WYBRANE CZYNNIKI DETERMINUJĄCE ROZWÓJ TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO

WYBRANE CZYNNIKI DETERMINUJĄCE ROZWÓJ TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO Edyta ZIEIŃSKA W artyule przedstawiono rolę transportu saochodowego w ształtowaniu się poziou gospodarczego państw. Wybrano i scharateryzowano czynnii, tóre ają zasadniczy wpływ na rozwój tego transportu. Do wzrostu efetywności przedsiębiorstw transportu saochodowego przyczyniają się.in. właściwa w nich organizacja pracy oraz prawidłowe nii zarządzanie. Usługi świadczone w zapleczu techniczny orzystnie wpływają na utrzyanie środów transportu saochodowego we właściwy stanie techniczny, chronią je przed przedwczesny zużycie, zniszczenie i ograniczenie ożliwości przewozowych, co wpływa przede wszysti na wysoie oszty i nieuninione straty w poszczególnych setorach gospodari narodowej. Na rozwój transportu saochodowego znaczący wpływ ają taże Inteligentne Systey Transportowe (IST). 1. WSTĘP Transport saochodowy przyczynia się do wprowadzenia istotnych zian, tóre ają na celu poprawienie efetywności funcjonowania ażdego raju. Wiąże ze sobą wszystie dziedziny życia gospodarczego i społecznego, uożliwia współpracę iędzy poszczególnyi gałęziai gospodari oraz różnyi obszarai raju. Transport saochodowy a duży wpływ na rozwój gospodarczy państw i pozio atywizacji życia gospodarczego, zwłaszcza na obszarach słabo rozwiniętych. Popularność transportu saochodowego związana jest z jego nieograniczoną dostępnością i obilnością (ożliwość podstawienia taboru pratycznie w dowolne iejsce), wysoą operatywnością usługową (dyspozycyjność dużej liczby środów przewozowych), dużą elastycznością przewozów (ożliwość obsługi zróżnicowanego poziou potrzeb bez ponoszenia dodatowych naładów inwestycyjnych), dużą szybością przewozu (na rótich i średnich odległościach) oraz terinowością i puntualnością wyonania usług (ożliwość realizacji przewozów zgodnie ze ściśle sprecyzowany haronograe) [5, 8]. Na rozwój transportu saochodowego i jego bezpieczeństwo ają wpływ różnorodne czynnii związane.in. z odpowiednią organizacją i zarządzanie, z utrzyywanie środów transportu saochodowego w należyty stanie techniczny oraz z wyorzystanie Inteligentnych Systeów Transportowych. 2. ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE TRANSPORTEM SAMOCHODOWYM Istotną rolę w prawidłowej organizacji przedsiębiorstw transportu saochodowego odgrywa strutura organizacyjna. Przy tworzeniu strutury organizacyjnej przedsiębiorstwa projetuje się: stanowisa pracy i zares ich uprawnień, zależności służbowe hierarchicznej podległości iędzy poszczególnyi stanowisai, oordynację funcjonowania strutury przedsiębiorstwa z uwzględnienie zróżnicowania pod względe decyzyjny stanowis. Strutura organizacyjna stwarza ożliwość więszej specjalizacji, przez co wpływa na zwięszenie efetywności przedsiębiorstw transportowych. Zwięszenie specjalizacji zapewnia podział podstawowych eleentów strutury organizacyjnej na stanowisa pracy w systeie realizacji esploatacji, np. stanowisa diagnostyczne lub stanowisa w systeie zarządzania esploatacją, np. stanowiso ierownicze ds. użytowania saochodów. W celu poprawienia ondycji rynowej przedsiębiorstwa związanego z transporte saochodowy, ważne jest zapewnienie [2]: 129

asyalnej efetywności działania w istniejących warunach i przy istniejący otoczeniu (popyt na usługi transportowe, onurencja na rynu przewozowy osób i towarów), pełnego zaangażowania wszystich pracowniów dla wspólnego dobra przedsiębiorstwa, rozwoju walifiacji zawodowych pracowniów, ich zainteresowanie prograai firy oraz przeonanie o stałości zatrudnienia. Czynniie gwarantujący suces przedsiębiorstwa jest niewątpliwie jego profesjonalna załoga. Zatrudnienie pracowniów o wysoich walifiacjach zawodowych na ażdy stanowisu pracy jest ożliwe dzięi właściwej organizacji pracy. Prawidłowa organizacja uożliwia uiejętne wyorzystywanie własnych zasobów ludzich, wdrażanie systeów eduacji zawodowej w przedsiębiorstwie oraz zdobywanie profesjonalnej adry z zewnątrz. Ważny wpływ na rozwój przedsiębiorstw transportu saochodowego, poza prawidłową organizacją, a efetywne zarządzanie. Uiejętne zarządzanie pozwala na sforułowanie podstawowych celów i prograów funcjonowania przedsiębiorstw w zaresie przewozu osób i towarów, identyfiacji lub tworzenia systeu załadunu i wyładunu, odległości przewozu osób (transport iejsi, regionalny, rajowy i iędzynarodowy) oraz odległości przewozu towarów (transport rajowy, iędzynarodowy lub loalny np.: place budowy, handel iejsi). Podstawową funcją zarządzania jest planowanie, ponieważ pozwala ustalić ieruni działania zatrudniony, zrozuieć cel, do tórego zierza przedsiębiorstwo oraz uożliwia ocenę i ontrolę wyniów pracy. Za realizację onretnych planów związanych z przewidywanie trudności w oreślonych uwarunowaniach wewnętrznych i zewnętrznych odpowiadają dyretorzy pionów: użytowania i obsługi saochodów, aretingu, eonoicznego, zasobów adrowych, adinistrowania przedsiębiorstwe. Kierownicy odpowiedzialni za wyonywanie przewozów, czynności załadunowo-wyładunowych, zdobywanie ontratów na przewozy osób i towarów, obsługę i reont ajątu trwałego firy oraz finanse, są źródłe wiedzy o codziennej działalności przedsiębiorstwa dla tworzących plany. Kierownicy pionów opracowują budżety, sugerują warianty prograowe planów realizacyjnych i je wyonują. Planowanie uożliwia uwzględnianie następujących celów przedsiębiorstwa [7]: strategicznych, opracowywanych na 15-2 lat z podziałe na oresy 5-letnie (ustalane przez Zarząd najwyższego szczebla), tatycznych, opracowywanych z reguły na 5 lat z podziałe na oresy roczne (ustalane przez członów Zarządu oraz ierowniów szczebla średniego), operacyjnych, opracowywanych ażdego rou z podziałe na półrocza, wartały i iesiące (ustalane przez ierowniów szczebla średniego i niższego). Najważniejszy z wyienionych celów jest strategia działania przedsiębiorstwa saochodowego. Pozwala ona nie tylo na świadoe ształtowanie oncepcji związanej z jego funcjonowanie, ale również na rozwój, espansję i uocnienie jego pozycji onurencyjnej. Strategia uożliwia realizację wielu zadań ających na celu zwięszenie efetywności przedsiębiorstwa transportowego (rys. 1). Strategia przedsiębiorstwa transportu saochodowego uożliwia realizację jego wizji i celów zorientowanych na rozwój w długi oresie. Jej oplesowość oznacza, że zarówno w forułowaniu jej oncepcji, ja i w realizacji powinny być uwzględnione wszystie widoczne przejawy działalności przedsiębiorstwa wpływające na jego suces rynowy, osiągane wynii finansowe, a taże czynnii ształtujące wartość przedsiębiorstwa. 13

Wieloletni horyzont czasowy w forułowaniu celów rozwojowych oraz środów i narzędzi ich osiągania Uwzględnienie warunów gospodarowania, jaie tworzy otoczenie przedsiębiorstwa, zarówno rynowe ja i instytucjonalne STRATEGIA Kreatywność adry enadżersiej zdolnej do rozwiązywania sutecznie i efetywnie probleów rozwoju i eliinacji zagrożeń Koplesowość rozpatrywania zjawis i procesów w działalności przedsiębiorstw Antycypowanie wyzwań, jaie niosą za sobą globalizacja gospodari, procesy integracyjne, ryni iędzynarodowe Rys. 1. Zadania strategii przedsiębiorstw transportu saochodowego Planowanie tatyczne dotyczy wielu celów wyniających z planowania strategicznego. Bazują one na onretnych zasobach finansowych, ateriałowych, ludzich, wiadoościach o działających wyuszeniach z zewnętrznego otoczenia przedsiębiorstwa w czasie. Poyślna realizacja planu tatycznego zależy od uiejętnego wyorzystania zasobów, trafnych decyzji i prawidłowego zarządzania realizacją zadań, spójnie w cały przedsiębiorstwie transportowy. Progray operacyjne ogą ieć postać zarówno planów jednorazowych, ja i planów ciągłych, tóre trwale powinny obowiązywać i standaryzować procedury decyzyjne przedsiębiorstwa. 2.1. Wsaźnii planowania w transporcie saochodowy W przedsiębiorstwach transportu saochodowego stosowane są następujące wsaźnii dotyczące [2]: planowania potrzeb esploatacyjnych, czyli ustalenia niezbędnej ilości pojazdów do zrealizowania pracy przewozowej: Q ładowność danej grupy pojazdów, p Q Q = (1) Q () t Q łączna asa pracy przewozowej, Q t współczynni wyorzystania ładowności pojazdów, () ilość jednoste pracy pojazdów, wyznaczania przewidywanego do odnowienia potencjału esploatacyjnego, za poocą: 1) rachunu prawdopodobieństwa rozładu trwałości: N p p p ij = N, j i Wij (2) (2) 131

N liczba pojazdów przewidywanych do odnowienia, p = 1, 2,, P bieżący nuer odnowienia, przy czy p = 1, 2, olejne odnowienia wyonywane poprzez naprawy (p = P wyiana na nowy), i = 1, 2,, I bieżący nuer etapu (np. rou) esploatacji pojazdów, j = 1, 2,, J bieżący nuer etapu działania systeu esploatacji (rou czy iesiąca), N liczba pojazdów w zbiorze, W prawdopodobieństwo przejścia pojazdu ze stanu zdatności do stanu niezdatności, 2) badania atualnego stanu techniczno-esploatacyjnego poszczególnych pojazdów i ich wieu z uwzględnienie intensywności użytowania, planowania szczegółowego esploatacji pojazdów na pozioie podstawowy: ilość jednoste pracy pojazdów = 1, 2,, K na olejne oresy cylu j = 1, 2,, J, j zapotrzebowanie ilości jednoste pracy pojazdów, dopasowania systeu odnowy pojazdów do istniejącego popytu: p s = s liczba odnów pojazdów, reurs całowity oreślający oent asacji pojazdu, p reurs iędzynaprawczy oreślający oent naprawy pojazdu, planowania optyalnego systeu odnowy wyonując następujący ciąg czynności obliczeniowych: 1) wyznaczenie asyalnej liczby odnów pojazdu w systeie esploatacji: αax t sg = s g asyalna liczba odnów pojazdu w systeie esploatacji, α ax asyalna intensywność użytowania pojedynczego pojazdu, reurs iędzynaprawczy, 2) wyznaczenie średniej wartości odpisów aortyzacyjnych dla pojazdów (lub przyjęcie obowiązującej aortyzacji w dany systeie): K A = z u t A roczne odpisy aortyzacyjne dla pojedynczego pojazdu, u K z oszt zaupu nowego pojazdu, t przewidywany czas esploatacji saochodów do chwili wyiany na nowe, j = 132 j (3) (4) (5) (6)

3) wyznaczenie intensywności odnowy: λ = α e (7) λ intensywność struienia odnowy, α całowita intensywność użytowania saochodów, e reurs iędzynaprawczy, 4) wyznaczenie osztów jednostowych odnowy odpowiadających bieżący wartościo: sxn = λ K z (8) sxn oszt jednostowy odnowy, λ intensywność struienia odnowy, K z oszt zaupu nowego pojazdu, planowania zapotrzebowania systeu obsługi pojazdów w części zaienne, uzależnionego od warunów esploatacji: () t = T Tu ( t) () t + T () t g () t współczynni gotowości pojazdów, T u () t czas przebywania pojazdu w systeie użytowania, T () t czas przebywania pojazdu w systeie obsługi. g u (9) 3. ROA ZAPECZA TECHNICZNEGO W TRANSPORCIE SAMOCHODOWYM Podstawowe znaczenie dla rozwoju transportu saochodowego, oprócz producji pojazdów, części zaiennych i narzędzi specjalnych, a odpowiednia organizacja zaplecza technicznego. Bez zaplecza technicznego nie jest ożliwa prawidłowa esploatacja pojazdów saochodowych. Bra zaplecza technicznego, wyposażonego w specjalistyczne urządzenia aparaturowo-sprzętowe, związane jest z przedwczesny zużycie, a nawet zniszczenie pojazdów, ograniczenie ożliwości przewozowych, a przede wszysti z wysoii osztai i nieuninionyi stratai w poszczególnych setorach gospodari narodowej. Odpowiednio przygotowane zaplecze techniczne transportu saochodowego pozwala utrzyać pojazdy we właściwy stanie techniczny, tóry z olei zapewnia i pełną gotowość do pracy. Zaplecze techniczne powinno zapewniać spełnienie następujących zadań i czynności związanych [1]: z codzienną i oresową ontrolą sprawności pojazdu saochodowego przeznaczonego do wyonywania zadań przewozowych, z obsługą techniczną wyznaczoną dla danego typu pojazdu oraz obsługą oresową i naprawai bieżącyi, z zaopatrywanie pojazdów w niezbędne ateriały pędne, oleje, sary i inne ateriały esploatacyjne, 133

z wyianą oguienia, z przechowywanie pojazdów saochodowych, z prawidłowy adinistrowanie pojazdai przeznaczonyi do wyonywania zadań przewozowych. W sład zaplecza technicznego transportu saochodowego wchodzą odpowiednio wyonane i wyposażone obiety, tóre przeznaczone są.in. do przechowywania, zaopatrywania, obsługi technicznej oraz naprawy pojazdów saochodowych, czyli [3, 6]: paringi, garaże i inne iejsca przechowywania pojazdów, stacje paliw zaopatrujące pojazdy w paliwa, oleje, sary i płyny techniczne, publiczne stacje obsługi przeznaczone do wyonywania obsługi technicznej oraz oreślonych napraw pojazdów saochodowych, ja również do sprzedaży części, acesoriów, paliw i sarów, warsztaty specjalizowane przeznaczone do wyonywania oreślonych czynności naprawczych, zajezdnie przeznaczone do wyonywania obsługi technicznej, napraw oraz zaopatrywania i przechowywania pojazdów, adinistrowania pojazdai saochodowyi należącyi do oreślonego przedsiębiorstwa saochodowego, załady naprawcze przeznaczone do wyonywania oplesowych napraw głównych pojazdów, napraw głównych silniów lub napraw zespołów. Podsuowując, podstawowy cele zaplecza technicznego, tóry a wpływ na zwięszenie efetywności transportu saochodowego, jest obniżenie osztów esploatacji oraz przedłużenie czasu użytowania pojazdów, zwięszenie ich niezawodności w tracie użytowania, przewidywanie ewentualnych przypadowych awarii i przeciwdziałanie ich powstawaniu. Awarie środów transportu saochodowego, jeżeli nie są wyryte dostatecznie wcześnie, powodują wysoie oszty napraw i dezorganizują realizację zadań przewozowych. 4. ISTOTA INTEIGENTNYCH SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH Inteligentne Systey Transportowe swoi zarese działania obejują różnorodne technologie teleouniacyjne, inforatyczne, autoatyczne i poiarowe oraz technii uożliwiające zarządzanie transporte saochodowy. Podstawowy cele ich stosowania jest zwięszenie efetywności funcjonowania przedsiębiorstw transportowych, poprawa bezpieczeństwa uczestniów ruchu drogowego oraz ochrona środowisa naturalnego. Najczęściej IST są stosowane w sytuacjach, gdy dostęp do danych obszarów iasta jest utrudniony i prowadzi do zahaowania realizacji inwestycji, zniejszenia atywności podiotów gospodarczych oraz obilności ieszańców, co sutuje ograniczenie rozwoju danego obszaru. Dodatowo, IST są wyorzystywane do ochrony zabytowych części iasta oraz obszarów ieszalnych przed zanieczyszczeniai powietrza i wysoi pozioe hałasu. Inteligentne Systey Transportowe równoważą taże rozwój transportu publicznego i prywatnego, co jest warunie wzrostu gospodarczego wielu iast. Cechai charaterystycznyi IST, wpływającyi na wzrost znaczenia transportu saochodowego, są: sprawny przepływ inforacji dzięi integracji technologii, wyorzystywaniu narzędzi i oprograowania, inteligencja - rozuiana jao zdolność systeu do podejowania saodzielnych decyzji w ziennych sytuacjach, efetywność - rozuiana jao powszechność orzyści, elastyczność i duża zdolność do adaptacji (ożliwość tworzenia onfiguracji w zależności od potrzeb). W logistyce iejsiej i w transporcie saochodowy wyorzystuje się technologie teleinforatyczne, tj.: Internet, sieci oórowe (GSM), urządzenia do onitorowania ruchu 134

(sensory, detetory, sterownii, wideodetetory), urządzenia nadzoru telewizyjnego (aery nadzorujące), urządzenia oraz systey onitorowania i poiaru pogody, zienne tablice świetlne, systey nawigacji satelitarnej (GPS), systey łączności radiowej (DAB, RDS- TMC), geograficzne bazy danych (GIS), bazy danych drogowych oraz arty eletroniczne. Technologie IST znajdują coraz szersze zastosowanie w zarządzaniu systeai transportu saochodowego (rys. 2). Efetywność tych systeów sprowadza się do oplesowości orzyści wyniających z ich stosowania. Do najważniejszych orzyści w transporcie saochodowy, płynących z zastosowania IST, zaliczyć ożna [9]: zwięszenie przepustowości sieci ulic (o 2 25%), poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego (zniejszenie liczby wypadów o 4 8%), zniejszenie czasu podróży i zużycia energii (o 45 7%), poprawę jaości środowisa naturalnego (reducja eisji spalin o 3 5%), poprawę ofortu podróżowania i warunów ruchu ierowców oraz podróżujących transporte zbiorowy oraz ruchu pieszych, reducję osztów zarządzania tabore drogowy, reducję osztów związaną z utrzyanie i renowacją nawierzchni, zwięszenie orzyści eonoicznych dla danego Regionu. Zarządzanie pobore opłat drogowych Zarządzanie ryzysowe w transporcie saochodowy Zarządzanie ruche drogowy Zarządzanie wypadai drogowyi INTEIGENTNE SYSTEMY TRANSPORTOWE Zarządzanie flotą pojazdów transportu saochodowego Zarządzanie inforacjai drogowyi dla podróżnych Zarządzanie rejestracją wyroczeń drogowych Zarządzanie obsługą podróżnych Rys. 2. Zastosowanie IST w zarządzaniu systeai transportu saochodowego Inteligentne Systey Transportowe ogą wyonywać różne sopliowane zadania, w ty.in. [9]: sterowanie ruche uliczny: - oordynacja i scentralizowane sterowanie sygnalizacją świetlną (od ilu do ilunastu srzyżowań), - stosowanie systeu hybrydowego posiadającego cechy systeu scentralizowanego oraz inteligencji rozproszonej z wyorzystanie inteligentnych sterowniów, - załadowanie do sterowniów dowolnych prograów sterowania sygnalizacją, tóre są uatualniane w trybie on-line w zależności od atualnej sytuacji ruchowej, - realizacja priorytetów dla ouniacji zbiorowej, zarządzanie ruche na trasach szybiego ruchu w iastach: - wyorzystywanie różnych źródeł inforacji, np. aer, pętli inducyjnych itp., - współpraca z systee autoatycznego wyrywania wypadów, - współpraca z ierniai ruchu w celu zwięszenia przepustowości trasy, 135

- obliczanie przewidywanego czasu podróży w sposób autoatyczny na podstawie atualnej sytuacji na drodze i generowanie odpowiednich ouniatów na znaach ziennowsazaniowych oraz przez Internet, zarządzanie zdarzeniai: - współpraca z wieloa środai identyfiacji wypadów w celu zloalizowania wypadu, ustalenia pojazdów w ni uczestniczących i wpływu wypadu na sytuację drogową, prognozowanie czasu potrzebnego na usunięcie przeszód itp., - zapewnienie narzędzi uożliwiających sporządzenie douentów i diagraów planów acji ratunowych (zawierających inforacje o ty, ogo należy powiadoić oraz wsazanie zalecanych ustawień sygnalizacji świetlnej, tablic o ziennej treści, znaów ziennowsazaniowych), - wybór odpowiedniego planu, tóry uożliwia autoatyczne wdrożenie zalecanych ustawień oraz śledzenie działania poszczególnych urządzeń ta, aby w przypadu niewyonania zalecanych ustawień wygenerować alar adresowany do odpowiedniej służby, nadzór video: - pracuje na stacjach roboczych systeu i zapewnia dostęp do wielu typów urządzeń, - współpracuje z urządzeniai sterującyi oraz aerai, - prezentuje obrazy na eranach wielogabarytowych, - współpracuje z ultipleserai, tunerai, agnetowidai, generatorai testu oraz innyi urządzeniai video, inforowanie o planowanych wydarzeniach i pracach drogowych: - wprowadzenie odpowiednich ustawień na urządzeniach wyonawczych w przypadu czasowego zanięcia całych dróg lub pasów ruchu, spowodowanego przebudową drogi, publicznyi deonstracjai i innyi wydarzeniai, zarządzanie inforacją dla podróżnych: - przeazywanie inforacji poprzez drogowy serwis radiowy, tablice o ziennej treści, znai ziennowsazaniowe czy autoatycznie generowane strony Internetowe, zarządzanie iejscai paringowyi i ontrola dostępu: - zapewnienie ożliwości autoatycznej ontroli dostępu do paringu, - uożliwienie ontroli pobierania opłat za orzystanie z paringu, - zapewnienie pełnej rejestracji wjazdów na paring oraz wyjazdów z niego w celu przeciwdziałania wszeli olizjo, autoatyczna rejestracja wyroczeń: - ożliwość rejestracji wyroczeń we współpracy z policją, - ułatwienie wyrywalności przestępstw drogowych. Działanie IST oparte jest na procesach zbierania, analizowania i przetwarzania inforacji w celu zinterpretowania sytuacji na badany odcinu drogi i zastosowania oreślonych środów ontroli tej sytuacji. Inforacje te przeazywane są do centrali systeu w czasie rzeczywisty za pośrednictwe Internetu lub systeu GSM. Zbierane oraz przetwarzane w centrali inforacje są przeazywane finalny odbiorco (użytownio pojazdów i infrastrutury transportu saochodowego, władzo loalny, służbo ontroli ruchu drogowego, policji itp.). Proces tworzenia i wdrażania IST w transporcie saochodowy wiąże się z wieloa trudnościai i barierai finansowyi, eduacyjnyi oraz technologicznyi. Ograniczenia finansowe dotyczą sfery pozysiwania środów finansowych ze źródeł prywatnych oraz publicznych. Trudności eduacyjne związane są z braie świadoości wagi probleu odnośnie zarządzania ruche w iastach. Trudności te ożna poonywać poprzez budowanie poparcia dla projetów IST wśród społeczności i władz loalnych, podnoszenie poziou wiedzy o tych systeach oraz inforowanie o prognozowanych orzyściach. 136

