Czym zajmuje się Organizacja Rynku?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Czym zajmuje się Organizacja Rynku?"

Damian Olejniczak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Czym zajmuje się Organizacja Rynku? Jest to dział Ekonomii, który bada zależno ności między strukturą rynku, zachowaniem firm i ich wynikami. To ujęcie (struktura( struktura-zachowanie-wyniki) zapoczątkowano na Uniwersytecie Harvard latach , 60, 70 - badania empiryczne i case y 1970s-2000s - teoria (w tym ujęcie teorii gier) obecnie powolny renesans badań empirycznych

2 Obszary zainteresowania Teoria firmy (teoria kontraktów) Niedoskonała a konkurencja (oligopol) Marketing: Projektowanie linii produkcyjnej, różnicowanie r produktów Reklama Ustalanie cen Zależno ności pionowe R&D, wejście na rynek i blokowanie wejścia

linii produkcyjnej, różnicowanie r produktów Reklama Ustalanie

3 Komu to potrzebne? Urzędy regulacyjne i antymonopolowe Twórcy polityki gospodarczej (prywatyzacja, tworzenie rynków) Firmy konsultingowe Specjaliści ci od marketingu

4 Co to jest rynek? Teoretycy rzadko przejmują się tym problemem. Jest on istotny dla praktyków Rynek forma organizacji działań gospodarczych oparta na dobrowolnych wymianach tytułów w własnow asności Granice rynku należy y określa lać w dwóch płaszczyznach: geograficznej produktowej

gospodarczych oparta na dobrowolnych wymianach tytułów w własnow

5 Przykład płaszczyzna geograficzna Załóżmy, że e na Mokotowie działa a duża a piekarnia (producent chleba). Co jest właściwym w rynkiem? Jeśli określimy rynek zbyt wąsko w (Mokotów), dojdziemy do fałszywego wniosku, że e jest to firma dominująca. Jeśli określimy rynek zbyt szeroko (Mazowsze), dojdziemy do fałszywego wniosku, że e rynek jest doskonale konkurencyjny. Jaka definicja jest właściwa? w Co z płaszczyznp aszczyzną produktową?

Jeśli określimy rynek zbyt wąsko w (Mokotów), dojdziemy do fałszywego wniosku, że e jest to firma dominująca.

6 Określanie rynku właściwegow Koszty transportu: opłacalny promień dystrybucji, czy konsumenci sąs skłonni dojeżdżać? Substytuty popytowe: czy konsumenci przerzuciliby się na inne produkty, gdyby cena znacząco co wzrosła? Substytuty podażowe: owe: czy istniejące firmy mogłyby się łatwo przestawić na produkcję chleba? Bariery wejścia: czy nowe firmy mogą łatwo wejść (i wyjść ść) ) na rynek?

Substytuty popytowe: czy konsumenci przerzuciliby się na inne produkty, gdyby cena znacząco co

7 Test SSNIP Urzędy antymonopolowe używaju ywają testu SSNIP (Small but Significant Non-transitory Increase in Price) ) do określenia rynku właściwegow Uważa a się, że e grupa firm działa a na tym samym rynku, jeśli korzystne byłoby dla nich podniesienie cen w istotnym (ale niewielkim) stopniu (o 5-10%) 5 na dłuższy d okres

Uważa a się, że e grupa firm działa a na tym samym rynku, jeśli korzystne byłoby

8 Czym jest firma? Firma jest instytucją,, która przekształca czynniki produkcji w produkt. Teoretycy IO często zaniedbują kwestie stosunków w wewnątrz firmy i prawdziwych celów w firmy. My także e zaniedbamy te kwestie: założymy, że e firmy działaj ają efektywnie i maksymalizują zysk Teoria firmy zajmuje się głównie: Kosztami transakcyjnymi (po co nam firmy?) Niekompletnymi kontraktami (właściwy zakres działania ania firmy) Nieefektywności cią menedżersk erską (ograniczenia rozmiarów w firmy) Zarządzanie zasobami ludzkimi (teoria agencji)

My także e zaniedbamy te kwestie: założymy, że e firmy działaj ają efektywnie i maksymalizują zysk Teoria firmy zajmuje się głównie:

9 Struktury rynku Doskonała konkurencja (nie jest przedmiotem zainteresowania IO, lecz punktem odniesienia dla innych struktur rynkowych) Konkurencja monopolistyczna Oligopol Firma dominująca Monopol

10 Modele statyczne Ogólne założenia Rynki zintegrowane pionowo (brak pośredników) Konsumenci nie mają siły rynkowej Pełna informacja Firmy są efektywne i podejmują optymalne decyzje

11 Doskonała konkurencja Rozpoczniemy analizę od konkurencji doskonałej, mimo że IO nie zajmuje się takimi rynkami. Potrzebny jest jednak pewien punkt odniesienia, aby można było porównywać kolejne modele rynkowe w stosunku do pewnego ideału. Wszyscy uczestnicy takiego rynku zachowują się konkurencyjnie, w szczególności nie mają wpływu na cenę produktu. W doskonałej konkurencji nie występują efekty zewnętrzne ani dobra publiczne. Pojedyncza firma ma technologie wykazujące malejące korzyści skali w równowadze (ale zagregowana krzywa podaży w długim okresie ma stałe korzyści skali, czyli MC=AC=const)

Wszyscy uczestnicy takiego rynku zachowują się konkurencyjnie, w szczególności nie mają wpływu na cenę produktu.

