Przedszkole Miejskie nr 5 w Lubinie PROGRAM PROFILAKTYCZNY BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK W DOMU W PRZEDSZKOLU I NA DRODZE Opracowała: Renata Kaszanek Walentyna Musiał Nauczyciel wspomagający: Małgorzata Pundyk
SPIS TREŚCI: 1. Wstęp 2. Charakterystyka programu 3. Cele programu: cele ogólne cele szczegółowe 4. Bezpieczny dom rodzinny Jak poznaję świat? Wiem jak się zachować w razie niebezpieczeństwa. 5. Bezpieczna droga do przedszkola. Znam podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym 6. Bezpieczne place zabaw. Bezpieczne miejsca do zabaw Jestem odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych 7. Bezpiecznie w przedszkolu. Każdy z nas jest inny Wiem jak być dobrym kolegą 8. Metody i formy pracy. 9. Ewaluacja programu.
WSTĘP Przedszkole jest miejscem gdzie spotykają się dzieci, jest to drugie po domu rodzinnym środowisko społeczne, gdzie intensywnie rozwijają się kontakty interpersonalne. Działania wychowawcze prowadzone w okresie przedszkolnym mają ogromny wpływ na kształtowanie się postaw wychowanków obecnie, jak i późniejszym okresie ich życia. Podstawowym zadaniem rodziców i nauczycieli jest, zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom poprze wyeliminowanie potencjalnych zagrożeń i niebezpieczeństw. Dzieci w wieku przedszkolnym zaczynają dopiero zdobywać bagaż doświadczeń, mają ograniczone możliwości w radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi, charakteryzują się małą sprawnością w wyobrażaniu sobie skutków podejmowanych działań, są skupione na zachowaniach obecnych, mają słabą kontrolę własnych emocji i z reguły poddają się silnej presji grupy rówieśniczej. Wszystkie te czynniki stawia dzieci w grupie ryzyka bezpośredniego narażenia zdrowia i życia w większym stopniu niż dorosłych.
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Program skierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym, bez podziału na grupy wiekowe. Nauczyciel prowadzący zobowiązany jest dostosowywać treści i zadania do możliwości rozwojowych dzieci. Realizacja programu obejmuje jeden rok szkolny i podlega ewaluacji końcowej. Program koncentruje się wokół następujących zagadnień: 1. Bezpieczny dom rodzinny 2. Bezpieczna droga do przedszkola. 3. Bezpieczne place zabaw. 4. Bezpiecznie w przedszkolu. Założeniem programu jest wprowadzenie dzieci w zagadnienia bezpieczeństwa i prewencji tak, aby dziecko w sytuacjach życia codziennego mogło radzić sobie z zaistniałymi trudnościami. CELE PROGRAMU CELE OGÓLNE: Przygotowanie dziecka w wieku przedszkolnym do radzenia sobie w sytuacjach zagrożeń ze strony środowiska. CELE SZCZEGÓŁOWE: Rozwijanie elementarnych umiejętności z punktu widzenia zdrowia i bezpieczeństwa Zapoznanie dzieci z podstawowymi zasadami udzielania pierwszej pomocy oraz wzywania odpowiednich służb Przygotowanie dzieci do właściwego zachowania się w ruchu ulicznym Pobudzanie umiejętności przewidywania skutków swoich działań Stymulowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych Wyrabianie umiejętności współdziałania, przestrzegania przyjętych społecznie i akceptowanych norm postępowania Stymulowanie poczucia własnej odrębności i wartości u dzieci
I. BEZPIECZNY DOM RODZINNY JAK POZNAJĘ ŚWIAT? Prowadzenie przez dzieci obserwacji i doświadczeń Ćwiczenia rozwijające samoświadomość Zabawa z wykorzystaniem kart pracy: Moje ciało to też ja Co by było gdyby? - jakie byłyby kwiaty bez zapachu? - jak by było gdybyś nie mógł widzieć swojej rodziny? - jak byś się czuł nosząc cały czas grube rękawiczki? - jak byś się czuł nie słysząc osób mówiących do ciebie? - czy lubiłbyś słodycze, gdybyś nie czuł ich smaku? Zabawy dramowe, projekt plastyczny, doświadczenia prowadzone audytoryjnie mające na celu poznanie zmysłów: smaku, węchu, słuchu, wzroku, dotyku. Zna części ciała, potrafi je wskazać i nazwać Wie jakimi zmysłami posługujemy się w rozpoznawaniu otoczenia, Wie, jak można rozpoznać zagrożenie używając jednego z wielu zmysłów WIEM JAK SIĘ ZACHOWAĆ W RAZIE NIEBEZPIECZEŃSTWA. Umiejętność prawidłowego zachowania się w obliczu zagrożeń w domu (ogień, prąd, gaz) Scenki dramowe przedstawiające sytuacje niebezpieczne w domu np.: co może spowodować pożar, niebezpieczeństwo ze strony urządzeń elektrycznych Symulacje właściwych zachowań w sytuacjach zagrożenia (pantomima) Ocena postępowania bohaterów filmowych, literackich, z historyjek obrazkowych, wykorzystanie techniki niedokończonych zdań: - Gdy zauważę pożar, to - Gdy jestem sam nigdy nie Burza mózgów co by było gdyby. Swobodne teksty dzieci ułożenie listy zasad postępowania w obliczu zagrożeń Wycieczka do straży pożarnej Zabawa dydaktyczna Julka w niebezpieczeństwie - udzielanie pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia. Zna zasady postępowania w przypadku występujących zagrożeń w domu, jak np. pożar Podaje przyczyny powstawania pożaru, Pamięta numery alarmowe i potrafi dokonać odpowiedniego zgłoszenia Wyjaśnia dlaczego nie należy korzystać samodzielnie z urządzeń elektrycznych i gazowych Potrafi udzielić podstawowej pierwszej pomocy.
II. BEZPIECZNA DROGA DO PRZEDSZKOLA ZNAM PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W RUCHU DROGOWYM. Promowanie rozwagi i ostrożności na drogach Pogłębienie rozumienia zasad bezpieczeństwa Utrwalenie umiejętności bezpiecznego zachowania się Zapoznanie ze znakami znajdującymi się na drodze do przedszkola, sygnalizacją świetlną Praktyczna nauka przechodzenia przez jezdnię Rozmowa w kręgu nt. bezpieczeństwa na drogach np.: - Kto powinien być ostrożny na drogach? - Dlaczego mówienie o bezpieczeństwie na drogach jest ważne? - Czy ludzie wymyślili jakieś sposoby, które mogą ułatwić poruszanie się po drogach? Historyjki obrazkowe, teatrzyki kukiełkowe pokazujące prawidłowe zachowanie się w ruchu ulicznym Wykorzystanie programów komputerowych uczących zasad ruchu drogowego Nawiązanie stałej współpracy z KPP oraz z dzielnicowym (wycieczki, pogadanki, filmy edukacyjne) Rozpoznaje znaki drogowe, Prawidłowo reaguje na sygnalizację świetlna Potrafi wymienić zagrożenia w ruchu drogowym Stosuje zasady bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym Zna numer alarmowy policji, rozumie znaczenie i role policji w ruchu drogowym III. BEZPIECZNE PLACE ZABAW BEZPIECZNE MIEJSCE DO ZABAW Uwrażliwienie dzieci na możliwość pojawienia się zagrożeń w czasie zabawy w różnych miejscach Wytworzenie w myśli dziecka pojęcia obcego Ukształtowanie nawyku mówienia NIE w sytuacjach stwarzających niepokój Zapoznanie z terenem placu zabaw w przedszkolu oraz placów zabaw osiedlowych wycieczki, spacery Zabawa dydaktyczna Co się może zdarzyć? - przedstawienie konsekwencji postępowania bohaterów ilustracji Nauka wybranych zabaw podwórkowych Historyjki obrazkowe, zabawy dramowe, pantomimiczne, burza mózgów, scenki sytuacyjne, technika niedokończonych zdań: - Bezpieczne zabawy nad wodą - Bezpieczeństwo na wycieczkach i spacerach - Bezpieczne wycieczki górskie - Bezpieczne zabawy na lodzie i śniegu Uzasadnia dlaczego w danym miejscu można bezpiecznie się bawić Bezpiecznie korzysta z urządzeń ogrodowych Wskazuje miejsca do bezpiecznych zabaw poza przedszkolem Wie jak należy zachować się nad wodą Wie jak zachować się na wycieczce lub spacerze Wie jak należy zachować się w górach Wskazuje miejsca do bezpiecznych zabaw na
