Szkolny System Bezpieczeństwa opracowany na rok szkolny 2018/2019 przez zespół nauczycieli i specjalistów Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 330 im. Nauczycieli Tajnego Nauczania w Warszawie, ul. Mandarynki 1, 02-796 Warszawa Szkolny System Bezpieczeństwa ma na celu przygotowanie uczniów, nauczycieli oraz rodziców do przestrzegania opracowanych wspólnie procedur w sytuacjach trudnych, wdrożenie działań profilaktycznych zapewniających bezpieczeństwo w szkole. Spis treści: 1. Sytuacja kryzysowa - wstęp 2. Działania profilaktyczne i interwencyjne
1. Sytuacja kryzysowa Sytuacja kryzysowa jest to zbieg niekorzystnych i niespodziewanych zdarzeń, okoliczności i zachowań, które zakłócają normalny tryb funkcjonowania państwa, społeczności, jednostki. Sytuacje kryzysowe w szkole możemy rozpatrywać w wymiarze indywidualnym, klasowym i szkolnym. Za indywidualne sytuacje kryzysowe uznajemy: długotrwałą nieobecność ucznia, mogącą być skutkiem wagarów, poważne naruszenie regulaminu szkolnego i/lub prawa powszechnego mogące skutkować sankcjami statutowymi lub sądowymi, gwałtowne i niewytłumaczalne obniżenie efektów uczenia się, grożące brakiem promocji oraz akty autoagresji i groźby samobójcze. Sytuacja kryzysowa w klasie to tendencje wyraźnie i destrukcyjnie wpływające na funkcjonowanie całej grupy. Może być związana z powszechnym występowaniem indywidualnych kryzysów uczniowskich, pojawieniem się destrukcyjnych konfliktów, aktów agresji, przemocy, wandalizmu itp. W kontekście funkcjonowania szkoły, sytuacja kryzysowa oznacza, że w związku z zaistnieniem incydentu krytycznego na terenie szkoły lub w jej pobliżu, mamy zbyt mało czasu na podjęcie kluczowych decyzji co do zapewnienia bezpieczeństwa uczniom i personelowi, a zaistniałe zdarzenie skupia uwagę mediów i społeczności lokalnej, co stanowi utrudnienie lub zagrożenie dla funkcjonowania instytucji. Sytuacja kryzysowa nie jest sprawą wyłącznie szkoły. W jej rozwój jak też rozwiązywanie zaangażowane są różnorodne podmioty jak: służby porządkowe, Policja, Straż Pożarna, służby medyczne, media, prawnicy, rodzice, nauczyciele, administracja szkoły, rodziny i przyjaciele ofiar, wreszcie sami uczniowie i ogół opinii publicznej. W sytuacji kryzysowej występują określone stany ryzyka, czyli symptomy kryzysu. Jeżeli nie zostaną one rozwiązane na poziomie operacyjnym (aktywność nauczyciela, pracownika administracyjnego, wychowawcy, pedagoga szkolnego, psychologa, dyrektora) mogą doprowadzić do wybuchu kryzysu. Symptomy takie występują na różnych poziomach. Na poziomie emocjonalnym mogą to być: ogólny niepokój, oszołomienie, otępienie, szok, zaprzeczanie, brak poczucia bezpieczeństwa, smutek, poczucie winy, poczucie utraty kontroli, żal, wściekłość, niepewność, lęk, poczucie bezradności, apatia, depresja, ambiwalencja, naprzemiennie euforia i depresja, panika, rozpacz, złość, podenerwowanie. Na poziomie behawioralnym może pojawić się: wycofanie się, zaburzenia snu, brak koncentracji, nadmierny apetyt, wybuchy gniewu, zmiana w aktywności, nasilenie się zmęczenia częste korzystanie ze zwolnień lekarskich, brak kontaktu z własną rodziną, przyjaciółmi, trudności w normalnym
funkcjonowaniu, częste wizyty u lekarza bez wyraźnych powodów, gniew, regresja, płacz, nadmierna czujność i pobudzenie, nadmierne dbanie o bezpieczeństwo swoje i bliskich, zachowania dziwaczne i nieadekwatne. Natomiast w sferze poznawczej mogą to być: natrętne myśli lub wspomnienia o wydarzeniu, koszmary senne, rekonstruowanie w myślach tego co się wydarzyło aby odzyskać poczucie kontroli, koncentracja na problemach lub wspomnieniach, zastanawianie się co by było gdyby lub gdyby tylko w sytuacji kryzysowej, niepewność. Przygotowanie do sytuacji kryzysowej jest procesem obejmującym planowanie, trening oraz działanie w sytuacji zagrożenia. Każda sytuacja kryzysowa ma swój niepowtarzalny charakter, a także wywołuje różnorodne konsekwencje. Poniżej prezentujemy procedurę postępowania w sytuacji trudnej, działania profilaktyczne i interwencyjne planowane na bieżący rok szkolny. W sytuacji trudnej działa wewnątrzszkolny sposób powiadamiania dyrektora szkoły lub innej upoważnionej przez niego osoby o występującej sytuacji trudnej na terenie szkoły nazywany czerwonym telefonem. Polega on na szybkim telefonicznym powiadomieniu ww. osób. Dopuszcza się również powiadomienie słowne za pośrednictwem przewodniczącego samorządu klasowego/wybranego ucznia klasy.
2. Działania profilaktyczne i interwencyjne W ramach Szkolnego Systemu Bezpieczeństwa w roku szkolnym 2018/2019 prowadzone będą działania profilaktyczne i interwencyjne. W ciągu roku szkolnego w każdej klasie zorganizowane zostaną warsztaty profilaktyczne prowadzone przez psychologów szkolnych i wychowawców w klasach oraz przez instytucje zewnętrzne. W razie trudności, z którymi wychowawca nie będzie mógł sam sobie poradzić, klasa zostanie objęta warsztatami psychologicznymi ukierunkowanymi na pracę nad konkretnym problemem (proponowane tematy znajdują się w dziale interwencyjne warsztaty w sytuacjach trudnych w klasie ). Ponadto psychologowie szkolni będą prowadzić psychoedukacyjne spotkania z rodzicami. WARSZTATY PSYCHOLOGICZNE Tematy warsztatów opracowane są dla obu etapów edukacyjnych, natomiast scenariusze zajęć zostaną opracowane osobno dla I i II etapu. 1. Empatia zrozumieć siebie i innych (wrzesień - listopad) 2. Intymność, bliskie relacje (listopad - styczeń) 3. Techniki radzenia sobie ze stresem (styczeń marzec) 4. Gdzie szukać pomocy, gdy mamy problem? (kwiecień czerwiec) WARSZTATY PROWADZONE PRZEZ NAUCZYCIELI GODZINY WYCHOWAWCZE I EDUKACJA SPOŁECZNA Tematy warsztatów opracowane są dla obu etapów edukacyjnych, natomiast scenariusze zajęć zostaną opracowane osobno dla I i II etapu. 1. Każdy jest inny (tolerancja) (wrzesień październik) 2. Wartości, czyli co się w życiu liczy (listopad grudzień) 3. Pomoc koleżeńska (luty marzec) 4. Cyberprzemoc które zachowania w internecie mogą krzywdzić? (kwiecień - maj)
INTERWENCYJNE WARSZTATY W SYTUACJACH TRUDNYCH W KLASIE 1. Wykluczenie (ankieta + warsztaty) 2. Radzenie sobie z agresją innych (ankieta + warsztaty) 3. Przeciwdziałanie przemocy 4. Sposoby rozwiązywania konfliktów 5. Radzenie sobie ze stresem SPOTKANIA PSYCHOEDUKACYJNE Z RODZICAMI/OPIEKUNAMI I. Spotkania prowadzone przez instytucje zewnętrzne: 1. Uczucia i potrzeby w naszej rodzinie jak się lepiej rozumieć? - Spotkanie dla rodziców/opiekunów wraz z dziećmi w wieku przedszkolnym prowadzone przez Zespół Stowarzyszenia Niebieska Linia dnia 6.10. 2. Jak bez przemocy dbać o osobiste granice? - Warsztat dla rodziców/opiekunów prowadzony przez Zespół Stowarzyszenia Niebieska Linia dnia 22.09. 3. Jak radzić sobie z własnymi emocjami w duchu porozumienia bez przemocy warsztat prowadzony przez Zespół Stowarzyszenia Niebieska Linia dnia 20.10. II. Spotkania prowadzone przez zespół psychologów szkolnych: 1. Jak pomóc dziecku radzić sobie z trudnościami? (budowanie poczucia własnej wartości, stawianie granic, otwarta komunikacja, radzenie sobie ze stresem) spotkanie dla rodziców/opiekunów uczniów klas 1-3 (listopad) 2. Jak pomóc dziecku radzić sobie z trudnościami? (budowanie poczucia własnej wartości, stawianie granic, otwarta komunikacja, radzenie sobie ze stresem) spotkanie dla rodziców/opiekunów uczniów klas 4-6 (grudzień) 3. Jak wspierać dziecko w radzeniu sobie ze stresem? - spotkanie dla rodziców/opiekunów uczniów klas 7. i 8. (styczeń) 4. Jak przekuć problemy w wyzwania? (pozytywne nastawienie, motywacja, odporność na stres, wdzięczność) spotkanie dla rodziców/opiekunów uczniów klas 1-3 (kwiecień)
5. Jak przekuć problemy w wyzwania? (pozytywne nastawienie, motywacja, odporność na stres, wdzięczność) spotkanie dla rodziców/opiekunów uczniów klas 4-8 (maj) SPOTKANIA DLA NAUCZYCIELI 1. Jak wykorzystać komunikację bez przemocy w pracy w szkole? - Zespół Stowarzyszenia Niebieska Linia. 2. Przemoc rówieśnicza kompleksowe przeciwdziałanie. - Warsztat w ramach Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli..