązki ucznia. - Ma poczucie tożsamości, przynależności kulturowej. 6.1. Środki podstawowe. 6. Środki zaradcze. 6.1.1. Upomnienie udzielone przez wychowawcę klasy; 6.1.2. Upomnienie udzielone przez wychowawcę klasy z ustnym powiadomieniem rodziców/ opiekunów prawnych/ kuratora; 6.1.3. Upomnienie udzielone przez wychowawcę klasy z pisemnym powiadomieniem rodziców/ opiekunów prawnych/ kuratora; 6.1.4. Prowadzenie zeszytu wychowawczego zgodnie z Systemem Interwencji Wychowawczych. 6.1.5. Upomnienie udzielone przez dyrektora szkoły; 6.1.6. Nagana dyrektora szkoły z pisemnym powiadomieniem rodziców/ opiekunów prawnych/ kuratora; 6.1.7. Zawieszenie prawa udziału w zajęciach lekcyjnych organizowanych poza terenem szkoły (wyjście na basen, do kina, wycieczki itp.); 8

6.1.8. Zawieszenie prawa udziału w zajęciach pozalekcyjnych; (koła zainteresowań, wyjścia do kina, dyskoteki, biwaki, wycieczki i inne formy organizowane wychowawcę klasy lub przez szkołę); 6.1.9. Przeniesienie do równoległej klasy w szkole, po uprzednim poinformowaniu rodziców/ opiekunów prawnych/ kuratora; 6.1.10. Przeniesienie decyzją rady pedagogicznej i w porozumieniu między zainteresowanymi dyrektorami do innej szkoły, po uprzednim poinformowaniu rodziców/ opiekunów prawnych/ kuratora; 6.1.11. Wykonanie prac porządkowych na rzecz szkoły, w szczególnych wypadkach pod opieką rodzica. 6.2. System Interwencji Wychowawczych. 6.2.1. Etap pierwszy w momencie pojawienia się problemu z zachowaniem ucznia (przestrzeganiem obowiązujących norm społecznych) przeprowadzana jest osobista rozmowa wychowawcy lub nauczyciela dotycząca zaistniałej sytuacji. Nauczyciel jasno i wyraźnie informuje o tym, co widzi, czego oczekuje i wyraża sprzeciw wobec niepożądanego zachowania, jeżeli zachodzi potrzeba, pokazuje, jak należy naprawić zło. 6.2.2. Etap drugi w sytuacji, kiedy zachowanie ucznia nie ulegnie zmianie udzielenie uczniowi informacji o wpisaniu uwagi do e-dziennika wraz z odjęciem punktów liczonych do oceny zachowania. W przypadku braku poprawy zachowania wychowawca klasy organizuje spotkanie z rodzicami (prawnymi opiekunami). Na spotkaniu sygnalizowany jest problem dotyczący niewłaściwego zachowania dziecka. Wspólnie z rodzicami (prawnymi opiekunami) podejmuje się kroki mające wpływ na zmianę postępowania dziecka lub dorosłego. Rodzice (prawni opiekunowie) otrzymują poradę, wsparcie oraz wytyczne dotyczące korekty systemu wychowawczego. 6.2.3. Etap trzeci - Jeżeli uczeń otrzyma 10 pkt ujemnych z zachowania, powoływana jest komisja szkolno-wychowawcza na szczeblu: rodzic (prawny opiekun), wychowawca, uczeń, pedagog/ psycholog szkolny. W tym przypadku wprowadza się indywidualny zeszyt obserwacji zachowania ucznia na poszczególnych zajęciach dydaktycznych, zgodnie z planem lekcji na okres dwóch tygodni. Opis zeszytu: data Lekcja/ przedmiot Ocena zachowania Podpis nauczyciela Podpis rodzica/pod każdym dniem Uczeń zobowiązany jest po każdej lekcji udostępnić zeszyt nauczycielowi, codziennie pokazywać prowadzony zeszyt rodzicom (prawnym 9

