Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz r. Mikroekonomia WNE UW 1

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz r. Mikroekonomia WNE UW 1"

Milena Zych
6 lat temu
Przeglądów:

Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.

1 Mikroekonomia Joanna Tyrowicz r. Mikroekonomia WNE UW 1

2 Monopoli ciąg dalszy... Co się w monopolu nie podoba... monopoliście? Dyskryminacja cenowa na przykładach Sprzedaż wiązana r. Mikroekonomia WNE UW 2

3 Dlaczego monopol jest zły dla... monopolisty? Maksymalna cena którą zapłaciłby ten konsument jest niższa niż cena monopolu: konsument nie kupi P M Krzywa popytu Skłonność do zapłacenia jest wyższa niż krańcowy koszt produkcji: transakcja mogłaby zwiększyć zysk Koszt krańcowy Q M Hipotetyczna jednostka sprzedaży r. Mikroekonomia WNE UW 3

4 Dyskryminacja cenowa Gdyby dało się od każdego konsumenta pobierać tyle, ile wynosi jego skłonność do zapłacenia, byłoby to baaaardzo dochodowe. Ale niestety się nie da By można było stosować dyskryminację cenową potrzeba: Siły rynkowej Jakiegoś sposobu rozdzielania konsumentów Uniemożliwienie arbitrażu Sposoby Legitymacje studenckie Wiedza o dotychczasowych zakupach? Sygnalizowanie: snobizmy (pozytywne/negatywne) r. Mikroekonomia WNE UW 4

5 Skłonność do zapłacenia a dyskryminacja Najwyższa skłonność do zapłacenia Druga najwyższa skłonność do zapłacenia p 1 p 2 p 3 Trzecia... Koszt krańcowy Krzywa popytu r. Mikroekonomia WNE UW 5

6 Doskonała dyskryminacja Demand curve Zysk monopolu w przypadku pełnej dyskryminacji Marginal cost r. Mikroekonomia WNE UW 6

7 Rodzaje dyskryminacji cenowej Dyskryminacja pierwszego rodzaju Każdy konsument swoją maksymalną cenę Dyskryminacja drugiego rodzaju Konsumenci wybierają spośród pewnego menu jeśli właściwie skonstruowany, umożliwia na korelację ze skłonnością do zapłacenia Dyskryminacja trzeciego rodzaju Konsumenci podzieleni są na wyraźnie rozłączne rynki (segmenty rynku), na każdym z rynków ustalana jest maksymalizująca zysk cena r. Mikroekonomia WNE UW 7

8 Zadanie (dyskryminacja cenowa) Funkcje popytu na produkt monopolisty przyjmuje postać Q=100-2p. Całkowity koszt produkcji wyraża zależność TC(Q)=2Q. Jaka wielkość produkcji da temu monopoliście maksimum zysku i ile ten zysk wyniesie? Ile powinien produkować monopolista w sytuacji, gdy ma możliwość doskonałego zróżnicowania cen sprzedaży swojego produktu? Czy osiągnie wówczas większe zyski? r. Mikroekonomia WNE UW 8

9 Zadanie (dyskryminacja cenowa) W pewnym kraju istnieją tylko dwa miasta: A i B. W obu miastach konsumuje się wyłącznie daktyle. Popyt na daktyle w mieście A wynosi q=200-p, natomiast w mieście B wynosi q=300-p. W tynk kraju funkcjonuje monopolista mający następującą funkcję kosztu produkcji daktyli: C(q)=q 2. Jeżeli monopolista potraktuje miasta A i B jak dwa oddzielne rynki zbytu, to jaka będzie cena i ilość dostarczana na każdy z tych rynków? Gdyby konsumenci w obu miastach mieli możliwość zakupu daktyli po 200 pesos od innego producenta, to jak zmieniłoby się zachowanie monopolisty? Jeżeli monopolista nie może zastosować dyskryminacji cenowej, ale musi traktować oba miasta jako pojedynczy rynek zbytu, to jaka będzie wówczas cena i ilość równowagi na tym rynku? r. Mikroekonomia WNE UW 9

10 Ceny wieloczęściowe? Zazwyczaj myślimy, że monopolista ma ustalić jedną cenę. Z drugiej strony wiemy, że ta cena nie zawsze pozwala mu wyczerpać wszystkie korzyści Dyskryminacja cenowa nie zawsze jest możliwa a priori Gdyby tak ustalać więcej niż tylko jedną cenę? r. Mikroekonomia WNE UW 10

11 Przykład - zadanie Typową polityką cenową w parkach rozrywki jest pobieranie stałej opłaty za wejście, upoważniającej do skorzystania z ustalonej liczby rozrywek. Zwykle jest tak, że konsument może wybrać spośród kilku pakietów skonstruowanych w ten sposób, że wraz ze wzrostem ceny, podnosi się także liczba rozrywek, z których można korzystać. 1. Posługując się rysunkiem lub równaniami, wyjaśnij dlaczego tego typu polityka może być bardziej opłacalna niż zwykła polityka cen jednostkowych? 2. Innymi produktami o podobnej strukturze opłat są m.in. drukarka i papier/toner. Co jest najważniejszą różnicą pomiędzy tym przykładem a pkt. 1? 3. A usługi telefoniczne? (abonament + opłata za korzystanie) r. Mikroekonomia WNE UW 11

