Automatyczne stanowisko pomiarowe do badań charakterystyk pracy plazmotronów łukowych

Podobne dokumenty
Automatyczne stanowisko pomiarowe do badań charakterystyk pracy plazmotronów łukowych

WSPOMAGANE KOMPUTEROWO POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI CHWILOWEJ SYGNAŁÓW IMPULSOWYCH

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W PILE INSTYTUT POLITECHNICZNY. Zakład Budowy i Eksploatacji Maszyn PRACOWNIA TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ INSTRUKCJA

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

DIAGNOSTYKA WYMIENNIKÓW CIEPŁA Z UWIARYGODNIENIEM WYNIKÓW POMIARÓW EKPLOATACYJNYCH

BADANIA CHARAKTERYSTYK HYDRAULICZNYCH KSZTAŁTEK WENTYLACYJNYCH

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB

TRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE

WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA

3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013

MODELOWANIE PRZEPŁYWU POWIETRZA W KANAŁACH WENTYLACYJNYCH PIECZARKARNI

Laboratorium Pomiarów i Automatyki w Inżynierii Chemicznej Regulacja Ciągła

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. Strona 1

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 3. Analiza obwodów RLC przy wymuszeniach sinusoidalnych w stanie ustalonym

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie obwodów prądu sinusoidalnie zmiennego

AUTOMATYKA I STEROWANIE W CHŁODNICTWIE, KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWIE L3 STEROWANIE INWERTEROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W TRYBIE PD ORAZ PID

KONCEPCJA OCENY HYBRYDOWYCH SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH

Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne

α i = n i /n β i = V i /V α i = β i γ i = m i /m

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model

IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ AKTYWNOŚCI WIBROAKUSTYCZNEJ MASZYN METODĄ KSZTAŁTOWANIA WIĄZKI SYGNAŁU (BEAMFORMING)

Podstawy termodynamiki

BADANIE STATYCZNYCH WŁAŚCIWOŚCI PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

± Δ. Podstawowe pojęcia procesu pomiarowego. x rzeczywiste. Określenie jakości poznania rzeczywistości

Symulator układu regulacji automatycznej z samonastrajającym regulatorem PID

5. OPTYMALIZACJA GRAFOWO-SIECIOWA

Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

MIĘDZYNARODOWE UNORMOWANIA WYRAśANIA ANIA NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

OKREŚLANIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH

Realizacja logiki szybkiego przeniesienia w prototypie prądowym układu FPGA Spartan II

Metody analizy obwodów

Badanie energetyczne płaskiego kolektora słonecznego

STANOWISKOWA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA

Pomiar mocy i energii

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA

POMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW ODBICIA I PRZEPUSZCZANIA

KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA

Pneumatyczne pomiary długości

Sprawozdanie powinno zawierać:

Pomiary parametrów akustycznych wnętrz.

Grupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

OGŁOSZENIE TARYFA DLA ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W WODĘ I ZBIOROWEGO ODPROWADZANIA ŚCIEKÓW. Taryfa obowiązuje od do

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.

WikiWS For Business Sharks

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

Teoria niepewności pomiaru (Rachunek niepewności pomiaru) Rodzaje błędów pomiaru

Politechnika Wrocławska Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych. Materiał ilustracyjny do przedmiotu. (Cz. 2)

Teoria niepewności pomiaru (Rachunek niepewności pomiaru) Rodzaje błędów pomiaru

7.8. RUCH ZMIENNY USTALONY W KORYTACH PRYZMATYCZNYCH

Planowanie eksperymentu pomiarowego I

PROGNOZOWANIE KSZTAŁTOWANIA SIĘ MIKROKLIMATU BUDYNKÓW INWENTARSKICH MOśLIWOŚCI I OGRANICZENIA

Wykład 8. Elektryczny układ trójfazowy układ złoŝony z trzech

MPEC wydaje warunki techniczne KONIEC

Dotyczy: opinii PKPP lewiatan do projektow dwoch rozporzqdzen z 27 marca 2012 (pismo P-PAA/137/622/2012)

INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA. - Prąd powstający w wyniku indukcji elektro-magnetycznej.

