PROGRAM KURSU PEDAGOGICZNEGO DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU
RAMOWY PLAN KURSU PEDAGOGICZNEGO DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU Lp Nazwa przedmiotu Liczba godzin zajęć Liczba godzin zajęć teoretycznych i praktycznych ćwiczeń 1 Pedagogika 2 Psychologia 3 Metodyka 15 15 40 4 Praktyka metodyczna 10 Razem 80 w tym 70 10
PROGRAM KURSU PEDAGOGICZNEGO DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU ZAJĘCIA EDUKACYJNE: I. PEDAGOGIKA 15 godzin 1. Pedagogika jako nauka o wychowaniu a) przedmiot, zadania i podstawowe pojęcia b) kształcenie zawodowe c) związek celów kształcenia ogólnego i zawodowego 2. System edukacji zawodowej w Polsce 3. Istota, cel i zadania wychowania uczniów szkół ponadgimnazjalnych a) społeczeństwo b) praca c) kultura 4. Środowisko społeczne ucznia współpraca z rodzicami, szkołą i zakładem pracy a) rodzina b) grupa rówieśnicza c) szkoła d) media 5. Zakład pracy jako środowisko wychowawcze a) praca jako wartość b) związki i zależności między zjawiskami wychowawczymi w procesie pracy (nastawienie zawodowe, podejmowanie decyzji zawodowej, adaptacja zawodowa, stabilizacja zawodowa) c) czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne ucznia (zapobieganie niepowodzeniom)
d) badanie przydatności zawodowej młodocianych 6. Kompetencje osobiste i zawodowe nauczyciela a) obowiązki i uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu (mistrza) b) autorytet instruktora praktycznej nauki zawodu (mistrza) i jego kształtowanie Wskazówki metodyczne: Zajęcia winny być prowadzone metodą wykładu wzbogaconą o bardzo aktywny udział słuchaczy w nawiązywaniu i rozwijaniu dyskusji na wybrane tematy. Wykładowca opiera się na przykładach konkretnych, wziętych z życia. Należy zadbać, aby słuchacze szczerze i chętnie dzielili się swoimi spostrzeżeniami. Wykładom i dyskusji powinny towarzyszyć opracowania referaty przygotowane przez uczestników kursu. Literatura: 1. Czarnecki K. Rozwój zawodowy człowieka 2. Kupisiewicz C. Podstawy dydaktyki ogólnej 3. Lis T. Praca, chęć czy przymus 4. Smarzyński H. Mistrz jako wychowawca i nauczyciel w zakładzie produkcyjnym ROZKŁAD MATERIAŁU DO PRZEDMIOTU: PEDAGOGIKA Ilość godzin: 15godz. Lp Zagadnienia Ilość Forma zajęć Środki godzin dydaktyczne 1 Pedagogika jako nauka o 2 Wykład z wychowaniu elementami
dyskusji 2 System edukacji zawodowej w 2 Wykład z Polsce elementami dyskusji Istota, cel i zadania wychowania uczniów szkół ponadgimnazjalnych 3 Środowisko społeczne ucznia współpraca z rodzicami, szkołą i zakładem pracy 2 Wykład z elementami dyskusji 3 Wykład z elementami dyskusji 4 Zakład pracy jako środowisko wychowawcze 3 Wykład z elementami dyskusji 5 Kompetencje osobiste i zawodowe nauczyciela 3 Wykład z elementami dyskusji Razem 15
II. PSYCHOLOGIA 15 godzin 1. Podstawowe wiadomości z psychologii a) definicja psychologii i jej znaczenie jako nauki b) podstawowe pojęcia z zakresu psychologii c) posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii d) wykorzystanie w kształceniu praktycznym zawodu wiedzy teoretycznej dotyczącej biologicznych i psychologicznych mechanizmów warunkujących zachowanie człowieka e) opanowanie technik wywierania wpływu na ucznia i na grupę f) poznanie znaczenia komunikacji i praktycznego wykorzystania technik komunikacyjnych w procesie kształcenia g) wykorzystanie w praktyce znajomości mechanizmów funkcjonowania grup społecznych h) praktyczne wykorzystanie wiedzy z teorii uczenia się w działalności edukacyjnej 2. Materiał nauczania 2.1 Wiadomości wstępne a) przedmiot i zakres psychologii b) podstawowe działy psychologii i obszar ich zainteresowań c) znaczenie psychologii w życiu człowieka 2.2 Okresy rozwoju człowieka Charakterystyka okresu dojrzewania a) rozwój seksualny b) rozwój społecznych c) rozwój woli d) rozwój uczuciowy e) rozwój poznawczy f) rozwój fizyczny
g) rozwój moralny 2.3 Procesy poznawcze i emocjonalne motywacje w procesie kształcenia ucznia a) spostrzeganie b) uwaga c) rodzaje pamięci d) emocje e) procesy motywacyjne 2.4 Prawidłowość uczenia się młodzieży i dorosłych a) definicje uczenia się b) rodzaje uczenia się c) uczenie się w zależności od indywidualnych cech człowieka d) rola powtórzeń w procesie uczenia się 2.5 Interakcje w relacjach nauczyciel-uczeń uczeń a) cechy dobrego nauczyciela b) style kierowania c) przywództwo i style przywódcze d) motywacja w pracy e) satysfakcja w pracy f) znudzenie i monotonia w pracy g) indywidualne właściwości pracownika 2.6 Przyczyny zaburzeń w zachowaniu sposoby korygowania a) osobowość jako podstawowy regulator zachowań ludzkich b) temperament jako podstawowy element osobowości, rodzaje temperamentów c) stres psychologiczny d) powody i skutki stresu w miejscu pracy e) agresja w środowisku szkolnym i w pracy f) radzenie sobie z agresją w środowisku szkolnym i w pracy 2.7 Autoprezentacja i autoocena nauczyciela ewaluacja własnej pracy i osiągnięć a) zdolność i inteligencja
b) samokształcenie c) umiejętności komunikacyjne d) umiejętności praktycznego dostosowania technik kształcenia do możliwości i zdolności uczniów Literatura: 1. Włodarski Z. Psychologia uczenia się 2. Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża Podstawy psychologii ogólnej 3. Schulz D., Szhulz E. Psychologia a wezwania dzisiejszej pracy 4. Żebrowska M. Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży 5. Chmiel M. Psychologia pracy i organizacji
ROZKŁAD MATERIAŁU DO PRZEDMIOTU: PSYCHOLOGIA Ilość godzin: 15godz. Lp Zagadnienia Ilość Forma Środki godzin zajęć dydaktyczne 1 Podstawowe wiadomości z psychologii 1 Wykład 2 Okresy rozwojowe człowieka 4 Wykład / dyskusja 3 Procesy poznawcze i emocjonalnomotywacyjne w procesie kształcenia ucznia 2 Wykład / dyskusja 4 Prawidłowość uczenia się młodzieży i dorosłych 2 Wykład / dyskusja 5 Interakcje w relacjach nauczyciel - uczeń 2 Wykład / dyskusja 6 Przyczyny zaburzeń w zachowaniu sposoby korygowania 3 Wykład / dyskusja 7 Autoprezentacja i autoocena nauczyciela 1 Wykład / dyskusja Razem 15
III METODYKA 40 godzin 1. Metodyka nauczania zajęć praktycznej nauki zawodu a) zapoznanie z pojęciami: nauczanie, uczenie się, kształcenie, dokształcanie, doskonalenie, szkolenie, samokształcenie, wiedza, umiejętności, kwalifikacje zawodowe b) proces nauczania, warunki jego prawidłowej realizacji, świadomość celu, zasada współdziałania, właściwa organizacja pracy, współodpowiedzialność uczestników i kadry pedagogicznej c) formy organizacyjne, system edukacji typy szkół zawodowych i kwalifikacje ich absolwentów d) akty prawne regulujące kształcenie zawodowe, klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego 2. Wybrane metody nauczania a) definicja metody b) ogólne kryteria doboru metody nauczania c) metody proste i złożone d) metody oparte na obserwacji i pomiarze e) metody oparte na działalności praktycznej metody aktywne f) metody aktywizujące g) metody przypadków i metody sytuacyjne 3. Planowanie pracy dydaktycznej a) program nauczania jako podstawowy dokument pracy nauczyciela b) zawartość programu: charakterystyka rystyka zawodowa absolwenta, treści nauczania c) rozkład materiału: cel i sposób przygotowania d) struktura lekcji praktycznej nauki zawodu (budowa, nośne ogniwa) e) cele lekcji: ogólne i szczegółowe, operacyjne i wychowawcze, jawne i ukryte f) taksonomia celów kształcenia g) szczegółowy scenariusz lekcji konspekt
