4 Krótkookresowe planowanie produkcji Jak skutecznie i efektywnie zaspokoić bieżące potrzeby rynku w krótszym horyzoncie planowania?
Hierarchia systemu zarządzania produkcją DECYZJE DŁUGOOKRESOWE (PROJEKTOWANIE) Strategiczny program produkcji PLANOWANIE ŚREDNIOOKRESOWE Plan produkcji FAZA PLANOWANIA PLANOWANIE KRÓTKOOOKRESOWE Harmonogram produkcji Plan potrzeb materiałowych FAZA STEROWANIA (realizacja) Sterowanie zaopatrzeniem (zlecenia zakupu) Sterowanie produkcją (zlecenia produkcyjne) informacje planistyczne informacje ewidencyjno-kontrolne 2
Krótkookresowe planowanie produkcji PLANOWANIE WYKONAWCZE, OPERATYWNE, BIEŻĄCE (HARMONOGRAMOWANIE) CEL Opracowanie wykonawczych planów (harmonogramów) realizacji wyrobów, składników i operacji SKUTECZNOŚĆ POSTULATY - zaspokajanie potrzeb marketingu w realizacji bieżącej sprzedaży (asortyment, ilość, termin) EFEKTYWNOŚĆ - minimalizacja kosztów drogą racjonalnego wykorzystania posiadanych zasobów REALNOŚĆ REZULTAT ODPOWIEDŹ NA PYTANIA - co, ile i na kiedy produkować? (wyroby końcowe, elementy serwisowe) - co, ile i kiedy wytwarzać? (elementy wytwarzane w przedsiębiorstwie) - co, ile i kiedy kupować? (elementy sprowadzane z zewnątrz) - zbilansowanie z dostępnością zasobów materiałowych i zdolności produkcyjnej 3
Parametry przepływów materiałowych DOSTAWCY PRODUKCJA ODBIORCY Parametr ilościowy (wielkość przepływu) Parametry przepływów materiałowych Parametr czasowy (szybkość przepływu) Wielkość serii / partii Cykl produkcji / zaopatrzenia Ilość materiałów przebywających w przedsiębiorstwie Ilościowo-czasowe normatywy planowania Czas przebywania materiałów w przedsiębiorstwie 4
Ilościowo czasowe normatywy planowania Parametr ilościowy (wielkość przepływu) SERIA / PARTIA Parametr czasowy (szybkość przepływu) CZAS REALIZACJI SERIA (Batch Size) Liczba jednakowych wyrobów jednorazowo wspólnie wytwarzanych PARTIA (Lot Size) Liczba jednakowych elementów wyrobów jednorazowo wspólnie realizowanych PARTIA PRODUKCYJNA Liczba jednakowych elementów wyrobów jednorazowo wspólnie produkowanych PARTIA ZAKUPU Liczba jednakowych elementów wyrobów jednorazowo wspólnie kupowanych CZAS REALIZACJI ZAMÓWIENIA (Delivery Time) Okres czasu między złożeniem zamówienia, a otrzymaniem gotowych produktów CZAS REALIZACJI ZLECENIA (Lead Time) Okres czasu między rozpoczęciem, a zakończeniem realizacji serii/partii CYKL PRODUKCJI Okres czasu od rozpoczęcia do zakończenia realizacji serii lub partii produkcyjnej CYKL ZAOPATRZENIA Okres czasu od złożenia zamówienia do przyjęcia dostawy partii kupowanej 5
Środowisko produkcyjne a czas dostawy Projekt wyrobu Zaopatrzenie Produkcja części Montaż zespołów Montaż zespołów Dystrybucja PNM MNZ PNZ KNZ Czas realizacji zleceń (Lead Time) Czas dostawy (Delivery Time) 6
Procedury planowania wykonawczego PLANOWANIE ZADAŃ (zleceń) PLANOWANIE W CZASIE (terminowanie) PLANOWANIE OBCIĄŻEŃ (bilansowanie) PLANOWANIE ZADAŃ (co i ile?) TWORZENIE JEDNOSTEK PLANISTYCZNO-EWIDENCYJNYCH ZAMÓWIENIE dokument zewnętrzny specyfikujący potrzeby klienta (asortyment, ilość, termin dostawy i in.) ZLECENIE Zlecenie produkcyjne Zlecenie zakupu dokument wewnętrzny określający parametry produkcji lub zakupów dokument określający parametry produkcji serii wyrobów lub partii elementów (asortyment, ilość, terminy rozpoczęcia i zakończenia) dokument określający parametry zakupu partii surowców lub elementów (asortyment, ilość, terminy zamawiania i dostawy) 7
Zamówienia zlecenia zamówienia CZŁON PLANISTYCZNO-STERUJĄCY Zamówienia Zlecenia zakupu Zlecenia produkcyjne Prognozy Zamówienia DOSTAWCY Zaopatrzenie Produkcja elementów Montaż zespołów Montaż finalny ODBIORCY CZŁON STEROWANY Przepływ materiałów Przepływ informacji OPCJE RELACJI: ZAMÓWIENIE ZLECENIE PRODUKCJI WYROBÓW 1. Zamówienie = zlecenie (zamówienia na wyroby indywidualne) 2. Zamówienie tworzy kilka zleceń (różne asortymenty, różne terminy) 3. Jedno zlecenie zaspokaja potrzeby wielu zamówień 8
Planowanie w czasie (terminowanie) PLANOWANIE W CZASIE (kiedy?) OKREŚLANIE TERMINÓW REALIZACJI ZADAŃ (zleceń) Obciążenie ZP Zlecenie planowane Termin dostawy Wolna zdolność produkcyjna Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 Terminowanie wstecz RODZAJE TERMINOWANIA Terminowanie w przód 9
