Doświadczenia z realizacji pilotażowego projektu PPP w gospodarce odpadami System gospodarki odpadami dla Miasta Poznania Konferencja PPP w gospodarce odpadami i energetyce Warszawa, 28 lutego 2012 r. 1
Agenda 1. Historia projektu wsparcie MRR 2. Organizacja prac przygotowawczych 3. Etap przygotowania projektu 4. Etap postępowania przetargowego 5. Połączenie dotacji UE z modelem PPP 6. Perspektywy dla projektów hybrydowych 2
Harmonogram przygotowania projektu Analiza wykonalności 2007 2010 - przygotowanie studiów wykonalności, dokumentacji środowiskowej 30 VI 2010 - złożenie wniosku o dofinansowanie VII XII 2010 - audyt projektu przez MRR, wsparcie doradcze z pomocy technicznej Testowanie rynku I 2011 I III 2011 - organizacja zespołu doradczego (doradcy prawni, finansowi i techniczni) - konsultacje rynkowe, analizy dotyczące modelu biznesowego projektu Dialog konkurencyjny 4 IV 2011 - publikacja ogłoszenia o zamówieniu w Dz. Urz. UE 3 VI 2011 - termin na składanie wniosków o dopuszczenie do postępowania 13 IX 2011 - ogłoszenie krótkiej listy XI 2011 - rozpoczęcie dialogu konkurencyjnego Składanie ofert Podpisanie umowy 3
Organizacja prac przygotowawczych Doświadczenia Know-How Konieczne wszechstronne analizy przygotowane według najwyższych standardów Konieczne pozyskanie doradców z wiedzą i doświadczeniem w przygotowaniu projektów PPP oraz znajomością sektora gospodarki odpadami Wybierając doradców nie można kierować się wyłącznie ceną stosowanie kryteriów pozacenowych Planowanie Przygotowanie projektu PPP jest wyzwaniem organizacyjnym Odpowiednio długi harmonogram prac przygotowawczych Budżet 4
Etap przygotowania projektu Wyzwania: Wymogi dotyczące dotacji UE Przygotowanie wyjściowego modelu projektu, który w największym stopniu spełniałby oczekiwania różnych graczy Uwzględnienie niejasnych i zmieniających się przepisów Cele i oczekiwa nia Miasta Cele i oczekiwania partnerów oraz banków Bardzo pomocne konsultacje z potencjalnymi partnerami oraz bankami 5
Cele i potrzeby Miasta Potrzeby miasta: Sprostanie wymogom dyrektyw UE oraz przepisom prawa krajowego (min. redukcja odpadów biodegradowalnych, odzysk określonej części odpadów, zakaz składowania pewnej kategorii odpadów); Zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, zgodnie ze znowelizowaną ustawą o zachowaniu czystości i porządku w gminach brak środków na realizację inwestycji Oczekiwanie, że transakcja będzie miała neutralny lub minimalny wpływ na budżet / wskaźniki finansowe miasta, ze względu na ograniczone możliwości zaciągania dodatkowych zobowiązań finansowych Wyzwania: Reforma systemu gospodarki odpadami (1.07.2011) zmiana własności strumienia odpadów, zmiana obowiązków gminy, zmiana przepływów finansowych Zmiana limitów zadłużenia dla JST (od 2014 r.) Niejasne przepisy dotyczące klasyfikacji umów PPP do długu publicznego Niejasne przepisy dotyczące procedury wyboru partnera prywatnego 6
Wymogi związane z dotacją UE Regulacje UE: Ograniczony okres kwalifikowalności wydatków konieczność zakończenia realizacji projektu do końca 2015 r.; Ograniczona wysokość dotacji, brak pewności dotyczącej ostatecznej wysokości dotacji w związku z metodą luki finansowej; Konieczność zapewnienie zgodności z regułami pomocy publicznej (kryteria Altmark); Trudność w pogodzeniu finansowania prywatnego z regułąmi dotyczącymi rozliczenia dotacji. Wyzwania: Brak doświadczenia w realizacji podobnych projektów (zarówno w Polsce, jak i w Europie). 7
Oczekiwania partnerów prywatnych Oczekiwania inwestorów: standardowa struktura transakcji w innych krajach; zwrot finansowy z inwestycji; oczekiwanie zapewnienia konkurencyjnych warunków (wyeliminowanie przewagi konkurencyjnej któregokolwiek z oferentów, dotyczy zwłaszcza odbioru ciepła); zarządzanie ryzykami - oczekiwania inwestorów do gwarantowania dostawy odpadów do spalarni przez miasto, w przypadku gdy miasto nie jest właścicielem odpadów; brak przykładów pozytywnej realizacji w Polsce projektów w schemacie współpracy z sektorem prywatnym w niniejszym sektorze. Perspektywa instytucji finansowych projekt bankowalny : uwiarygodnienie przepływów finansowych, precyzyjne określenie wielkości płatności w zależności od standardu świadczonych usług; właściwa alokacja ryzyk, brak zbyt wysokich ryzyk po stronie partnera prywatnego; zabezpieczenie przepływów pieniężnych umożliwiających spłatę zadłużenia - limit kar na takim poziomi, aby zagwarantować spłatę kredytów. 8
