ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W ZABRZU W I PÓŁROCZU 2005

Transkrypt

1 CENTRUM KSZTAŁCENA PRAKTYCZNEGO W ZABRZU Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji ANALZA ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYŻKOWYCH W ZABRZU W PÓŁROCZU 2005 opracowana dla Powiatowego Urzędu Pracy w Zabrzu na potrzeby raningu zawodów deficytowych i nadwyżowych Zabrze, wrzesień 2005

2 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w półroczu 2005 opracowana dla Powiatowego Urzędu Pracy w Zabrzu na potrzeby raningu zawodów deficytowych i nadwyżowych Autor: Andrzej Kaspere Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Opracowanie redacyjne i sład omputerowy: Andrzej Kaspere

3 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 SPS TREŚC str Wstęp... 5 Założenia ogólne do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych... 7 Podstawowe definicje... 7 Źródła informacji... 8 Główni użytownicy monitoringu... 8 Rola i znaczenie monitoringu... 8 Szczegółowe zalecenia metodyczne do opracowania półrocznego raportu powiatowego... 9 Źródła informacji... 9 Miernii stosowane przy monitoringu... 9 Bezrobocie i ofert pracy Zawody deficytowe i nadwyżowe Podsumowanie Wniosi Załącznii Załączni nr 1. T-/P-1. Bezrobotni według zawodów w powiecie m. Zabrze. Stan w ońcu -półrocza 2005 rou Załączni nr 2. T-/P-1a. Strutura bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie m. Zabrze. Stan w ońcu -półrocza 2005 rou Załączni nr 3. T-/P-2. Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie m. Zabrze. Stan w ońcu -półrocza 2005 rou Załączni nr 4. T-/P-2a. Strutura napływu bezrobotnych według grup zawodów w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 5. T-/P-3. Oferty pracy według zawodów w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 6. T-/P-3a. Strutura ofert pracy według grup zawodów w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 7. T-/P-4. Zawody deficytowe i nadwyżowe w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 8. T-/P-5. Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 3

4 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 Załączni nr 9. T-/P-6. Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 10. T-/P-7. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 11. T-/P-8. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 12. T-/P-9. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou Załączni nr 13. Strutura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 Załączni nr 14. T-/P-10. Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty Załączni nr 15. T-/P-11. Raning zawodów* zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie m. Zabrze w -półroczu 2005 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty 4 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

5 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 WSTĘP Prowadzenie prawidłowej polityi rynu pracy wymaga sprawnego systemu informacyjnego w tej dziedzinie. 1 W 1999 rou Międzygminny Ośrode Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic przeazał władzom samorządowym oraz oświatowym Zabrza opracowanie Kształcenie a ryne pracy w Zabrzu w latach Analiza i monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych 2. Zebrany w tym opracowaniu materiał i uzysane wynii potwierdziły tezę o brau oordynacji ształcenia z ryniem pracy, ja również niedostosowaniu systemu ształcenia młodzieży do zmieniających się potrzeb gospodarczych. Zostały sformułowane wniosi, z tórych część została przedstawiona poniżej:. Jedną z głównych przyczyn złożonej sytuacji na rynu pracy jest niedopasowanie walifiacji zawodowych osób bezrobotnych i absolwentów do potrzeb adrowych zgłaszanych przez pracodawców. [...] Należy pilnie podjąć przedsięwzięcia nad sporządzeniem prognozy zapotrzebowania na adry co najmniej do 2005 rou. Bez taiej prognozy nie można racjonalnie przeprowadzić zmian w struturze ształcenia w perspetywie pierwszej deady XX wieu. Odpowiedzialność za polityę ształcenia i przeciwdziałania bezrobociu na poziomie loalnym powinny przejąć samorządy miast i gmin. Należy realizować prace uierunowane na sprecyzowanie popytu loalnego rynu pracy na adry pracowniów o oreślonym poziomie walifiacji. Pozwoli to na utrzymanie właściwych relacji pomiędzy ształceniem a ryniem pracy. Politya ształcenia wymaga wizji i prognozy przyszłego popytu gospodari (rynu pracy) na różne walifiacje zawodowe. Prognozy te muszą być oparte na analizowaniu i monitorowaniu rynu pracy oraz na informacjach z załadów pracy o planowanym zapotrzebowaniu na adry. Jedną z metod dostarczających oniecznych do tworzenia polityi ształcenia zawodowego informacji jest monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych. 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Warszawa A.Kaspere Kształcenie a ryne pracy w Zabrzu w latach Analiza i monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych, Międzygminny Ośrode Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic, Gliwice 1999 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 5

6 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 Zaproponowano również propozycje ierunów zmian, m.in.: Należy stale prowadzić monitorowanie rynu pracy, gdyż władze oświatowe oraz urzędy pracy nie dysponują pogłębionymi informacjami na temat rynu zawodów deficytowych i nadwyżowych. Należy wyposażyć instytucje eduacyjne i obsługi rynu pracy w wiedzę o procesach społecznych i gospodarczych, tóra powinna doprowadzić do prawidłowego sformułowania programów i zadań gminy w dziedzinie eduacji, poradnictwa i orientacji zawodowej, obsługi bezrobotnych oraz pomocy socjalnej. Urzędy pracy powinny regularnie przeazywać dyretorom szół, ośrodom doształcania i uratorom oświaty atalog zawodów deficytowych i nadwyżowych, tóry byłyby rzetelną podstawą do stopniowej modyfiacji strutury i treści ształcenia zawodowego. Powyższe opracowanie wraz z podobnymi opracowaniami dotyczącymi analizy i monitorowania zawodów deficytowych i nadwyżowych gmin rejonu Zabrza i Gliwic zostały również przeazane do Krajowego Urzędu Pracy i Ministerstwa Pracy. Ustawa z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy w Artyule mówi, iż do zadań samorządu województwa w zaresie polityi rynu pracy należy m.in.: opracowywanie analiz rynu pracy i badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych (pt 3). W Artyule jest mowa o zadaniach samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Należy do nich m.in.: opracowywanie analiz i sprawozdań, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, oraz doonywanie ocen dotyczących rynu pracy na potrzeby powiatowej rady zatrudnienia oraz organów zatrudnienia (pt 9). Opierając się na powyższych zapisach ustawy oraz systemie statystycznosprawozdawczym z rynu pracy (sprawozdania: MPiPS-01, MPiPS-02, MPiPS-04, MPiPS-05 i MPiPS-06) wprowadzono do pratyi działania powiatowych i wojewódzich urzędów pracy oraz szół ponadgimnazjalnych jednolitej metody, służącej bieżącej oordynacji szolenia bezrobotnych oraz ierunów ształcenia zawodowego z potrzebami rynu pracy, o nazwie: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych 3. 3 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Warszawa Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

7 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 ZAŁOŻENA OGÓLNE DO MONTORNGU ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYŻKOWYCH 4 Prezentowana w opracowaniu metoda wyorzystuje istniejące w tym zaresie dotychczasowe doświadczenia w raju, w tym w szczególności: Wojewódziego Urzędu Pracy w Poznaniu, Międzygminnego Ośroda Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic (esperyment gliwici), projet prof. M. Kabaja opubliowany w siążce pt. Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu (Wydawnictwo Nauowe SCHOLAR, Warszawa 1997), Krajowego Urzędu Pracy w zaresie pilotażowego wdrożenia monitoringu zawodów w wybranych województwach, Międzyresortowego Zespołu do Prognozowania Popytu na Pracę, działającego przy Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, w zaresie analizy dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w różnych ośrodach w raju. Jednocześnie przy opracowaniu zasad organizacji i funcjonowania systemu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych przyjęto założenie o masymalnym wyorzystaniu informacji zbieranych w ramach obowiązującej sprawozdawczości o rynu pracy. Ponadto przy oreśleniu zaresu monitoringu wzięto pod uwagę niezbędne walifiacje adr urzędów pracy w tej dziedzinie. Podstawowe definicje 1) Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. 2) Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 4 Rozdział ten został opracowany na podstawie opracowania Departamentu Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej z rou 2003 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, przesłanego wszystim urzędom pracy Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 7

