2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wybór Międzyokresowy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wybór Międzyokresowy"

Transkrypt

1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wybór Międzyokresowy

2 Wybór Międzyokresowy Dochód często jest otrzymywany w stałych kwotach, np. miesięczna pensja. Jaki jest podział dochodu na kolejne miesiące? (oszczędności konsumpcja) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2

3 Bieżąca i Przyszła Wartość Załóżmy, że są dwa okresy: 1 i 2. Niech r oznacza stopę procentową w każdym okresie W. W. Norton & Company, Inc. 3

4 Przyszła Wartość Np., jeśli r = 0.1 to oszczędności $100 z okresu 1 są warte $110 w okresie 2. Wartość przyszła obecnych oszczędności W. W. Norton & Company, Inc. 4

5 Przyszła Wartość Przy danej stopie procentowej r przyszła o 1 okres wartość m jednostek dochodu określona jest wzorem: FV = m( 1+ r) W. W. Norton & Company, Inc. 5

6 Wartość Bieżąca Bieżąca wartość m jednostek dochodu z przyszłego okresu to PV m = 1 + r W. W. Norton & Company, Inc. 6

7 Wybór Międzyokresowy Niech m 1 i m 2 oznaczają dochód otrzymany w okresach 1 i 2. Niech c 1 i c 2 oznaczają konsumpcję w okresach 1 i 2. Niech p 1 i p 2 będą cenami konsumpcji w okresach 1 i W. W. Norton & Company, Inc. 7

8 Ograniczenie Budżetowe Pomińmy efekt zmiany cen, niech p 1 = p 2 = $ W. W. Norton & Company, Inc. 8

9 Ograniczenie Budżetowe Załóżmy, że konsument nie planuje ani oszczędzać ani pożyczać.?: Ile będzie konsumował w okresie 1? Odp: c 1 = m 1.?: Ile będzie konsumował w okresie 2? Odp : c 2 = m W. W. Norton & Company, Inc. 9

10 Ograniczenie Budżetowe c 2 (c 1, c 2 ) = (m 1, m 2 ) to koszyk dóbr przy braku oszczędności i pożyczek - zasób początkowy. m m 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 10

11 Ograniczenie Budżetowe Jeśli c 1 = 0 to konsument oszczędza s 1 = m 1. Stopa procentowa wynosi r. Ile wyniesie konsumpcja w okresie 2? 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 11

12 Ograniczenie Budżetowe Dochód w okresie 2 to m 2. Oszczędności i odsetki z okresu 1: (1 + r )m 1. Całkowity dochód dostępny w okresie 2 to: m 2 + (1 + r )m 1. więc wydatki na konsumpcję w okresie 2: c = m + ( + r ) m W. W. Norton & Company, Inc. 12

13 Ograniczenie Budżetowe m 2 + c 2 ( 1+ r) m 1 wartość przyszła całkowitego dochodu ( c, c ) = 0, m + ( 1+ r) m ( ) m m 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 13

14 Ograniczenie Budżetowe Niech konsument wydaje całkowity dochód tylko na konsumpcję w pierwszym okresie, więc c 2 = 0. Ile konsument może pożyczyć w okresie 1 w oparciu o dochód m 2 z okresu 2? Niech b 1 oznacza wysokość pożyczki w okresie W. W. Norton & Company, Inc. 14

15 Ograniczenie Budżetowe Tylko m 2 jednostek dochodu będzie dostępnych by spłacić pożyczkę b 1 z 1 okresu. więc b 1 (1 + r ) = m 2. czyli b 1 = m 2 / (1 + r ). więc maksymalny poziom konsumpcji w okresie 1: 2 c1 = m1 + m 1 + r 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15

16 Ograniczenie Budżetowe m 2 + c 2 ( 1+ r) m 1 m m 1 ( 0 1 ) ( c, c ) =, m + ( + r) m wartość bieżąca całkowitego dochodu ( c, c ) m m 1 2 = 2 1 +, r m 1 + m r c W. W. Norton & Company, Inc. 16

17 Ograniczenie Budżetowe Niech c 1 jednostek będzie konsumowanych w okresie 1. Oszczędności: m 1 - c 1. Konsumpcja w okresie 2: c = m + ( 1+ r)( m c ) c = ( 1+ r) c + m + ( 1+ r) m nachylenie wyraz wolny 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 17

18 Ograniczenie Budżetowe m 2 + c 2 ( 1+ r)m 1 c = ( 1+ r) c + m + ( 1+ r) m nachylenie = -(1+r) m m 1 m 1 + m r c W. W. Norton & Company, Inc. 18

19 Ograniczenie Budżetowe ( 1+ r) c + c = ( 1+ r) m + m ograniczenie budżetowe w kategoriach wartości przyszłej, jest równoważne: c 1 c + 2 = m m r 1 + r ograniczeniu budżetowemu w kategoriach wartości obecnej W. W. Norton & Company, Inc. 19

20 Ograniczenie Budżetowe Dodajmy teraz ceny dóbr konsumpcyjnych p 1 i p 2 w okresach 1 i W. W. Norton & Company, Inc. 20

21 Wybór Międzyokresowy Jaka będzie optymalna struktura konsumpcji (c 1 *,c 2 *) przy całkowitym dochodzie (m 1,m 2 ) i cenach p 1, p 2? Całkowite możliwe wydatki w okresie 2 to m2 + ( 1+ r) m1 więc konsumpcja maksymalna w okresie 2: m2 + ( 1+ r) m1 c2 = p W. W. Norton & Company, Inc. 21

22 Wybór Międzyokresowy Maksymalne wydatki w okresie 1: m r 2 m maksymalna konsumpcja w okresie 1: m1 + m2 / ( 1+ r) c1 =. p W. W. Norton & Company, Inc. 22

23 Wybór Międzyokresowy Jeśli c 1 jednostek jest konsumowane w okresie 1 to konsument wydaje p 1 c 1 a oszczędza m 1 - p 1 c 1. Dostępny dochód w okresie 2: m2 + ( 1+ r)( m1 p1c1 ) więc: p c = m + ( 1+ r)( m p c ) W. W. Norton & Company, Inc. 23

24 Wybór Międzyokresowy p2c2 = m2 + ( 1+ r)( m1 p1c1 ) daje ( 1+ r) p c + p c = ( 1+ r) m + m ograniczenie budżetowe w kategoriach wartości przyszłej. Natomiast ograniczenie budżetowe w kategoriach wartości bieżącej jest postaci: p c 1 1 p + 2 r c m m 2 = r 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24

25 Ograniczenie Budżetowe ( + r) m + p c m2 2 ( 1+ r) p c + p c = ( 1+ r) m + m nachylenie = ( + r) p p m 2 /p m 1 /p W. W. Norton & Company, Inc. 25 c 1 m1 + m2 / ( 1+ r) p 1

26 Inflacja Niech π oznacza stopę inflacji: p1( 1+ π ) = p2. stopa według, której rosną ceny W. W. Norton & Company, Inc. 26

27 Inflacja Niech p 1 =1 więc p 2 = 1+ π. Wówczas ograniczenie budżetowe jest postaci: co daje p c c 1 1 p + 2 r c m m 2 = r π r c = m + m r W. W. Norton & Company, Inc. 27

28 c π Inflacja r c = m + m r przekształca się do: 1+ r m c = + + π c1 (1 ) m2 1+ π 1+ r zatem nachylenie międzyokresowego ograniczenia budżetowego: 1+ r. 1+ π 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 28

29 Inflacja Przy braku inflacji: (p 1 =p 2 =1) nachylenie linii ograniczenia budżetowego wynosi: -(1+r). Przy inflacji nachylenie linii ogr. budżetowego wynosi -(1+r)/(1+ π), co można zapisać jako: 1 + = + r ( 1 ρ) 1+ π ρ to znana realna stopa procentowa W. W. Norton & Company, Inc. 29

30 Realna Stopa Procentowa daje 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ ρ r = 1+ π π. π Dla niskich stóp inflacji (π 0), ρ r - π. Dla wyższych stóp to przybliżenie jest złe W. W. Norton & Company, Inc. 30

31 Statyka Porównawcza Nachylenie linii ograniczenia budżetowego: (1+ ρ) 1+ r =. 1+ π Linia ogr. budżetowego staje się bardziej płaska wraz ze spadkiem stopy procentowej r lub wzrostem stopy inflacji π (obie powodują spadek realnej stopy procentowej) W. W. Norton & Company, Inc. 31

32 Statyka Porównawcza c 2 nachylenie = 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π m 2 /p m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 32

33 Statyka Porównawcza c 2 nachylenie = Pożyczkodawca. 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π m 2 /p m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 33

34 Statyka Porównawcza c 2 m 2 /p 2 nachylenie = 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π Konsument oszczędza. Wzrost stopy inflacji lub spadek stopy procentowej spłaszcza linię ogr. budżetowego. 0 0 m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 34

35 Statyka Porównawcza c 2 m 2 /p nachylenie = m 1 /p 1 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π Jeśli konsument oszczędza, to oszczędności i dobrobyt zmniejszają się w wyniku spadku stopy procentowej lub wyższej π. c W. W. Norton & Company, Inc. 35

36 Statyka Porównawcza c 2 nachylenie = 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π m 2 /p m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 36

37 Statyka Porównawcza c 2 nachylenie = Pożyczkobiorca. 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π m 2 /p m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 37

38 Statyka Porównawcza c 2 m 2 /p 2 nachylenie = 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π Konsument pożycza. Wzrost stopy inflacji lub spadek stopy procentowej spłaszcza linię ogr. budżetowego. 0 0 m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 38

39 Statyka Porównawcza c 2 m 2 /p 2 nachylenie = 1 ( 1+ ) = + r ρ 1+ π Jeśli konsument pożycza, to oszczędności i dobrobyt rosną w wyniku spadku stopy procentowej lub wyższej π. 0 0 m 1 /p 1 c W. W. Norton & Company, Inc. 39

40 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Niepewność

41 Niepewność jest Wszechobecna Jaka jest racjonalna odpowiedź na niepewność? zakup ubezpieczenia (na życie, zdrowotne, komunikacyjne) warunkowy (wariantowy) plan konsumpcji 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2

42 Stan Natury Możliwe stany natury: wypadek samochodowy (a) brak wypadku (na). Wypadek zdarza się z prawdopodobieństwem π a, zdarzenie przeciwne ma prawd. π na ; π a + π na = 1. Wypadek powoduje szkodę $L W. W. Norton & Company, Inc. 3

43 Wariantowy Plan Konsumpcji Plan konsumpcji określający co może być konsumowane przy określonych stanach natury. Np. ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie, gdy zdarza się wypadek W. W. Norton & Company, Inc. 4

44 Ograniczenie Budżetowe Koszt $1 ubezpieczenia to γ. Konsument ma majątek w wysokości $m. C na wartość konsumpcji w przypadku braku wypadku. C a wartość konsumpcji w przypadku wypadku W. W. Norton & Company, Inc. 5

45 Ograniczenie Budżetowe C na 20 Wariantowy plan konsumpcji: konsumpcja warta $17 w przypadku wypadku i $20 w przypadku braku wypadku. 17 C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 6

46 Ograniczenie Budżetowe Bez ubezpieczenia, C a = m - L C na = m W. W. Norton & Company, Inc. 7

47 Ograniczenie Budżetowe C na m Zasób początkowy. m L C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 8

48 Ograniczenie Budżetowe Zakup $K ubezpieczenia. C na = m - γk. C a = m - L - γk + K = m - L + (1- γ)k. i K = (C a - m + L)/(1- γ) i C na = m - γ (C a - m + L)/(1- γ) czyli m γl γ Cna = Ca 1 γ 1 γ 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 9

49 Ograniczenie Budżetowe C na m Zasób początkowy. C na = γ nachylenie = 1 γ m γl γ C 1 γ 1 γ a Jaki jest optymalny wariantowy plan konsumpcji? m L m γl γ C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 10

50 Niepewność a Preferencje Mamy loterię. Możesz wygrać $90 z prawdop. 1/2 lub $0 z prawdop. 1/2. U($90) = 12, U($0) = 2. Użyteczność oczekiwana wynosi: 1 1 EU = U($90) + U($0) = + = W. W. Norton & Company, Inc. 11

51 Niepewność a Preferencje Mamy loterię. Możesz wygrać $90 z prawdop. 1/2 lub $0 z prawdop. 1/2. Wartość oczekiwana: 1 1 EM = $90 + $0 = 2 2 $ W. W. Norton & Company, Inc. 12

52 Niepewność a Preferencje EU = 7 i EM = $45. U($45) > 7 pewne $45 jest preferowane wzgl. loterii awersja do ryzyka. U($45) < 7 loteria jest preferowana wzgl. pewnej kwoty $45 miłośnik ryzyka. U($45) = 7 loteria i kwota gwarantowana są obojętne neutralność wobec ryzyka W. W. Norton & Company, Inc. 13

53 Niepewność a Preferencje 12 EU=7 2 $0 $45 $90 Majątek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 14

54 Niepewność a Preferencje 12 U($45) EU=7 U($45) > EU awersja do ryzyka. MU maleje wraz ze wzrostem majątku. 2 $0 $45 $90 Majątek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15

55 Niepewność a Preferencje 12 EU=7 2 $0 $45 $90 Majątek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 16

56 Niepewność a Preferencje 12 EU=7 U($45) < EU miłośnik ryzyka. MU rośnie wraz ze wzrostem majątku. U($45) 2 $0 $45 $90 Majątek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 17

57 Niepewność a Preferencje 12 EU=7 2 $0 $45 $90 Majątek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 18

58 Niepewność a Preferencje 12 U($45)= EU=7 U($45) = EU neutralność wobec ryzyka. MU jest stałe wraz ze wzrostem majątku. 2 $0 $45 $90 Majątek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 19

59 Niepewność a Preferencje Wariantowe plany konsumpcji, które dają taką samą użyteczność oczekiwaną są tak samo preferowane W. W. Norton & Company, Inc. 20

60 Niepewność a Preferencje C na Krzywe obojętności EU 1 < EU 2 < EU 3 EU 3 EU 2 EU 1 C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 21

61 Niepewność a Preferencje Ile wynosi MRS? Mamy konsumpcję c 1 z prawdop. π 1 i c 2 z prawdop. π 2 (π 1 + π 2 = 1). EU = π 1 U(c 1 ) + π 2 U(c 2 ). Dla EU=const, deu = W. W. Norton & Company, Inc. 22

62 Niepewność a Preferencje EU = π U(c ) + π U(c ) dc dc deu = π MU(c )dc + π MU(c )dc deu = 0 π MU(c )dc + π MU(c )dc = 0 π MU(c )dc π MU(c ) = 1 1. π MU(c ) 2 = π MU(c )dc W. W. Norton & Company, Inc. 23

63 Niepewność a Preferencje C na Krzywe obojętności EU 1 < EU 2 < EU 3 dc dc na a MU(c ) = π a a π MU(c ) na na EU 3 EU 2 EU 1 C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24

64 Wybór Jaki jest optymalny wybór w warunkach niepewności? Najbardziej preferowany osiągalny wielowariantowy plan konsumpcji W. W. Norton & Company, Inc. 25

65 Ograniczenie Budżetowe C na m m Zasób początkowy. Osiągalne plany kons. L m γl γ C C a na γ nachylenie = 1 γ = m γl γ C 1 γ 1 γ a Gdzie znajduje się wybór optymalny? 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 26

66 Ograniczenie Budżetowe C na m Bardziej preferowane m L m γl γ C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 27

67 Ograniczenie Budżetowe C na m Najbardziej preferowany osiągalny plan. m L m γl γ C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 28

68 Ograniczenie Budżetowe C na m Najbardziej preferowany osiągalny plan. MRS = nachylenie linii ogr. budż. γ π 1 γ = amu(c a ) π MU(c ) na na m L m γl γ C a 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 29

69 Niepewność Co robić w warunkach niepewności?? zakup ubezpieczenia (zdrowia, życia, auta) portfel wielowariantowych planów konsumpcji W. W. Norton & Company, Inc. 30

70 Dywersyfikacja Dwie firmy, A i B. Akcje po $10. Prawdop. 1/2 zysk A $100 i B $20. Prawdop. 1/2 zysk A $20 i B $100. Jak zainwestować $100? 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 31

71 Dywersyfikacja Tylko akcje firmy A? $100/10 = 10 akcji. Wypłata $1000 z prawdop. 1/2 i $200 z prawdop. 1/2. Oczekiwana wypłata: $500 + $100 = $ W. W. Norton & Company, Inc. 32

72 Dywersyfikacja Tylko akcje firmy B? $100/10 = 10 akcji. Wypłata $1000 z prawdop. 1/2 i $200 z prawdop. 1/2. Oczekiwana wypłata : $500 + $100 = $ W. W. Norton & Company, Inc. 33

73 Dywersyfikacja Po 5 akcji każdej firmy? Pewna wypłata $600. Dywersyfikacja pozwala utrzymać oczekiwaną wypłatę na tym samym poziomie i zredukować ogólne ryzyko z inwestycji. Zazwyczaj dywersyfikacja zmniejsza oczekiwaną wypłatę w zamian za mniejsze ryzyko W. W. Norton & Company, Inc. 34

Rynek W. W. Norton & Company, Inc.

Rynek W. W. Norton & Company, Inc. 1 Rynek 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Modelowanie Ekonomiczne uco wpływa na co w systemie ekonomicznym? una jakim poziomie uogólnienia możemy modelować zjawisko ekonomiczne? uktóre zmienne są egzogeniczne,

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt Własności Funkcji Popytu Statyka porównawcza funkcji popytu pokazuje jak zmienia się funkcja popytu x 1 *(p 1,p 2,y) i x 2 *(p 1,p 2,y) gdy zmianie ulegają ceny

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II K A T A R Z Y N A Ś L E D Z I E W S K A

MAKROEKONOMIA II K A T A R Z Y N A Ś L E D Z I E W S K A MAKROEKONOMIA II KATA RZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROKONOMIAII Organizacja zajęć Zasady zaliczenia Struktura wykładu Podręcznik ORGANIZACJA ZAJĘĆ Wykładowca dr hab. Katarzyna Śledziewska Katedra Makroekonomii

Bardziej szczegółowo

Użyteczność W. W. Norton & Company, Inc.

Użyteczność W. W. Norton & Company, Inc. 4 Użyteczność 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Funkcja Użyteczności ufunkcja użyteczności jest sposobem przypisania liczb każdemu koszykowi, bardziej preferowane koszyki otrzymują wyższe liczby. 2010

Bardziej szczegółowo

Zestaw 3 Optymalizacja międzyokresowa

Zestaw 3 Optymalizacja międzyokresowa Zestaw 3 Optymalizacja międzyokresowa W modelu tym rozważamy optymalny wybór konsumenta dotyczący konsumpcji w okresie obecnym i w przyszłości. Zakładając, że nasz dochód w okresie bieżącym i przyszłym

Bardziej szczegółowo

KONSUMPCJA (2) C + = Y +

KONSUMPCJA (2) C + = Y + opr. na podst. N. G. Mankiw Macroekonomics, wyd. 3, hapter 5 KONSUMPJA Wprowadzenie Wydatki konsumpcyjne stanowią największą część całkowitych wydatków, aby zatem zrozumieć przyczyny wahań zagregowanego

Bardziej szczegółowo

Wykład: Konsumpcja. Makroekonomia II. Paweł Kopiec i Jacek Suda. Zima 2018/ SGH. Wykład: Konsumpcja

Wykład: Konsumpcja. Makroekonomia II. Paweł Kopiec i Jacek Suda. Zima 2018/ SGH. Wykład: Konsumpcja Makroekonomia II Zima 2018/2019 - SGH Paweł Kopiec i Jacek Suda Plan Motywacja: PKB = C + I + G + X - Z Konsumpcja Międzyokresowe ograniczenie budżetowe Preferencje Funkcja konsumpcji Inwestycje Optymalny

Bardziej szczegółowo

Teoria wyboru konsumenta. Marta Lubieniecka Tomasz Szemraj

Teoria wyboru konsumenta. Marta Lubieniecka Tomasz Szemraj Teoria wyboru konsumenta Marta Lubieniecka Tomasz Szemraj Teoria wyboru konsumenta 1) Przedmiot wyboru konsumenta na rynku towarów. 2) Zmienne decyzyjne, parametry rynkowe i preferencje jako warunki wyboru.

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Międzyokresowy handel i konsumpcja Międzyokresowy handel występuje gdy zasoby mogą być transferowane w czasie, czyli gdy

Bardziej szczegółowo

Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI

Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI 1. Dobrami podrzędnymi nazywamy te dobra: a. które nie mają bliskich substytutów b. na które popyt maleje w miarę wzrostu dochodów konsumenta, przy pozostałych

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery? Jak liczą ekonomiści? Mgr Kornelia Bem - Kozieł Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach 9 kwiecień 2014 r. Co

Bardziej szczegółowo

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL niestacjonarne (II stopień)

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL niestacjonarne (II stopień) dr Adam Salomon Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL niestacjonarne (II stopień) program wykładu 06. Rola współczynnika procentowego i współczynnika dyskontowego

Bardziej szczegółowo

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIV Egzamin dla Aktuariuszy z 3 grudnia 2007 r. Część I. Matematyka finansowa

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIV Egzamin dla Aktuariuszy z 3 grudnia 2007 r. Część I. Matematyka finansowa Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy XLIV Egzamin dla Aktuariuszy z 3 grudnia 2007 r. Część I Matematyka finansowa Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 100 minut 1 1. Rachunki oszczędnościowe

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Problemy ekonomiczne obszar rozmów z dzieckiem Prof. Piotr Banaszyk Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 8 października 2015 r. Dr Tomaszie Projektami EKONOMICZNY UNIWERSYTET

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Wykład 5

Mikroekonomia. Wykład 5 Mikroekonomia Wykład 5 Model czystej wymiany Brak produkcji, tylko zasoby początkowe, czyli nie wiadomo jak czynniki produkcji zostały przekształcone w produkt końcowy. Równowaga ogólna: wszystkie rynki

Bardziej szczegółowo

M. Bielecki, M. Brzozowski, A. Cieślik, J. Mackiewicz-Łyziak, D. Mycielska

M. Bielecki, M. Brzozowski, A. Cieślik, J. Mackiewicz-Łyziak, D. Mycielska ZESTAW 3 KONSUMPCJA Zadanie 3.1 Rozważmy konsumenta, który ma przed sobą perspektywę oczekiwanej długości dalszego życia T lat oraz planuje pracować jeszcze R lat. Zgromadził już aktywa o wartości rynkowej

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt)

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt) Nazwisko i Imię... Numer albumu... A 1. Utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji nazywana jest: (2 pkt) ujemnym przepływem pieniężnym

Bardziej szczegółowo

3.1 Analiza zysków i strat

3.1 Analiza zysków i strat 3.1 Analiza zysków i strat Zakładamy że firma decyduje czy ma wdrożyć nowy produkt lub projekt. Firma musi rozważyć czy przyszłe zyski (dyskontowane w czasie) z tego projektu są większe niż koszty poniesione

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia, Makrokonomia II, 4/11 października 2017

Ćwiczenia, Makrokonomia II, 4/11 października 2017 Ćwiczenia, Makrokonomia II, 4/11 października 2017 1. W gospodarce zamkniętej Francia produkowane i konsumowane są trzy produkty: Camembert, bagietki i czerwone wino. W poniższej tabeli przedstawiono ceny

Bardziej szczegółowo

Podstawy teorii zachowania konsumentów. mgr Katarzyna Godek

Podstawy teorii zachowania konsumentów. mgr Katarzyna Godek Podstawy teorii zachowania konsumentów mgr Katarzyna Godek zachowanie racjonalne wewnętrznie spójne, logiczne postępowanie zmierzające do maksymalizacji satysfakcji jednostki. Funkcje gospodarstwa domowego:

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wymiana

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wymiana 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wymiana Wymiana Dwóch konsumentów A i B. Ich zasoby początkowe dóbr 1 i 2: A A A B B B 1 2 ω = ( ω1, ω2 ) i ω ω ω = (, ). Np. ω A = ( 6, 4) i ω B = ( 2, 2). Całkowita

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA wykład 3 TEORIA WYBORU KONSUMENTA. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania

EKONOMIA wykład 3 TEORIA WYBORU KONSUMENTA. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania EKONOMIA wykład 3 TEORIA WYBORU KONSUMENTA Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania PLAN WYKŁADU 1. Model wyboru konsumenta 1. Dochód konsumenta

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia A.3. Mikołaj Czajkowski

Mikroekonomia A.3. Mikołaj Czajkowski Mikroekonomia A.3 Mikołaj Czajkowski Preferencje Konsumenci mają preferencje wybierają te koszyki, które dają im najwyższe zadowolenie Relacja preferencji umożliwia porównywanie 2 koszyków xy, X x ściśle

Bardziej szczegółowo

Inne kryteria tworzenia portfela. Inne kryteria tworzenia portfela. Poziom bezpieczeństwa. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 3. Dr Katarzyna Kuziak

Inne kryteria tworzenia portfela. Inne kryteria tworzenia portfela. Poziom bezpieczeństwa. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 3. Dr Katarzyna Kuziak Inne kryteria tworzenia portfela Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 3 Dr Katarzyna Kuziak. Minimalizacja ryzyka przy zadanym dochodzie Portfel efektywny w rozumieniu Markowitza odchylenie standardowe

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE WPROWADZENIE

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE WPROWADZENIE WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE WPROWADZENIE PYTANIA KONTROLNE Różnica pomiędzy: inwestycją, projektem inwestycyjnym, przedsięwzięciem inwestycyjnym Rodzaje inwestycji ze względu na cel Wartość pieniądza w

Bardziej szczegółowo

OPŁACALNOŚĆ INWESTYCJI

OPŁACALNOŚĆ INWESTYCJI 3/27/2011 Ewa Kusideł ekusidel@uni.lodz.pl 1 OPŁACALNOŚĆ INWESTYCJI www.kep.uni.lodz.pl\ewakusidel 3/27/2011 Inwestycje i ryzyko na rynku nieruchomości 2 Inwestycja Inwestycja Nakład na zwiększenie lub

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 07.03.2008r

Makroekonomia 07.03.2008r Makroekonomia 07.03.2008r CREATED BY HooB Czynniki określające poziom konsumpcji i oszczędności Dochody dyspozycyjne gospodarstw domowych dzielą się na konsumpcję oraz oszczędności. Konsumpcja synonim

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Wykład 3

Mikroekonomia. Wykład 3 Mikroekonomia Wykład 3 Model czystej wymiany Jednostki dysponują stałymi zasobami dóbr i dobra te mogą wymieniać między sobą (proces produkcji zostaje pominięty) Dwóch konsumentów (lub dwa rodzaje konsumentów):

Bardziej szczegółowo

3.1 Analiza zysków i strat

3.1 Analiza zysków i strat 3.1 Analiza zysków i strat Zakładamy że firma decyduje czy ma wdrożyć nowy produkt lub projekt. Firma musi rozważyć czy przyszłe zyski (dyskontowane w czasie) z tego projektu są większe niż koszty podniesione.

Bardziej szczegółowo

Fundusze inwestycyjne i emerytalne

Fundusze inwestycyjne i emerytalne Fundusze inwestycyjne i emerytalne WYKŁAD 8 FUNDUSZE EMERYTALNE W SYSTEMIE EMERALNYMY CEL I STRUKTURA SYSTEMU EMERYTALNEGO (1) Pojęcie ogólne: ogół planów (programów) wypłacających świadczenia emerytalne.

Bardziej szczegółowo

Podstawy teorii oprocentowania. Łukasz Stodolny Radosław Śliwiński Cezary Kwinta Andrzej Koredczuk

Podstawy teorii oprocentowania. Łukasz Stodolny Radosław Śliwiński Cezary Kwinta Andrzej Koredczuk Podstawy teorii oprocentowania Łukasz Stodolny Radosław Śliwiński Cezary Kwinta Andrzej Koredczuk Cykl produkcyjny zakładów ubezpieczeń Ryzyko działalności zakładu ubezpieczeń Ryzyko finansowe działalności

Bardziej szczegółowo

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny.

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. Uzasadnienie: wysoka stopa procentowa zmniejsza popyt

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia 3, Makroekonomia II, Listopad 2017, Odpowiedzi

Ćwiczenia 3, Makroekonomia II, Listopad 2017, Odpowiedzi Ćwiczenia 3, Makroekonomia II, Listopad 2017, Odpowiedzi Pytanie 1. a) Jeśli gospodarstwo domowe otrzyma spadek, będzie miało dodatkowe możliwości konsumpcji bez konieczności dalszej pracy. Jego linia

Bardziej szczegółowo

Temat 1: Wartość pieniądza w czasie

Temat 1: Wartość pieniądza w czasie Temat 1: Wartość pieniądza w czasie Inwestycja jest w istocie bieżącym wyrzeczeniem się dla przyszłych korzyści. Ale teraźniejszość jest względnie dobrze znana, natomiast przyszłość to zawsze tajemnica.

Bardziej szczegółowo

Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy.

Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy. Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy. Państwo: Sprawuje kontrolę nad stabilnością swojej waluty.(np.,

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA 1 ĆWICZENIA BARTOSZ KOPCZYŃSKI KATEDRA MIKROEKONOMII

MIKROEKONOMIA 1 ĆWICZENIA BARTOSZ KOPCZYŃSKI KATEDRA MIKROEKONOMII MIKROEKONOMIA 1 ĆWICZENIA BARTOSZ KOPCZYŃSKI KATEDRA MIKROEKONOMII O CZYM BĘDZIEMY SIĘ UCZYĆ 1. Główne zagadnienia mikroekonomii (rynek, konsumenci, producenci, modele, efektywność Pareto, rynek konkurencyjny,

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 5 Matematyka finansowa

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 5 Matematyka finansowa System finansowy gospodarki Zajęcia nr 5 Matematyka finansowa Wartość pieniądza w czasie 1 złoty posiadany dzisiaj jest wart więcej niż 1 złoty posiadany w przyszłości, np. za rok. Powody: Suma posiadana

Bardziej szczegółowo

Rachunek rent. Pojęcie renty. Wartość początkowa i końcowa renty. Renty o stałych ratach. Renta o zmiennych ratach. Renta uogólniona.

Rachunek rent. Pojęcie renty. Wartość początkowa i końcowa renty. Renty o stałych ratach. Renta o zmiennych ratach. Renta uogólniona. Temat: Rachunek rent. Pojęcie renty. Wartość początkowa i końcowa renty. Renty o stałych ratach. Renta o zmiennych ratach. Renta uogólniona. Zadanie Przez 2 lata na koniec każdego miesiąca wpłacamy 200

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1. Modele graficzne

Makroekonomia 1. Modele graficzne Makroekonomia 1 Modele graficzne Obieg okrężny $ Gospodarstwa domowe $ $ $ $ $ Rynek zasobów $ Rynek finansowy $ $ Rząd $ $ $ $ $ $ $ Rynek dóbr i usług $ Firmy $ Model AD - AS Popyt zagregowany (AD) Popyt

Bardziej szczegółowo

Nauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski

Nauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski Nauka o finansach Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Wykład 4 Prawda ekonomiczna Pieniądz, który mamy realnie w ręku, dziś jest wart więcej niż oczekiwana wartość tej samej

Bardziej szczegółowo

Pieniądz ma zmienną wartość w czasie również w przypadku zerowej inflacji. Jest kilka przyczyn tego zjawiska:

Pieniądz ma zmienną wartość w czasie również w przypadku zerowej inflacji. Jest kilka przyczyn tego zjawiska: Prawie wszyscy wiedzą, że pewna suma pieniędzy ma dziś większą wartość niż ta sama suma w przyszłości. Mówi się, że pieniądz traci na wartości. Używając bardziej precyzyjnej terminologii trzeba powiedzieć

Bardziej szczegółowo

Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL (II stopień)

Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL (II stopień) dr Adam Salomon Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL (II stopień) program wykładu 06. Rola współczynnika procentowego i współczynnika dyskontowego w inwestycjach transportowych.

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Wykład: MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Aktorzy gry rynkowej RZĄD FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE SEKTOR FINANSOWY Rynki makroekonomiczne Zasoby i strumienie STRUMIENIE ZASOBY Strumienie: dochody liczba

Bardziej szczegółowo

Postawy wobec ryzyka

Postawy wobec ryzyka Postawy wobec ryzyka Wskaźnik Sharpe a przykład zintegrowanej miary rentowności i ryzyka Konstrukcja wskaźnika odwołuje się do klasycznej teorii portfelowej Markowitza, której elementem jest mapa ryzyko

Bardziej szczegółowo

Konsumpcja i wybór międzyokresowy

Konsumpcja i wybór międzyokresowy Konsumpcja i wybór międzyokresowy Dr Michał Gradzewicz Katedra Ekonomii I KAE Makroekonomia II Wykład 3 Podział wtórny dochodów 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Dochód

Bardziej szczegółowo

WACC Montaż finansowy Koszt kredytu

WACC Montaż finansowy Koszt kredytu WACC Montaż finansowy Koszt kredytu PYTANIA KONTROLNE Co oznacza pojęcie kapitalizacja odsetek? Zdefiniuj stopę procentową i dyskontową Co oznacza pojęcie wartość przyszła i bieżąca? Jakimi symbolami we

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 12. Oczekiwania w makroekonomii. Konsumpcja. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 12. Oczekiwania w makroekonomii. Konsumpcja. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 12. Oczekiwania w makroekonomii. Konsumpcja dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Cel: rola oczekiwań w decyzjach dotyczących konsumpcji oraz inwestycji.

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA KONSUMENTA PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA DECYZJE KONSUMENTA TEORIA UŻYTECZNOŚCI KRAŃCOWEJ TEORIE OPTIMUM KONSUMENTA

RÓWNOWAGA KONSUMENTA PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA DECYZJE KONSUMENTA TEORIA UŻYTECZNOŚCI KRAŃCOWEJ TEORIE OPTIMUM KONSUMENTA RÓWNOWAGA KONSMENTA PODSTAWOWE ZAŁOŻENA Celem działalności konsumenta jest maksymalizacja użyteczności (satysfakcji) czerpanej ze spożycia koszyka dóbr oraz z czasu wolnego. DECZJE KONSMENTA Wybór struktury

Bardziej szczegółowo

Paulina Drozda WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE

Paulina Drozda WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Paulina Drozda WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Zmianą wartości pieniądza w czasie zajmują się FINANSE. Finanse to nie to samo co rachunkowość. Rachunkowość to opowiadanie JAK BYŁO i JAK JEST Finanse zajmują

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Matematyka finansowa dla liderów Matematyka finansowa wokół nas dr Agnieszka Bem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 20 listopada 2017 r. Wartość pieniądzaw czasie Wartość

Bardziej szczegółowo

TEORIA DO ĆWICZEŃ 06 z EwPTM

TEORIA DO ĆWICZEŃ 06 z EwPTM S t r o n a 1 TEORIA DO ĆWICZEŃ 06 z EwPTM Stopa procentowa i stopa dyskontowa W gospodarce rynkowej kapitał (pieniądz) jest towarem, co powoduje, że tak jak inne dobra ma swoją cenę. Ceną tą jest stopa

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 5 Model Keynesa: wprowadzenie i założenia Wydatki zagregowane i równowaga w modelu Mnożnik i jego interpretacja Warunek równowagi graficznie i

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia II Polityka fiskalna

Makroekonomia II Polityka fiskalna Makroekonomia II Polityka fiskalna D R A D A M C Z E R N I A K S Z K O Ł A G Ł Ó W N A H A N D L O W A W W A R S Z A W I E K A T E D R A E K O N O M I I I I 2 MIERNIKI RÓWNOWAGI FISKALNEJ wykład I Co składa

Bardziej szczegółowo

Teoria przedsiębiorstwa: zachowania kierownicze, koszty agencji, struktura własności. M. Jensen & W. Meckling

Teoria przedsiębiorstwa: zachowania kierownicze, koszty agencji, struktura własności. M. Jensen & W. Meckling Teoria przedsiębiorstwa: zachowania kierownicze, koszty agencji, struktura własności M. Jensen & W. Meckling Hipoteza badawcza Zysk przedsiębiorstwa zależy od menagera i jego pozycji w firmie. (czy jest

Bardziej szczegółowo

88. Czysta stopa procentowa. 89. Rynkowa (nominalna) stopa procentowa. 90. Efektywna stopa procentowa. 91. Oprocentowanie składane. 92.

88. Czysta stopa procentowa. 89. Rynkowa (nominalna) stopa procentowa. 90. Efektywna stopa procentowa. 91. Oprocentowanie składane. 92. 34 Podstawowe pojęcia i zagadnienia mikroekonomii 88. zysta stopa procentowa zysta stopa procentowa jest teoretyczną ceną pieniądza, która ukształtowałaby się na rynku pod wpływem oddziaływania popytu

Bardziej szczegółowo

Wartość przyszła pieniądza: Future Value FV

Wartość przyszła pieniądza: Future Value FV Wartość przyszła pieniądza: Future Value FV Jeśli posiadamy pewną kwotę pieniędzy i mamy możliwość ulokowania ich w banku na ustalony czas i określony procent, to kwota w przyszłości (np. po 1 roku), zostanie

Bardziej szczegółowo

Finanse dla sprytnych

Finanse dla sprytnych Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Uniwersytet w Białymstoku 28 kwietnia 2011 r. Finanse dla sprytnych Dlaczego inteligencja finansowa popłaca? dr Adam Wyszkowski EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 3: (Nie)racjonalność wyborów

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 3: (Nie)racjonalność wyborów Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 3: (Nie)racjonalność wyborów Gospodarka z lotu ptaka. Dobra i usługi finalne Wydatki na dobra i usługi (konsumpcja, C) Gospodarstwa domowe: dysponują czynnikami

Bardziej szczegółowo

Zbiór zadań. Makroekonomia II ćwiczenia KONSUMPCJA

Zbiór zadań. Makroekonomia II ćwiczenia KONSUMPCJA Zbiór zadań. Makroekonomia II ćwiczenia KONSUMPCJA Zadanie 1. Konsument żyje przez 4 okresy. W pierwszym i drugim okresie jego dochód jest równy 100; w trzecim rośnie do 300, a w czwartym spada do zera.

Bardziej szczegółowo

Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski

Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Model Ramsaya Model Ramsaya w otwartej gospodarce Ograniczenia w kredytowaniu Niedoskonała substytucja kapitału Dyfuzja technologii Prawa autorskie Główna różnica

Bardziej szczegółowo

1. Charakterystyka obligacji. 2. Rodzaje obligacji. 3. Zadania praktyczne-duration/ceny obligacji.

1. Charakterystyka obligacji. 2. Rodzaje obligacji. 3. Zadania praktyczne-duration/ceny obligacji. mgr Maciej Jagódka 1. Charakterystyka obligacji 2. Rodzaje obligacji. 3. Zadania praktyczne-duration/ceny obligacji. Wierzycielski papier wartościowy, w którym emitent obligacji jest dłużnikiem posiadacza

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania

Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania Zadanie 1 Załóżmy, że w gospodarce ilość pieniądza rośnie w tempie 5% rocznie, a realne PKB powiększa się w tempie 2,5% rocznie. Ile wyniesie stopa inflacji w

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Konsumpcja i inwestycje

Makroekonomia Konsumpcja i inwestycje Makroekonomia Konsumpcja i inwestycje Przykładowe hipotezy dotyczące przyczyn wielkości wydatków konsumpcyjnych / oszczędzania 1. Hipoteza dochodu absolutnego (J.M. Keynes), 2. Hipoteza dochodu relatywnego

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne

Bardziej szczegółowo

Rachunek rent. Pojęcie renty. Wartość początkowa i końcowa renty. Renty o stałych ratach. Renta o zmiennych ratach. Renta uogólniona.

Rachunek rent. Pojęcie renty. Wartość początkowa i końcowa renty. Renty o stałych ratach. Renta o zmiennych ratach. Renta uogólniona. Temat: Rachunek rent Pojęcie renty Wartość początkowa i końcowa renty Renty o stałych ratach Renta o zmiennych ratach Renta uogólniona Zadanie 1 Przez 2 lata na koniec każdego miesiąca wpłacamy 1 000 PLN

Bardziej szczegółowo

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 2

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 2 Ćwiczenia 2 Wartość pieniądza w czasie Zmienna wartość pieniądza w czasie jest pojęciem, które pozwala porównać wartość różnych sum pieniężnych otrzymanych w różnych okresach czasu. Czy 1000 PLN otrzymane

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 14. Inwestycje dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Inwestycje a oczekiwania. Neoklasyczna teoria inwestycji i co z niej wynika Teoria q Tobina

Bardziej szczegółowo

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Konsumpcja, inwestycje Utrzymujemy założenie o stałości cen w gospodarce. Stopa procentowa wiąże ze

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ

Bardziej szczegółowo

Jak wybrać kredyt? Waldemar Wyka Instytut Matematyki Politechniki Łódzkiej. 22 listopada 2014

Jak wybrać kredyt? Waldemar Wyka Instytut Matematyki Politechniki Łódzkiej. 22 listopada 2014 Waldemar Wyka Instytut Matematyki Politechniki Łódzkiej 22 listopada 2014 Plan prezentacji 1 Powtórzenie 2 3 Plany spłaty długu - stałe raty Plany spłaty długu - stałe raty kapitałowe Plany spłaty długu

Bardziej szczegółowo

UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE

UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE M BIENIEK Ubezpieczenie na życie jest to kontrakt pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczonym gwarantujący, że ubezpieczyciel w zamian za opłacanie składek, wypłaci z góry ustaloną

Bardziej szczegółowo

Struktura terminowa rynku obligacji

Struktura terminowa rynku obligacji Krzywa dochodowości pomaga w inwestowaniu w obligacje Struktura terminowa rynku obligacji Wskazuje, które obligacje są atrakcyjne a których unikać Obrazuje aktualną sytuację na rynku długu i zmiany w czasie

Bardziej szczegółowo

Dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1

Dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1 1 Rodzaje i źródła ryzyka stopy procentowej: Ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania, np. 6M kredyt o stałym oprocentowaniu finansowany miesięcznymi lokatami o zmiennym oprocentowaniu. Ryzyko podstawy

Bardziej szczegółowo

METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH WPROWADZENIE WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE. Ćwiczenia nr 1 i 2

METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH WPROWADZENIE WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE. Ćwiczenia nr 1 i 2 METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH WPROWADZENIE WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Ćwiczenia nr 1 i 2 - Cel ćwiczeń - Komunikacja email: i.ratuszniak@efficon.pl, w temacie - mopi - Konsultacje: pokój: 428,

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Rewers i Awers. Akademia Edukacji Ekonomicznej SGH Akademia Młodego Ekonomisty Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery? dr Adam Karbowski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 19 marca 2019 r. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

9 Funkcje Użyteczności

9 Funkcje Użyteczności 9 Funkcje Użyteczności Niech u(x) oznacza użyteczność wynikającą z posiadania x jednostek pewnego dobra. Z założenia, 0 jest punktem referencyjnym, czyli u(0) = 0. Należy to zinterpretować jako użyteczność

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 15.06.2015 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXXI Egzamin dla Aktuariuszy z 15 czerwca 2015 r.

Matematyka finansowa 15.06.2015 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXXI Egzamin dla Aktuariuszy z 15 czerwca 2015 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LXXI Egzamin dla Aktuariuszy z 1 czerwca 201 r. Część I Matematyka finansowa WERSJA TESTU A Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 100 minut 1 1. Pracownik

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD XIII WYDATKI RZĄDOWE I ICH FINANSOWANIE Budżet rządu: niektóre fakty i liczby Wydatki rządowe, podatki i makroekonomia Deficyt budżetowy i długu publiczny

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Matematyka finansowa wokół nas Michał Trzęsiok Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 6 listopada 2017 r. Czym jest pieniądz? Pieniądz - dobro, które jest powszechnie akceptowane

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol Oligopol Monopol jedna firma na rynku. Duopol dwie firmy na rynku. Oligopol kilka firm na rynku. W szczególności decyzje każdej firmy co do ceny lub ilości produktu

Bardziej szczegółowo

Do grupy podstawowych wskaźników rynku kapitałowego należy zaliczyć: zysk netto liczba wyemitowanych akcji

Do grupy podstawowych wskaźników rynku kapitałowego należy zaliczyć: zysk netto liczba wyemitowanych akcji VIII. Repetytorium Temat 1.6. Wskaźniki rynku kapitałowego Wskaźniki rynku kapitałowego służą do pomiaru efektywności finansowej spółek akcyjnych, notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Stanowią

Bardziej szczegółowo

WACC Montaż finansowy Koszt kredytu

WACC Montaż finansowy Koszt kredytu WACC Montaż finansowy Koszt kredytu Na następne zajęcia proszę przygotować listę zakupów niezbędną do realizacji projektu. PYTANIA KONTROLNE Co oznacza pojęcie kapitalizacja odsetek? Zdefiniuj stopę procentową

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Budżet konsumenta i podejmowanie decyzji prof. Piotr Banaszyk Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 30 listopada 2018 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Copywrite Błażej

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia A.4. Mikołaj Czajkowski

Mikroekonomia A.4. Mikołaj Czajkowski Mikroekonomia A.4 Mikołaj Czajkowski Funkcja użyteczności Jeśli preferencje są racjonalne i ciągłe mogą zostać opisane za pomocą funkcji użyteczności Funkcja użyteczności to funkcja, która spełnia warunki:

Bardziej szczegółowo

1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe

1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe I Ryzyko i rentowność instrumentów finansowych 1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe 1 Stopa zwrotu z inwestycji w ujęciu

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Matematyka finansowa wokół nas Michał Trzęsiok Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 20 października 2014 r. Czym jest pieniądz? Pieniądz - dobro, które jest powszechnie akceptowane

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIX Egzamin dla Aktuariuszy z 6 kwietnia 2009 r.

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIX Egzamin dla Aktuariuszy z 6 kwietnia 2009 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy XLIX Egzamin dla Aktuariuszy z 6 kwietnia 2009 r. Część I Matematyka finansowa WERSJA TESTU A Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 100 minut 1 1.

Bardziej szczegółowo

STOPA DYSKONTOWA 1+ =

STOPA DYSKONTOWA 1+ = Piotr Cegielski, MAI, MRICS, CCIM STOPA DYSKONTOWA (Wybrane fragmenty artykułu opublikowanego w C.H. Beck Nieruchomości, numer 10 z 2011 r. Całość dostępna pod adresem internetowym: www.nieruchomosci.beck.pl)

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 6 Matematyka finansowa

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 6 Matematyka finansowa System finansowy gospodarki Zajęcia nr 6 Matematyka finansowa Rachunek rentowy (annuitetowy) Mianem rachunku rentowego określa się regularne płatności w stałych odstępach czasu przy założeniu stałej stopy

Bardziej szczegółowo

REZERWY UBEZPIECZEŃ I RENT ŻYCIOWYCH

REZERWY UBEZPIECZEŃ I RENT ŻYCIOWYCH REZERWY UBEZPIECZEŃ I RENT ŻYCIOWYCH M. BIENIEK Przypomnijmy, że dla dowolnego wektora przepływów c rezerwę w chwili k względem funkcji dyskonta v zdefiniowaliśmy jako k(c; v) = Val k ( k c; v), k = 0,

Bardziej szczegółowo

EKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

EKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Wykład: EKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością. Makroekonomia - zajmuje się współzależnościami pomiędzy wielkimi agregatami, takimi jak: dochód

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i eorii Handlu Zagranicznego Wydział auk konomicznych UW odstawowe założenia modelu Dwa sektory gospodarki - (handlowy oraz (niehandlowy sektorze dóbr handlowych Doskonała konkurencja

Bardziej szczegółowo

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt

Bardziej szczegółowo

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Wykład: JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Stanley Fischer o modelu IS-LM Model IS-LM jest użyteczny z dwóch powodów. Po pierwsze jako narzędzie o znaczeniu historycznym, a po drugie,

Bardziej szczegółowo

Rachunek dyskonta. M. Dacko

Rachunek dyskonta. M. Dacko Rachunek dyskonta M. Dacko Czas pełni bardzo istotną rolę przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych. Ludziom nie jest i nigdy nie było obojętne czy dana kwota ma być zapłacona (otrzymana) dziś czy kiedyś

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. L Egzamin dla Aktuariuszy z 5 października 2009 r.

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. L Egzamin dla Aktuariuszy z 5 października 2009 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy L Egzamin dla Aktuariuszy z 5 października 2009 r. Część I Matematyka finansowa WERSJA TESTU A Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 0 minut 1 1.

Bardziej szczegółowo

1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy

Bardziej szczegółowo