PROGRAM WYCHOWAWCZY ZSO NR 6 W LUBLINIE PRZEZNACZONY DO REALIZACJI W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 1
EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja programu została przeprowadzona w oparciu o wnioski zawarte w sprawozdaniu z realizacji programu wychowawczego szkoły w roku szkolnym 2015/2016. PREAMBUŁA Program wychowawczy został opracowany przez zespół powołany decyzją Dyrektora Szkoły. Dotyczy on problematyki wychowawczej i nawiązuje do tradycji, misji i wizji szkoły. W dużym stopniu jest odpowiedzią na sugestie uczniów, nauczycieli i rodziców. Przedstawia w sposób całościowy treści i działania o charakterze wychowawczym podejmowane w szkole i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli i pracowników dydaktycznych szkoły. Program powstał w oparciu o obowiązujące akty prawne i dokumenty szkoły: Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483 ze zm.); Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. 2004 nr 256, poz. 2572 ze zm.); Ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. 2006 nr 97, poz. 674 ze zm.); Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.; Konwencję o Prawach Dziecka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.; Program polityki prorodzinnej państwa z dnia 17 września 1998r. (rozdz. V: Wychowanie młodego pokolenia); 2
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009 nr 4, poz. 17); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. 2007 nr 83, poz. 562 ze zm.); Statut Szkoły; Program Wychowawczy Szkoły 2013/2014. Misja szkoły Jesteśmy szkołą życzliwą dla uczniów. Kształcimy i wychowujemy uczniów odpowiedzialnych za siebie i innych członków społeczności szkolnej. Pragniemy wyposażyć ich w taką wiedzę, umiejętności i kompetencje, aby w przyszłości stali się świadomymi, kreatywnymi i wrażliwymi członkami społeczności, w której będą funkcjonować. Chcemy, aby jak najlepiej wykorzystywali własny potencjał intelektualny i potrafili dostosowywać się do zmieniających się realiów współczesnego świata i cywilizacji, ucząc się przez całe życie. Zwracamy szczególną uwagę na rozwój fizyczny, psychiczny i duchowy naszych uczniów. Propagujemy zdrowy styl życia wśród uczniów i ich rodziców. Wizja szkoły Nasza szkoła jest nowoczesną, przyjazną, innowacyjną placówką przygotowującą uczniów do kontynuowania nauki na kolejnym etapie edukacyjnym. Program wychowawczy ukierunkowany jest na ucznia, jego potrzeby, umożliwiając mu wszechstronny rozwój. Uczniowie naszej szkoły wyrosną na ludzi mających poczucie własnej wartości i odpowiedzialności za własne zachowanie. Wykorzystujemy najnowsze zdobycze techniki informacyjnej i informatycznej, stosujemy nowoczesne metody nauczania i wychowania, aby uczeń mógł rozwijać swoje zainteresowania, 3
umiejętności, zdolności i pasje. Nasi uczniowie będą świadomi nierozerwalnego współistnienia ze środowiskiem przyrodniczym, świadomi własnego pochodzenia, dumni z bycia Polakami i członkami swojej małej ojczyzny z poszanowaniem kultury i tradycji. Szczególnie zadbamy o ich rozwój fizyczny, psychiczny i duchowy, aby w przyszłości propagowali zdrowy styl życia. Model absolwenta Absolwenta naszej szkoły charakteryzuje: świadomość własnych umiejętności, zdolności i pasji, ciekawość świata, umiejętność uczenia się, twórcze podchodzenie do życia, wrażliwość społeczna, odpowiedzialność, rzetelność, umiejętność odróżniania dobra od zła, umiejętność korzystania z komputera i technik informacyjnych, sprawne komunikowanie się w języku polskim i obcym, asertywność, tolerancja, dbałość o zdrowie własne i innych, umiejętność dokonywania wyborów zgodnych z własnym sumieniem i przekonaniami. 4
Zadania szkoły jako środowiska wychowawczego 1. Opieka wychowawców nad fizycznym i psychicznym rozwojem wychowanków. 2. Pomoc uczniom w uzyskaniu orientacji etycznej i hierarchizowaniu wartości. 3. Pomoc w odnajdywaniu swojego miejsca w rodzinie, w grupie koleżeńskiej, w społeczności lokalnej, regionalnej i narodowej. 4. Przygotowanie wychowanków do pełnienia ról społecznych oraz do odpowiedzialności za środowisko. 5. Kształtowanie etyki pracy, zwłaszcza rzetelności i uczciwości. 6. Usamorządowienie uczniów i stworzenie im dogodnych warunków do pracy w samorządzie uczniowskim. 7. Koordynowanie oddziaływań wychowawczych domu, szkoły i środowiska rówieśniczego. 5
PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH Cele ogólne: 1. Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju uczniów. 2. Przygotowanie uczniów do funkcjonowania w grupie szkolnej i efektywnego w niej działania. 3. Umacnianie wiary wychowanków we własne siły i zdolności osiągania wartościowych i trudnych celów. 4. Przygotowanie do życia w ustawicznie zmieniającym się świecie. 5. Rozbudzanie i rozwijanie wrażliwości estetycznej i moralnej uczniów oraz ich indywidualnych zdolności twórczych. 6. Przygotowanie do samorządności i odpowiedzialności za środowisko lokalne. 7. Kształtowanie uczuć patriotycznych i przynależności narodowej. 6
Cele wychowania i efekty wychowawcze w poszczególnych klasach: Klasa Cel wychowania Efekty działań wychowawczych Klasa 1 Uczeń potrafi funkcjonować w nowej grupie rówieśniczej i efektywnie w niej działać. Uczeń: 1. Ma poczucie przynależności do klasy. 2. Współdziała w grupie rówieśniczej i czuje się odpowiedzialny za efekty swojej pracy. 3. Dostosowuje się do norm i ich przestrzega. Klasa 2 Uczeń posiada nawyki dobrego zachowania się i efektywnej współpracy oraz komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi. Uczeń: 1. Zna i stosuje formy grzecznościowe. 2. Postępuje według przyjętych zasad dobrego zachowania. 3. Szanuje siebie, młodszych, rówieśników i dorosłych. 4. Zna symbole narodowe, regionalne i wie jak się wobec nich zachować. Klasa 3 Uczeń wykazuje wiarę we własne możliwości i potrafi zachować się w trudnych sytuacjach. Uczeń: 1. Zna swoje prawa i obowiązki. 2. Odróżnia dobro od zła i reaguje prawidłowo w sytuacjach 7
konfliktowych. 3. Dostrzega swoje mocne i słabe strony. Klasa 4 Uczeń rozumie siebie i dostrzega prawidłowości rządzące światem zewnętrznym. 4. Potrafi reprezentować siebie w grupie rówieśniczej i szkolnej. Uczeń: 1. Ma poczucie swoich korzeni: rodzina, środowisko, szkoła. 2. Ustala jakie są jego potrzeby, obowiązki i jakie powinien podejmować decyzje. 3. Akceptuje samego siebie i swoje osobiste prawa. 4. Doświadcza różnych uczuć i potrafi je nazwać. 5. Chce i wyraża potrzeby rozszerzania swoich zainteresowań. Klasa 5 Uczeń zna normy i zasady życia społecznego i według nich postępuje. 6. Potrafi nazwać swoje zachowania. Uczeń: 1. Jest świadomy swojej niepowtarzalności. 2. Podejmuje próby konstruktywnego rozwiązywania problemów i konfliktów. 3. Posiada umiejętność dobrego komunikowania się. 4. Potrafi wyrażać swoje opinie i sądy nie naruszając godności drugiej osoby. 8 5. Przyjmuje postawy asertywne.
Klasa 6 Uczeń ma poczucie własnej wartości, dąży do określenia swojej tożsamości. Uczeń: 1. Rozumie znaczenie hierarchii wartości. 2. Dostrzega wartość życia i przyjmuje je jako fundament wszystkich innych wartości. 3. Stara się poznać i zrozumieć hierarchię wartości innych ludzi. 4. Potrafi docenić wartości przyrody i rzeczy nas otaczających. 5. Próbuje odkrywać sens i cel własnego życia. 6. Wzbogaca swoją osobowość szukając życiowej pasji. 7. Ma poczucie własnej godności i szanuje godność drugiego człowieka. 8. Potrafi dostrzec wokół siebie innych ludzi, ceni przyjaźń i miłość. 9. Jest świadomy odpowiedzialności za słowo, stara się, aby jego słowa nie rozmijały się z czynami. 10. Stara się efektywnie i mądrze wykorzystywać czas. 11. Wzbogaca swoją wiedzę na temat kultury, obyczajów oraz sytuacji społeczno-politycznej w innych krajach europejskich. 9
