Wstęp: scenariusz. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:

Transkrypt

1 14 rzedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania: Czym jest rynek doskonale konkurencyjny? Czym jest utarg krańcowy? Jak odnosi się on do utargu całkowitego i przeciętnego? W jaki sposób firma konkurencyjna określa wielkość przy której maksymalizuje zysk? Kiedy firma konkurencyjna może czasowo zaprzestać produkcji w krótkim okresie? Wyjść z rynku w długim okresie? Jak wygląda krzywa popytu rynku w krótkim okresie? A w długim? 1 Wstęp: scenariusz Trzy lata po ukończeniu studiów prowadzisz swój własny biznes. W jaki sposób decydujesz ile produkować, jaką cenę nałożyć, ilu pracowników zatrudnić itd.? Jakie czynniki powinny wpłynąć na te decyzje? Twoje koszty (z poprzedniego rozdziału) Twoja konkurencja na rynku Zaczynamy poprzez omówienie zachowania firm w warunkach rynku doskonale konkurencyjnego. 2 1

2 Charakterystyka rynku konkurencyjnego 1. Na rynku działa wielu nabywców i wielu sprzedawców. 2. Dobra oferowane na rynku są w zasadzie takie same. 3. rzedsiębiorstwa mogą swobodnie wchodzić na rynek i wychodzić z rynku. Nabywcy i sprzedawcy zmuszeni są akceptować cenę rynkową, są cenobiorcami. 3 Utarg przedsiębiorstw konkurencyjnych Utarg całkowity (TR) Utarg przeciętny (AR) Utarg krańcowy (): stanowi zmianę utargu całkowitego, spowodowaną sprzedażą dodatkowej jednostki produkcji. TR = x AR = = TR TR = 4 A C T I V E L E A R N I N G 1: Ćwiczenie Uzupełnij puste pola w tabeli. TR AR 0 n.a. n.a $40 5 $50 5 2

3 A C T I V E L E A R N I N G 1: Odpowiedzi Uzupełnij puste pola w tabeli. TR = x TR AR = TR = 0 n.a. n.a $40 5 $50 6 W przedsiębiorstwie konkurencyjnym Utarg krańcowy= cena rzedsiębiorstwo konkurencyjne może zwiększać wielkość produktu, bez wpływu na cenę rynkową. Więc, każdy jednostkowy wzrost w sprawia, że utarg rośnie o, =. = jest prawdziwe wyłącznie dla przedsiębiorstw na rynku konkurencyjnym. 7 Maksymalizacja zysku Jakie maksymalizuje zysk przedsiębiorstwa? By znaleźć odpowiedź, Weź pod uwagę wielkości krańcowe. Jeżeli rośnie o jedną jednostkę, zysk rośnie o, koszt rośnie o. jeśli >,... aby zwiększyć zysk. jeśli <, aby zwiększyć zysk. 8 3

4 Dla każdego z >, wzrost zwiększa zysk. Dla każdego z <, spadek zwiększa zysk. Maksymalizacja zysku, π (kontynuacja poprzedniego ćwiczenia) TR $ TC $ Zysk - - Δπ = - 9 Krzywa kosztu krańcowego i decyzje przedsiębiorstwa o wielkości podaży Zasada: = daje maksymalizujące zysk Dla a, <. Więc,... aby zwiększyć zysk. Dla b, >. Więc,... aby zwiększyć zysk. Dla 1, =... zmniejszy zysk. Koszty 1 Krzywa kosztu krańcowego i decyzje przedsiębiorstwa o wielkości podaży Jeśli cena wzrasta do 2, wtedy wielkość maksymalizująca zysk wzrasta do 2. Krzywa kosztu krańcowego określa przedsiębiorstwa przy każdej cenie. Krzywa Więc, kosztu krańcowego jest krzywą podaży firmy Koszty

5 Decyzja o czasowym zaprzestaniu produkcji a wyjście z rynku Czasowe zaprzestanie produkcji: krótkookresowa decyzja o czasowym zaniechaniu produkcji z powodu bieżącej sytuacji na rynku. Wyjście z rynku: długookresowa decyzja opuszczenia rynku. Firma, która czasowo zaprzestaje produkcji, musi pokrywać swoje koszt stałe. rzedsiębiorstwo, które wychodzi z rynku unika ponoszenia kosztów stałych jak i zmiennych. 12 Krótkookresowa decyzja przedsiębiorstwa o zaprzestaniu produkcji Jeżeli przedsiębiorstwo czasowo zaprzestaje produkcji, Zysk spada o wielkość utargu całkowitego (TR) Koszty spadają o wielkość kosztów zmiennych (VC) Więc, firma powinna czasowo zaprzestać produkcji jeśli TR < VC. odziel obie strony przez wielkość : TR/ < VC/ Decyzję firmy możemy zapisać jako: czasowo zaprzestać produkcji, jeśli < AVC 13 Krzywa podaży przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego w krótkim okresie Krzywa podaży firmy w krótkim okresie to część powyżej AVC. Jeśli AVC, firma produkuje wielkość gdzie =. Koszty ATC AVC Jeżeli < AVC, wtedy firma czasowo zaprzestaje produkcji (produkuje wielkość = 0). 14 5