Zajęcia warsztatowe h) analiza wzorowo napisanych rozkładów zajęć i) ćwiczenia w analizowaniu treści nauczania zawartych w programie nauczania j) analiza przykładowych konspektów k) ćwiczenia w pisaniu konspektów l) ćwiczenia w doborze metod nauczania do wybranych tematów jednostek metodycznych 4. Analiza programów nauczania 5. Opracowanie przykładowych konspektów - scenariuszy 6. Środki dydaktyczne a) pojęcie, podział i definicje środków dydaktycznych b) wybrane środki dydaktyczne (film, foliogramy, przeźrocza, plansze, makiety, modele) c) naturalne środki dydaktyczne w kształceniu praktycznym (maszyny, urządzenia narzędzia, przyrządy) 7. Kształtowanie umiejętności i kwalifikacji a) rodzaje umiejętności b) warunki rozwijania umiejętności c) umiejętności dydaktyczne d) umiejętności kluczowe absolwenta 8. Kontrola i ocena w kształceniu a) zadania kontroli b) formy i metody kontroli c) ocenia w kształceniu zawodowym, kryteria oceniania d) definicje i funkcje oceny e) stopnie szkolne f) stopnie pozorne g) podstawowe błędy w ocenianiu h) ewaluacja
IV PRAKTYKA METODYCZNA -10 godzin a) rodzaje instruktaży i ich znaczenie w procesie dydaktycznym b) pokaz (przykład) takiego instruktażu w zakładzie pracy pracy przy rzeczywistym stanowisku pracy (szkoleniowym) c) obserwacja instruktaży (omówienie i ocena) przez słuchaczy kursu d) prowadzenie zajęć dydaktycznych Słuchacze kursu prowadzą zajęcia dydaktyczne na terenie swoich warsztatów pracy. Prowadzący samodzielnie przygotowuje konspekt i prezentuje pozostałym słuchaczom rozwiązanie metodyczne wybranego tematu lekcji Obserwujący słuchacze uczestnicy kursu analizują i oceniają propozycję kolegi. Literatura: 1. Nowacki T., Podstawy dydaktyki zawodowej 2. Nowacki T., Nowak J., Przygotowanie pedagogiczne nauczycieli przedmiotów zawodowych 3. Czarnecki K., Gondzik E., Podstawy psychologii, pedagogiki i zasady dydaktyki dla słuchaczy kursów mistrzowskich 4. Grabowska K., Kołodziej W., Wewnętrzne mierzenie jakości pracy Wskazówki metodyczne: Zajęcia prowadzone metodą wykładu z elementami dyskusji. Należy koncentrować się na problemach wziętych z życia, zezwalać na polemikę i wymianę myśli, podkreślać jak można zastosować opanowaną wiedzę. Tematy dotyczące dokumentacji dydaktycznej należy realizować metodą ćwiczeń opierając się na wzorcowo przygotowanych rozkładach materiału i konspektach. Każdy słuchacz otrzymuje program nauczania do wskazanej przez siebie specjalności.
ROZKŁAD MATERIAŁUDO PRZEDMIOTU: METODYKA I PRAKTYKA Ilość godzin: 40 godz.metodyka oraz 10 godz. praktyka zawodowa Lp Zagadnienia Ilość Forma zajęć Środki godzin dydaktyczne 1 Metodyka nauczania zajęć praktycznej nauki zawodu 5 Wykład ćwiczenia 2 Wybrane metody nauczania 5 Wykład, ćwiczenia 3 Planowanie pracy dydaktycznej 5 Wykład ćwiczenia 4 Analiza programów nauczania 4 ćwiczenia Programy wg.branż 5 Opracowanie przykładowych konspektów - scenariuszy 6 Środki dydaktyczne 8 ćwiczenia Wzorcowe scenariusze, prezentacja 2 Wykład / pokaz 7 Kształtowanie umiejętności i kwalifikacji 4 Ćwiczenia 8 Kontrola i ocena kształcenia 5 Wykład 9 i analiza opracowanych konspektów i planu wynikowego 2 Ćwiczenia Prezentacje uczestników szkolenia 10 Praktyka metodyczna 10 Zajęcia praktyczne Praktyka w Firmach
Razem: 50 * Słuchacze / uczestnicy kursu zostaną wyposażeni w aktualne programy nauczania zatwierdzone przez MENiS w zawodach reprezentowanych przez uczestników