12 Doskonała konkurencja Przy rosnących korzyściach skali (czyli malejące koszty przeciętne, np. AC=c/q1/2) firma doskonale konkurencyjna będzie starała się zwiększyć produkcję do nieskończoności, gdyż (P-AC) rośnie wraz ze wzrostem produkcji bez względu na okres czasu Przy malejących korzyściach skali (np. AC = cq) w długim okresie liczba firm dąży do nieskończoności. Najczęstszą postacią technologii o stałych korzyściach skali jest u-kształtna krzywa AC (lokalna stałość). Zawiera ona płaskie fragmenty (charakterystyczne dla całego rynku konk. doskonałej), ale dla pojedynczej firmy konkurencyjnej charakterystyczna jest rosnąca część tej krzywej. Liniowa funkcja kosztów (np. AC = c) ma globalną stałość.

malejących korzyściach skali (np. AC = cq) w długim okresie liczba firm dąży do nieskończoności.

13 Doskonała konkurencja Nieokreślona liczba małych firm, żadna nie ma siły rynkowej żadna samodzielnie nie wpływa na cenę każda jest cenobiorcą produkty homogeniczne (identyczne) Niekoniecznie musi na takim rynku występować duża liczba uczestników (można zastosować model konkurencji doskonałej nawet do jednego przedsiębiorstwa) Cena rynkowa zrównuje wielkość podaży z wielkością popytu Wejście i wyjście z rynku jest stosunkowo łatwe Firmy osiągają 0 zyski (= normalny zysk ekonomiczny) w długim okresie

(można zastosować model konkurencji doskonałej nawet do jednego przedsiębiorstwa) Cena rynkowa zrównuje wielkość podaży z

14 Doskonała konkurencja Równowaga krótkookresowa (q*, p*): -warunek maksymaliz. zysku pojedynczej firmy (max π) -warunek równowagi popytu i podaży (D = S) Równowaga długookresowa (q*, p*, n*): -warunek maksymaliz. zysku pojedynczej firmy (max π) -warunek równowagi popytu i podaży (D = S) -warunek zysków zerowych (π = 0): nowe firmy będą wchodzić na rynek dopóki będą istnieć ku temu przesłanki Własność długookresowej równowagi: równowaga rynkowa w doskonałej konkurencji jest Pareto optymalna - dobrobyt społeczny jest maksymalny, gdyż P = MC (twierdzenia ekonomii dobrobytu).

zysku pojedynczej firmy (max π) -warunek równowagi popytu i podaży (D = S) -warunek zysków zerowych (π = 0): nowe firmy będą wchodzić na rynek

15 Doskonała konkurencja Po szoku popytowym (lub kosztowym), w krótkim okresie niektóre firmy mogą osiągać zyski lub straty, ale w długim okresie firmy wchodzą (lub wychodzą) na rynek i zyski wracają do poziomu 0 Uwaga: cena zawsze na poziomie kosztu krańcowego Struktura, zachowanie i wyniki są zatem z góry określone w tym modelu (nieciekawy) Ale pożyteczny benchmark (punkt odniesienia), gdyż w równowadze maksymalizuje się Dobrobyt Społeczny Jest to idealna struktura, zachowanie i wyniki każdego rynku Niestety (stety?), nie wszystkie rynki spełniają technologiczne przesłanki doskonałej konkurencji

z góry określone w tym modelu (nieciekawy) Ale pożyteczny benchmark (punkt odniesienia), gdyż w równowadze maksymalizuje się Dobrobyt Społeczny Jest

16 Podsumowanie Organizacja rynku ( (Industrial Organization IO) ) jest to analiza zachowań przedsiębiorstw na rynkach niedoskonale konkurencyjnych; Metodologicznym podejściem jest równowaga r cząstkowa, a nie ogólna; IO jest częś ęścią ekonomii pozytywnej, czyli zajmuje się analizowaniem, opisywaniem i wyjaśnianiem zjawisk a nie ich wartościowaniem. Rynki konkurencji doskonałej sąs punktem odniesienia do analizy innych rynków w i nie stanowią przedmiot zainteresowania Dlaczego warto studiować IO? Ponieważ IO zajmuje się analizą funkcjonowania rynku (a rynek jest podstawową koncepcją w mikroekonomii)

opisywaniem i wyjaśnianiem zjawisk a nie ich wartościowaniem.

Podobne dokumenty

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.

Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej