Zrzut ekranu z wykorzystanej podczas zajęć prezentacji Ludzie mają nawyk zdobywania szeroko pojętej wiedzy, opanowują sztukę czytania, pisania. W podobnym zakresie powinni również zdobywać wiedzę na temat technologii informacyjnych by w sposób pełny wykorzystywać potencjał jaki jest nam dany dzięki ww. oraz by realizować się w jeszcze lepszym stopniu. Edukacja, szkoła- zdobywanie wykształcenia, jest jedną z najważniejszych kwestii wykorzystania technologii informacyjnej. Dzięki owej możliwe jest szersze poznawanie oraz zrozumienie świata przez umożliwienie, a także ułatwienie dochodzenia do rzeczywistych pakietów informacji. TI skłania tym samym do twórczej aktywności, pomaga w ujawnianiu oraz rozwijaniu zainteresowań i kierowaniu osobistym rozwojem. Wzbogaca także sposoby oraz umiejętności porozumiewania się. Jej olbrzymie możliwości komunikacyjne muszą wg mnie być wykorzystane do wzmacniania 1
poczucia przynależności do wszelkich grup społecznych, jak również sprzyjać identyfikacji narodowej czy też kulturowej. Kształtowanie odpowiedniego korzystania z TI to również wyrabianie wiedzy na temat bezpiecznego użytkowania techniki. Technika ta ma także aspekt wychowawczy, przez przygotowanie do uszanowania norm etycznych oraz prawnych, respektowania własności osobistej oraz intelektualnej i wyrabianie postawy otwartości na świat oraz tolerancji. Warto nakreślić, że każdy nauczyciel winien być nauczycielem technologii informacyjnej w takim samym stopniu jak np. nauczycielem czytania, pisania i rachowania. Kumulując tę wypowiedź chodzi bowiem o to, by przy uczeniu się i przekazywaniu wiedzy na temat każdego przedmiotu, nauczyciel korzystał z komputera, który jest: źródłem informacji ( Internet, oprogramowanie multimedialne), narzędziem do komunikowania się ( poczta elektroniczna, grupy i listy dyskusyjne), narzędziem wspomagającym proces uczenia się ( pisanie tekstów, gromadzenie informacji, wykonywanie obliczeń, opracowanie wyników, tworzenie prezentacji). Wynika stąd, że każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się technologią informacyjną w pracy własnej oraz w pracy z uczniami. Nie oznacza to oczywiście, że każdy nauczyciel ma być informatykiem, wystarczy, gdy jego przygotowanie będzie obejmowało: znajomość podstaw i umiejętności posługiwania się pojęciami i terminologią oraz środkami (czyli sprzętem), narzędziami (czyli oprogramowaniem) i metodami TI, umiejętności wykorzystania TI w pracy własnej, np.: edytora tekstu, do sporządzenia różnych opracowań i dokumentów, arkusza kalkulacyjnego do tworzenia zestawień itp., 2
znajomość roli i wykorzystania TI w dziedzinie, której naucza (a więc matematyk wie, jakie są zastosowania komputerów w uprawianiu matematyki), umiejętność wykorzystania TI jako pomocy dydaktycznej w nauczaniu swojej dziedziny, znajomość aspektów prawnych, etycznych i społecznych, związanych ze swobodnym dostępem do informacji i korzystaniem z TI. Oczywiście, zupełnie inaczej interpretowana musi być znajomość TI w stosunku do nauczyciela stricte zajęć informatycznych. Powinien on być, tak przygotowany, aby móc prowadzić zajęcia z tego przedmiotu zgodnie z wymaganiami podstawy programowej. Innym stymulatorem w zdobywaniu wiedzy z zakresu technologii informacyjnej przez nauczycieli niewątpliwie był wprowadzony w życie 2000 roku awans zawodowy nauczyciela. Wśród wymagań egzaminacyjnych na nauczyciela mianowanego znajduje się zapis, że kandydat korzysta z technologii komputerowej i informacyjnej. Podobnie w dokumentach na nauczyciela dyplomowanego wśród wymagań egzaminacyjnych znajduje się zapis, że kandydat wykorzystuje i doskonali umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej. Interpretacja nie jest jednoznaczna, bo co to znaczy, że nauczyciel wykorzystuje TI? Nie chodzi jedynie o zaświadczenie o ukończeniu jakiejś formy doskonalenia w tym zakresie, ale o stosowanie TI na lekcjach, i umożliwienie również uczniom posługiwania się TI. Ważne jest, aby wykorzystywać własne umiejętności w przygotowywaniu swoich zajęć oraz w pracy poza dydaktycznej (sprawozdania, przygotowanie wybranych dokumentów wewnątrzszkolnych, prowadzenie dokumentacji swojego rozwoju zawodowego itd.). 3
Metody i formy wykorzystania TI w planie rozwoju zawodowego nauczyciela mogą być różnorodne i nie muszą dotyczyć wyłącznie sfery dydaktycznej planu. Zamieszczone poniżej przykłady ilustrują różne formy realizacji planu zawodowego, uwzględniające wykorzystanie i stosowanie TI. o o o W zakresie pracy dydaktycznej nauczyciela mogą to być: scenariusze zajęć (w tym tzw. lekcji otwartych ) przeprowadzonych z wykorzystaniem metod, środków i narzędzi TI (programów edukacyjnych, materiałów pozyskanych z Internetu, własnych programów edukacyjnych), pakiety edukacyjne przygotowane przez nauczyciela, opracowanie w formie sprawozdań, raportów, biuletynów przygotowane z wykorzystaniem narzędzi TI, dokumentujące przebieg procesu kształcenia (oceniania, analizowania wyników testów, analizy osiągnięć szkolnych). W zakresie osobistego rozwoju zawodowego może to być: korzystanie z zasobów informacyjnych i możliwości komunikacyjnych sieci Internet (poczta elektroniczna, grupy dyskusyjne itp.) do poszukiwania nowych rozwiązań, wymiany scenariuszy lekcji i materiałów szkoleniowych itp., publikowanie w Internecie, prowadzenie serwisu informacyjnego, przygotowywanie materiałów prezentacyjnych na posiedzenia rady pedagogicznej itp. 4
Scenariusz zajęć Odbiorcy: Studenci/ kursanci/ nauczyciele Cykl tematyczny: Komputerowe wspomaganie dydaktyki Temat lekcji: Zastosowania TI w pracy nauczyciela. Charakterystyka i klasyfikacja komputerowych środków dydaktycznych Czas trwania lekcji: 60 min (prezentacja 15min/ część praktyczna 30 min/ dyskusja 15 min) Cele dydaktyczno - wychowawcze: Cele operacyjne: - Przekazanie idei wykorzystania TI w pracy nauczyciela. - Uczeń-student zapoznaje się z podstawową klasyfikacją komputerowych środków dydaktycznych - Wyrabianie nawyku korzystania z komputerowych środków dydaktycznych. - Uczeń zna podstawowe zastosowanie TI w pracy nauczyciela. - Uczeń rozumie w jakim celu stosuje się dane środki. - Potrafi korzystać z wybranych przez prowadzącego środków, a w przyszłości doskonali swoją pracę dzięki TI. Wymagane umiejętności ucznia przed lekcją: - Potrafi korzystać z podstawowego oprogramowania komputerowego, tj. przeglądarki internetowej. - Potrafi wprowadzać dane, formatować je oraz definiować proste formuły. Metody Nauczania - kształcenia: - Elementy wykładu - Praktyczne ćwiczenia - Dyskusja Formy pracy ucznia: - Indywidualna 5