opiekunom), którzy potwierdzają to swoim podpisem; raz w tygodniu dawać do wglądu zeszyt wychowawcy i psychologowi szkolnemu w celu zaliczenia tygodnia. W przypadku braku negatywnych uwag w okresie jednego tygodnia zeszyt zostaje anulowany. W czasie prowadzenia zeszytu uczeń nie otrzymuje punktów ujemnych. 6.2.4. Etap czwarty w sytuacji, kiedy zachowanie ucznia nie ulegnie zmianie lub ma miejsce brak realizacji zeszytu obserwacji, uczeń zobowiązany jest do indywidualnych spotkań z psychologiem szkolnym. 6.2.5. Etap piąty w przypadku braku poprawy - zwołanie zespołu wychowawczego z udziałem dyrektora, oraz rodziców (prawnych opiekunów) w celu omówienia dyscyplinarnego przeniesienia ucznia do klasy równoległej. 6.2.6. Etap szósty - skierowanie sprawy ucznia do Sądu Rodzinnego z prośbą o wgląd w sytuację rodzinną. 6.2.7. Uzupełnienie drogi interwencji wychowawczej. 6.2.7.1.Uczeń posiadający opinię/orzeczenie poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, stwierdzającą zaburzenia lub odchylenia w jego zachowaniu podlega zasadom zawartym w WZO. 6.3. Procedury szkolne w sytuacjach zagrożenia. 6.3.1. Zasady postępowania w przypadku interwencji doraźnych. 6.3.1.1. Ogólne zasady reagowania na przemoc: Reagować- brak reakcji to komunikat dla uczniów, że mają prawo używać przemocy. Nawzajem się wspierać ważne aby nauczyciele współdziałali, zachęcali do współpracy uczniów i rodziców. Uczyć uczniów odróżniania zwykłego donosicielstwa od chronienia siebie lub innych. Źle pojęta zasada nie kablowania służy sprawcom agresji, pomaga im czuć się bezkarnie. Reagować w sposób przekazujący troskę o dziecko, zarówno o ofiarę jak i świadka i sprawcę. Trzeba odróżnić nieaprobowanie konkretnego zachowania od nieakceptacji osoby. W sytuacji interwencji(np. rozdzielania w czasie bójki) potrzebny jest wyraźny komunikat chcę wam pomóc, a wobec agresora jasne określenie zachowania, którego nie aprobujemy. Rozdzielenie fizyczne ma być zdecydowanym, mocnym chwytem, najlepiej otaczającym od tyłu do przodu klatkę piersiową i ograniczającym ruchy ramion. Każdą interwencję odnotowujemy w dzienniku bądź arkuszu wychowawcy, zapisując uczestników, zajście, podjęte działania. 6.3.1.2. Działania wobec sprawców. Rozmowy ze sprawcami: rozmowa ma być dialogiem, nie przemówieniem do sprawcy o tym, co nauczyciel myśli o danej sytuacji. Należy jasno określić cel rozmowy. Miejscem rozmowy nie może być korytarz lub pokój nauczycielski lecz pomieszczenie zapewniające 10

spokój i brak udziału przypadkowych świadków (np. pokój pedagoga). Prowadząc rozmowę pamiętamy o tym aby: powiedzieć jasno- co widzimy, opisać zachowanie ucznia. Jednocześnie dajemy jasny sygnał o tym, że w szkole, klasie nie wolno używać przemocy. Upewnić ucznia, że chcemy mu pomóc i że chodzi o to, aby zaradzić w szkole sytuacjom przemocy. Dać uczniowi szansę wypowiedzenia się, wysłuchać go uważnie, nie negować. Reasumować - jak go zrozumieliśmy. Jeśli uczeń milczy - wrócić jeszcze raz do propozycji pomocy, nazywając swój cel wspólnym działaniem na rzecz przerwania przemocy w szkole. Zwróć się do niego jak do eksperta i zaproś do współpracy nad rozwiązaniem danego problemu. Jeśli zamierzasz poinformować rodziców, powiedz o tym uczniowi. Jeżeli przewidujesz pomoc psychologa bądź pedagoga powiedz o tym, wyjaśniając cel: żeby pomóc sobie lepiej radzić, nie jako karę. Dużo słuchamy, mniej mówimy, jeśli uczeń milknie możemy zadawać pytania otwarte np. czy chcesz mi o tym opowiedzieć?. Nie oceniamy, nie krytykujemy. Mówimy prawdę bez prób manipulacji. Celem tej rozmowy jest współpraca ucznia. Jeśli w przemocy uczestniczy więcej niż jedna osoba, należy rozmawiać z każdym z osobna, zaczynając od lidera grupy. Rozmowy mogą być na poziomie: - wychowawca, - wychowawca i nauczyciel, - wychowawca i pedagog, - wychowawca i rodzice, - wychowawca pedagog dyrektor Jeżeli dane nieakceptowane zachowanie powtarza się, wychowawca zwraca się do psychologa szkolnego o dalszą pracę (kontrakt, TZA etc.) 6.3.1.3. Rozmowy z rodzicami sprawców. Należy odbyć rozmowę z rodzicami dziecka używającego przemocy, jeśli to tylko jest możliwe. Celem spotkania jest nie tylko przekazanie informacji o zachowaniu dziecka, ale i pozyskanie współpracy rodziców. Ogólne zasady rozmowy są takie same jak przy rozmawianiu ze sprawcami. Najważniejsze jest wysłuchanie tego, co rodzice mają do powiedzenia, nie zaś oskarżanie ich. Rodzice muszą uzyskać informacje, że szkoła nie zgadza się na używanie przemocy wobec innych uczniów i oczekuje w tym zakresie współdziałania. Jeśli rodzic jest bezradny wobec zachowań dziecka, nauczyciel może wskazać mu miejsce, gdzie uzyskać pomoc. 6.3.1.4. Działania wobec ofiar przemocy: Rozmowa z ofiarą. Dzieci będące ofiarami przemocy dzieli się generalnie na dwie grupy: zwykłe ofiary i ofiary prowokujące. Rozmawiając ze zwykłą ofiarą przemocy należy zapewnić : - okazanie zainteresowania i przekazanie wsparcia uczniowi, 11

- pozytywne wzmocnienie ucznia i dodanie mu odwagi, - naukę reagowania w sytuacjach znęcania się. Pomoc ofierze prowokującej polega dodatkowo na uświadomieniu jej własnej roli w wyzwalaniu agresji innych uczniów. Rozmowa z rodzicami ofiar. Rodzice dziecka dręczonego przez innych powinni zostać poinformowani o sytuacji dziecka w szkole. Najlepiej porozmawiać szczerze, wysłuchać rodzica. Można zaproponować różne rozwiązania. Można skierować do psychologa bądź pedagoga szkolnego, przekazać informacje, gdzie można uzyskać pomoc. 6.3.2. Zasady postępowania w przypadku interwencji długofalowych. 6.3.2.1. Działania długoterminowe z uczniami - sprawcami i ofiarami agresji. 6.3.2.1.1. Działania dążące do niwelowania zachowań agresywnych. - Trening umiejętności i zachowań prospołecznych. - Trening kontroli złości. - Trening zasad etycznych, czyli wartościowanie moralne. 6.3.2.1.2. Działania wspierające i modyfikujące zachowania ofiar przemocy - Nauka rozpoznawania zachowań prowokacyjnych. - Nauka unikania sytuacji przemocy. - Poznanie sposobów reagowania w sytuacjach przemocy. - Wspieranie w podnoszeniu samooceny i samoakceptacji. 6.3.2.2. Działania długoterminowe wspierające pracę wychowawcy. 6.3.2.2.1. Konsultacje i rozmowy wychowawcy z psychologiem wspierające lub modyfikujące działania wychowawcze według zaistniałych potrzeb. 6.3.2.2.2. W przypadku braku zmiany zachowania pod wpływem działań wychowawcy zastosowanie metody kontraktu. 6.3.2.2.3. Udzielanie wskazówek do pracy z dzieckiem lub możliwości skorzystania z fachowej pomocy jego rodzicom. 6.3.2.2.4. Rozpoznawanie sytuacji rodzinnej dziecka poprzez wizyty domowe i kontakt z Ośrodkiem Pomocy Społecznej przez pedagoga szkolnego w przypadku takiej potrzeby zgłoszonej przez wychowawcę. 12