8 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu ) Przez zawód nadwyżowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Źródła informacji Podstawowymi źródłami informacji do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych są dane zgromadzone w powiatowych urzędach pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a taże zgłoszonych ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD). Główni użytownicy monitoringu Załada się, że głównymi użytowniami informacji wyniowych monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych będą: powiatowe i wojewódzie urzędy pracy, Ministerstwo Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, w tym Międzyresortowy Zespół do Prognozowania Popytu na Pracę, władze oświatowe wszystich szczebli (MENiS, uratoria oświaty), dyrecje szół ponadgimnazjalnych oraz placówi nauowo-badawcze, instytucje szoleniowe, inne zainteresowane organy rządowe, samorządowe oraz organizacje społecznopolityczne. Rola i znaczenie monitoringu Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych pozwoli w szczególności na: oreślenie ierunów i natężenia zmian zachodzących w struturze zawodowowalifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowowalifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieżącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, 8 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

9 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. SZCZEGÓŁOWE ZALECENA METODYCZNE DO OPRACOWANA PÓŁROCZNEGO RAPORTU POWATOWEGO (RAPORT /P) Źródła informacji Źródłem informacji do opracowania RAPORTU /P są: Załączni 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za półrocze 2005 rou oraz Załączni 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za półrocze 2005 rou. Miernii stosowane do monitoringu 1) Średnia miesięczna nadwyża (deficyt) podaży siły roboczej w zawodzie gdzie: ( N ) gdzie: N = B O (1) B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w -półroczu danego rou, O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w -półroczu danego rou, przy czym wielości te są obliczane według wzorów: 6 Bi 1 B = i= 6 (2) 6 Oi 1 O = i= 6 (3) B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 9

10 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 W n, 2) Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów ( ) gdzie: O, O W n, = (4) B B są oreślone wzorami (2) i (3) Przyjęto, że zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyżowe, n W n, 0,9 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W, > 1,1 to zawody deficytowe n UWAGA Ponieważ w definicji wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu nie zdefiniowano przypadu brau zarejestrowanych bezrobotnych lub brau ofert pracy tzn. gdy O =0 lub B =0, przyjęto dodatowo, iż: - zawody, tóre pojawiły się w statystyach, dla tórych O =0 i zawalifiowane do zawodów wyazujących równowagę, B =0, zostały - zawody o wsaźniu intensywności równym 0 i średniej miesięcznej nadwyżce (deficycie) podaży siły w zawodzie również równym 0 zostały zawalifiowane do zawodów wyazujących równowagę, - w przypadu, jeżeli wsaźni intensywności jest równy 0 lub MAX (?) tzn. liczba bezrobotnych albo liczba ofert pracy jest równa 0, to dla oreślenia, czy zawód jest deficytowy lub nadwyżowy bierze się pod uwagę średnią miesięczną nadwyżę (deficyt) podaży siły roboczej ( N ). Jeżeli: N > 1, to zawód jest nadwyżowy, N < -1, to zawód jest deficytowy, -1 N 1, to jest to zawód równoważny 10 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

11 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 W s, 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( ) gdzie: PO W s, = (5) PB PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w -półroczu, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: POt 1 + O PO = (6) 6 przy czym PO t 1 - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) O - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w -półroczu danego rou oraz PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w -półroczu obliczany metodą uproszczoną według wzoru: PBt 1 + PB PB = 2 przy czym: PB 1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou t PB - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu -półrocza danego rou. (7) W d, 4) Wsaźni długotrwałego bezrobocia w zawodzie ( ) gdzie: B d, W d, =.100% (8) B B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy d powyżej 12 miesięcy, według stanu w ońcu -półrocza danego rou, B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu w ońcu -półrocza danego rou. Przyjęto następujące założenia dotyczące podziału zawodów według wyształcenia: wyształcenie wyższe - grupy wielie 1 i 2, wyształcenie średnie - grupy wielie 3, 4 i 5, wyształcenie zasadnicze zawodowe - grupy wielie 6,7,8 i 9 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 11

12 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 BEZROBOCE OFERTY PRACY W Zabrzu na oniec półrocza 2005 liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła ponad 14 tysięcy, z czego 60% stanowiły obiety. Osoby bezrobotne długotrwale (pozostające w rejestrze urzędu pracy łącznie przez ores ponad 12 miesięcy w oresie ostatnich 2 lat) stanowiły 45% ogółu bezrobotnych. Ponad 62% tej grupy osób to obiety. Tabela 1. Strutura bezrobocia w Zabrzu na oniec półrocza 2005 ogółem absolwenci w tym powyżej 12 miesięcy obiety razem obiety razem obiety liczba bezrobotnych odsete w stosunu do ogółu bezrobotnych odsete obiet w stosunu do danej grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Zabrzu 100% 60% 3% 2% 45% 28% 100% 60% 100% 69% 100% 62% Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby, od tórych nie wymagane są prawie żadne walifiacje. Głównie są to osoby bez zawodu (17,5%) oraz Robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym (4,3%). Poaźną część (o. 10%) stanowią osoby o zawodzie Sprzedawca Te trzy zawody (przyjmując, że osoby bez zawodu tworzą na potrzeby statystyi grupę bez zawodu ) generują prawie 32% zarejestrowanych bezrobotnych. Również w tych zawodach zarejestrowanych jest prawie 25% osób długotrwale bezrobotnych. l.p. Tabela 2. Strutura bezrobotnych absolwentów w Zabrzu na oniec półrocza 2005 Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych absolwentów Odsete absolwentów w stosunu do ogółu zarejestrowanych absolwentów Bez zawodu* 83 22,99% Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 21 5,82% Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 19 5,26% Techni mechani 17 4,71% Techni eletroni 15 4,16% Techni teleomuniacji 12 3,32% Techni eletroradiolog 12 3,32% Techni żywienia i gospodarstwa domowego 9 2,49% Specjalista administracji publicznej 8 2,22% Sprzedawca 8 2,22% Razem wszystich bezrobotnych absolwentów % * absolwenci liceów ogólnoształcących i profilowanych źródło: dane PUP w Zabrzu 12 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

13 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 Tylo 3% ogólnej liczby bezrobotnych stanowili absolwenci szół lub uczelni (osoby do 12 miesięcy od dnia uończenia naui). Absolwenci zarejestrowani są w 92 zawodach, ale tylo 10 z nich generuje aż 56% bezrobotnych w grupie. Uwidacznia się tutaj znacząca przewaga grupy absolwentów bez zawodu czyli głównie absolwentów liceów ogólnoształcących lub profilowanych. Bezrobotni i oferty pracy w Zabrzu w półroczu 2005 rou liczba bezrobotnych liczba ofert źródło: dane PUP w Zabrzu W półroczu rou 2005 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zabrzu zarejestrowano 1255 ofert pracy. Najwięsze zapotrzebowanie (12% wszystich ofert) dotyczyło zawodu Sprzedawca Poszuiwany był również Murarz (prawie 7% wszystich ofert) oraz Pracowni biurowy (prawie 6% wszystich ofert) Analiza strutury bezrobotnych i ofert pracy według secji Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) wsazuje, iż najwięsza liczba bezrobotnych 5 prawie 26% (2854 osoby) - została zarejestrowana w secji Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego. Równocześnie z załadów pracy slasyfiowanych w tej secji zgłoszono najwięcej ofert pracy ponad 28% (352) wszystich ofert. 5 Bezrobotni są rejestrowani również według rodzaju działalności ich ostatniego miejsca pracy Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 13

14 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 ZAWODY DEFCYTOWE NADWYŻKOWE Analizując dane dotyczące bezrobotnych oraz ofert pracy zarejestrowanych w zabrzańsim urzędzie pracy w półroczu rou 2005, zidentyfiowano 308 elementarnych grup zawodowych oraz 801 zawodów/specjalności. W 91% (727) zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 26% (207) zarejestrowano oferty pracy. W 7% zawodów, na tóre było zapotrzebowanie nie nastąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast na 45% zawodów nie wystąpiło zapotrzebowanie ze strony pracodawców. Spośród zidentyfiowanych zawodów wyodrębniono zawody deficytowe i nadwyżowe oraz wyazujące równowagę 6. Strutura zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w półroczu 2005 rou Zawody deficytowe 4% 19% Zawody nadwyżowe 77% Zawody równoważne źródło: dane PUP w Zabrzu Przeważały wśród nich zawody wyazujące równowagę nie wpływające na zmiany na rynu pracy. W zdecydowanej więszości (79%) tych zawodów odnotowano w badanym 6 Ponieważ w definicji wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu nie zdefiniowano przypadu brau zarejestrowanych bezrobotnych lub brau ofert pracy, przyjęto dodatowo, iż: - zawody o wsaźniu intensywności równym 0 i średniej miesięcznej nadwyżce (deficycie) podaży siły w zawodzie również równym 0 zostały zawalifiowane do zawodów wyazujących równowagę, - w przypadu, jeżeli wsaźni intensywności jest równy 0 lub MAX (?) tzn. liczba bezrobotnych albo liczba ofert pracy jest równa 0, to dla oreślenia, czy zawód jest deficytowy lub nadwyżowy bierze się pod uwagę średnią miesięczną nadwyżę (deficyt) podaży siły roboczej ( N ). Jeżeli: N > 1, to zawód jest nadwyżowy, N < -1, to zawód jest deficytowy,, -1 N 1, to jest to zawód równoważny 14 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

15 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 oresie bra lub pojedyncze rejestracje bezrobotnych przy całowitym brau ofert albo odwrotnie, bra lub pojedyncze rejestracje ofert pracy przy całowitym brau bezrobotnych. Zawody nadwyżowe stanowiły ooło 1/5 ogólnej liczby zawodów. Wśród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez zawodu. Stanowiły one 17,5% wszystich bezrobotnych. Kod zawodu Tabela 3. Raning zawodów nadwyżowych w Zabrzu w półroczu 2005 (według wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu równego zero) Nazwa zawodu liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyża podaży siły roboczej wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu Bez zawodu 0 137,17 137, Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0 19,17 19, Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 0 10,00 10, Krawiec 0 8,00 8, Techni informaty 0 6,67 6, Pozostali pracownicy do spraw finansowostatystycznych 0 5,50 5, Techni eletroradiolog 0 5,17 5, Gospodarz domu 0 4,83 4, Pozostali eletromonterzy 0 4,67 4, Ładowacz 0 4,33 4,33 0 źródło: dane PUP w Zabrzu Kod zawodu Tabela 4. Raning zawodów nadwyżowych w Zabrzu w półroczu 2005 (według wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu różnego od zera) Nazwa zawodu liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyża podaży siły roboczej wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 0,17 6,50 6,33 0, Szwacza 0,17 5,67 5,50 0, Techni eletroni 0,33 10,33 10,00 0, Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,33 9,50 9,17 0, Techni teleomuniacji 0,17 4,33 4,17 0, Pozostali sprzedawcy i demonstratorzy 0,33 8,00 7,67 0, Techni żywienia i gospodarstwa domowego 0,17 3,50 3,33 0, Stolarz budowlany 0,17 3,50 3,33 0, Techni mechani 1,00 20,67 19,67 0, Górni esploatacji podziemnej 0,83 15,50 14,67 0,054 źródło: dane PUP w Zabrzu Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 15

16 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 Kod zawodu Tabela 5. Raning zawodów deficytowych w Zabrzu w półroczu 2005 Nazwa zawodu liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyża (deficyt) podaży siły roboczej wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodu Pozostali specjaliści do spraw finansowych 5,00 0,67-4,33 7, Pozostali spawacze i porewni 3,50 0,50-3,00 7, Glazurni 1,00 0,17-0,83 6, Pozostali rawcy, apelusznicy i porewni 3,33 0,00-3,33 MAX Operator opare i zwałoware 1,00 0,33-0,67 3, Opieun w domu pomocy społecznej 0,50 0,17-0,33 3, Tynarz 0,50 0,17-0,33 3, Monter mechanizmów i przyrządów precyzyjnych 0,50 0,17-0,33 3, Konfecjoner wyrobów gumowych 0,50 0,17-0,33 3, Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 6,67 2,50-4,17 2,67 źródło: dane PUP w Zabrzu Wśród zawodów deficytowych znalazły się cztery na poziomie wyształcenia wyższego. Tylo w dwóch zawodach nie zarejestrowano osób bezrobotnych. Tabela 6. Strutura zawodów deficytowych i nadwyżowych według poziomu wyształcenia w Zabrzu w półroczu 2005 poziom wyształcenia zawody ogółem* deficytowe nadwyżowe wyższe 21% 12% 20% średnie 27% 29% 34% zasadnicze zawodowe 51% 59% 46% bez zawodu 0,13% 0% 1% razem zawodów 100% 100% 100% * wartości dla zawodów: deficytowych, nadwyżowych i równoważnych źródło: dane PUP w Zabrzu Prawie 60% zawodów deficytowych czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Strutura zawodów deficytowych i nadwyżowych według poziomu wyształcenia jest dość zasaująca, gdyż proporcje uzysane dla ogółu zawodów są prawie identyczne ja w rou Patrz: A.Kaspere Kształcenie a ryne pracy w Zabrzu w latach Analiza i monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych, Międzygminny Ośrode Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic, Gliwice Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji

17 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 PODSUMOWANE Na podstawie wygenerowanych danych zidentyfiowano 308 elementarnych grup zawodowych oraz 801 zawodów/specjalności, W 91% (727) zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 26% (207) zarejestrowano oferty pracy. W 7% zawodów, na tóre było zapotrzebowanie nie nastąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast na 45% zawodów nie wystąpiło zapotrzebowanie ze strony pracodawców Zawody deficytowe stanowiły tylo 4% wszystich zawodów. Zawody nadwyżowe stanowiły ooło 1/5 ogólnej liczby zawodów. Wśród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez zawodu. Zawody wyazujące równowagę nie wpływające na zmiany na rynu pracy stanowiły 77% wszystich zawodów. W zdecydowanej więszości (79%) tych zawodów odnotowano w badanym oresie bra lub pojedyncze rejestracje bezrobotnych przy całowitym brau ofert albo odwrotnie, bra lub pojedyncze rejestracje ofert pracy przy całowitym brau bezrobotnych. Tylo 3% ogólnej liczby bezrobotnych stanowili absolwenci szół lub uczelni (osoby do 12 miesięcy od dnia uończenia naui). Najwięszą grupą absolwentów (osoby do 12 miesięcy od dnia uończenia naui) są osoby bez zawodu (23%). W czołowej dziesiątce zawodów o najwięszej liczbie bezrobotnych absolwentów aż 7 było na poziomie wyształcenia średniego. Osoby bez zawodu stanowiły 17,5% wszystich bezrobotnych. Ponadto zawodami najbardziej nadwyżowymi były: Robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym oraz Handlowiec W zawodzie Sprzedawca zarejestrowanych jest o. 10% wszystich bezrobotnych, równocześnie do nich sierowanych jest 12% wszystich ofert pracy. Tylo niecałe 10% ofert zgłoszonych w badanym oresie dotyczyło zawodów na poziomie wyształcenia wyższego. Pozostałe 90% ofert zostało podzielone prawie po połowie pomiędzy zawody na poziomie wyształcenia średniego i zasadniczego. Zawodami najbardziej deficytowymi wg Klasyfiacji zawodów i specjalności są: Pozostali specjaliści do spraw finansowych oraz Pozostali spawacze i porewni Prawie 60% zawodów deficytowych czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji 17

18 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w -półroczu 2005 WNOSK 1. Wniosi dotyczące monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych będzie można sformułować dopiero po opracowaniu raportu rocznego zawierającego oprócz analizy zawodów deficytowych i nadwyżowych za miniony ro alendarzowy (2 badania) również analizę zawodów deficytowych i nadwyżowych w oparciu o badania sondażowe przeprowadzone w załadach pracy i szołach. Wynia to z definicji monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, tóry należy rozumieć jao proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy. 2. Wyciąganie wniosów na obecnym etapie badań nie przyniosłoby onretnych efetów, a mogłoby doprowadzić do błędnych działań. 3. Poprawy wymaga opracowanie danych źródłowych, gdyż w chwili obecnej zawieją one wiele błędów i nieścisłości (zostaną one przesłane wraz z innymi uwagami do Ministerstwo Gospodari i Pracy). Opracowanie: Andrzej Kaspere 18 Centrum Kształcenia Pratycznego w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Monitorowania Rynu Pracy dla Potrzeb Eduacji