MONOPOL. dr Krzysztof Kołodziejczyk

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MONOPOL. dr Krzysztof Kołodziejczyk"

Anna Mazurek
5 lat temu
Przeglądów:

1 MONOPOL dr Krzysztof Kołodziejczyk

3 Agenda 1. Popyt 2. Równowaga monopolu 3. Cena monopolowa 4. Opłacalność produkcji 5. Podaż 6. Dyskryminacja cenowa

4 Monopol słowa kluczowe cenodawca siła rynkowa (eng. monopoly power) cena endogoniczna różnicowanie cen (dyskryminacja cenowa)

5 Monopol pytania na dziś Jak monopolista widzi popyt? W jaki sposób monopolista optymalizuje wynik finansowy? Czy monopolista ma gwarantowane zyski? Dlaczego krzywa podaży monopolu nie istnieje? Kto i kiedy może być dyskryminowany przez monopolistę?

6 Monopol mikro w teorii Założenia: o ekstremalnie wysokie bariery wejścia na rynek (monopolista podejmuje decyzje nie obawiając się pojawienia konkurenta/-ów), o jedno przedsiębiorstwo produkujące dobra nie mające bliskich substytutów (tzw. atomizacja rynku), o wszyscy uczestnicy rynku posiadają doskonałą wiedzę o dotyczących go danych ekonomicznych i technologicznych, o cena jest wynikiem decyzji producenta (monopolista jest tzw. cenodawcą).

7 Krzywa popytu mikro w teorii Jeśli monopolista wybiera większą produkcję (Qh), może ustalić relatywnie niższą cenę (PI). Jeśli wybiera niższą produkcję (Ql), może ustalić relatywnie wyższą cenę (Ph). Wyzwanie monopolisty: ustalenie takiej kombinacji cena produkcja, która zmaksymalizuje zyski.

8 Krzywa popytu mikro w teorii Krzywa przychodu marginalnego PM przebiega poniżej krzywej popytu. Krzywa PM maleje dwa razy szybciej niż krzywa popytu.

9 Równowaga monopolu mikro w teorii Źródło:

10 Równowaga monopolu mikro w teorii Monopol najpierw ustala wielkość produkcji (opierając się na przebiegu kosztu marginalnego i przychodu marginalnego). Dopiero potem monopolista sprawdza po jakiej najwyższej cenie można sprzedać daną wielkość produkcji (jedynym ograniczeniem jest krzywa popytu).

11 Monopol = gwarancja zysku? mikro w teorii Monopol nie gwarantuje zysku. Jeśli cena monopolowa nie pokryje kosztu całkowitego przeciętnego, monopolista straci. Zaś jeśli cena monopolowa nie pokryje choćby kosztu zmiennego przeciętnego, monopolista wstrzyma produkcję, podobnie jak przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne.

12 Nieistniejąca podaż mikro w teorii W monopolu nie ma krzywej podaży, ponieważ cena ma charakter endogeniczny. Oznacza to, że wielkość sprzedaży nie reaguje bezpośrednio na poziom cen. Można sprzedawać różne ilości dobra po tej samej cenie oraz tę samą wielkość sprzedaży zaoferować po różnej cenie.

13 Różnicowanie cen mikro w teorii Różnicowanie cen (dyskryminacja cenowa) jest możliwe, gdy rynek monopolu charakteryzuje się takimi cechami: o przedsiębiorstwo musi posiadać tzw. siłę rynkową (malejąca funkcja popytu); o przedsiębiorstwo musi posiadać informacje o różnych cenach, jakie nabywcy gotowi są zapłacić za jego produkt; o przedsiębiorstwo jest w stanie zapobiec odsprzedaży jego produktu po wyższej cenie.

14 Różnicowanie cen mikro w teorii Dyskryminacja cenowa 1-go stopnia o monopolista sprzedaje każdą jednostkę po cenie równiej maksymalnej skłonności do zapłaty (cena graniczna); o różne jednostki mają różną cenę; o różni nabywcy płacą różne ceny.

15 Różnicowanie cen mikro w teorii i w praktyce Dyskryminacja cenowa 1-go stopnia o monopolista musi dokładnie wiedzieć kto ile jest skłonny zapłacić za każdą jednostkę dobra, czyli znać indywidualne krzywe popytu; o przedsiębiorstwo sprzeda tyle jednostek, ile firma doskonale konkurencyjna. Dzieje się tak dlatego, że opłaca mu się sprzedać wszystkie jednostki, za które ludzie są skłonni zapłacić więcej niż wynosi koszt krańcowy. Przykład: Tego typu ceny obserwujemy często w handlu opartym na targowaniu, gdzie zderzają się ze sobą oczekiwania sprzedawcy oraz kupującego. To jak bardzo sprzedawca "zejdzie z ceny" zależy od początkowej oferty kupującego oraz jego uporu w negocjowaniu zaproponowanej przez siebie stawki.

16 Różnicowanie cen mikro w teorii Dyskryminacja cenowa 2-go stopnia o cena ustalana przez monopolistę różni się w zależności od ilości dobra nabywanego przez konsumenta; o różne jednostki mają różną cenę; o różni nabywcy płacą tą samą cenę za taką samą ilość.

17 Różnicowanie cen mikro w teorii i w praktyce Dyskryminacja cenowa 2-go stopnia o możliwa jest jeśli konsumenci nabywają więcej niż 1 jednostkę dobra; o monopolista zna popyt w różnych segmentach rynku, ale nie może ustalać dla nich różnych cen. Dlatego pozwala konsumentom dokonać autoselekcji, tzn. samemu wybrać jaką cenę przeciętną wolą zapłacić; o cena przeciętna (z reguły) spada ze wzrostem wielkości zakupu. Przykład: Tego typu ceny są podstawą handlu hurtowego.

18 Różnicowanie cen mikro w teorii Dyskryminacja cenowa 3-go stopnia o najpopularniejsza dyskryminacja cenowa; o możliwa, gdy na rynku uda się wyróżnić grupy konsumentów według elastyczności popytu; o monopolista musi: znać popyt w każdej grupie konsumentów (segmencie rynku), umieć zidentyfikować osoby należące do różnych segmentów oraz zapobiegać rynkowi wtórnemu.

19 Różnicowanie cen mikro w teorii i w praktyce Dyskryminacja cenowa 3-go stopnia o monopolista maksymalizuje sumę zysków we wszystkich wyróżnionych segmentach; o sprzedaje drożej w segmentach względnie nieeleastycznych cenowo, taniej w segmentach względnie elastycznych cenowo. Przykład: Tego typu ceny są podstawą wszelkich ulg, grupowych, wiekowych czy zawodowych.

20 Wnioski

Podobne dokumenty

Zachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa

Zachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa Dotychczas analizowaliśmy monopolistę, który dyktował wspólną cenę dla wszystkich konsumentów Z dyskryminacją cenową mamy do czynienia wtedy, gdy różne