6.3.2.3. Działania długoterminowe dotyczące rodziców dzieci agresywnych i ofiar przemocy Działania dotyczące rodziców będą obejmowały rozmowy edukacyjne i wspierające, w razie potrzeby skierowanie do właściwego specjalisty i monitorowanie postępowania rodziców, także z wykorzystaniem metody kontraktu, bądź pisemnego zobowiązania. Rozmowy będą prowadzić psycholog i pedagog, w razie potrzeby z udziałem wychowawcy i dyrektora szkoły. 6.3.3. Zasady postępowania w przypadku stwierdzenia zaginięcia rzeczy ucznia, nauczyciela, kogoś z personelu, czy osoby z zewnątrz. 6.3.3.1. Uczniowie zgłaszają zaginięcie jego własności do wychowawcy klasy. Jeżeli nie ma jego wychowawcy- do innego nauczyciela. Nauczyciel zbiera od zgłaszającego wszelkie informacje mogące pomóc w odnalezieniu rzeczy. 6.3.3.2. Zaginięcie każdej rzeczy wychowawca, poinformowany nauczyciel bądź osoba z personelu szkolnego, której coś zaginęło zgłasza to w specjalnie do tego przeznaczonym zeszycie będącym na stałe w dyżurce, podając datę i miejsce, jeśli to możliwie- godzinę zaginięcia. 6.3.3.3. O każdym wpisie pani woźna informuje dyrektora szkoły. 6.3.3.4. Dyrektor podejmuje decyzje co do dalszych działań. 6.3.3.5. Oprócz doraźnych działań, co jakiś czas analizowane będą najczęściej występujące okoliczności w celu wyciągnięcia wniosków. 6.3.4. Zasady postępowania w przypadku uzyskania informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego. 6.3.4.1. Po usłyszeniu informacji o podłożeniu bomby NIE NALEŻY WPADAĆ W PANIKĘ. 6.3.4.2. Po przyjęciu zgłoszenia nie odkładać słuchawki. 6.3.4.3. Należy natychmiast powiadomić przełożonych (dyrektora szkoły). 6.3.4.4. Przełożeni zawiadamiają policję. 6.3.4.5. Przełożeni podejmują decyzję, czy ewakuować osoby będące w budynku, zabezpieczyć miejsce (np. odgrodzić), w którym wg zgłaszającego jest bomba. 6.3.4.6. Przełożeni wyznaczają pracownika, który będzie przewodnikiem sił policyjnych, czy służb specjalnych. 13

6.3.4.7. Podczas rozmowy zachować spokój i starać się uzyskać od zgłaszającego jak największą ilość informacji. 6.3.4.8. Tak prowadzić rozmowę, aby stworzyć możliwość zidentyfikowania (chociaż w przybliżeniu) sprawcy zamachu. 6.3.4.9. Należy ocenić: czas przyjęcia ostrzeżenia, płeć dzwoniącego, akcent, stannp. czy jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, tło rozmowy, odgłosy, itp. 6.3.4.10. Należy dążyć do uzyskania odpowiedzi na następujące pytania: - Czy pan/pani podłożyła bombę? - Kiedy bomba wybuchnie? - Gdzie jest w tej chwili bomba?/ w którym miejscu dokładnie jest umieszczona? - Jak bomba wygląda?/jakiego typu jest bomba? - Co spowoduje wybuch bomby? - Dlaczego bomba została podłożona? - Skąd pan/pani telefonuje? - Gdzie się pan/pani w tej chwili znajduje? - Jak się pan/pani nazywa? 6.3.4.11. Nie należy rozpowszechniać samowolnie informacji o otrzymanym zgłoszeniu o podłożeniu bomby- może to spowodować panikę personelu oraz osób postronnych, utrudni działanie policji oraz ewentualną ewakuację. 6.3.4.12. Osoba przyjmująca zgłoszenie staje się świadkiem zdarzenia i będzie na tę okoliczność przesłuchiwana. 6.3.5. Postępowanie w sytuacji posiadania przedmiotów niedozwolonych na terenie szkoły. 6.3.5.1. Nakłonienie ucznia do oddania niebezpiecznego przedmiotu, (jeżeli uczeń odmawia oddania przedmiotu zabronionego należy go poinformować, ze ma taki obowiązek, w przypadku dalszej odmowy, uczeń ponosi konsekwencje za złamanie regulaminu szkolnego; w przypadku, gdy użycie zabronionego przedmiotu może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia natychmiastowe powiadomienie dyrekcji szkoły, która zawiadamia policję). 6.3.5.2. W każdym przypadku powiadomienie rodziców, wychowawcy i dyrekcji szkoły, także kuratora sądowego, (jeżeli uczeń jest pod jego opieką). 6.3.5.3. Obniżenie punktacji z zachowania. 6.3.6. Postępowanie w sytuacji stwierdzenia dewastacji mienia szkolnego i cudzej własności. 6.3.6.1. Interwencja świadka zdarzenia powstrzymanie sprawców. 14