Środki dydaktyczne: - Stanowiska komputerowe (z racji oprogramowania jakie obecnie posiadam: Windows 7/ przeglądarka Mozilla Firefox 27.0.1. Mimo wszystko stosunkowo oczywistym wydaje się być, by uczniowie korzystali z jak najbardziej aktualnego oprogramowania (w zależności jakie środowisko chce pogłębiać nauczyciel) o ile jest to do zrealizowania przez placówkę szkolną). - Projektor oraz rzutnik z których korzysta nauczyciel Materiały dydaktyczne: prezentacja (dostępna u prowadzącego), pomoce naukowe w postaci programów oraz stron internetowych: kidsastronomy.com bezpieczenstwo.renault.pl necio.pl sieciaki.pl jangar.pl men.gov.pl eduforum.pl PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Sprawdzenie organizacyjno porządkowe 2. Podanie tematu zajęć. 3. Uświadomienie uczniom-studentom celu lekcji (prezentacja). 4. Realizacja poszczególnych etapów lekcji (część praktyczna/dyskusja). 5. Czynności końcowe. Szczegółowe opracowanie od pkt. 4: - Przygotowanie stanowiska pracy: - Otwarcie przez uczniów-studentów wybranej przeglądarki internetowej. - Wykorzystanie slajdu prezentacji na którym zostały umieszczone przykładowe adresy pod którymi znajdują się środki dydaktyczne (materiały dla ucznia- możliwość przekazania zadań na kartkach, bądź za pomocą projektora) 6
- Wykonanie zadania: - doradzanie: pomoc oraz odpowiadanie na ewentualne pytania związane z zakresem ćwiczeń - ciągła kontrola uczniów-studentów i czuwanie nad realizacją ćwiczeń - czuwanie nad przestrzeganiem zasad BHP pracowni komputerowej. - Omówienie zadań (w trakcie wykonywania ćwiczeń) - -pogadanka - Wprowadzenie w temat przez dyskusję Zestaw sugerowanych pytań, dyskusja otwarta. Pytania pomocnicze (Nauczyciel- N, Uczniowie- U): N: Czy TI rzeczywiście odgrywa znaczącą rolę w dzisiejszym kreowaniu nauczania? U: Zdecydowanie tak (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi). U: Nie, tradycyjne środki wciąż wiodą prym (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi). N:W jaki sposób zachęcić nauczycieli do korzystania i pogłębiania wiedzy TI? U: Wymieniony wcześniej awans zawodowy nauczyciela i sugerowanie pogłębiania wiedzy na ten temat (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) U: Szkolenia, kursy uzupełniające (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) N:Zalety leżące u podstaw wykorzystania TI w pracy nauczyciela? U: Mobilność stanowiska pracy (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) U: Wygoda realizacji planu dydaktycznego (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) N: Wady wykorzystania TI w pracy nauczyciela? U: Skupienie się jedynie na komputerowych środkach dydaktycznych (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) 7
U: Nawyk korzystania z nowoczesnych technologii będących często źródłem uzależnienia itd. (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) N: Jaka przyszłość czeka wykorzystanie TI w pracy nauczycieli? U: Znaczące pogłębienie relacji TI- nauczyciel (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) U: Przemienne korzystanie z tradycyjnych oraz nowoczesnych środków dydaktycznych (sugerowane rozwinięcie odpowiedzi) - Wyciągnięcie wniosków z dyskusji: - Potrzeba wykorzystywania TI w pracy nauczyciela. - Możliwości związane z różnymi rodzajami komputerowych środków dydaktycznych (zarówno te pozytywne jak i negatywne). - Zwrócenie uwagi na możliwość zaoszczędzania czasu (pojęcie względne) dzięki wykorzystaniu komputerowych środków dydaktycznych. - Zakończenie zajęć: - porządkowanie stanowisk pracy (wyłączenie komputerów) - dokonanie podsumowania zajęć Podziękowanie za aktywny udział w lekcji. Mateusz Madejski Edukacja Techniczno- Informatyczna 8