Zadania do realizacji Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Termin realizacji 1. Rozwijanie zainteresowań diagnoza, poznanie i rozwijanie uzdolnień uczniów uczniów lekcje z wychowawcą zajęcia rozwijające uzdolnienia, pasje i zainteresowania uczniów: koła przedmiotowe, artystyczne, sportowe, zajęcia w świetlicy i bibliotece szkolnej promowanie osiągnięć uczniów: udział w konkursach przedmiotowych, artystycznych, sportowych, eksponowanie prac uczniów w gablotach szkolnych, pracowniach przedmiotowych, stronie internetowej szkoły aktywny udział w projektach klasowych i szkolnych wychowawcy cały rok pedagog szkolny czas trwania projektu nauczyciele wychowawcy świetlicy bibliotekarz szkolny opiekunowie projektów 2. Kształtowanie umiejętności Stwarzanie warunków do wszechstronnego rozwoju nauczyciele cały rok poszukiwania informacji i poszerzania wiedzy osobistego uczniów: wykorzystanie pracowni komputerowej w wychowawcy trakcie procesów lekcyjnych i pozalekcyjnych wychowawcy świetlicy korzystanie z pracowni przedmiotowych 10
wykorzystanie zasobów biblioteki szkolnej, bibliotekarz szkolny multimediów i Internetu wykorzystanie platformy edukacyjnej pedagog szkolny działania samorządu uczniowskiego, imprezy, uroczystości integrujące uczniów 3. Umiejętność pracy w zespole udział uczniów w zawodach sportowych, konkursach przedmiotowych, tematycznych, interdyscyplinarnych, artystycznych, projektach edukacyjnych, imprezach klasowych, wycieczkach nauczyciele przedmiotowi opiekunowie kół opiekunowie projektów wychowawcy świetlicy opiekun samorządu uczniowskiego cały rok działania samorządu uczniowskiego, imprezy, uroczystości integrujące uczniów 4. Umiejętność komunikacji nabywanie nawyków kulturalnego zachowania nauczyciele cały rok międzyludzkiej się w towarzystwie oraz umiejętności prowadzenia rozmowy i dyskusji wychowawcy kształtowanie zdolności rozwiązywania wychowawcy świetlicy konfliktów nabywanie zasad właściwej komunikacji bibliotekarz szkolny kształtowanie umiejętności aktywnego i pedagog szkolny empatycznego słuchania innych 11
inscenizacje przygotowane przez uczniów obrazujące właściwe zachowanie w różnych sytuacjach 5. Kształtowanie kultury języka utrwalanie zasad poprawnego posługiwania się językiem w mowie i piśmie udział w konkursach literackich, recytatorskich, ortograficznych, czytelniczych, lekcje biblioteczne wyjścia do kina, teatru, muzeum, filharmonii, centrów nauki, domów kultury wychowawcy nauczyciel języka polskiego wychowawcy świetlicy bibliotekarz szkolny pedagog szkolny cały rok 6. Kształtowanie u uczniów postawy przynależności do Zapoznanie z historią i tradycją związaną z imieniem szkoły, hymnem szkolnym, sztandarem: wychowawcy cały rok środowiska szkolnego, uroczystości szkolne nauczyciel muzyki i historii, języka lokalnego, narodowego i godziny wychowawcze kiego europejskiego konkursy projekty edukacyjne wychowawcy świetlicy wycieczki bibliotekarz szkolny Współudział w organizacji i udział w uroczystościach samorząd uczniowski szkolnych, lokalnych i państwowych: opiekun samorządu organizowanie apeli, akademii, spotkań 12
integracyjnych organizowanie imprez szkolnych: (ślubowanie klasy 1, andrzejki, wigilia, jasełka, dzień babci i dziadka, dzień matki, święto rodziny) Aktywna praca samorządu uczniowskiego: organizacja wyborów samorządu szkolnego inicjowanie i udział w akcjach charytatywnych organizacja konkursów i wydarzeń szkolnych redagowanie tablicy szkolnego samorządu uczniowskiego Kultywowanie tradycji i obyczajów szkolnych, lokalnych i kształtowanie postaw patriotycznych: nauka oraz przypominanie słów i melodii hymnu państwowego oraz szkolnego udział i pomoc w organizacji spotkań wigilijnych, wielkanocnych uczestnictwo w obchodach świąt państwowych, np. Święta Niepodległości, Rocznica Konstytucji Poznawanie symboli narodowych i kształtowanie nawyku okazywania im szacunku: 13
udział w apelach i uroczystościach szkolnych, organizowanie wycieczek do miejsc pamięci narodowej Zapoznanie z prawami i obowiązkami ucznia: zapoznanie ze statutem zapoznanie z wewnątrzszkolnymi zasadami oceniania zapoznanie z regulaminem szkoły zapoznanie z programem wychowawczym i profilaktyki zapoznanie z regulaminem samorządu uczniowskiego i regulaminem świetlicy szkolnej 7. Kształtowanie tolerancji symulowanie sytuacji sprzyjających kształtowaniu sposobów kulturalnego wyrażania własnego zdania, uważnego słuchania innych poznawanie kultur, religii i tradycji wychowawcy nauczyciele pedagog szkolny katecheta cały rok udział w Rekolekcjach Adwentowych i Wielkopostnych 14
8. Rozpoznawanie i wyrażanie własnych uczuć i emocji kształtowanie umiejętności okazywania własnych uczuć i emocji nauka kontroli własnych emocji umiejętność budowania właściwych relacji z rówieśnikami i otoczeniem Spotkania z psychologiem, pedagogiem grupy wsparcia spotkania okolicznościowe z członkami rodzin, wychowawcy cały rok zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze nauczyciele stresem ukazywanie świata wartości pomoc w budowaniu właściwej hierarchii wartości 9. Rozwiązywanie problemów nabywanie postaw asertywnych nauczyciele cały rok i trudnych sytuacji zwracanie się do innych w komunikacie JA wychowawcy nauka stosownego używania słowa nie jako postawy, dzięki której możemy zachować swoją tożsamość i poczucie wartości wychowawcy świetlicy bibliotekarz szkolny nabywanie i rozwijanie umiejętności pedagog szkolny rozwiązywania problemów w grupie rozwijanie umiejętności zachowania się w sytuacjach nietypowych/trudnych katecheta samorząd uczniowski nabywanie umiejętności akceptacji osób 15
niepełnosprawnych wskazywanie sposobów pomagania rówieśnikom, starszym i chorym 10. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa w szkole i poza nią Kształtowanie umiejętności prawidłowego stosowania zasad bezpieczeństwa obowiązujących w klasie, szkole i środowisku: pogadanki, warsztaty, prelekcje, zajęcia w terenie, próbne alarmy nauczyciele wychowawcy wychowawcy świetlicy bibliotekarz szkolny pedagog szkolny nauczyciel wychowania fizycznego cały rok pielęgniarka szkolna zapoznanie z przepisami i regulaminami bezpieczeństwa obowiązującymi uczniów Kształtowanie umiejętności prawidłowego reagowania w sytuacjach zagrożenia: pogadanki, warsztaty, prelekcje, lekcje w terenie, próbne alarmy Nabywanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. udział w kursie pierwszej pomocy realizacja praktycznych zadań z zakresu pierwszej pomocy 16
Nabywanie umiejętności w obszarze edukacji komunikacyjnej: udział w kursie na kartę rowerową, zdobycie karty rowerowej, spotkania z policją, zajęcia w terenie, gry symulacyjne Wzmacnianie współpracy nauczyciel -uczeń-rodzic: praca nad poprawą komunikacji między szkołą a rodzicami w zakresie wymiany informacji o zagrożeniach konsekwentne reagowanie na niewłaściwe zachowanie uczniów i zwiększenie dyscypliny uwrażliwianie uczniów na możliwe skutki i konsekwencje zachowań częste stosowanie metod aktywnych przeciwdziałających agresji zwracanie uwagi na miejsca mało bezpieczne podczas przerw 17
11. Współpraca z rodzicami i instytucjami wspomagającymi szkołę Kształtowanie integralnych działań wychowawczych szkoły i rodziny: zebrania i spotkania z rodzicami współpraca z rodzicami w organizowaniu imprez klasowych, szkolnych i nauczyciele wychowawcy nauczyciele świetlicy bibliotekarz szkolny pedagog szkolny samorząd uczniowski cały rok środowiskowych rodzice działania Rady Rodziców Wzmacnianie prawidłowego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego uczniów: tworzenie opieki psychologicznej i pomocy materialnej dla potrzebujących uczniów i rodzin współpraca z poradnią psychologicznopedagogiczną, ośrodkiem pomocy społecznej, parafią, świetlicą środowiskową 12. Dbamy o zdrowie i środowisko naturalne Rozbudzanie potrzeby ochrony środowiska naturalnego: realizowanie edukacji ekologicznej (udział w konkursach i akcjach ekologicznych) wycieczki do miejsc ochrony pomników nauczyciele wychowawcy wychowawcy świetlicy bibliotekarz szkolny pedagog szkolny nauczyciel wychowania fizycznego, cały rok 18
przyrody, parków narodowych przyrody pielęgniarka szkolna Diagnozowanie swoich potrzeb, nawyków i kształtowanie umiejętności określania ich wpływu na zdrowie. Promowanie wartości zdrowego stylu życia: pogadanki, dyskusje spotkania z pielęgniarką szkolną wdrażanie do realizacji zadań programu profilaktyki Doskonalenie sprawności fizycznej udział w pozalekcyjnych i pozaszkolnych sekcjach sportowych zajęcia na basenie udział w zawodach sportowych Aktywne spędzanie wolnego czasu: plansze i reklamy artykuły prasowe i gazetki klasowe wyjścia klasowe na lodowisko wycieczka do Starego Lasu koła zainteresowań 19
Realizację zadań programu wychowawczego szkoły będą uzupełniać i rozwijać projekty i programy realizowane w szkole w roku szkolnym 2016/2017: 1. Radość tworzenia łączy pokolenia 2. Szklanka mleka 3. Warzywa i owoce w szkole 4. Myśl w ruchu 5. Moje dziecko idzie do szkoły 6. Szkolne Kasy Oszczędności 7. Umiem pływać 8. Aktywizacja sportowa dzieci w wieku 3 12 (UKS Widok Lublin) 9. Pozalekcyjne zajęcia sportowe SKS 20
Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów, stopnia rozumienia i zinternalizowania norm społecznych, obserwacja postępu w zachowaniu i nauce, ocena jakości wytworów prac dziecięcych, ocena poziomu wiadomości i umiejętności uczniów biorących udział w konkursach, frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę, wyniki ewaluacji programu przeprowadzonej wśród uczniów, nauczycieli i rodziców (ankieta, wywiad, rozmowa), analiza dokumentacji szkolnej. 21
Ankieta dla uczniów Przeczytaj poniższe pytania. Podkreśl odpowiedzi, które uznajesz za swoje lub w miejsce kropek wpisz swoje odpowiedzi. 1. Czym dla Ciebie jest szkoła? (podkreśl 3 odpowiedzi) a) obowiązkiem b) rozrywką c) miejscem nauki d) miejscem spotkań z kolegami e) inną wartością (jaką?) 2. Kto ma na Ciebie największy wpływ? (podkreśl 3 odpowiedzi) a) rodzina b) szkoła nauczyciele c) kościół d) rówieśnicy e) ktoś inny( kto?) 22
3. W miejsce kropek wpisz swoje odpowiedzi: a) Denerwuję się w szkole, gdy.. b) Biję się, gdy. c) Cieszę się, kiedy. d) Niechętnie chodzę do szkoły, ponieważ.. e) Chętnie chodzę do szkoły, ponieważ. 3. W szkole czujesz się bezpieczny? a) Tak (dlaczego?) b) nie (dlaczego?)... 4. Napisz: a) Za co lubisz szkołę?... b) Co przeszkadza Ci w szkole?... 5. Jakie problemy poruszyłbyś/poruszyłabyś na lekcjach wychowawczych? 6. Czy masz prawo do współdecydowania o ważnych sprawach szkoły? 23
Ankieta dla rodziców 1. Czy Państwa dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? a) tak b) nie 2. Jakie sytuacje w szkole budzą Państwa największy niepokój? a) bójki b) zastraszanie c) wymuszenia d) inne (jakie?). 3. W jaki sposób skuteczniej rozwiązać problemy natury wychowawczej? a) poprzez częste spotkania wychowawcy z rodzicami b) poprzez organizowanie spotkań rodzice dzieci wychowawcy c) inne (jakie?). 4. Co może Pan (i) zaoferować szkole? a) swój wolny czas 24
b) pomoc materialną c) pracę na rzecz szkoły d) inne (jakie?) 5. Jakie najważniejsze cechy programu wychowawczego kształtowane są przez szkołę? a) tolerancja b) otwartość na problemy innych c) przywiązywanie wagi do zachowania i stroju w określonych sytuacjach (święta, rocznice, apele) d) działania profilaktyczne e) kultura słowa f) higiena osobista i otoczenia g) inne (jakie?). 6. Jakie zadania wychowawcze podejmuje Pan (i) wspólnie z wychowawcą lub nauczycielami?... 25
Ankieta dla nauczycieli 1. Jakie metody wychowawcze uważa Pan (i) za najbardziej skuteczne? 2. Jakie sytuacje w szkole budzą Państwa największy niepokój? a) bójki b) zastraszanie c) wymuszanie d) problem palenia papierosów e) inne (jakie?).. 3. Czy systematycznie dokonuje Pan (i) analizy oddziaływań wychowawczych i ich skuteczności (w jaki sposób?)...... 4. Jakie zadania wychowawcze realizuje Pan (i) wspólnie z rodzicami? 26