5. PODSUMOWANIE Istotne znaczenie dla rozwoju transportu saochodowego, poza wyienionyi i opisanyi czynniai związanyi z efetywny zarządzanie, prawidłową organizacją zaplecza technicznego i wyorzystywanie Inteligentnych Systeów Transportowych, posiada infrastrutura. Wzrost liczby esploatowanych pojazdów saochodowych wyusza na inwestorach odernizację istniejących i powstawanie nowych obietów infrastruturalnych związanych z użytowanie i obsługą techniczną środów transportowych [7]. Niewłaściwy stan techniczny infrastrutury pociąga za sobą straty w innych dziedzinach gospodarowania związanych.in. ze wzroste osztów inwestycji producyjnych (droższy transport), czy też powodując różnego rodzaju załócenia w producji (nieterinowa dostawa surowców lub urządzeń). Reasuując, uwarunowania dotyczące rozwoju transportu saochodowego są zróżnicowane i zależą od wielu czynniów o charaterze gospodarczy, społeczny a nawet polityczny. Koordynacja działań w ty zaresie oże przynieść wiele orzyści w sali całego raju, natoiast jej bra poważnie ograniczyć postęp i rozwój. ITERATURA: [1] Filipczy J.: Obiety zaplecza technicznego otoryzacji. Wyd. Politechnii Śląsiej, Gliwice 1998. [2] Hebda M.: Esploatacja saochodów. Wyd. Instytutu Technologii Esploatacji PIB, Rado 25. [3] Maryańsi A.: Stacje obsługi saochodów. Wyd. Kouniacji i Łączności, Warszawa 1981. [4] Uzdowsi M., Abrae K., Garczyńsi K.: Esploatacja techniczna i naprawa. Wyd. Kouniacji i Łączności, Warszawa 23. [5] Rydzowsi W., Wojewódza-Król K.: Transport. Wyd. Nauowe PWN, Warszawa 29. [6] Zielińsa E.: Zaplecze techniczne transportu saochodowego w aspecie obowiązujących wyagań. Нацiональхий Транспортхий Унiверситет, Збiрник хаукових праць, BICHИK Nº 18, Киϊb 29. [7] Zielińsa E.: Atualne ryteria lasyfiacji środów transportu saochodowego. Zbiór publiacji XX Międzynarodowej Konf. Nauowej SAKON 9 nt. Metody obliczeniowe i badawcze w rozwoju pojazdów saochodowych i aszyn roboczych saojezdnych. Zarządzanie i areting w otoryzacji, To XX, Rzeszów 29. [8] Zielińsa E.: Transport saochodowy a syste logistyczny. Journal of National Transport University in Kiev - Branch in vov, N 17, vov 29. [9] Strony internetowe dotyczące IST. SEECTED FACTORS DETERMINING THE DEVEOPMENT OF TRANSPORT VEHICE The article presents the role of road transport in shaping the econoic level of any countries. Selected and characterized the factors which have a ajor ipact on the developent of transport. To increase efficiency of road transport copanies, aong others, contribute in their wor proper organization and correct anageent. Services provided in technical bacup aintain the transport truc in good condition, protect the fro preature wear, daage and reduction of transport capacity, which effects ainly on the high costs and the inevitable losses in the various sectors of national econoy. For the developent of road transport also have a significant ipact Intelligent Transportation Systes (ITS). 137