6.3.6.2. W przypadku braku możliwości ustalenia sprawcy/sprawców, rozmowa z wszystkimi osobami mogącymi się znajdować w miejscu zdarzenia, podjęcie czynności mających na celu ustalenie sprawcy/sprawców. 6.3.6.3. Wezwanie rodziców. 6.3.6.4. W przypadku dużej szkody obligatoryjne wezwanie policji. 6.3.6.5. Wszczęcie procedur prawnych mających na celu wyciągnięcie konsekwencji materialnych wobec rodziców sprawców lub odpracowanie szkody. 6.3.6.6. Obniżenie punktacji zachowania. 6.3.7. Postępowanie w sytuacji podejrzenia, że uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. 6.3.7.1. Powiadomienie wychowawcy oddziału oraz dyrekcji a także pielęgniarki szkolnej. 6.3.7.2. Odizolowanie ucznia od reszty uczniów, lecz nie pozostawienie go samego. 6.3.7.3. Wezwanie rodziców. W przypadku odmowy przyjazdu rodziców lub niemożności skontaktowania się z rodzicami/prawnymi opiekunami, zawiadomienie najbliżej jednostki policji. 6.3.7.4. Wezwanie lekarza, który podejmie decyzję o skierowaniu ucznia do domu lub placówki służby zdrowia lub przekazania ucznia do dyspozycji policji w porozumieniu z dyrekcją szkoły. 6.3.7.5. Przeprowadzenie późniejsze rozmów z rodzicami w obecności ucznia i pedagoga szkolnego zobowiązanie ucznia do zaniechania negatywnego zachowania podjęcie ewentualnych działań terapeutycznych. 6.3.7.6. Obniżenie punktacji zachowania. 6.3.7.7. W przypadku powtórzenia się zdarzenia obligatoryjne powiadomienie policji i sądu rodzinnego. 6.3.8. Postępowanie w przypadku znalezienia substancji przypominającej wyglądem narkotyk. 6.3.8.1. Powiadomienie dyrekcji szkoły. 6.3.8.2. Zabezpieczenie substancji przez pracownika szkoły z zachowaniem środków ostrożności sanitarnej, przed dostępem innych osób do czasu przyjazdu policji. 15

6.3.8.3. Próba ustalenia właściciela substancji. 6.3.8.4. Przekazanie substancji policji. 6.3.9. Postępowanie w przypadku podejrzenia, że uczeń posiada przy sobie substancje przypominające narkotyk. 6.3.9.1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawcy, pedagoga, dyrekcji) ma prawo zażądać, aby uczeń przekazał mu podejrzaną substancję, pokazał zawartość torby itp. Nauczycielowi nie wolno (nie ma prawa) samodzielnie przeszukać odzieży ani torby ucznia jest to czynność zastrzeżona dla policji. 6.3.9.2. Powiadomienie dyrekcji szkoły. 6.3.9.3. Powiadomienie o zaistniałym fakcie rodziców/prawnych opiekunów ucznia i wezwanie do natychmiastowego stawiennictwa w szkole lub miejscu przebywania ucznia. 6.3.9.4. W przypadku odmowy przekazania substancji lub pokazania zawartości teczki i odzieży, szkoła wzywa policję, która przeszukuje ucznia oraz zabezpiecza substancję. 6.3.9.5. W przypadku oddania nauczycielowi przez ucznia podejrzanej substancji, szkoła przekazuje ją niezwłocznie policji. 6.3.9.6. Z przebiegu sytuacji sporządza się notatkę służbową. 6.3.10. Postępowanie w przypadku stwierdzenia palenia tytoniu przez ucznia. 6.3.10.1. Zgłoszenie faktu wychowawcy klasy. 