I. Elementy analizy matematycznej

STATYSTYCZNA ANALIZA WYNIKÓW POMIARÓW

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI

NAPIĘCIE I NATĘŻENIE PRĄDU W IMPULSOWYCH LAMPACH RENTGENOWSKICH

WYZNACZENIE DYSYPACJI KINETYCZNEJ ENERGII TURBULENCJI PRZY UŻYCIU PRAWA -5/3. E c = E k + E p + E w

Załącznik nr 2. Przedmiot zamówienia : Inkubator zamknięty. Producent: Nazwa i typ : TAK/NIE

Ćwiczenie 2. Parametry statyczne tranzystorów bipolarnych

Prąd elektryczny U R I =

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji

Modelowanie strat energii z budynku inwentarskiego

Natalia Nehrebecka. Wykład 2

PROSTO O DOPASOWANIU PROSTYCH, CZYLI ANALIZA REGRESJI LINIOWEJ W PRAKTYCE

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.

Zestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu. 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem

Bryła fotometryczna i krzywa światłości.

WYWAŻANIE STATYCZNE WIRUJĄCYCH ZESTAWÓW RADIOLOKACYJNYCH

D Archiwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla studentów

INSTRUKCJA OBSŁUGI MIĘDZYSYSTEMOWY PRZETWORNIK CIŚNIENIA TYPU PM-22

SYMULACJA KRZEPNIĘCIA OBJĘTOŚCIOWEGO METALI Z UWZGLĘDNIENIEM PRZECHŁODZENIA TEMPERATUROWEGO

Praktyczne wykorzystanie zależności między twardością Brinella a wytrzymałością stali konstrukcyjnych

Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Pojazdów LABORATORIUM POKŁADOWEJ DIAGNOSTYKI POJAZDÓW

Wykres indykatorowy Kąt obrotu wału korbowego [stopnie OWK]

1. Wstęp. Grupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

Rachunek niepewności pomiaru opracowanie danych pomiarowych

OPORY PRZEPŁYWU POWIETRZA PRZEZ SUSZARKĘ STOŻKOWĄ WYPEŁNIONĄ NASIONAMI FASOLI

Wstęp do fizyki budowli

Zastosowanie symulatora ChemCad do modelowania złożonych układów reakcyjnych procesów petrochemicznych

IC695CHS gniazdowa kaseta montażowa podstawowa. IC694CHS398 5-gniazdowa kaseta montażowa rozszerzająca

1. SPRAWDZENIE WYSTEPOWANIA RYZYKA KONDENSACJI POWIERZCHNIOWEJ ORAZ KONDENSACJI MIĘDZYWARSTWOWEJ W ŚCIANIE ZEWNĘTRZNEJ

Jakość cieplna obudowy budynków - doświadczenia z ekspertyz

-ignorowanie zmiennej wartości pieniądza w czasie, -niemoŝność porównywania projektów o róŝnych klasach ryzyka.

Zastosowanie algorytmu z wykładniczym zapominaniem do korekcji dynamicznej metodą w ciemno

WPŁYW ASYMETRII NA WAHANIA NAPIĘCIA W SIECIACH ZASILAJĄCYCH PIECE ŁUKOWE

Dr inż. Robert Smusz Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki

ROZKŁAD OBCIĄŻEŃ ŚRODOWISKOWYCH W WIELOKOMOROWEJ SZYBIE ZESPOLONEJ

14999,- Ta oferta jest SMART Połącz wszystkie urządzenia Samsung i stwórz Smart Dom. Interaktywna lodówka Samsung Family Hub. mediamarkt.

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu

Transkrypt:

Automatyczne stanowsko pomarowe do badań plazmotronów łukowych Jakub Szałatkewcz, Rafał Kłoda, Roman Szewczyk Przemysłowy Instytut Automatyk Pomarów PIAP, Warszawa Streszczene: W artykule przedstawono rozwązane stanowska pomarowego, umożlwającego badane najważnejszych plazmotronów. Opracowane stanowska badawczego jest nezbędne w celu pozyskwana powtarzalnych danych z plazmotronów, optymalzacj ch konstrukcj, określena blansu energetycznego oraz ch cechowana, certyfkacj. Plazmotrony zaslane są energą elektryczną gazem roboczym, a do ch chłodzena stosuje sę wodę. Parametry robocze zależą od welu zmennych zwązanych z ch geometrą, mocą, przepływem roboczego chłodzenem. Stąd, aby określć wpływ poszczególnych zmennych ch wzajemne relacje, nezbędnym jest wykonane welu równoległych. Pomary poszczególnych welkośc fzycznych realzowane są przy użycu specjalstycznych, zespolonych przyrządów pomarowych, umeszczonych w szafe pomarowej. Pozwala to na ntegrację wszystkch ch dgtalzację w jednym mejscu. Aby wykonać pomary w trakce, szafę wyposażono w złącza umożlwające wpęce jej układów pomarowych w obwody merzonego urządzena. Dobrano metody : napęca (V), prądu (A), poberanej z sec (W), roboczego dm3/mn, temperatury wody chłodzącej nezależne anody katody (dm 3 /s). Merzone parametry są jednocześne zapsywane co 1 s wzualzowane w programe w środowsku LabVew, na ekrane komputera PC. System pomarowy, na podstawe welkośc merzonych, automatyczne wylcza blans energetyczny, ceplną oraz nne stotne parametry eksploatacyjne urządzena. Fzyczne parametry plazmotronów, take jak uzyskwane ekstremalne wysoke temperatury plazmy, wysoka gęstość energ, chemczna reaktywność plazmy, umożlwają opracowane nowych alternatywnych technolog procesów w stosunku do obecne stnejących. Procesy te ne mogą być realzowane w nny sposób, nż przy wykorzystanu technolog plazmowych, a ch atrakcyjność powoduje, że są coraz szerzej stosowane w przemyśle [1]. W każdym procese plazmowym kluczowym elementem jest jej źródło, częstokroć jest to plazmotron łukowy, którego własną wersję opracował autor nnejszego artykułu. W celu umożlwena dalszego rozwoju opracowanej konstrukcj, optymalzacj cechowana wytwarzanych urządzeń, stało sę nezbędne opracowane stanowska realzującego powtarzalne pomary plazmotronów. Stanowsko take powstało jest eksploatowane w Przemysłowym Instytuce Automatyk Pomarów w Warszawe. 1. Plazmotron łukowy o 50 kw z doprowadzonym przewodam zaslającym (konstrukcja własna) Fg. 1. 50 kw Arc plasmatron wth supply leads (own constructon) 2. Przedmot badań, plazmotron łukowy Plazmotron łukowy (rys. 1) jest to źródło plazmy, dzałające na zasadze podgrzewana roboczego w łuku elektrycznym wewnątrz urządzena, wytwarzając w ten sposób strumeń plazmy (rys. 2 3). Słowa kluczowe: blans energetyczny, pomary, badana sprawnośc, cechowane, plazmotron, automatyka, energa, plazma, chłodzene. 1. Wstęp 2. Badany w trakce plazmotron, fotografa w śwetle wdzalnym 2. Plasmatron durng work parameters nvestgaton, photograph n vsble lght 3. Badany w trakce plazmotron, fotografa wykonana przez szybę spawalnczą 3. Plasmatron durng work parameters nvestgaton, photograph n through darkened glass 546 Pomary Automatyka Robotyka 2/2012

Plazmotrony będące przedmotem badań zaslane są energą elektryczną z sec 3-fazowej przez zaslacz. Ich moc to 50 kw. W trakce wydzelane są duże lośc cepła, stąd plazmotron łukowy chłodzony jest obegem wodnym. 3. Automatyczne stanowsko pomarowe Stanowsko pomarowe zostało zabudowane w szafe typu Rack 19, z doprowadzonym do nej przyłączam wody,, przewodów elektrycznych sygnałowych. Wygląd stanowska przedstawają rys. 4 5. Oprócz zblokowana aparatury pomarowej, szafa Rack 19 służy jako ekran przecwko zakłócenom elektro-magnetycznym pozwala na jej łatwe przemeszczane. Pomary poszczególnych welkośc fzycznych, realzowane przez urządzena pomarowe, są przetwarzane w nch do sygnału analogowego 0-10 V (ze względu na rodzaj wejść karty pomarowej), po czym są przesyłane do komputera ntegrowane w programe LabVew. Wyjątkem jest przesyłane zlczonych mpulsów określających lość przepływającej wody chłodzącej, które jest realzowane przez nterpace RS-232 do komputera. 3.1.1. Panel programu Program automatycznego stanowska badawczego ntegruje, wzualzuje, oblcza zapsuje uzyskane pomary. Wygląd okna programu przedstawono na rys. 6. Składa sę ono ze schematu nstalacj z nanesonym na nm ndykatoram wyśwetlającym aktualne wartośc poszczególnych, sprowadzone do spójnych jednostek czasu. 6. Wdok ekranu programu pomarowego 6. Vew of man program wndow 4. Szafa pomarowa umożlwająca pomary ch dgtalzację, wdok zanstalowanej aparatury 4 Measurement cabnet allowng measurements and thers dgtalzaton, vew of nstalled apparatus 3.1. Integracja sygnałów 5. Szafa pomarowa umożlwająca pomary ch dgtalzację, wdok doprowadzeń przewodam zaslana elektrycznego, pneumatycznego, hydraulcznego 5. Measurement cabnet allowng measurements and thers dgtalzaton, vew of power, pneumatc and hydraulc connectors 3.2. Pomary realzowane na stanowsku badawczym 3.1.1. Pomary energ elektrycznej Pomary energ elektrycznej realzowane są w dwóch punktach, perwszy na zaslenu zaslacza (AC), określający pobór z sec parametry poberanej energ. Drug realzowany jest na wyjścu z zaslacza (DC) określający parametry lość energ dostarczanej do. Pomar poboru energ z sec 3-fazowej przez zaslacz, realzowany jest przy użycu analzatora W celu realzacj badań w oparcu o wele różnych welkośc fzycznych w czase rzeczywstym nezbędne jest, obok przeprowadzena, ch równoczesne przetwarzane, zaps wzualzacja. Przyjęto rozwązane ntegracj sygnałów, w wzualnym środowsku LabVew na komputerze PC, przy użycu welokanałowej analogowo-cyfrowej karty pomarowej USB-6218 frmy Natonal Instruments. Dokonany wybór rozwązana z wykorzystanem produktów Natonal Instruments, podyktowany był dobrą współpracą wysokej klasy karty pomarowej ze środowskem programowana LabVew, umożlwającym ntegrację welkośc merzonych w stanowsku badawczym. 7. Analzator Parametrów Sec ND20 7. ND20 electrcal power analyzer 2/2012 Pomary Automatyka Robotyka 547

11. Przetwornk cśnena WIKA-A-10 11. Pressure transducer WIKA A10 8. Przetwornk pomarowy natężena prądu LEM HAS-300 8. Current transducer LEM HAS 300 Regulacja roboczego odbywa sę manualne przez precyzyjne zawory dławące, pozwalające na płynną zmanę lośc podawanego do. 3.2.3. Pomary układu chłodzena wodnego 9. Przetwornk pomarowy napęca LEM LV-25p 9. Voltage transducer LEM LV 25p sec ND20 (rys. 7) oraz przekładnków prądowych ASR20.3, 125 A/5 A klasy 0,5, produkcj Lumel S.A. Merzone welkośc elektryczne to: prądy fazowe, napęca fazowe mędzy fazowe, z nch wylczana jest moc całkowta, moc berna, oraz symetryczność obcążena. Standardowo stosuje sę zaps całkowtej czynnej chwlowej. Pomar energ wyjścowej z zaslacza DC, realzowany jest przez pomary: napęca, (0-800V) przez przetwornk napęca LEM LV-25p (rys. 9), oraz pomar prądu (0-300 A), przy użycu przekładnka prądowego LEM HAS300 (rys. 8). Stanowsko badawcze zostało wyposażone w dwa nezależne układy pomarowe obegu wody chłodzącej, co pozwala to na pomary odberanego cepła nezależne z katody anody. Natężene czynnka chłodzącego, merzone jest przez 2 przepływomerze (rys. 12) SwssFlow 600 (0-0,33 dm 3 /s) z wyjścam mpulsowym (5 V). Karta pomarowa Natonal Instruments ne ma wejść mpulsowych, stąd konecznym było zastosowane konwersj mpulsów poprzez 2 lcznk Mkrokontrolera AtMega 162, przesyłane zlczonej lczby mpulsów w czase 1 s przez RS+232 do LabVew. Temperatura czynnka chłodzącego merzona jest w trzech punktach przez czujnk temperatury PT100 z przetwornkam AR580 Apar (rys. 13). 3.2.2. Pomary lośc roboczego Pomar lośc podawanego roboczego (sprężone powetrze) do wykonywany jest przy użycu dwóch przepływomerzy FESTO (rys.10) SFAB-600U SFAB-200U, pozwalających na jednoczesny pomar dwóch nezależnych strumen gazowych o max przepływe 600 dm 3 /mn. Dodatkowo merzone jest cśnene temperatura podawanego roboczego przetwornkam cśnena WIKA A-10 (rys.11), oraz czujnkem przetwornkem temperatury Pt 100. 12. Przepływomerze SwssFlow 600 12. Water flow transducers SwssFlow 600 13. Przetwornk temperatury AR5080 13. Temperature transducers AR5080 3.3. Aplkacja w LabVew operacje na danych 10. Przetwornk sprężonego powetrza FESTO FSAB 10. Compressed ar flow transducers FESTO FSAB 3.3.1. Energa dostarczana do (DC) Na podstawe chwlowych napęca u (V) prądu (A) oblczana jest moc P (W) dostarczona do urządzena. 548 Pomary Automatyka Robotyka 2/2012