Rozmowa w kręgu, poparta zdjęciami różnych osób, w różnym wieku: - Czy wszyscy ludzie są dobrzy? - Jak wygląda zły człowiek? - Z kim na pewno nie wolno wam się oddalać? - Co to znaczy obcy? Scenki dramowe przedstawiające sytuacje zagrożenia ze strony obcego Omawianie i analizowanie ilustracji przedstawiających spotkanie z nieznajomym lodzie i śniegu Stosuje się do zasad i regulaminu Wie kto to jest obcy człowiek Potrafi obcemu powiedzieć NIE JESTEM ODPOWIEDZIALNY ZA BEZPIECZEŃSTWO SWOJE I INNYCH Stymulowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo innych Indywidualne prace plastyczne w formie plakatów: - porady dzieci dzieciom gdzie można bawić się bezpiecznie, ostrzeganie przed zagrożeniami Rozmowy inspirowane opowiadaniem, historyjki obrazkowe: - uświadamianie dzieciom, jak należy się zachować w momentach gdy inna osoba bawi się w niedozwolonych miejscach, stwarza potencjalne zagrożenie dla siebie i innych Wie jakie miejsca są niedozwolone do zabaw Potrafi określić sytuację i wycofać się z niebezpiecznej zabawy Potrafi ostrzec kolegę przed grożącym mu niebezpieczeństwem Potrafi wezwać pomoc IV. BEZPIECZNIE W PRZEDSZKOLU KAŻDY Z NAS JEST INNY Uświadomienie dzieciom, że każdy z nas jest inny i ma własna odrębność Wykorzystanie wizytówek, zdjęć w celu pokazania swojej niepowtarzalności, odrębności Zabawa Moja dłoń pokazanie co każdy z nas może zrobić dobrego za pomocą swojej dłoni. Baśnie, historyjki obrazkowe inspirowanie do rozmowy na temat treści i sytuacji w której dzieci wierzą w swoje możliwości lub nie. Zabawa w kręgu Jaki jestem?, Podoba mi się Wie że każdy z nas jest inną osobą Wie, że ludzie różnią się nazwiskiem, imieniem, wyglądem charakterem, zainteresowaniami itd. Wie, że każdy z nas może robić i lubić inne rzeczy, potrawy, kolory itp. Wie, że nie należy drugiej osobie narzucać swojej woli
WIEM JAK BYĆ DOBRYM KOLEGĄ Przeciwdziałanie konfliktom w grupie Burza mózgów Kto jest dobrym kolegą? Wykorzystanie bajek terapeutycznych Gry i zabawy przeciwko agresji Zawarcie kontraktu grupowego regulującego normy postępowania w grupie. Wykorzystanie historyjek, psychodramy, opowiadań, inscenizacji itp. W celu uświadomienia dzieciom jak należy reagować na agresywne zachowanie innych Rozumie pojęcie dobry kolega Umie bawić się w grupie Wyjaśnia pojęcie przemoc Wie jak reagować na złe zachowania innych METODY I FORMY PRACY Rozmowy w kręgu Burza mózgów Swobodne wypowiedzi Scenki sytuacyjne Elementy dramy Pantomima Redagowanie tekstów (metoda Freineta) Odgrywanie ról Elementy pedagogiki zabawy Historyjki obrazkowe, filmy EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacji programu można dokonać za pomocą kart pracy dzieci, przeprowadzonego konkursu wiedzy na temat bezpiecznego zachowania się w domu, drodze do przedszkola oraz w przedszkolu. Ewaluacja dokonywana będzie co roku w miesiącu maju czerwcu, wyniki pozwolą na modyfikowanie i dostosowanie programu do potrzeb naszej placówki.