Wstępny model przed przystąpieniem do dialogu Odbiorcy energii cieplnej Odbiorcy energii elektrycznej Sprzedaż energii cieplnej Sprzedaż energii elektrycznej UE Dotacja Beneficjent Miasto Wkład własny Opłata za dostępność Partner prywatny Finanso wanie Instytucje finansowe Opłaty za zagospodarowanie odpadów Koszty budowy i eksploatacji Właściciele nieruchomości Podwykonawcy 9
Rozliczenie dotacji i obieg dokumentów finansowych Założenie: Partner prywatny jest podmiotem upoważnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych (5) Refundacja wydatków kwalifikowalnych (6) Przekazanie wkładu własnego w Projekt (2) Płatność za wykonane roboty budowlane UE Beneficjent Partner Prywatny Podwykonawca robót budowlanych (4) Przekazanie wniosku o płatność (3) Przekazanie opłaconej, prawidłowo wystawionej faktury (1) Faktura za wykonane roboty budowlane Wydatki związane z realizacją projektu (wydatki kwalifikowane) ponosi Partner Prywatny (podmiot upoważniony), który przekazuje Miastu otrzymane od podwykonawców faktury. Faktury stanowią podstawę dla przedstawienia wniosku o płatność i uzyskania refundacji wydatków. Otrzymaną dotację Beneficjent przekazuje Partnerowi Prywatnemu, jako wkład własny w Przedsięwzięcie. Zalety -brak podatku VAT dla beneficjenta (niższy koszt dla mieszkańca) Wady połączenie funkcji beneficjenta i wykonawcy w kontekście reguł dot. kwalifikowalności wydatków 10
Etap dialogu konkurencyjnego Kluczowe zagadnienia: Mechanizm wynagradzania (określenie mechanizmów płatności, standardów jakościowych, wielkości i limitu kar za naruszenie obowiązków stron); Podział ryzyka i odpowiedzialności na etapie postępowania administracyjnego (druga OOŚ, pozwolenie na budowę); Kwestie związane z rozwiązaniem umowy; Podział zadań i obowiązków wynikających z udziału dotacji UE; 11
Etap dialogu konkurencyjnego Zalety: Możliwość wczesnego rozpoczęcia postępowania (brak szczegółowych informacji o projekcie na etapie ogłoszenia) Brak konieczności posiadania szczegółowej wiedzy technicznej oraz znajomości rynku (wiedzę dostarczają partnerzy) Możliwość lepszego ustrukturyzowania projektu oraz uzyskania większej efektywności (zderzenie różnych rozwiązań) Mniejsza skłonność do odwołań i protestów (w Poznaniu nie było do tej pory ani jednego odwołania) Wady: Długotrwałość procesu (spotkania z poszczególnymi partnerami, czas niezbędny do analizy różnych opcji) Pracochłonność (analiza wielu różnych rozwiązań) 12
PPP w gospodarce odpadami Plany MRR 1. Zakończenie etapu przetargowego w projekcie poznańskim (październik 2012 r.) 2. Publikacja szczegółowego projektu umowy PPP (wraz z mechanizmem wynagradzania, standardami jakościowymi usług (KPI)) wraz z komentarzem (jesień 2012 r.) 3. Przygotowanie podręczników wdrażania projektów PPP w sektorze gospodarki odpadami (koniec 2012 r.) 13
Projekty hybrydowe - perspektywy Wyzwania krajowe: Ograniczone środki z funduszy UE w kolejnej perspektywie finansowej (2014-2020) przy stale dużych potrzebach publicznych Ograniczone środki budżetu państwa Nowy sposób obliczania limitów zadłużenia publicznego dla samorządów Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego: Coraz większe znaczenie musi mieć upowszechnianie mechanizmów i form partnerstwa publiczno-prywatnego Regulacje UE: 6 października 2011 r. Komisja Europejska opublikowała projekty rozporządzeń polityki spójności na lata 2014-2020: Nacisk na większe, bardziej elastyczne wykorzystanie instrumentów inżynierii finansowej, w celu promowania udziału inwestorów i instytucji finansowych z sektora prywatnego Uproszczenie oraz zmniejszenie kosztów przygotowania projektów PPP - wprowadzenie nowej metody obliczania wysokości dotacji UE dla projektów generujących dochód oparte o uśrednione dochody dla sektora (flate rate revenues), a nie indywidualnie wyliczane dochody projektu 14
Łukasz Piekarski Departament Przygotowania Projektów Indywidualnych Ministerstwo Rozwoju Regionalnego tel.: + 48 22 461 35 40 fax.: + 48 22 461 33 66 email: lukasz.piekarski@mrr.gov.pl WWW.PPP.GOV.PL Dziękuję za uwagę 15