6 Koszt utopiony Koszt utopiony: jest kosztem, który już powstał i nie sposób zmienić jego wielkość. Koszt ten nie powinien mieć wpływu na Twoje decyzje, musisz go ponieść bez względu na swój wybór. Koszty stałe są kosztem utopionym: rzedsiębiorstwo musi je ponosić bez względu to, czy produkuje, czy zaprzestaje produkcji. Więc koszty stałe nie powinny mieć wpływu na decyzję o czasowym zaprzestaniu produkcji. 15 Długookresowa decyzja przedsiębiorstwa o wyjściu z rynku Jeżeli przedsiębiorstwo wychodzi z rynku, Zysk spada o wielkość utargu całkowitego TR Koszty spadają o wielkość kosztu całkowitego TC Więc, przedsiębiorstwo powinno wyjść z rynku gdy TR < TC. odziel obie strony przez wielkość aby otrzymać warunek: opuścić rynek, jeśli < ATC 16 Wejście nowego przedsiębiorstwa na rynek W długim okresie, nowe przedsiębiorstwo wejdzie na rynek, jeśli będzie to opłacalne, gdy TR > TC. odziel obie strony przez wielkość aby wyrazić chęć wejścia na rynek nowego przedsiębiorstwa: wchodzić, jeśli ATC 17 6

7 Krzywa podaży przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego w krótkim okresie Krzywa podaży firmy w długim okresie to część powyżej LRATC. Jeśli LRATC, firma produkuje wielkość gdzie =. Koszty LRATC Jeżeli < LRATC, wtedy firma czasowo zaprzestaje produkcji (produkuje wielkość = 0). 18 A C T I V E L E A R N I N G 2A: omiar zysku przedsiębiorstwa Firma konkurencyjna Określ zysk całkowity firmy. Zaznacz na wykresie obszar przedstawiający zysk firmy. = $6 ATC A C T I V E L E A R N I N G 2A: Odpowiedź Firma konkurencyjna = ATC $

8 A C T I V E L E A R N I N G 2B: omiar straty przedsiębiorstwa Firma konkurencyjna Określ stratę całkowitą. Zaznacz na wykresie obszar przedstawiający stratę firmy. $5 = $3 ATC A C T I V E L E A R N I N G 2B: Odpowiedź: Firma konkurencyjna ATC $5 = $ odaż rynku: założenia 1) Wszystkie istniejące firmy i potencjalni uczestnicy rynku ponoszą identyczne koszty. 2) Koszty żadnej firmy nie zmieniają się, gdy inne firmy opuszczają/ wchodzą na rynek. 3) Liczba firm na rynku jest stała w krótkim okresie (z powodu kosztów stałych) zmienna w długim okresie (z powodu swobody wejścia/wyjścia) 23 8

9 Krzywa podaży krótkookresowej przedsiębiorstwa konkurencyjnego Tak długo, jak AVC, każde przedsiębiorstwo będzie produkowało ilość maksymalizującą utarg, gdzie =. rzypomnienie z Rozdziału 4: rzy każdej cenie, wielkość podaży rynkowej jest sumą wielkości podaży każdego z przedsiębiorstw. 24 Krzywa podaży krótkookresowej przedsiębiorstwa konkurencyjnego rzykład: 00 jednakowych firm. Dla każdego, rynek s = 00 x ( s jednej firmy) Jedna firma Rynek S AVC (firma) (rynek) Decyzja firmy o wejściu/wyjściu z rynku w długim okresie W długim okresie, liczba firm na rynku zmienia się z powodu wejścia/ wyjścia przedsiębiorstw z rynku. Jeżeli funkcjonujące na rynku firmy zarabiają dodatni zysk ekonomiczny, Nowe firmy wchodzą na rynek. Krzywa podaży krótkookresowej przesuwa się na prawo. spadnie, redukując zysk przedsiębiorstwa. Wejścia skończą się, kiedy zysk ekonomiczny firmy wyniesie zero. 26 9