Ze względu na występujące pulsacje napęca prądu nezbędne było zwększene próbkowana obu przebegów do 10 khz oblczane chwlowej z zależnośc (2). 1 T P = u(t)(t) dt (2) T 0 P średna moc czynna (W), T czas (s) u(t) napęce chwlowe (V), (t) prąd chwlowy (A), Dodatkowo uzyskane wartośc napęca u prądu (DC) są uśrednane 1 s w tej forme zapsywane wyśwetlane w programe. Z kole pomary energ poberanej przez zaslacz z sec 3+fazowej, w całośc są realzowane przez Analzator ND20, w zwązku z tym ne było potrzeby wykonywana żadnych operacj matematycznych na nch uzyskane wartośc są bezpośredno wyśwetlane zapsywane w programe. 3.3.2. Układ chłodzena Uzyskane wartośc temperatur: T 1 temperatura czynnka chłodzącego zaslającego plazmotron, T 2 T 3 - temperatury wody podgrzanej, obegu katody anody, są wykorzystywane do oblczana ΔT (K) podstawane do wzoru (3) w celu oblczena lośc cepła odebranego przez układ chłodzena. Objętość przepływającej wody chłodzącej merzona jest na zaslenu w zmną wodę. Objętoścowy przepływ wody (dm 3 /s) jest przelczany z mpulsów do postac strumena masowego (kg/s), z uwzględnenem zmennej gęstośc wody od temperatury podstawany do wzoru (3). Odebrane cepło Q (kj/s) przez układ chłodzena oblczane jest z zależnośc (3). E η = - Q el chlodz * 100% (5) E el η (%) E el energa elektryczna dostarczona do urządzena oblczana ze wzoru (2) (W) Q chłodz całkowte cepło odprowadzone przez układ chłodzena oblczane ze wzoru (3) (W), 4. Prezentacja wybranych wynków Z uzyskanych wynka że parametry elektryczne w trakce, w dużym stopnu zależą od lośc roboczego przepływającego przez plazmotron, a także od geometr kanału anody. Ponżej przedstawono wybrane zestawena uzyskanych na automatycznym stanowsku badawczym. 4.1. Procedura pomarowa Procedura pomarowa przebega według następujących kroków. Włączene zaslana stanowska, uruchomene programu. Włączene. Ustalene (klka sekund), korekta odczekane do ustalena sę stanów neustalonych nagrzewane korpusu (około 5 mn). Po każdej zmane należy odczekać ponowne (5 mn) w celu ustalena uzyskana prawdłowego pomaru. Na rys. 14 przedstawono proces nagrzewana sę od początku pomaru. Perwsza na wykrese wskazuje obszar ustablzowanych lnę Q = m*cp* T (3) m masa przepływającej wody (kg/s) Cp cepło właścwe wody (czynnka chłodzącego) danej temperatury (kj/kg*k) ΔT różnca temperatury wody zaslającej powracającej ΔT = T 2,T 3 -T 1 (K) 3.3.3. Blans energ W uproszczenu plazmotron jest urządzenem przetwarzającym energę elektryczną w slne skoncentrowaną energę ceplną. Całe cepło wytwarzane w plazmotrone dzel sę na dwa główne strumene. Perwszy to cepło odprowadzone wraz z plazmą, drug to cepło odprowadzone przez układ chłodzena, według równana (4): E = Q + Q (4) el p chlodz E el energa elektryczna dostarczona do urządzena oblczana ze wzoru (2) (W) Q p energa wykorzystana na wytworzene plazmy (W), Q chłodz całkowte cepło odprowadzone przez układ chłodzena oblczane ze wzoru (3) (W). Sprawność urządzena defnowana jest jako stosunek energ oddanej przez urządzene w odnesenu do energ ( czynnej), pobranej przez ne (5) oblczane jest ze wzoru (5): 14. Przykładowy przebeg dostarczonej do cepła odebranego przez układ chłodzena 14. Example of plasmatron power usage graph and heat receved by water coolng lośc cepła odberanego w trakce, a druga wskazuje zjawsko opóźnena zwązane z bezwładnoścą ceplną, po zwększenu jego. 4.2. Przykładowe wynk Badano wpływ geometr anody na parametry. Wykonano pomary dwóch średnc dyszy (anody) Æ8 Æ10 (rys.15). Uzyskane dane pozwalają na porównane wpływu zmennych na kluczowe parametry eksploatacyjne. 2/2012 Pomary Automatyka Robotyka 549