Terminowanie w przód (Forward Scheduling) Terminowanie zgodne z kierunkiem czasu i procesu produkcyjnego począwszy od najwcześniejszego możliwego terminu rozpoczęcia Obciążenie ZP Zlecenie planowane Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 ZALETA WADY większa pewność wykonania zadania w pożądanym terminie zbyt wczesne angażowanie środków obrotowych wydłużenie cyklu produkcyjnego 10
Terminowanie wstecz (Backward Scheduling) Terminowanie przeciwne do kierunku czasu i procesu produkcyjnego począwszy od najpóźniejszego terminu zakończenia Obciążenie ZP Zlecenie planowane Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 ZALETY WADA racjonalne angażowanie środków obrotowych krótkie cykle produkcyjne ryzyko niewykonania zadania w pożądanym terminie 11
Planowanie obciążeń (bilansowanie) PLANOWANIE OBCIĄŻEŃ (czy realne?) BILANSOWANIE PRACOCHŁONNOŚCI ZADAŃ ZE ZDOLNOŚCIĄ PRODUKCYJNĄ Obciążenie ZP Pracochłonność zlecenia Wolna zdolność produkcyjna Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 12
Sposoby wyrównywania bilansu Zmniejszenie pracochłonności zadania ZMIANA PRACOCHŁONNOŚCI (obciążenia) Przesunięcie w czasie Zwiększenie pracochłonności zadania Zachowanie cyklu normatywnego Wydłużenie cyklu normatywnego ZMIANA ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNEJ 13
Planowanie obciążeń (bilansowanie) PLANOWANIE OBCIĄŻEŃ (czy realne?) BILANSOWANIE PRACOCHŁONNOŚCI ZADAŃ ZE ZDOLNOŚCIĄ PRODUKCYJNĄ Obciążenie ZP Pracochłonność zlecenia Wolna zdolność produkcyjna Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 14
Przesunięcie w czasie (1) Przesunięcie zlecenia w czasie z zachowaniem cyklu normatywnego Obciążenie ZP Pracochłonność zlecenia Wolna zdolność produkcyjna Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 15
Przesunięcie w czasie (2) Przesunięcie zlecenia w czasie z wydłużeniem cyklu normatywnego Obciążenie ZP Pracochłonność zlecenia Wolna zdolność produkcyjna Zlecenia zaplanowane Okres planowania 1 2 3 4 5 6 16
Sposoby wyrównywania bilansu Zmniejszenie pracochłonności zadania ZMIANA PRACOCHŁONNOŚCI (obciążenia) Przesunięcie w czasie Zwiększenie pracochłonności zadania Zachowanie cyklu normatywnego Wydłużenie cyklu normatywnego ZMIANA ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNEJ Zmniejszenie zdolności produkcyjnej Zwiększenie zdolności produkcyjnej Przesunięcie w czasie 17
TERMINOWANIE Rodzaje harmonogramowania KOMBINACJE RODZAJÓW TERMINOWANIA I OBCIĄŻANIA OBCIĄŻANIE Nieograniczone Ograniczone W przód Nieograniczone harmonogramowanie w przód Infinite Forward Scheduling Ograniczone harmonogramowanie w przód Finite Forward Scheduling Wstecz Nieograniczone harmonogramowanie wstecz Infinite Backward Scheduling Ograniczone harmonogramowanie wstecz Finite Backward Scheduling 18
Normatywy planowania produkcji (c.d.n.) DOSTAWCY PRODUKCJA ODBIORCY Parametr ilościowy (wielkość przepływu) Parametry przepływów materiałowych Parametr czasowy (szybkość przepływu) Wielkość serii / partii Cykl produkcji / zaopatrzenia Ilość materiałów przebywających w przedsiębiorstwie Wielkość zamrożonego kapitału obrotowego Poziom zapasów Ilość i czas przebywania materiałów w przedsiębiorstwie Wielkość i czas zamrożenia kapitału obrotowego Czas przebywania materiałów w przedsiębiorstwie Okres zamrożenia kapitału obrotowego 19
Przykład Na najbliższe pięć dni zaplanowana jest produkcja: 1. dzień: 5 jednostek 2. dzień: 3 jednostki 3. dzień: 5 jednostek 4. dzień: 3 jednostki 5. dzień: 4 jednostki. Klient zamawia dodatkowych 10 jednostek na koniec 5. dnia. Zaplanować ich produkcję, stosując: 20
Przykład c.d. Forward Infinite scheduling Forward finite scheduling (zdolność produkcyjna: 10 jednostek dziennie) Backward Infinite scheduling Backward finite scheduling (zdolność produkcyjna: 10 jednostek dziennie) Forward finite scheduling scheduling przy pojemności magazynu 5 jednostek i założeniu, że już zaplanowana produkcja jest odbierana natychmiast (zdolność produkcyjna: 10 jednostek dziennie); Backward finite scheduling scheduling przy pojemności magazynu 5 jednostek i założeniu, że już zaplanowana produkcja jest odbierana natychmiast (zdolność produkcyjna: 10 jednostek dziennie). 21
Dziękuję za uwagę