10 Decyzja firmy o wejściu/wyjściu z rynku w długim okresie W długim okresie, liczba przedsiębiorstw na rynku zmienia się z powodu wejścia/ wyjścia przedsiębiorstw z rynku. Jeżeli funkcjonujące na rynku firmy ponoszą straty: Niektóre wyjdą z rynku. Krzywa podaży krótkookresowej przesunie się na lewo. wzrośnie, zmniejszając straty pozostałych przedsiębiorstw. Wyjścia skończą się, kiedy strata ekonomiczna firmy wyniesie zero. 27 Warunek zysku zerowego Równowaga w długim okresie: roces wejścia na rynek/wyjścia z rynku jest zakończony - pozostałe firmy zarabiają zerowy zysk ekonomiczny. Zerowy zysk ekonomiczny pojawia się, gdy = ATC. Skro firmy produkują przy = =, warunek zysku zerowego to = = ATC. rzypomnij sobie, że krzywa przecina krzywą ATC w punkcie minimum ATC. Więc, w długim okresie, = minimum ATC 28 Długookresowa krzywa podaży na rynku konkurencyjnym W długim okresie, typowa firma zarabia zysk zerowy. Długookresowa krzywa podaży na rynku konkurencyjnym jest pozioma, dla = minimum ATC. Jedna firma Rynek LRATC (firma) (rynek) 29

11 Dlaczego przedsiębiorstwa kontynuują produkcję mimo, że ich zysk = 0? rzypomnienie, zysk ekonomiczny stanowi utarg całkowity pomniejszony o wszystkie koszty włączając koszty ukryte. W równowadze, gdy zysk ekonomiczny wynosi zero, firmy zarabiają wystarczający dochód, aby pokryć te koszty. 30 Firma w LR rów-dze, firma osiąga SR zyski zyski spadają do 0 przywracając LR rów-agę Jedna firma Wzrost popytu w SR i LR ATC wzrost D zwiększa, co zachęca inne firmy do wejścia, S w prawo, w dół Rynek S A LRS (firma) 1 D 1 (rynek) 31 Dlaczego krzywa podaży długookresowej może być nachylona ku górze? Rynkowa krzywa podaży w długim okresie jest pozioma jeżeli: 1) Wszystkie firmy mają identyczne koszty i 2) Koszty nie zmieniają się, gdy inne firmy wchodzą na rynek/ wychodzą z rynku. Jeżeli któreś z tych założeń nie jest prawdą, krzywa podaży rynku jest nachylona ku górze

12 1) Firmy mają różne koszty Kiedy rośnie, firmy z niższymi kosztami wchodzą na rynek szybciej, niż firmy z wyższymi kosztami. Dalszy wzrost wzrostu sprawia, ze firmy z wyższymi kosztami wchodzą na rynek powodując tym samym wzrost wielkości podaży. Więc, długookresowa krzywa podaży na rynku jest nachylona ku górze. Dla każdego, Dla firmy krańcowej, = minimum ATC i zysk= 0. Dla firm z niższymi kosztami, zysk> ) Koszty rosną, kiedy nowe firmy wchodzą na rynek W niektórych przemysłach, kluczowy zasób podaży jest limitowany (np. ilość ziemi zdatnej do uprawy). Wejście nowych firm zwiększa popyt na ten zasób, powodując wzrost ceny dobra. To powoduje wzrost wszystkich wydatków firmy. Wówczas wzrost konieczny aby wzrosła rynkowa podaż, zatem rynkowa krzywa podaży jest rosnąca. 34 Konkluzja: Efektywność rynku konkurencyjnego Maksymalizacja zysku: = Doskonała konkurencja: = Więc, w równowadze konkurencyjnej: = rzypomnienie, jest kosztem produkcji jednostki krańcowej. to wartość jednostki krańcowej dla kupującego. Więc, równowaga konkurencyjna jest efektywna, maksymalizuje nadwyżkę całkowitą. W następnym rozdziale omówimy: monopol, ustalanie cen, stratę pustą

13 odsumowanie Dla przedsiębiorstwa na rynku doskonale konkurencyjnym, = = przychód przeciętny Jeżeli AVC, firma maksymalizuje zyski wytwarzając wielkość, gdzie =. Jeżeli < AVC, firma w krótkim okresie czasowo zaprzestanie produkcji. Jeżeli < ATC, firma wyjdzie z rynku w długim okresie. W krótkim okresie, wejście na rynek nie jest możliwe i wzrost popytu zwiększy zyski firmy. Ze swobodnym wejściem na rynek i wyjściem z rynku, zysk= 0 w długim okresie, a = minimum ATC