1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Diagnoza osób z wieloraką niepełnosprawnością Moduł 190: Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Diagnosis people with varied disabilities. 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Ogólnej. 4. Kod przedmiotu/modułu 5. Rodzaj przedmiotu Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V 9. Semestr (zimowy lub letni), zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: ćwiczenia, 30 godzin 11. Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia Urszula Dębska, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu Umiejętność nawiązywania kontaktu z osobami niepełnosprawnymi i chorymi przewlekle; umiejętność pracy w grupie. 13. Cele przedmiotu C1 Dostarczenie wiedzy o specyfice i problemach osób z różnorodną niepełnosprawnością na różnych etapach rozwoju: upośledzeniem umysłowym, zespołem Downa, autyzmem, wzroku, słuchu, ruchową, demencją. 1
C2 Dostarczenie wiedzy o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, o metodach diagnozy i terapii dla celów rehabilitacji (CP). C3 Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych z osobami niepełnosprawnymi, etycznego zachowania w sytuacji badawczej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej (CP). C4 Kształtowanie umiejętności planowania i realizacji badań diagnostycznych dla celów terapii i rehabilitacji, opracowywania programów terapeutycznych i rehabilitacyjnych (CP). C5 Przygotowanie studenta do pracy diagnostycznej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej, wychowawczej, edukacyjnej z osobami z różnorodną niepełnosprawnością (CP). C6 Przygotowanie studenta do współpracy z innymi specjalistami od terapii i rehabilitacji, ośrodkami pomocy i placówkami specjalistycznymi (CP). C7 C8 C9 C10 C11 C12 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Posiada wiedzę o grupach zaburzeń wieku rozwojowego i ich przyczynach. EK_W_02 Rozumie podstawowe problemy osób z różnorodną niepełnosprawnością i w różnym wieku; posiada wiedzę o metodach diagnozy, terapii, rehabilitacji osób niepełnosprawnych. EK_W_03 Posiada wiedzę o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, konieczności współpracy ze specjalistami z innych dziedzin i placówkami specjalistycznymi. EK_W_04 EK_W_05 EK_U_01 Planuje badania diagnostyczne dla celów terapii i rehabilitacji osób z różnorodną niepełnosprawnością. EK_U_02 Posługuje się różnymi metodami diagnozowania dla celów terapii i rehabilitacji. K_W03; K_W04; KW_06, K_W09; K_W10; K_W12 K_U01; K_U03; K_U06; K_U07 2
EK_U_03 Inicjuje kontakt z osobami z różnorodną niepełnosprawnością; włącza osoby niepełnosprawne do opracowywania indywidualnego programu rehabilitacji. EK_U_04 EK_U_05 EK_K_01 Współpracuje w zespołach badawczych; opracowuje programy terapeutyczno-rehabilitacyjne. EK_K_02 Zachowuje etyczną postawę wobec osób z niepełnosprawnością, w działaniach diagnostyczno-rehabilitacyjnych; nawiązuje kontakt ze specjalistami z innych dziedzin. EK_K_03 Jest przygotowany do samorozwoju, zwiększania kompetencji profesjonalnych w diagnostyce psychologicznej, terapii i rehabilitacji. EK_K_04 EK_K_05 K_K01; K_K_03, K_K04; K_K_07 15. Treści programowe 1. Omówienie specyfiki diagnozowania osób z wieloraką niepełnosprawnością: wrodzoną, nabytą na skutek choroby bądź wypadku. 2. Cechy diagnozy niezbędnej dla osób z wieloraką niepełnosprawnością: wczesne zapoczątkowanie, interdyscyplinarność, specyficzność, kompleksowość, dynamiczność. 3. Specyfika diagnozy "DLA" osoby niepełnosprawnej i jej otoczenia - by wszyscy mogli aktywnie włączyć się w złożony proces rehabilitacji. 4. Poznawanie wybranych metod wspomagających diagnozowanie osób z wieloraką niepełnosprawnością: np. PPAC, PAC1, PAC2, PAS - H.C. Gunzburga; Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia, Skala Rozwoju Psychomotorycznego Brunet-Lezine. 5. Studium przypadków. 6. Planowanie badań własnych - praca w grupach. 7. Realizacja badań, obliczanie wyników, analiza - sporządzanie diagnozy dla celów rehabilitacji - praca w grupach. 8. Planowanie działań rehabilitacyjnych dla zbadanych osób - praca w grupach. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Diagnoza psychologiczna osób niesłyszących. Materiały z 3
ogólnopolskiej Konferencji Specjalistycznej. Poznań 2008: OSW dla Dzieci Niesłyszących. 2. Lotz D., Wenta K., Zeidler W.( red.)(2002). Diagnoza dla osób niepełnosprawnych. Szczecin: KWADRA. 3. Obuchowska I. (2002). O procesie wyboru metod rehabilitacji. W: W. Dykcik, B. Szychowiak (red.). Nowatorskie i alternatywne metody w terapii i praktyce pedagogiki specjalnej (s. 47-56). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 4. Ossowski R. (2002). Elementy struktury diagnozy sytuacyjnej dla celów rehabilitacji. W: W. Dykcik, B. Szychowiak (red.). Nowatorskie i alternatywne metody w terapii i praktyce pedagogiki specjalnej (s. 67-78). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 5. Stemplewska-Żakowicz K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: GWP. Uzupełniająca: 1. Dębska U, Żurek A., Kubiś F. (2005). Aspekt rehabilitacyjnowychowawczy stosowania skali PAS H.C. Gunzburga. W: W. Pilecka, T. Ozga, P. Kurtek (red.). Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w ekosystemie. Kielce: Wyd. Akademii Świętokrzyskiej. 2. Dykcik W.(2001). Pedagogika Specjalna. Poznań: Wyd. UAM. 3. Kościelska M. (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa: PWN. 4. Kowalik S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. 5. Minczakiewicz E. (2002). Strategie aktywizujące w diagnozie i terapii dzieci ze sprzężonymi zaburzeniami rozwoju. W: W. Dykcik, B. Szychowiak (red.). Nowatorski i alternatywne metody w terapii i praktyce pedagogiki specjalnej (s. 79-92). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 6. Paluchowski W. (2003). Diagnoza psychologiczna. Gdańsk: GWP. 7. Wenta K., Pyrzycka E. (red.) (2004). Diagnoza i ewaluacja pedagogiczno-psychologiczna - stan i perspektywy badań. Szczecin: KWADRA. 8. Witkowski T. (1996). By podnieść poziom społecznego funkcjonowania osób z upośledzeniem umysłowym. Lublin: FŚCEDS Zeidler W.(red.)( 2007). Niepełnosprawność. Wybrane problemy psychologiczne i ortopedagogiczne. Gdańsk: GWP. 9. Żurek A., Dębska U., Kubiś F. (2005). Przystosowanie społeczne dzieci i młodzieży z wieloraka niepełnosprawnością. W: : W. Pilecka, T. Ozga, P. Kurtek (red.). Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w ekosystemie. Kielce: Wyd. Akademii Świetokrzyskiej. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - wykład fakultatywny: - ćwiczenia: praca badawcza: plan badania, realizacja, obliczenie wyników i ich analiza, proponowana diagnoza dla celów dalszej rehabilitacjii - laboratorium: - konwersatorium: 4
- warsztat: - zajęcia fakultatywne: - inne: 18. Język wykładowy polskii 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: godzin - wykład fakultatywny: godzin - ćwiczenia: 30 godzin - laboratorium: godzin - konwersatorium: godzin - warsztat: godzin - zajęcia fakultatywne: godzin - inne: godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć: 30 godzin - opracowanie wyników: 20 godzin - czytanie wskazanej literatury: 30godzin - napisanie raportu z zajęć: 20 godzin - przygotowanie do egzaminu: godzin - przygotowanie do kolokwium: godzin 100 godzin Suma godzin 130godzin Liczba punktów ECTS 5 5