Dobra trwałego użytku u Dobra trwałego użytkuu mogą być użyte więcej niż jeden raz. Producent może e sprzedawać lub leasingować takie dobro. Leasing (dzierżawa, wynajem) przeniesienie na konsumenta prawa użytkowania u produktu na okres objęty umową w zamian za cenę P R (czyli to samo co sprzedaż dobra nietrwałego ego tylko bez przeniesienia prawa własnow asności). Cena P R obowiązuje tylko na czas określony umową Sprzedaż przeniesienie na konsumenta prawa własności produktu na czas nieokreślony w zamian za cenę P S
Monopol a dobra trwałego użytku u Założenia modelu: nieskończona liczba konsumentów w (czyli brak siły y rynkowej po stronie konsumentów) każdy konsument ma swoją cenę graniczną zapotrzebowanie składane jest tylko na jedną jednostkę produktu rynek jest zamknięty na wejście (np( np.. z powodu patentu), a konsumenci sąs cenobiorcami monopolista sprzedaje w dwóch okresach (t = 1, 2) dobro trwałe e nabyte w t=1 może e być konsumowane równier wnież w t=2 dobro jest doskonale podzielne i nie ulega zużyciu z okresu na okres dobro nie deprecjonuje się wcale po 1 okresie, ale całkowicie po 2 okresach monopoliście nie wolno łączy czyć sprzedaży y z leasingiem TC= 0, czyli prowadzenie działalno alności gospodarczej nie wymaga ponoszenia kosztów
Monopol a dobra trwałego użytku u cd założenia modelu: stopa dyskontowa ρ [0,1] przyszła a konsumpcja z dzisiejszego punktu widzenia jest mniej wartościowa dla konsumentów Q i - wielkość produkcji wytworzona w okresie t=i q i łączna wielkość produkcji wytworzona przed/w okresie t=i : produkcja trafia na rynek tylko raz w pojedynczym okresie, czyli jeśli monopolista wyprodukował coś w t=1, to nie czeka z wystawieniem w t=2, lecz od razu wystawia w t=1. 1-okresowa wartość (skłonno onność do zapłaty) aty) dobra ma rozkład liniowy, czyli odwrotna funkcja popytu: P(q i )= 1-1 q i
Model J.Bulow a (1982) Przypadek 1: Leasing Założenie: leasing obejmuje tylko jeden okres, ale monopolista może e wynajmować dobro w obu okresach czyli model leasingu dobra trwałego wygląda tak samo jak model sprzedaży y dobra nietrwałego, ego, gdyż z punktu widzenia producenta oba okresy sąs niezależne. ne. FOC:
Model J.Bulow a cd Leasing rozwiązuj zując c układ dwóch równar wnań otrzymamy: czyli Wnioski: - Monopolista produkuje wyłą łącznie w pierwszym okresie. - Ceny sąs stałe e w czasie, czyli monopolista wynajmuje dobro w obu okresach q 1 = q 2 = ½ po cenie p 1 = p 2 = ½ - Zyski sąs stałe e w czasie.
Model J.Bulow a Przypadek 2: Sprzedaż 1-razowa Załóżmy, że e monopolista postanawia sprzedawać dobro tylko w 1-szym 1 okresie i zobowiązuje zuje się nie otwierać rynku ponownie. Popyt na dobro w 1 okresie wyniesie: P(q) ) = 2(12 q) gdyż konsumenci nie będąb mieć okazji w drugim okresie nabyć dobro Cena, ilość i zyski wyniosą p 1 = 1; q 1 = ½ Π 1 = ½ = Π
Model Bulow a Przypadek 2: Sprzedaż 2-krotna Załóżmy teraz, że e monopolista chce sprzedawać w okresie 1, a w okresie 2 ponownie chce otworzyć rynek. Konsumenci, którzy nabędą produkt w t=1 nie będąb uczestniczyć w rynku w t=2. P 2S < P 1S ponieważ ilość zapotrzebowania na produkt jest mniejsza dokładnie o ilość kupioną w t=1 Strategia monopolisty: ustalić najpierw P 1S, po czym ustalić P 2S jako funkcję ilości sprzedanej w t=1, czyli P 2S (Q 1S *) Strategia konsumenta: w zależno ności od ceny może e produkt nabyć w t=1 lub w t=2 albo może e w ogóle nie nabywać produktu. Jeśli produkt będzie b nabyty w t=1, to w t=2 konsument może e produkt skonsumować lub odsprzedać po cenie P 2
