PPP jako instrument wspomagający wdrażanie polityki regionalnej w Polsce

Transkrypt

1 PPP jako instrument wspomagający wdrażanie polityki regionalnej w Polsce IV Międzynarodowa Konferencja Dbając o zieloną przyszłość fundusze UE w sektorze środowiska Kraków, 6 grudnia 2011r. 1

2 Agenda prezentacji 1. PPP jako instrument wspomagający wdrożenie polityki regionalnej 2. Polskie doświadczenia w zakresie PPP 3. Platforma PPP => wspólne szukanie rozwiązań 4. Wyzwania związane z łączeniem funduszy UE z formułą PPP 5. Perspektywy dla PPP 2

3 1. PPP jako instrument wspomagający wdrażanie polityki regionalnej Osiągnięcie celów określonych w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego zależy od inwestycji na średnim poziomie rocznym co najmniej 3% PKB. Ograniczone możliwości wydatkowania środków publicznych (nowe wskaźniki długu publicznego od 2014 r. wynikające z ustawy o finansach publicznych) zmuszają stronę publiczną do poszukiwania nowych źródeł finansowania dla swoich zadań. Rosnąca rola prywatnych źródeł finansowania, funduszy pożyczkowych, gwarancji kredytowych i innych instrumentów finansowych. Potrzeba zwiększenia efektywności ekonomicznej infrastruktury publicznej w fazie inwestycji i utrzymania w celu lepszego wykorzystania zasobów. Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego wskazuje partnerstwo publiczno-prywatne jako pożądane narzędzie inwestycji na poziomie regionalnym i krajowym. 3

4 1. PPP jako instrument wspomagający wdrażanie polityki regionalnej Finansowanie projektów - nie wszystkie inwestycje w infrastrukturę mogą być finansowane przez sektor prywatny bez publicznego wsparcia. Wówczas takie przedsięwzięcia wymagają tzw. opłaty za dostępność i / lub dotacji inwestycyjnych. Fundusze UE nie mogą być wykorzystywane do pokrycia płatności za dostępność, ale są bardzo skutecznym źródłem wspierania fazy inwestycyjnej projektu. Ramy prawne są wystarczające - ale brak jest sprawdzonych rozwiązań i wzorcowych / standardowych procedur, jak również odpowiedzi na pewne wątpliwości interpretacyjne (np. przeniesienie praw step in rights, kwestii podatkowych, amortyzacji) Brak doświadczenia zarówno na szczeblu rządowym jak i samorządowym 4

5 1. PPP jako instrument wspomagający wdrażanie polityki regionalnej PPP jest postrzegane jako środek do zamykania luki finansowania dla inwestycji w infrastrukturę. Polska jest obecnie miejscem wielu inwestycji i pozyskanie kapitału na te przedsięwzięcia nie jest już dużym problemem, tak jak bywało w przeszłości, ale: - wystąpił kryzys finansowy/zadłużeniowy co spowodowało znaczące ograniczenie finansowania dłużnego i kredytowych możliwości banków, - bardzo konserwatywna (restrykcyjna) polityka polskiego długu publicznego i budżetu obniża możliwości inwestycyjne strony publicznej. 5

6 Czy PPP może być alternatywnym realnym modelem pozyskania źródła finansowania dla inwestycji publicznych? 6

7 2. Polskie doświadczenia w PPP Projekty szczebla centralnego - niewielka ilość, ale o większej wartości - autostrady, infrastruktura kolejowa, budynki administracji państwowej, uniwersytety, szpitale kliniczne. Duże podmioty samorządowe (miasta, aglomeracje, regiony) - przewiduje się istotne inwestycje m.in. regionalne drogi, koleje (głównie otoczenie i dworce kolejowe), komunikacja miejska (drogi, mosty, szybkie tramwaje, parkingi), sektor ochrony środowiska (gospodarka wodno ściekowa, odpady), energetyka (ogrzewanie, oświetlenie ulic), szpitale, szkoły, kultura (muzea, teatr), sport i rekreacja (baseny, aquaparki, tereny rekreacyjne). 7