6.3.10.2. Wychowawca w porozumieniu z pedagogiem powiadamia o fakcie rodziców/prawnych opiekunów ucznia oraz dyrekcję. 6.3.10.3. Rozmowa dyscyplinująca i profilaktyczna powiadomienie ucznia w obecności rodziców o konsekwencjach zdrowotnych i prawnych palenia przez osoby niepełnoletnie. 6.3.10.4. Uczeń przygotowuje gazetkę szkolna na temat szkodliwości palenia oraz może być zobowiązany do wykonania innej pracy społecznej na rzecz środowiska. 6.3.10.5. Obniżenie punktacji zachowania. 6.3.11. Postępowanie w sytuacji wagarów ucznia. 6.3.11.1. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności ucznia (jeden tydzień), telefoniczny kontakt z rodzicami w celu ustalenia przyczyn. 16

6.3.11.2. Wysłanie pisemnego upomnienia - zawiadomienia do rodziców/prawnych opiekunów o absencji ucznia (po dwóch tygodniach nieobecności) i nierealizowaniu przez niego obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki. 6.3.11.3. W przypadku niereagowania prawnych opiekunów/rodziców na przedłużające się wagary, wizyta w domu ucznia pedagoga szkolnego i wychowawcy. 6.3.11.4. W przypadku dalszego braku reakcji prawnych opiekunów/rodziców ucznia wszczęcie postępowania administracyjnego i administracyjna egzekucja realizacji obowiązku szkolnego lub nauki, powiadomienie sądu rodzinnego. 7. Ewaluacja. 7.1. W procesie ewaluacji Programu Wychowawczego udział biorą: a. uczniowie (przez wypełnianie ankiet, podczas dyskusji na naradach klasowych, na zebraniach Samorządu Uczniowskiego, podczas swobodnych rozmów z nauczycielami), b. rodzice (w czasie zebrań rodzicielskich, przez wypełnianie ankiet, przez dyskusje z nauczycielami), c. nauczyciele (podczas rad pedagogicznych, dyskusji, zebrań zespołów samokształceniowych 7.2.Każdy wychowawca na ostatniej godzinie wychowawczej omówi osiągnięcia i niepowodzenia swej klasy oraz uzasadni przynajmniej najniższe i najwyższe oceny z zachowania, dziękując za starania i nagradzając tych, którzy nie szczędzili swego wysiłku. 7.3.Po każdym skończonym roku szkolnym Program Wychowawczy poddawany jest weryfikacji. 7.3.1. Wszystkie wnioski ewaluacyjne nauczycieli, wychowawców, dyrekcji, samorządu uczniowskiego, Rady Rodziców o realizacji zadań wychowawczych szkoły powinny być uzupełnione programem naprawczym na kolejny rok szkolny jeśli zachodzi taka potrzeba. 7.3.2.Wyłoniony na podsumowującej RP zespół powinien sugestie te zebrać i przygotować na nowy rok szkolny zmodyfikowaną wersję programu wychowawczego uwzględniając zebrane doświadczenia i nowe okoliczności w pracy szkoły 8. Ustalenia końcowe. 8.1.Tryb przeprowadzania zmian do programu wychowawczego szkoły. 8.1.1. Program Wychowawczy może być zmieniony wskutek wniosku uczniów, nauczycieli lub rodziców w wyniku uchwały Rady Pedagogicznej. 8.2.Nadzór nad realizacją zadań Programu Wychowawczego. 17

8.2.1. Nadzór nad realizacją zadań programu wychowawczego sprawuje Zespół Wychowawczy powołany przez Dyrektora Szkoły. 8.2.2. Zespół Wychowawczy zobowiązany jest monitorować proces realizacji zadań programu wychowawczego, poprzez zbieranie wiadomości, między innymi od pedagoga, wychowawców, dyrektora, przewodniczących zespołów przedmiotowych, uczniów i rodziców. Jednolity tekst Regulaminu uchwaliła i zatwierdziła Rada Pedagogiczna po skonsultowaniu z Radą Rodziców i Samorządem Uczniowskim. Za Rada Rodziców Za Radę Pedagogiczną Za Samorząd Uczniowski 18