Model Bulow a cd Sprzedaż 2-krotna Zanim ustalimy cenę w okresie 1, musimy wiedzieć co się stanie w okresie 2. Dlatego rozwiąż ążemy ten problem od końca ca,, zaczynając c od 2 okresu. W 2 okresie popyt jest równy r popytowi 1-1 okresowemu (dobro będzie b użytkowane u tylko przez 1 okres). Jednak część konsumentów w już kupiła a dobro w okresie 1, i oni odpadli z funkcji popytu, więc c jej punkt przecięcia cia z osią p przesunął się w dółd o wielkość q 1. Popyt resztowy wynosi: p 2( Q2) = 1 Q1 Q2
Model Bulow a cd Sprzedaż 2-krotna Problem monopolisty-sprzedawcy sprzedawcy dla t=2: FOC: wielkość sprzedaży y w 2 okresie Cena wynosi: Zysk w 2 okresie: Π = + 2 2S (1 Q1S) / 4(1 ρ)
Model Bulow a cd Sprzedaż 2-krotna Przejdźmy teraz do 1 okresu. Jaki jest popyt, jeśli konsumenci wiedzą, że e rynek będzie b ponownie otwarty? Konsumenci mają wybór: kupić teraz i używau ywać dobro przez dwa okresy, albo poczekać i kupić dobro po cenie p 2. Jeśli v oznacza skłonno onność do zapłaty aty za używanie u dobra przez 1 okres (czyli wartość dobra w t=1), to funkcja popytu bierze się z warunku zrównania nadwyżki konsumenta z kupienia w t=1 i nadwyżką z czekania i kupienia w t=2: p = v+ p 1 2 Ale wiemy, że e skłonno onność do zapłaty aty v = 1 Q 1, zatem: p = 1 Q + p 1 1 2
Model Bulow a cd Sprzedaż 2-krotna Problem monopolisty-sprzedawcy sprzedawcy dla t=1: max Π S = Π 1S + Π 2S (1/1+ρ) czyli cena w t=1 zależy y od przewidywanej ceny tego dobra w t=2 oraz od ceny za jaką mógłby je wydzierżawi awić producent w okresie t=1. To oznacza, że e P 1 musi uwzględnia dniać cenę z przyszłego okresu gdyż konsumenci w t=2 mogą odsprzedać nabyty towar za P 2
Model Bulow a cd Sprzedaż 2-krotna FOC:
Model Bulow a cd Sprzedaż 2-krotna Wnioski: - Wielkość produkcji maleje w czasie, gdyż 1/(1+ρ) ) = β < 2 β [1/2, 1] - Ceny maleją w czasie - Zyski maleją w czasie
Wnioski ogólne 1) Zyski z leasingu sąs wyższe od zysków w ze sprzedaży y dla każdego ρ [0,1]. Przedsiębiorstwo działaj ające na zmonopolizowanym rynku dobra trwałego, na którym występuje liniowy popyt, preferuje leasing względem sprzedaży y produktu. 2) Firma sprzedająca dobra trwałe e tworzy konkurencję dla swoich produktów w sprzedawanych w przyszłości. Jeżeli eli monopolista ogłosi osi wolę sprzedaży y dobra tylko w t=1, a następnie oszuka i będzie b sprzedawać przez dwa okresy, to jego zysk będzie b zależał od zachowania konsumentów. W przypadku gdy monopolista jest w stanie przekonać konsumentów w o wiarygodności swojej obietnicy, to osiągnie zyski takie same jak z leasingu. W przypadku gdy konsumenci nie uwierzą w zapewnienia monopolisty i oczekują sprzedaży y dobra w t=2, sytuacja staje się identyczna jak przy sprzedaży y dobra w dwóch okresach konsumentom o racjonalnych oczekiwaniach (tzw. model Coase a).
Wnioski ogólne 3) Konsumenci przewidują spadek cen w przyszłych ych okresach, co pogarsza sytuację monopolisty-sprzedawcy, sprzedawcy, dlatego że niektórzy konsumenci o wyższych cenach granicznych niż p 1 nie dokonują zakupów w w t=1; w t=2 ceny muszą spaść poniżej p 1 w celu zachęcenia cenia konsumentów w o niższych cenach granicznych do zakupu dobra Jeżeli eli konsumenci oczekują obniżki cen (racjonalne oczekiwania), to niektórzy z nich nie kupią towaru w t=1. Następuje segmentacja rynku, co jest celem polityki cenowej. Różne ceny za ten sam produkt w różnych r okresach sąs świadectwem, iżi firma stosuje dyskryminację cenową. Nie wszyscy konsumenci zachowują się racjonalnie. Naiwni konsumenci nie biorą pod uwagę faktu, że e zakupy dokonywane w t=1 zmieniają funkcję popytu i cenę w t=2. W takim przypadku zysk monopolisty jest wyższy niż zyski z leasingu. Racjonalne oczekiwania konsumentów w ograniczają siłę rynkową monopolisty. W takim przypadku najlepszą strategią monopolisty jest leasing dobra.