12 A co jeśli monopol sprzedaje więcej dóbr? Do tej pory jedna firma, jeden rynek, jeden produkt Co jeśli zmienimy to założenie: Zależność popytów Dobra komplementarne Dobra substytucyjne Popyty niezależne Separowalność funkcji kosztów Synergia Koszty niezależne r. Mikroekonomia WNE UW 12

13 Równowaga gdy produkty powiązane Firma sprzedaje n produktów na n rynkach monopolistycznych Popyt q i =D i (p 1,p 2,...,p n )=D i (p) Koszty C=C(q 1,q 2,...,q n )=C (D 1 (p), D 2 (p),..., D n (p)) Problem monopolisty: max Π (p) = max Σ [p i D i (p)-c(d i (p))] Z czego wynika że: Optymalna cena zależy od tego, co się dzieje z innymi popytami! Optymalna cena zależy od tego, co się dzieje z innymi kosztami! Wnioski: Jeśli popyty niezależne, ważne są jeszcze koszty Jeśli popyty zależne: Efekt komplementarności Efekt substytucyjności Efekt dochodowy r. Mikroekonomia WNE UW 13

14 Separowalność kosztów Może się zdarzyć tak, że produkcja jednego dobra nie wpływa w żaden sposób na produkcję drugiego dobra technologia Może się jednak zdarzyć, że wpływa synergia dodatnia (odpady jednej produkcji są wkładem do drugiej, niewykorzystana część mocy przerobowych, itp.) synergia ujemna (przekroczenie mocy przerobowych, congestion) uczenie się (learning-by-doing) r. Mikroekonomia WNE UW 14

15 Zależności substytucyjne Jeśli koszty byłyby separowalne to: Jeśli firma niedoszacujne skali swoich decyzji (zapomni o wpływie na popyt na inne dobra, które ma w swojej ofercie), może ustalić zbyt wysoką podaż danego dobra => kanibalizm Jeśli połączenie poziome dwóch podobnych firm wytwarzających dobra substytucyjne należy oczekiwać wzrostu cen => spijanie śmietanki Jeśli koszty nie byłyby separowalne, to: tym trudniej oszacować poprawną podaż tym trudniej określić wpływ fuzji na konsumentów (może być pozytywny, jeśli duża synergia => argument proefektywnościowy, orzecznictwo w USA) Przykłady? Fuzje w sektorze samochodowym r. Mikroekonomia WNE UW 15

16 Zależności komplementarne Jeśli koszty byłyby separowalne: Ceny niektórych dóbr mogą być ustalane przez monopolistę nie tylko poniżej optymalnej dla monopolu, ale nawet poniżej kosztów Ceny żadnych dóbr nigdy nie przekroczą optymalnej dla monopolu (teoria koperty) Jeśli koszty nie byłyby separowalne: Synergia może zwiększyć skalę obniżania niektórych cen Przykład? Wróćmy do zestawów drukarka/papier oraz drukarka/toner jaką zasadniczą różnicę można dostrzec? r. Mikroekonomia WNE UW 16

17 Sprzedaż wiązana (bundling) Załóżmy, że możemy kupić dobro A tylko jeśli kupimy również dobro B Przykłady: Windows i IE Zestawy i pakiety Jeśli dobra substytucyjne: Czy opłaca się to konsumentowi? Czy opłaca się to monopoliście? Jeśli dobra komplementarne: Czy opłaca się to konsumentowi? Czy opłaca się to monopoliście? A jako strategia zniechęcania do wejścia? r. Mikroekonomia WNE UW 17

18 Zadanie Dobro podstawowe produkowane jest przez monopolistę po zerowych kosztach. Dobro komplementarne (np. usługa towarzysząca dobru) wytwarzane jest przez sektor konkurencyjny po koszcie jednostkowym c. Konsument osiąga użyteczność 0, jeśli nic nie konsumuje, v-p jeśli konsumuje dobro podstawowe oraz w-p-c jeśli konsumuje oba. Konsumenci dzielą się na dwa typy: 1 i jest ich (1-a)% osób o niskim popycie oraz 2 i jest ich a% osób o wysokim. Prawdziwe jest też, że: v 2 >v 1 ; w 2 -v 2 >c>w 1 -v 1 oraz a(w 2 -c)<v 1 1. Jakie są społecznie efektywne wielkości konsumpcji obu dóbr? 2. Załóżmy, że monopolista umie rozdzielić 1 i 2 jakie powinny być ceny? 3. Załóżmy, że nie umie ich rozdzielić czy taka równowaga różni się od społecznie efektywnej? 4. Powiedzmy, że monopolista mógłby stosować sprzedaż wiązaną czy będzie mu się opłacało sprzedawać dobro podstawowe po v1 oraz pakiet obu dóbr po v 1 +(w 2 -v 2 )? r. Mikroekonomia WNE UW 18

19 Do zobaczenia przy monopolu (jeszcze! ) jtyrowicz@wne.uw.edu.pl r. Mikroekonomia WNE UW 19

Podobne dokumenty

Mikroekonomia. Monopoli ciąg dalszy...

Mikroekonomia. Monopoli ciąg dalszy... Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 20.10.2007r. Mikroekonomia WNE UW 1 Monopoli ciąg dalszy... Co się w monopolu nie podoba... monopoliście? Dyskryminacja