Psychologia lekarska z elementami socjologii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2018/19 I Wydział Lekarski lekarski, studia 6 letnie jednolite, profil ogólnoakademicki, studia stacjonarne i niestacjonarne Nazwa modułu/ przedmiotu: Psychologia lekarska z elementami socjologii Kod przedmiotu: 41802 Jednostki prowadzące kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Zakład Psychologii i Komunikacji Medycznej (2MB) Prof. Krzysztof Owczarek II rok zimowy + letni Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): Liczba punktów ECTS: 2 2. Cele kształcenia podstawowy dr Katarzyna Białoszewska, dr Joanna Chylińska, dr Tomasz Krasuski, dr Marta Kulpa, dr M. Łazarewicz, dr. Wojciech Majda, dr Marta Radkiewicz, dr Dorota Włodarczyk oraz osoby spoza WUM tak Dr Dorota Włodarczyk, ZPiKM ul. Żwirki i Wigury 81 pokój 83 dorota.wlodarczyk@wum.edu.pl 1. Zapoznanie z psychospołecznymi aspektami wykonywania zawodu lekarza. 2. Zapoznanie z wybranymi elementami wiedzy psychologicznej i socjologicznej, które umożliwiają rozumienie mechanizmów funkcjonowania człowieka w zdrowiu i chorobie, niezbędnej w praktyce lekarskiej. 3. Zapoznanie się ze specyficznymi problemami psychospołecznymi wybranych grup pacjentów. Strona 1 z 5
4. Kształtowanie biopsychospołecznego podejścia do pacjenta. 5. Nabycie umiejętności wykorzystywania wiedzy i umiejętności psychospołecznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej. 3. Wymagania wstępne brak 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia (kod przedmiotu)_ (numer efektu oraz jego kategoria W- wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje) W1 W2 W3 W4 W5 Lista efektów kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie i w instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej rozpoznawaniu rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społecznokulturowe oraz zna aktualną koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby przewlekłej zna podstawowe psychologiczne mechanizmy funkcjonowania człowieka w zdrowiu i w chorobie Odniesienie do efektu kierunkowego D.W2. D.W3. D.W4. D.W5. D.W7. W6 rozumie rolę rodziny w procesie leczenia D.W8. W7 W8 W9 zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów, umierania i procesu żałoby rodziny zna rolę stresu w etiopatogenezie i przebiegu chorób oraz rozpoznaje mechanizmy radzenia sobie ze stresem zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych zachowań i informowania o niepomyślnym rokowaniu D.W9. D.W10. D.W12. W10 zna zasady pracy w grupie D.W15. U1 uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych D.U1. Strona 2 z 5
U2 U3 dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla chorego D.U2. D.U3. U4 buduje atmosferę zaufania podczas całego procesu leczenia D.U4. U5 U6 U7 U8 U9 U10 U11 K1 przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowaniu udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i prozdrowotnego trybu życia identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje przemoc i odpowiednio reaguje stosuje w podstawowym stopniu psychologiczne interwencje motywujące i wspierające komunikuje się ze współpracownikami zespołu, udzielając konstruktywnej informacji zwrotnej i wsparcia potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z chorym D.U5. D.U6. D.U7. D.U8. D.U9. D.U10. D.U11. K.S1. K2 kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym miejscu K.S2. K3 przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta K.S3. K4 posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się K.S4. 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład - - - Seminarium 20 20 - Ćwiczenia 20 40-6. Tematy zajęć i treści kształcenia S1 Psychologiczne aspekty zawodu lekarza problematyka wypalenia zawodowego zapobieganie (W8, W10) Strona 3 z 5
S2 Jakość życia w chorobie konsekwencje i adaptacja do choroby (W4, W5, W6, W7) S3 Psychospołeczne aspekty niepełnosprawności. Funkcjonowanie pacjentów w różnych fazach życia (W2, W6) S4 Psychologiczne aspekty śmierci, umierania, opieki nad pacjentem chorym terminalnie oraz żałoby (W6, W7) S5 Współczesne podejście do zdrowia i choroby. Rola psychospołecznych czynników ryzyka w etiologii chorób somatycznych (W8) S6 Problematyka stresu i radzenia sobie ze stresem. Problematyka przemocy (W1, W8, W9) S7 Kolokwium. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem (W8) C1 Zasady budowania prawidłowej relacji lekarz-pacjent/rodzina (W3, U1, U4, U5) C2 Zasady komunikacji i przekazywania informacji (W3, W9, U3, U6, U7) C3 Elementy wywiadu motywującego w praktyce lekarza (W9, U2, U8, U10) C4 Ćwiczenia praktyczne w zakresie zastosowania wiedzy i umiejętności psychologicznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej, część I (U6, U7, U9, K1, K2) C5 Ćwiczenia praktyczne w zakresie zastosowania wiedzy i umiejętności psychologicznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej, część II (U2,U3,U6, K3) C6 Ćwiczenia praktyczne w zakresie zastosowania wiedzy i umiejętności psychologicznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej, część III (U5, U6, U11, K4) 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1-W2 W4-W8 Symbole form prowadzonych zajęć S Sposoby weryfikacji efektu kształcenia Kolokwium pisemne Kryterium zaliczenia Minimalne akceptowalne przyswojenie wiedzy W3, W9-W10 U1 U11 K1 K4 C 1. Udział w dwóch zadaniach w roli lekarza i w roli pacjenta 2. Ocena umiejętności w oparciu o obserwację studenta w czasie wykonywania zadania (w oparciu o formularz oceny umiejętności) 3. Raport z ćwiczenia w roli lekarza ad1. Poprawne przygotowanie do dwóch zadań z wykorzystaniem minimum 70% informacji dostarczonych w pisemnej instrukcji ad2. Minimalne akceptowalne wykonanie zadania pozwalające na osiągnięcie wyznaczonych celów ad3. Poprawne opracowanie pisemnego raportu z rozmowy wymagane jest trafne przyporządkowanie informacji do wszystkich elementów raportu wg wskazanych standardów 8. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: ocena kryteria Strona 4 z 5
9. Literatura Zaliczenie bez oceny Jw. + 100% obecności na zajęciach z możliwością wyrównania zaległości z dwóch nieobecności wg wskazanych zasad (patrz Regulamin przedmiotu na stronie zpkm@wum.edu.pl) Literatura obowiązkowa: 1. Jakubowska-Winecka A., Włodarczyk D. Psychologia w praktyce medycznej. PZWL, Warszawa 2007 2. Herzberger Sh. D. Przemoc domowa. PARPA, Warszawa 2002, r. 1 i 10 3. Kowalik S. Psychologia rehabilitacji, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, r.2 4. Rollnick S., Miller R.M., Butler C.B. Wywiad motywujący w opiece zdrowotnej. Academica, Warszawa 2010 Literatura uzupełniająca: 1. Kübler-Ross E. Rozmowy o śmierci i umieraniu, Media Rodzina of Poznań, Poznań 2001 2. Sapolsky R. M. Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. PWN, Warszawa 2010 10. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Liczba punktów ECTS Seminarium 20 0,68 Ćwiczenia 20 0,68 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do seminarium 5 0,18 Przygotowanie studenta do ćwiczeń 5 0,18 Przygotowanie do zaliczeń 8 0,28 11. Informacje dodatkowe Razem 58 2 Informacje dotyczące nieobecności, wyrównania zaległości, zmiany grup itp. znajdują się w Regulaminie przedmiotu na stronie zpkm@wum.edu.pl Podpis Kierownika Jednostki Podpis Osoby odpowiedzialnej za sylabus Podpisy Osób prowadzących zajęcia Strona 5 z 5