PROGRAM PROFILAKTYKI Program profilaktyki powstał na podstawie analizy przeprowadzonych raportów wychowaw- czych. diagnoz, obserwacji, wywiadów i ankiet. I. PODSTAWA PRAWNA Podstawę prawną szkolnego programu profilaktyki stanowią: ustawa o systemie oświaty, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997 r., rozporządzenie MEN w sprawie ramowych statutów z dnia 9 lutego 2007., ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z 9 listopada 1995 r., rozporządzenie MEN w sprawie podstawy programowej z 23 lutego 2008 r. I. Przeprowadzona diagnoza posłużyła do określenia przyczyn zachowań ryzykownych: ZACHOWANIA RYZYKOWNE Przyczyny: o chęć dominowania, zaistnienia w grupie, o moda na agresję w grupie rówieśniczej, o nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach problemowych, Zachowania agresywne o nieradzenie sobie z negatywnymi emocjami o odpowiedź na prowokację, o sposób na odreagowanie stresu i załatwienie sprawy, o negatywne wzorce, powielanie zachowań. Brak zainteresowania nauką Wulgaryzmy, brak kultury osobistej Przyczyny: o negatywny wpływ grupy rówieśniczej, o brak zainteresowania ze strony rodziców, o lenistwo, o mało interesujące lekcje, o nawarstwiające się zalęgłości. Przyczyny: o obyczaj środowiskowy, o wzorce wyniesione z domu, o chęć zaimponowania, o wyraz buntu, manifestowanie dorosłości, o negatywne wzorce w mediach, o ubóstwo językowe, o złe relacje nauczyciel uczeń. ZAGROŻENIE ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH MOGĄCYCH MIEĆ WPŁYW NA ZDROWIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE Palenie tytoniu, picie Przyczyny: alkoholu i zażywanie o ciekawość, środków zmieniających o wpływ reklamy w mediach, o moda, szpan, świadomość, picie napoi
o nuda, przekora, bunt, o wzorowanie się na dorosłych i negatywnych wzorcach, energetyzujących o sposób na odreagowanie. o ucieczka od problemów, o brak wiedzy o zagrożeniu, o chęć przystosowania się do grupy I. CELE I ZAŁOŻENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Szkolny program profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów naszego środowiska i w wyniku jego realizacji uczeń ma prawo posiąść zdolność samodzielnego dokonywania zachowań właściwych dla zdrowia i bezpieczeństwa własnego i innych ludzi. Jest on zintegrowany ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym:. o doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy, o eliminowanie zachowań agresywnych poprzez rozwijanie zdolności do samokontroli i samoobserwacji z wykorzystaniem różnych narzędzi zdobytych na lekcjach wychowawczych, o wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym, o wykorzystanie monitoringu szkolnego w przeciwdziałaniu: aktom przemocy przejawom agresji fizycznej wśród uczniów, zastraszaniu i wymuszaniu, dewastacji mienia szkoły niszczenia sprzętów, pisania po ścianach, dewastacji w toaletach, niszczenia wystroju szkoły, zagrożeń związanych z używkami o ograniczenie wejść do szkoły osób trzecich monitoring wizyjny w szkole i wnioski z monitorowania. 2. Promowanie zdrowego stylu życia: o zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego i poznanie sposobów jego organizacji, o wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności i nawyków ruchowych. o stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo-rekreacyjnych, o posługiwanie się technologią informacyjną w zakresie promocji zdrowia i bezpieczeństwa. 3. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności: o o włączanie uczniów i rodziców w procesy podejmowania decyzji w sprawach wychowania i kształcenia, rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, doskonalenie technik asertywnych.
4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości. o uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji, o wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie i swoje możliwości. 5. Zapobieganie uzależnieniom: o wyrabianie postawy odpowiedzialności za swoje zdrowie i bezpieczeństwo, o kształtowanie umiejętności przewidywania własnych zachowań dla zdrowia i bezpieczeństwa swego i innych. Działania profilaktyczne podejmowane przez szkołę i formy ich realizacji I Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym II Promowanie zdrowego stylu życia III Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności IV Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości V Zapobieganie uzależnieniom opracowanie kontraktów w klasach dotyczących zasad współżycia w klasie, szkole i poza nią, cykle lekcji wychowawczych, pogadanki, spotkania z pedagogiem, zorganizowanie akcji propagandowych dotyczące agresji wśród uczniów, nauki radzenia sobie, unikania i zapobiegania sytuacjom konfliktowym, zasady zdrowego komunikowania się z ludźmi. uświadomienie uczniom istoty funkcjonowania monitoringu wizyjnego w szkole oraz jego wpływu na bezpieczeństwo uczniów i na poprawę ich zachowań. pogadanki w klasach uświadamiające dzieciom: znaczenie zdrowej żywności, szkodliwość palenia tytoniu, konsekwencje korzystania z używek ( napoje energetyzujące), jak również szkodliwość zażywania środków zmieniających świadomość ( narkotyki, dopalacze, środki psychotropowe itp.) zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, rajdy jako forma zachęcenia uczniów do zdrowego stylu życia, poznanie, znaczenia sportu i umiejętność organizowania czynnego wypoczynku, rozwijanie zainteresowań, dbanie o higienę osobistą. cykl spotkań w klasach IV- VI z funkcjonariuszami ds. nieletnich nt. odpowiedzialności przed prawem i współodpowiedzialności za spokój i porządek publiczny, spotkania klasowe z funkcjonariuszami do spraw prewencji, pogadanki wychowawcze w celu kształcenia umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu. zajęcia warsztatowe nt. tworzenia jasnego systemu wartości, rozpoznawania swoich mocnych i słabych stron, włączanie uczniów do pomocy koleżeńskiej, pogadanki, konkursy plastyczne pod hasłem:,, Nie biorę, zajęcia profilaktyczne dla uczniów, pedagogizacja rodziców na temat skutków prawnych, zdrowotnych i moralnych związanych z zażywaniem substancji
zmieniających świadomość, pogadanki w klasach nt. zagrożeń jakie niesie spożywanie alkoholu, napoi energetyzujących, substancji zmieniających świadomość(narkotyki, dopalacze, środki psychotropowe), udział w konkursie,, Trzeźwy umysł" pogadanki, konkurs plastyczny na temat skutków palenia tytoniu, jego szkodliwego wpływu na organizm, umiejętność prezentowania własnego zdania, scenki dramowe, pedagogizacja rodziców nt. świadomego odpowiedzialnego korzystania z komputera, Internetu, aktualizowanie w komputerach szkolnych oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści niepożądanych. III. SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU Realizacja programu odbywa się będzie w ramach: a) zajęć dydaktyczno wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych przez wychowawców i nauczycieli przedmiotu, realizacji ścieżek edukacyjnych, a także na wycieczkach, spotkaniach oraz imprezach okolicznościowych, b) zajęć pozalekcyjnych z dziećmi mających na celu: o możliwość rozwijania przez uczniów własnych zainteresowań, o rozwiązywanie problemów oraz radzenie sobie z przejawami przemocy, o umiejętność otwartego i asertywnego wyrażania myśli, uczuć i przekonań c) poświęcania szczególnej uwagi wychowawcy na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka poprzez: o okazanie zainteresowania każdemu wychowankowi, o badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami lub opiekunami, o udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych poruszanych przez wychowanków, o wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach konfliktowych- mediacje rówieśnicze, o dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku. d) Pedagogizacja rodziców w ramach: o zebrań ogólnych, spotkań z wychowawcami, korespondencji z rodzicami oraz różnymi członkami społeczności szkolnej i pozaszkolnej. IV METODY REALIZACJI PROGRAMU 1. Metody aktywizujące jednostkę i środowisko: quizy, konkursy plastyczne, muzyczne, literackie, apele, teatrzyki, działalność kół zainteresowań pomoc koleżeńska, szkolenia rodziców nauczycieli, spotkania, dni otwarte, zawody sportowe, wycieczki, kuligi. 2. Metody eksponujce:
o Impresyjne polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań i zmian w postawach moralnych, przeżywanie głębokich emocji. o Ekspresyjne stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylko przeżywa, ale i tworzy np. drama, odgrywanie ról, inscenizacje, wystawy prac. 3. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja. 4. Metoda projektów. V ADRESACI PROGRAMU I STRUKTURA ODDZIAŁYWA Ń PROFILAKTYCZNYCH Niniejszy program skierowany jest do: uczniów, nauczycieli i rodziców. Praca profilaktyczna w szkole została zaplanowana na trzech związanych ze sobą poziomach: 1. Profilaktyka wśród dzieci i dla dzieci. 2. Profilaktyka wśród nauczycieli. 3. Profilaktyka wśród rodziców. Rada Pedagogiczna o Określa zadania w zakresie profilaktyki. o Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych. o Dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciele o Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych. o Wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP. o Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. o Podejmują działania w zakresie przeciwdziałania przemocy i odrzuceniu w szkole. Wychowawca klasy o Integruje zespół klasowy. o Dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, oraz stwarza możliwości wyrażania swoich opinii. o Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, o Tworzy wzorce porozumiewania się i rozwiązywania konfliktów oraz określa zasady współpracy z rodzicami w celu rozwiązywania sytuacji problemowych. o Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. o Traktuje uczniów z życzliwością, poszanowaniem dla odmienności i empatią. o Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych. o Określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb. o Organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców. o Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu Wychowawczego Szkoły i Szkolnego Programu Profilaktyki w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli.
o Wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu profilaktyki szkolnej. Dyrektor o Monitoruje prace wychowawców klas w zakresie profilaktyki. o Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki. o Współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki. o Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym Programie Profilaktyki. Rada Rodziców o Opiniuje Szkolny Program Profilaktyki. o Współpracuje z Radą Pedagogiczną, dyrektorem, Samorządem Uczniowskim. Rodzice o Przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki. o Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki. o Włączają się do współpracy ze szkołą w zakresie współodpowiedzialności za wychowanie i utrzymanie bezpieczeństwa w szkole. o Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Organ prowadzący o Decyduje o zatrudnianiu i wymiarze czasu pracy pedagoga. o Współuczestniczy w wyposażaniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji Programu. VI PRZEWIDYWANE EFEKTY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W wyniku zastosowania szkolnego programu profilaktyki: UCZNIOWIE: o zmniejszy się wskaźnik występowania agresji i przemocy, o posiądą wiedzę na temat uzależnień i ich negatywnych skutków, o będą dostrzegali swoje mocne strony, o chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia. RODZICE: o usystematyzują swoją wiedzę na temat uzależnień, mechanizmów agresji i przemocy, o zwiększy się świadomość higienicznego trybu życia i racjonalnego odżywiania, o korzystają ze wsparcia instytucji specjalistycznych. NAUCZYCIELE/ WYCHOWAWCY
o podwyższają swoje kompetencje wychowawcze i profilaktyczne, o wychowawca na każdy rok szkolny opracuje na podstawie SPP plan działań profilaktycznych dla swojej klasy, w którym uwzględni zadania, sposoby realizacji, formy i metody pracy. VII. EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Opracowany program będzie realizowany w ciągu trzech lat. Szkolny program profilaktyczny będzie poddany ewaluacji na zakończenie każdego roku szkolnego poprzez diagnozę wybranych obszarów. Podstawową formą ewaluacji będą: o ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, o obserwacja, o wywiad, o rozmowa, o hospitacje prowadzone przez dyrekcje szkoły, o metody socjometryczne. Wnioski z ewaluacji będą przedstawione Radzie Pedagogicznej, a planowane zmiany zatwierdzane uchwałą, po wcześniejszym zaopiniowaniu przez Radę Pedagogiczną i Samorząd Uczniowski.