18. Zestawene omarowa przebega według następujących 14. Przykładowy przebeg dostarczonej do wartośc prądu. ączene zaslana Procedura pomarowa przebega według następujących nu cepłastanowska, odebranego przezuruchomene układ chłodzena. kroków. Włączene zaslana stanowska, uruchomene Włączene. Ustalene 4.2. Przykładowe wynk programu. Włączene. Ustalene sekund), korekta odcze Procedura pomarowa przebega według następujących (klka sekund), korekta odcze Badano wpływ geometr anody na parametry alena sę stanów neustalonych nagrzewa kroków. Włączene zaslana stanowska, uruchomene kane do ustalena sę stanów neustalonych nagrzewa. Wykonano pomary dwóch (około 5 mn). Po każdej zmane programu. Włączene. Ustalene ne korpusu (około 5 mn). Po każdej zmane średnc dyszy (anody) Ø8 Ø10 (rys.15). (klka sekund), korekta ustalena odcze należy odczekać ponowne (5 mn) w celu odczekać ponowne (5 mn) w celu ustalena kane do ustalena sę stanówprawdłowego neustalonychpomaru. nagrzewa uzyskana acy uzyskana prawdłowego pomaru. ne korpusu14(około 5 mn). proces Po każdej zmane Rysunek przedstawa nagrzewana sę plazmo przedstawa proces sęperwsza plazmo odczekać ponowne (5 mn) w celu ustalena tronunależy od nagrzewana początku pomaru. na wykre obszar uzyskana prawdłowego pomaru. czątku pomaru. Perwsza na wykre se, wskazuje ustablzowanych Rysunek 14 przedstawa proces nagrzewana sę plazmo lnę lośc cepła odberanego w trakce e obszar ustablzowanych tronu oddruga początku pomaru. Perwsza na wykre nu, a wskazuje zjawsko opóźnena zwą 15. Przekrój przez badaną anodę z przykładoepła odberanego w trakce se, wskazuje obszar ustablzowanych zane z wym bezwładnoścą ceplną, po zwększe 17. Zestawene 17. Zestawene wymaram wskazuje zjawsko opóźnena zwą lnę lośc cepła odberanego w trakce nu jego. wartośc sprawnośc. wartośc sprawnośc 15. Vew of geometry of plasmatron anode wth example dnu, druga zjawsko opóźnena zwą ładnoścą ceplną, po anodę zwększe 17. Zestawene a 15. Przekrój przezwskazuje badaną z przykłado 17. Plasmatron work parameters graph power and effmensons zane z bezwładnoścą ceplną, po zwększe 17. Zestawene punktów 19.cency (z lewej) Porównane wybranych stablnej wym wymaram. y. wartośc sprawnośc. nu jego. wartośc sprawnośc. anody o średncy 10mm. 20. (z prawej) Porównane wybranych punktów stablnej średncy 8mm.. Uzyskane dane pozwalają na porównane wpływu zmen nych, na kluczowe parametry eksploatacyjne nu. Rysunek 16 Przedstawa przebeg napęca w funkcj zmennego robo czego. Z kole Rysunek 17 Przedstawa przebeg 18. Zestawene jest jego sprawnośc, która to 14. Przykładowy przebeg dostarczonej do wartośc prądu. zależna od geometrycznych dyszy, lośc wartośc nu 16. cepła odebranego przez układ chłodzena. roboczego ale od. Rysunek 18 przedstawa 16.Zestawene Zestawene 18.Zestawene Zestawene napęca przebeg prądu lośc plazmo twórczego, z którego 18. wartośc napęca. 4.2.16. Przykładowe wynk 14. Przykładowy przebeg dostarczonej doand wartośc prądu. Plasmatron work parameters graph - gas flow voltage wynka wartośc że ne ma zwązku pomędzy tym dwoma warto prądu nubadano cepła odebranego przez układ chłodzena. wpływ geometr anody na parametry 18. 