SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI w III Liceum Ogólnokształcącym im. prof. T. Kotarbińskiego w Zielonej Górze na cykl kształcenia 2015-2018 1
Szkolny program profilaktyki opracowano w oparciu o: I. Przepisy oświatowe: 1. Ustawę o Systemie Oświaty z dnia 07.09.1991 r. wraz z późniejszymi zmianami. 2. Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2002 r. w sprawie ramowego statutu publicznych przedszkoli oraz szkół. 3. Ustawa z dnia 24.05.2015r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw. 4. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. II. Przepisy wewnętrzne: 1. Statut Szkoły. 2. Program Wychowawczy Szkoły na cykl kształcenia. III. Przepisy pozaoświatowe: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Konwencja o Prawach Dziecka. 3. Narodowy Program Zdrowia. 4. Ustawa z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 5. Ustawa z dnia 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. 6. Ustawa z dnia 9.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. 2
Wprowadzenie Działania o charakterze wychowawczym i profilaktycznym to jedna z podstawowych funkcji opiekuńczych szkoły skoncentrowanych na wspieraniu rozwoju psychicznego, emocjonalnego i fizycznego ucznia. Nasz program profilaktyczny jest spójny z programem wychowawczym. Szkolny program profilaktyki ma na celu usystematyzowane działania promujące zdrowy styl życia, dostarczanie informacji o zagrożeniach, kształtowanie właściwych postaw społecznych, minimalizowanie występowania czynników ryzyka poprzez dostarczanie alternatywnych sposobów rozwiązywania problemów i spędzania czasu wolnego. Przeprowadzona ewaluacja szkolnego programu profilaktyki na lata 2012-2015 wykazała skuteczność podejmowanych działań oraz realizacji zakładanych celów. W związku z tym znowelizowany szkolny program profilaktyki na lata 2015-2018 w dużym stopniu bazuje na dotychczasowych założeniach pracy wychowawczej, profilaktycznej i opiekuńczej. Podstawą do modyfikacji szkolnego programu profilaktyki jest rozporządzenie MEN z dnia 18.08.2015 r. Zbadano dokumentację szkolną, zebrano w formie wywiadu informacje od nauczycieli i rodziców, przeprowadzono ankiety wśród uczniów. Z analizy zebranego materiału wyróżniono pozytywne cechy pracy wychowawczej i profilaktycznej szkoły: 1. W szkole uczniowie czują się bezpiecznie, a rodzice wysoko oceniają poziom bezpieczeństwa. 2. W szkole nie odnotowuje się zachowań agresywnych. 3. W szkole przestrzegane są prawa i obowiązki ucznia. 4. Szkoła organizuje zajęcia pozalekcyjne, które stanowią alternatywną formę spędzania czasu wolnego. 5. Szkoła realizuje zaplanowane zadania wychowawcze i profilaktyczne. Badania diagnozujące problemy młodzieży wskazują jednoznacznie, że obszarem działań profilaktycznych będzie: 1. Profilaktyka uzależnień (ze szczególnym naciskiem na uzależnienie od nikotyny). 2. Promocja zdrowia i aktywnego spędzania czasu wolnego. 3. Profilaktyka niepożądanych zachowań. Celem szkolnego programu profilaktyki będzie znaczne obniżenie występowania zachowań ryzykownych wśród młodzieży naszej szkoły oraz dostarczenie młodzieży wiedzy i umiejętności pozwalającej jej na dokonywanie właściwych wyborów. 3
Cele szkolnego programu profilaktyki I. Cel nadrzędny: Promowanie zdrowego stylu życia. Kształcenie dojrzałej osobowości młodego człowieka. Kształtowanie poczucia bezpieczeństwa i odpowiedzialności za siebie i innych. II. Cele operacyjne: Ułatwienie poznania siebie i refleksja nad sobą. Uczenie zachowań asertywnych, w tym umiejętności wyrażania uczuć. Wskazanie konstruktywnych sposobów w radzeniu sobie ze stresami i sytuacjami trudnymi. Kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi. Wzrost samoakceptacji i zadowolenia z siebie, bezpieczeństwa w grupie. Pokazywanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających. Oferowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Umiejętność zdrowego odpoczynku. Umiejętność wyboru własnej drogi życiowej oraz zdolności do samodzielnego myślenia. Umiejętność radzenia sobie z negatywnymi wpływami patologicznych zjawisk społecznych. Sposoby realizacji szkolnego programu profilaktyki: zajęcia edukacyjne prowadzone przez nauczycieli w ramach lekcji wychowawczych, biologii, religii, etyki, wychowania fizycznego, również na pozostałych godzinach lekcyjnych w zależności od sytuacji, spotkania i konsultacje ze specjalistami z instytucji wspierających szkołę w procesie wychowania, spektakle profilaktyczne, rozmowy indywidualne, organizacja zajęć sportowych, wycieczek i innych form spędzania czasu wolnego, konkursy, rozmowy z rodzicami. Adresaci Programu: uczniowie, rodzice, nauczyciele. 4
Realizatorzy Programu: dyrekcja szkoły, nauczyciele, pracownicy administracji, eksperci z zewnątrz. Czynniki ryzyka: Do rozpoznanych czynników ryzyka należą: brak motywacji do nauki, trudności w nauce, niezadowalająca absencja, używanie substancji uzależniających (nikotyna, alkohol, środki odurzające), problemy natury psychicznej: problemy uczuciowe, niska samoocena, zaburzenia nastroju, zaburzenia jedzenia, niepożądane zachowania. Czynniki chroniące: budowanie dobrych relacji pomiędzy uczniami, rodzicami i nauczycielami, wspieranie właściwych relacji w domu rodzinny, przyjazna atmosfera w szkole, rozmowy wspierające, budujące poczucie własnej wartości, współpraca z instytucjami wspomagającymi. Ewaluacja Programu: Ocena skuteczności Szkolnego Programu Profilaktyki dokonywana będzie na bieżąco, w trakcie pracy wychowawczo- opiekuńczej i zajęć profilaktycznych. Ewaluacja końcowa przeprowadzona zostanie przez Zespół Ewaluacyjny powołany przez Dyrektora szkoły w ostatnim roku działania obecnego Szkolnego Programu Profilaktyki. Wyniki ewaluacji przedstawiane będą na końcowych Radach Pedagogicznych. Instytucje wspomagające: W ramach realizacji szkolnego programu profilaktyki szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: 1. Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Zielonej Górze; 2. Komenda Miejska Policji; 3. Sąd Rejonowy; 4. Pielęgniarka środowiskowa; 5. Poradnie Zdrowia Psychicznego; 6. Bursa szkolna; 7. Placówki zdrowia (szpital wojewódzki, hospicjum, stacja krwiodawstwa); 8. Pełnomocnik biura ds. rozwiązywania problemów alkoholowych; 9. Sanepid Zielona Góra; 10. Urząd Miasta Zielona Góra 5