8 2. Polskie doświadczenia w PPP Projekty PPP na szczeblu samorządowym: - szerokie spektrum projektów w fazie przygotowania lub realizacji; - monitorowane przez kilka różnych podmiotów nie ma oficjalnych i wiarygodnych danych na temat bieżących projektów; - według różnych źródeł około 50 projektów komunalnych znajduje się obecnie w fazie przygotowawczej. 8

9 2. Polskie doświadczenia w PPP Małe podmioty samorządowe (powiaty, małe miasta, wsie) - bardzo duże różnice między projektami w odniesieniu do: zakresu projektów, ich kosztów, źródła finansowania / ryzyk, harmonogramu realizacji, wiedzy i doświadczenia zawodowego pracowników zaangażowanych w projekty. Szczególnie duże potrzeby w zakresie: programowania i fazy przedrealizacyjnej, organizacji i finansowania kosztów na etapie przygotowania inwestycji. 9

10 2. Polskie doświadczenia w PPP Wiele postępowań na wybór partnera prywatnego zostało anulowanych z powodu braku porozumienia pomiędzy stronami w fazie negocjacji; Wznowienia procedury przetargowej po modyfikacji dokumentacji przetargowej i projektowej, ale często odbywało się to bez wystarczającej uprzedniej konsultacji rynku; Ograniczona liczba zainteresowanych oferentów prywatnych. 10

11 2. Polskie doświadczenia w PPP Obszary problemowe: Wpływ projektów na wskaźniki zadłużenia JST (obecnie i po 2014 r.); Tryb wyboru partnera prywatnego; Rozliczenie opłaty za dostępność czy można w części zaliczać do nakładów inwestycyjnych? Gotowość instytucji projektów PPP; finansujących do sfinansowania Rozliczenia podatkowe - jak rozliczać podatek VAT, podatek od nieruchomości, amortyzację w projektach PPP? Projekty hybrydowe - jak pogodzić proces aplikowania o środki UE z procesem wyboru partnera prywatnego i nie stracić dotacji? 11

12 2. Polskie doświadczenia w PPP Zwiększenie potencjału strony publicznej jest możliwe poprzez: Lepszą koordynację instytucjonalną i transfer wiedzy, Kompleksowe, Promowanie najlepszych praktyk, mając na celu standaryzację procedur. 12

13 3. Platforma PPP => Wspólne szukanie rozwiązań

14 Platforma PPP Inicjatywa Ministra Rozwoju Regionalnego w celu wsparcia podmiotów publicznych w efektywnym korzystaniu z formuły PPP Zawarcie porozumienia o powołaniu Platformy PPP w dniu 26 stycznia 2011 r. jako instrumentu współpracy i wymiany wiedzy między instytucjami publicznymi Odbiorcy wsparcia: dostępność dla wszystkich instytucji publicznych Finansowanie: projekt pomocy technicznej MRR Formuła: otwarta, praca w horyzontalnych i sektorowych grupach roboczych Administracja: Departament Przygotowania Projektów Indywidualnych w MRR 14

15 Platforma PPP Otoczenie KE EPEC JASPERS PLATFORMA PPP Administracja: Dep. Przygotowania Projektów Indywidualnych w MRR Eksperci zewnętrzni Decyzje strategiczne: Zespół Sterujący Platformy PPP Rynek (wykonawcy, banki, ) Administracja rządowa i samorządy 15

16 Platforma PPP model działania Współpraca w grupach roboczych horyzontalnych (prawna i finansowa) oraz sektorowych; Wymiana wiedzy, dobrych praktyk i sprawdzonych rozwiązań dotyczących przygotowania i realizacji przedsięwzięć publicznoprywatnych; Wsparcie procesu przygotowania projektów pilotażowych poprzez zapewnienie profesjonalnego doradcy transakcyjnego; Zapewnienie podmiotom publicznym szerokiego dostępu do opinii, ekspertyz, analiz, raportów z audytów, wzorów umów, dokumentacji projektowych oraz innych dokumentów dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego; Promocja partnerstwa publiczno-prywatnego jako instrumentu efektywnej realizacji zadań publicznych. 16

17 Platforma PPP duże projekty pilotażowe Sektor gospodarki odpadami: System gospodarki odpadami dla Miasta Poznania - Wybrany doradca transakcyjny ds. prawnych, finansowych i technicznych, - Badanie rynku, - Analiza możliwych modeli PPP, analiza otoczenia prawnego sektora, - Ogłoszenie o postępowaniu, - Przygotowanie dokumentacji przetargowej, - Ocena wniosków o dopuszczenie do procedury (11 wnioskodawców), Obecny etap: Negocjacje z pięcioma potencjalnymi partnerami z tzw. krótkiej listy Sektor ochrony zdrowia: Budowa szpitala powiatowego w Żywcu - Wybrany doradca na etapie negocjowania zapisów umowy PPP, - Współpraca w ramach prac Komisji Przetargowej, - Konsultacje z Ministerstwem Zdrowia, - Opracowanie Raportu z poprawności przeprowadzenia procedury wyboru partnera prywatnego dla przedsięwzięcia pn. Budowa Szpitala Powiatowego w Żywcu pod kątem wykorzystania dobrych praktyk w projektach hybrydowych oraz projektowania rozwiązań na przyszłą perspektywę budżetową. Obecny etap: Podpisanie umowy PPP (15 września 2011 r.) oraz działania ukierunkowane na zamknięcie finansowe projektu PPP 17

18 4. Wyzwania związane z łączeniem funduszy UE z formułą PPP

19 Jak wkomponować dotację UE w model PPP? Gdzie jest granica kompromisu? Dotacja UE pokrywa wyłącznie część nakładów inwestycyjnych Model PPP opiera się na optymalizacji kosztów w całym cyklu życia projektu Model 1 (Fazowanie) Projektowanie i budowa realizowana w trybie tradycyjnym, finansowanie ze środków publicznych i dotacji UE Eksploatacja zlecona partnerowi prywatnemu Model 3 (Równoległe finansowanie) Równoległa budowa dwóch uzupełniających się części infrastruktury jednej ze środków publicznych (z udziałem dotacji), drugiej ze środków prywatnych Eksploatacja obu części zlecona partnerowi prywatnemu Model 2 (DBO) Projektowanie, budowa i eksploatacja zlecona partnerowi prywatnemu Dotacja UE pokrywa częśd kosztów budowy Model 4 (DBFO) Projektowanie, budowa, finansowanie i eksploatacja zlecona partnerowi prywatnemu Dotacja UE pokrywa częśd kosztów budowy, w zamian obniżone są płatności dla partnera prywatnego lub opłaty od użytkowników 19

20 Jak pogodzić proces aplikowania o środki UE z procesem wyboru partnera prywatnego i nie stracić dotacji? Nieznana wielkość kredytu/kosztó w finansowych Nieznane ceny usług Obowiązek monitorowania dochodów do czasu przedłożenia KE dokumentów z zamknięcia programu Nieznana wysokość finansowania prywatnego Nieznana wielkość dotacji Nieznana luka finansowa Nieznane przychody Wzrost przychodów generowanych w ramach projektu lub obniżenie nakładów inwestycyjnych może być podstawą do rekalkulacji luki finansowej i ewentualnego zwrotu części dotacji 20

21 Ścieżka postępowania projektów dla hybrydowych (środki UE + PPP) Postępowanie o udzielenie zamówienia na wybór partnera prywatnego Analizy ex-ante, Konsultacje rynkowe Wnioskowanie o środki UE Wniosek o dofinansowanie Ocena wniosku na poziomie krajowym oraz JASPERS Ogłoszenie postępowania Umowa o dofinansowanie Przekazanie wniosku do KE Negocjacje Ocena wniosku przez KE Wybór partnera prywatnego Aktualizacja wniosku Decyzja KE Zamknięcie finansowe 21

22 Fundusze UE i Grudzień 2011 Grudzień 2012 Grudzień 2013 Grudzień 2014 Grudzień 2015 Listopad budżet i zasady finansowo-organizacyjne NPF -> strategia narodowa programy krajowe -> programy funduszy UE przygotowanie dokumentacji projektowej decyzje administracyjne, konsultacje społeczne zamówienia publiczne realizacja projektu rozliczenie projektu 22

23 5. Perspektywy dla PPP w Polsce

24 Platforma PPP projekty pilotażowe Drogi i mosty droga w Dąbrowie Górniczej i drogi wojewódzkie na Dolnym Śląsku Opieka zdrowotna szpital w Łańcucie i szpitale warszawskie Szkolnictwo kompleks szkół gminnych w Zawoji Mieszkalnictwo komunalne i socjalne projekt mieszkań socjalnych w Krakowie Budownictwo kubaturowe siedziba sądu w Nowym Sączu, siedziba MSWiA, centrum kultury w Zabrzu Ochrona środowiska spalarnie w Łodzi i w Koszalinie, projekty wod-kan Sport i rekreacja Termy Gostynińskie, basen w Muszynie Dworce i linie kolejowe - KDP 24

25 Zadania Platformy PPP na 2012 r. 1. Opracowanie prawnej i finansowej interpretacji definicji zagadnienia "opłata za dostępność" zarówno w zgodzie z Wytycznymi Eurostatu jak i regulacjami krajowymi, zwłaszcza w kontekście podziału ryzyk i rachunkowości budżetowej; 2. Sporządzenie metodologii analiz ryzyk w projektach PPP i ich podział pomiędzy stroną publiczną i prywatną w kontekście ich wpływu na klasyfikację pod kątem długu i deficytu sektora publicznego; 3. Przygotowanie wzorów standardowych dokumentów i podręczników sektorowych dla przygotowywania i realizacji projektów PPP; 4. Przygotowanie na potrzeby samorządów przejrzystej metodologii stosowania procedury zamówień publicznych, w tym procedury wyboru partnera prywatnego i pozacenowych kryteriów oceny ofert; 25

26 Zadania Platformy PPP na 2012 r. 5. Przeprowadzenie ewaluacji projektów PPP w celu zebrania i upublicznienia dobrych i złych praktyk PPP; 6. Kontynuacja wspierania sektora publicznego w przygotowaniu projektów PPP, w tym w zakresie stosowania procedur zamówień publicznych i negocjacji z partnerami prywatnymi (zwłaszcza w sektorze gospodarki odpadami, ochrony zdrowia, transportu i mieszkań komunalnych); 7. Wstępne prace nad utworzeniem polskiego Programu PPP na lata w kontekście przyszłej perspektywy finansowej oraz podejmowanie prób utworzenia krajowego funduszu celowego na finansowanie takich działań w projektach PPP jak analizy wstępne, przygotowanie dokumentacji, a także zapewnienie finansowego / prawnego / technicznego wsparcia na rzecz podmiotów publicznych w projektach PPP. 26

27 PPP w przyszłej perspektywie finansowej Nacisk na większe, bardziej elastyczne wykorzystanie instrumentów inżynierii finansowej, w celu promowania udziału inwestorów i instytucji finansowych z sektora prywatnego; Uproszczenie oraz zmniejszenie kosztów przygotowania projektów PPP, m.in. poprzez wprowadzenie nowej metody obliczania wysokości dotacji UE dla projektów generujących dochód opartej o uśrednione dochody dla sektora (flate rate revenues), a nie indywidualnie wyliczane dochody projektu. 27

28 PPP w przyszłej perspektywie finansowej Ponadto: Wykorzystanie doświadczeń z obecnych projektów pilotażowych: modelowe umowy, procedury, wzory dokumentów; Dalsza współpraca pomiędzy JASPERS, EPEC oraz MRR na płaszczyźnie łączenia PPP i funduszy UE, we współpracy z partnerami w ramach Platformy PPP; Rozstrzygnięcie kwestii problemowych na poziomie UE (procedura decyzyjna, określenie poziomu współfinansowania ze środków UE, beneficjent pomocy). 28

29 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Przygotowania Projektów Indywidualnych Krzysztof Siwek tel , fax Dziękuję za uwagę 29