18. Plasmatron work parameters graph current and gas Zestawene flow. przebeg Wykonano pomary dwóch Na rys. 16 przedstawono napękładowy przebeg dostarczonej wartośc prądu. 4.2. Przykładowe wynkdo średnc (anody) Ø8 Ø10 (rys.15). ca dyszy w funkcj zmenbranego przez układ chłodzena. Badano wpływ geometr anody Znakole parametry nego roboczego.. Wykonano pomary dwóch na rys. 17 przedstawono przebeg średnc dyszy (anody) Ø8 Ø10 (rys.15). adowe wynk jego sprawnośc, która to jest zależna od geoyw geometr anody na parametry metrycznych dyszy, lośc roboczego.alewykonano dwóch od. Z pomary rys. 18 przedstawajcego y (anody) Ø8przebeg Ø10 prądu (rys.15). lośc plazmo twór- czego wynka, że ne ma zwązku mędzy tym dwoma wartoścam, gdyż zarówno jak 15. Przekrój przez badaną anodę z przykłado prąd przepływ są welkoścam 19. (z lewej) Porównane wybranych punktów stablnej wym wymaram. nastawnym. anody o średncy 10mm. Poszczególne zestawena uzyskanych 20. (z prawej) Porównane wybranych punktów stablnej 15. Przekrój przez badaną anodę z przykłado danych różnych konstrukcj plazmotro (z lewej) Porównane wybranych punktów stablnej 19. średncy 8mm.. wym pozwalają wymaram. na ch porównywane obnów anody o średncy 10mm. lczane wpływu danej zmennej. Możlwe 20. (z prawej) Porównane punktów stablnej Uzyskane dane pozwalają na wybranych porównane wpływu zmen jest określene zakresów stablnej jak średncy 8mm.eksploatacyjne. nych, na kluczowe parametry optymalnych punktów o najwyższej nu. Rysunek 16 Przedstawa przebeg napęca sprawnośc. Przykładowo różnca mędzy Uzyskane danewpozwalają na porównane wpływu zmen funkcj zmennego robo średncą dyszy Æ 10 mm Æ 8 mm przy krój przez badaną anodę z przykłado nych, na Zkluczowe parametry eksploatacyjne czego. kole Rysunek 17 Przedstawa przebeg 19. Porównane wybranych punk 20. Porównane wybranych punktym samym przepływe to 4,9 kj/s cerysunek 16 Przedstawa przebeg 19. (z nu. lewej) Porównane wybranych punktów stablnej jego sprawnośc, która tonapęca jest m. tów stablnej tów stablnej plazmotropła odberanego przez układ chłodzena w funkcj zmennego robo zależna od geometrycznych dyszy, lośc anody anody o średncy 10 mm o średncy 10mm. nu średncy 8 mm Æ 10 mm 6,3 kj/s Æ 8 mm. Przekłada czego. Z kole Rysunek Przedstawa roboczego ale od17. Rysunekprzebeg 18 przedstawa 16.75% Zestawene Comparson 19. Comparson of plasmatron sta20. of plasmatron sę to na dyszy o średncy 20. (z prawej) Porównane wybranych punktów stablnej jego sprawnośc, która to jest przebeg prądu lośc plazmo twórczego, z którego do napęca. ble work parameters for anode stable work parameters for Æwartośc 10 mm, w stosunku 71 % sprawnośc że średncy 8mm.geometrycznych. pomędzy zależna od dyszy, lośc wynka ne ma zwązku tym dwoma warto wth channel of 10 mm dameter anode wth channel of 8 mm Æ 8 mm średncy dyszy. Zestawene ze roboczego ale od. Rysunek 18 przedstawa 16. Zestawene dameter branych zawerają rys. 19 20. przebeg prądu lośc plazmo twórczego, którego wartośc napęca. Uzyskane dane pozwalają na porównane wpływuzzmen wynka że ne ma zwązku pomędzy tym dwoma warto nych, na kluczowe parametry eksploatacyjne 550 Pomary Automatyka Robotyka 2/2012 nu. Rysunek 16 Przedstawa przebeg napęca w funkcj zmennego robo

5. Podsumowane Opracowane stanowsko pozwala uzyskać szybke, dokładne powtarzalne dane z w trakce. Zgrupowane aparatury stanowska badawczego w jednej szafe pomarowej pozwolło skuteczne ekranować je od zakłóceń elektromagnetycznych przyczynło sę do poprawy eksploatacyjnych. Zberane dane pomarowe umożlwają m.n.: upraszczane konstrukcj, dobór optymalnych podzespołów, precyzyjne określene sprawnośc uzyskwanej przy różnych rozwązanach konstrukcyjnych eksploatacyjnych, pomar wpływu czynnków zewnętrznych na parametry. Ponadto na opracowanym automatycznym stanowsku badawczym możlwe są równeż pomary nnych urządzeń zaslanych w energę elektryczną, chłodzonych lub podgrzewanych ceczą, zaslanych w sprężone powetrze. Projekt fnansowany w ramach projektu badawczo rozwojowego Mnsterstwa Nauk Szkolnctwa Wyższego nr N R03 0083 10. Bblografa 1. German Federal Mnstry of Educaton and Research: Plasma Technology Process Dversty + Sustanablty. http://www.bmbf.de/pub/plasma_technology.pdf, Bonn, 2001. 2. Kurdzel R.: Elektrotechnka, PWN, 1973. 3. Cborowsk J.: Inżynera Chemczna. Inżynera Procesowa, WNT, 1973. 4. Zhukov M., Zasypkn I. nn: Thermal Plasma Torches: Desgn, Characterstcs, Applcatons, Cambrdge Internatonal Scence Publshng 2007. 5. Patryka W., Latek W., Bytnar A., nn: Poradnk nżynera elektryka, tom 2, WNT, 1975. Automated measurement system for nvestgaton of arc plasmatron characterstcs by specalst combned sensor, located n measurement cabnet. Such approach allows for ntegraton of all the measurements and dgtalzaton of collected data n one place. Measuremetns have to be performed durng normal operaton of plasmotron, to allow such acton, the measurement cabnet s equpped wth connectons allowng to hook t up to the plasmatron crcuts. Developed automated measurement system carres out key measurements of plasmatron parameters: voltage, amperage, power, flow of plasma gas, flow and temperature of coolng flud for anode, and cathode. Measured values, are smultaneously stored each second, and vsualzed n applcaton software developed n LabVew, on PC. Based on collected data the software of automated measurement system calculates energy balance, effcency, and other mportant parameters of plasmatorn durng ts explotaton. Keywords: energy balance, measurements, effcency measurement, calbraton, plasmatron, autmaton, energy, plasma, coolng mgr nż. Jakub Szałatkewcz Pracownk Przemysłowego Instytutu Automatyk Pomarów w Warszawe. Głównym obszarem zanteresowań zawodowych autora jest przetwarzane odpadów, termczne, chemczne, plazmowe, a także technologe plazmowe ch zastosowana w przemyśle. Autor ponadto realzuje projekty badawcze wdrożena przemysłowe nnowacyjnych technolog procesowych, a także automatyzacj robotyzacj. e-mal: jszalatkewcz@pap.pl mgr nż. Rafał Kłoda Pracownk Przemysłowego Instytutu Automatyk Pomarów Poltechnk Warszawskej na wydzale Mechatronk w Instytuce Metrolog Inżyner Bomedycznej w Warszawe. Specjalzuje sę w nformatycznych aspektach systemów przetwarzana danych oraz technkach multmedalnych. e-mal: rkloda@pap.pl Abstract: The paper, presents automated measurement system for nvestgaton of key arc plasmatrons parameters. Automated measurement system allows to smultaneously and broadly nvestgate plasmatron work parameters. Collecton of plasmatron operatonal data s requred for optmzaton of thers constructon, effcency determnaton, energy balance calculaton, and calbraton. Plasmatrons are powered wth electrcal energy and work gas, thers coolng s carred out by water crcut. Work parameters of plasmatrons are dependng on many factors, thers geometry, power, gas flow and coolng. So to nvestgate nfluence of each factor, t s necessary to perform many smultaneous measurements. Each measurement of physcal value s performed prof. nzw. dr. hab. nż. Roman Szewczyk Od 2000 roku pracownk Przemysłowego Instytutu Automatyk Pomarów oraz Instytutu Metrolog Inżyner Bomedycznej Poltechnk Warszawskej. Zaangażowany w prace zwązane z modelowanem zjawsk magnetomechancznych, opracowanem sensorów mechatroncznych, mernctwem elektrycznym oraz prognozowanem rozwoju technolog (technologcal foresght). e-mal: rszewczyk@pap.pl e-mal: rszewczyk@pap.pl 2/2012 Pomary Automatyka Robotyka 551