Wprowadzenie do terapii zajęciowej filozofia i modele

Przedmiot: Wprowadzenie do terapii zajęciowej filozofia i modele I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom modułu kształcenia (np. pierwszego lub drugiego stopnia) Rok studiów Wydział REHABILITACJI Zakład Bioetyki i Problemów Społecznych Medycyny Kierownik: prof. dr hab. Alicja Przyłuska-Fiszer Wprowadzenie do terapii zajęciowej filozofia i modele TZ-I-34 Polski obowiązkowy I I stopień Semestr 1, 2 Liczba punktów ECTS 5 Imiona i nazwiska wykładowców Program (programy) studiów, w którym realizowany jest przedmiot Sposób realizacji zajęć (stacjonarny, uczenie się na odległość) Wymaganie wstępne i dodatkowe prof. Alicja Przyłuska-Fiszer TERAPIA ZAJĘCIOWA stacjonarny Wymagania wstępne. Przed przystąpieniem do modułu student posiada wiedzę z zakresu: - bierna znajomość języka angielskiego (czytanie) 1

II. Informacje szczegółowe Cele przedmiotu Zapoznanie studenta z historią i filozofią zawodu terapeuty zajęciowego. Zapoznanie studenta z modelami terapii zajęciowej. Zapoznanie studenta z koncepcją człowieka, choroby, niepełnosprawności oraz z koncepcją zajęcia. Zapoznanie studenta z kwestiami etycznymi w terapii zajęciowej. Wykształcenie umiejętności myślenia krytycznego. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu Efekt kształcenia kierunkowy K_W28 K_W29 K_W30 Efekty kształcenia dla przedmiotu Wiedza 1. Potrafi wymienić i opisać różne filozoficzne koncepcje człowieka. 1. Potrafi wskazać i nazwać współzależności pomiędzy człowiekiem a środowiskiem w różnych modelach TZ. 1. Zna różne modele niepełnosprawności, potrafi wskazać różnice pomiędzy nimi. 2. Rozumie zasady praktyki nakierowanej na klienta. Odniesienie do celów Odniesienie do efektów obszarowych P6U_W P6S_WK P6SM_WK01 P6U_W P6S_WK P6SM_WK03 P6U_W P6S_WK P6SM_WK01 K_W31 1. Potrafi przedstawić historię terapii zajęciowej: założenia, twórców, instytucje. 2. Posiada wiedzę nt. filozofii działania i potrafi przedstawić filozoficzną koncepcję zajęcia. 3. Zna filozoficzne i socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby. 4. Rozumie proces analizowania aktywności. 5. Potrafi opisać i kategoryzować takie koncepcje i wartości moralne jak godność, wolność, równość, sprawiedliwość, prawda, oraz ich historyczne przemiany. P6U_W P6S_WK P6SM_WK02 2

K_W32 K_U07 K_U34 K_P01 K_P02 K_P03 K_P04 1. Zna założenia i schemat postępowania w podstawowych modelach terapii zajęciowej: 2. Zna dokumentację adekwatną do podstawowych modelów terapii. Umiejętności 1. Potrafi analizować zachowania ludzkie w aspekcie historycznym, społecznym i moralnym. 1. Jest świadomy istnienia konfliktów interesów pacjenta, terapeuty i społeczności w praktyce zawodu oraz dostrzega takie konflikty w analizowanych przypadkach. 2. Umie krytycznie analizować istniejące kodeksy etyki zawodowej. 3. Formułuje argumenty moralne w celu rozwiązania konfliktu interesów, klasyfikuje je oraz ocenia ich wagę. Kompetencje społeczne 1. Dostrzega wagę tworzenia planów terapii w taki sposób, aby realizowała ona jednocześnie cele fizyczne, psychiczne i społeczne. 1. Jest świadomy różnic jednostkowych i grupowych pośród ludzi oraz potrafi przystosować swoje zachowanie względem klienta oraz zaplanować terapię w jego najlepiej pojętym interesie. 1. Jest świadomy różnic w zakresach obowiązków zawodowych reprezentantów różnych zawodów medycznych. 2. Traktuje klienta podmiotowo, angażując go na każdym etapie procesu terapii. 1. Potrafi identyfikować cele i obszary działania terapeuty zajęciowego. 2. Rozumie swoją rolę w interdyscyplinarnym zespole terapeutycznym., P6U_W P6S_WK P6SM_WK02 P6U_U P6S_UW P6SM_UW02 P6U_U P6S_UW P6S_UO P6SM_UW04 P6SM_UO01 P6U_K P6S_KK P6SM_KK02 P6U_K P6S_KO P6SM_KO01 P6U_K P6S_KO P6SM_KO01 P6U_K P6S_KK P6SM_KK02 3

TP1 TP2-TP5 TP6-TP8 TP9-TP10 Tytuł wykładu Treści programowe Kwestie formalne. Wstęp do filozofii i etyki. Etyka opisowa i normatywna. Relatywizm etyczny i kulturowy. Rodzaje teorii etycznych. Etyka cnoty. Człowiek jako osoba: etyka obowiązku (Kant). Naturalistyczna koncepcja człowieka: klasyczny utylitaryzm (Mill), utylitaryzm preferencji (Singer). Etyka troski. Indywidualistyczna koncepcja człowieka: teoria uprawnień moralnych. Prawa człowieka. Prawa kobiet. Prawa pacjentów. Prawa osób niepełnosprawnych. Modele człowieka w medycynie i ich implikacje etyczne. Tradycyjna etyka medyczna. Koncepcje zdrowia i choroby. Modele niepełnosprawności. TP11-TP12 Aksjologiczne podstawy etyki zawodów medycznych. Etyka zawodowa, etyka zawodów medycznych. Narodziny i metody bioetyki. TP13-TP15 Filozoficzne i etyczne problemy początku życia człowieka. Filozoficzne i etyczne problemy końca życia człowieka. Etyczne aspekty opieki nad osobą ze specjalnymi potrzebami. Zasady etyczne wykonywania eksperymentów badawczych. TP16-TP17 Założenia filozoficzne terapii TP18 zajęciowej. Historia terapii zajęciowej. The Kawa Model założenia, proces, dokumentacja. Odniesienie do efektów kształcenia kierunkowych/ przedmiotowych K_W30/1 K_W31/3 K_W31/1 Odniesienie do celów przedmiotu 4

TP19-TP21 Model of Human Occupation założenia, proces, dokumentacja. TP22-TP24 Canadian Model of Occupational Performance założenia, proces, dokumentacja. TP25-TP26 Person-Environment-Occupation Performance Model założenia, proces, dokumentacja. TP27 Filozofia działania. Człowiek jako istota zajęciowa. Analiza aktywności. K_W31/2 K_W31/4 TP28 Praktyka nakierowana na klienta. K_W30/2 TP29 TP30 Terapeuta zajęciowy role zawodowe i profesjonalizm. Kodeksy etyczne zawodu terapeuty zajęciowego. K_U34/1 K_U34/2 Ćwiczenia/ zajęcia praktyczne TP31 Kwestie formalne. Filozofia a terapia zajęciowa. TP32 Normy postępowania: prawne, religijne, etyczne. TP33 Teorie etyczne w działaniu. TP34 Modele człowieka, choroby, niepełnosprawności a terapia zajęciowa. K_W30/1 K_W31/3 K_U34/1 TP35 Prawa człowieka a terapia zajęciowa. K_W30/2 TP36 Felicytologia i jej znaczenie w terapii zajęciowej. 5

TP37 Aksjologia i jej znaczenie w terapii zajęciowej. TP38 Koncepcje równość i sprawiedliwość K_W30/2 oraz ich znaczenie w systemach ochrony zdrowia. K_P01/1 TP39 Koncepcja odpowiedzialności i kary. K_W30/2 TP40 TP41 TP42 TP43-TP45 Etyka w mediach i w sieci. Dobre praktyki w nauce. Etyka w polityce i biznesie. Biznes a zawody medyczne. Etyka i ekologia. Prawa zwierząt a przemysł medyczny. Kodeksy etyki lekarskiej, pielęgniarskiej, fizjoterapeutycznej i kodeksy etyki terapeutów zajęciowych. K_W30/2 K_W30/2 K_U34/1 K_U34/2 TP46-TP48 Zastosowanie The Kawa Model. TP49-TP52 Zastosowanie Model of Human Occupation. 6

TP53-TP56 Zastosowanie Canadian Model of Occupational Performance. TP57-TP60 Zastosowanie Person-Environment- Occupation Performance Model. Treści programowe TP1-TP30 TP31-TP60 Planowane formy/działania/metody dydaktyczne wykład informacyjny wykład problemowy Metoda dydaktyczna wykład konwersatoryjny metoda przewodniego tekstu pogadanka metoda przypadków (studium indywidualne/grupowe) dyskusja dydaktyczna Odniesienie do efektów kształcenia kierunkowych/ przedmiotowych K_W30/1-2 K_W31/1-5 -2-2 -2 K_W30/1-2 K_W31/3-2 K_P01/1-2 -2 7

Środki dydaktyczne: Komputer Rzutnik multimedialny Prezentacje tematyczne Wydruki tabel, opisów kazusów, wycinków prasowych etc. Efekt kształcenia dla przedmiotu Metody i kryteria oceniania Treści programowe (TP) Typy/ Metody oceniające D oceniane diagnostyczne, F- ocenianie formujące, P ocenianie podsumowujące * lub wybór z załączonej listy walidacji wyników K_W30/1-2 K_W31/1-5 -2-2 -2 K_W30/1-2 K_W31/3-2 K_P01/1-2 -2 TP1-TP30 TP31-TP60 P ocenianie podsumowujące (egzamin pisemny) D ocenianie diagnostyczne (ocena przypadku) F ocenianie formujące (dyskusja) *D ocena przypadku, rozpoznanie, F sprawdzian pisemny, dyskusja, obserwacja, P - egzamin pisemny lub wybór z załączonej walidacji wyników. Szczegóły: Wykłady i ćwiczenia są zaliczane na jedną ocenę. 50 punktów można uzyskać z testów z materiału wykładowego, 50 punktów z ćwiczeń (20p aktywność, 15p wejściówki, 10p referat, 5p konspekt). 8

Skala ocen: 0-59p ~ ocena 2.0, 60-69p ~ ocena 3.0, 70-74p ~ ocena 3.5, 75-84p ~ ocena 4.0, 85-89p ~ ocena 4.5, 90-100p ~ ocena 5.0. Zalecana lista lektur lub lektury obowiązkowe Literatura obowiązkowa (fragmenty): 1. ILO,UNESCO,WHO, CBR: A Strategy for Rehabilitation, Equalization of Opportunities, Poverty Reduction and Social Inclusion of People with Disabilities, Joint Position Paper, 2004, ILO,UNESCO,WHO. 2. Molineux M, The nature of occupation. In M. Curtin, M. Molineux & J. Supyk (Eds.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation (Sixth ed., pp. 17-26), Edinburgh, 2009, Elsevier. 3. Creek J, Hughes A, Occupation and Health: a Review of Selected Literature., UK, 2008, British Journal of Occupational Therapy. 71 (11):456-468. 4. Law M, Steinwender S, Leclair L, Occupation, health and well-being., Canada, 1998, Canadian Journal of Occupational Therapy, 65(2), 81-91. 5. Duncan E, Foundations for Practice in Occupational Therapy, Edinburgh, 2007, Elsevier 6. Iwama M, The Kawa Model: The Power of cultural responsive occupational therapy., Suffolk New College, 2009, Disability and Rehabilitation, 2009. 7. Law M, The Person, Environment, Occupation Model: A transactive approach to occupational performance, Canada, 1996, Canadian Journal of Occupational Therapy, volume 63, nr.1. 8. Duncan EA, Skills for Practice in Occupational Therapy, Edinburgh, 2009, Elsevier. 9. Townsend E & Polatajko H, Enabling Occupation II: Advancing an occupational therapy vision for health, well-being, & justice through occupation, Canada, 2007, Canadian Association of Occupational Therapists. 10. Marcil WM, Occupational Therapy. What it is & how it works, Clifton Park 2007, Delmar. 11. Przyłuska-Fiszer A, Niepełnosprawność jako przedmiot refleksji bioetycznej, Kraków 2013, Wydawnictwo FALL. 12. Różyńska J, Chańska W (red.), Bioetyka, Warszawa 2013, LEX a Wolters Kluwer. 13. Singer P (red.), Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa 2000. 14. Hartman J, Woleński J, Wiedza o etyce, Park 2008. 15. Woźniak Z, Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst medycznego problemu, Academica Wydawnictwo SWPS, Warszawa 2008. 16. Brzezińska AI, Kaczan R, Smoczyńska K, Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010. 17. Hołówka J, Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001. 18. MacIntyre A, Krótka historia etyki, PWN, Warszawa 2002. 19. Ossowska M, Normy moralne, PWN, Warszawa 1970 (i inne wyd.). 20. Singer P, Etyka praktyczna, Książka i Wiedza, Warszawa 2003. 21. Vardy P, Grosch P, Etyka. Poglądy i problemy, Zysk i S-ka, Poznań 1995. 22. Sikora A, Spotkania z filozofią, Państwowe Wydawnictwo Iskry 1975. Literatura uzupełniająca: 1. Christiansen CH, Baum CM, Occupational Therapy, Performance, Participation and Well being, 9

Thorofare, 2005, Slack Inc. 2. Townsend E, Wilcock A, Occupational Justice. In: Christiansen C, Townsend E, Introduction to Occupation: The Art of Science and Living, Upper Saddle River, 2004, Prentice Hall, 243-273. 3. Willard, Spackman, Occupational Therapy, Philadelphia, 2003, Lippincott Williams &Wilkens. 4. Wilcock A, An Occupational Perspective of Health. (2nd Edition), Thorofare, 2006, Slack Inc. 5. Page MS, Interviewing in Occupational Therapy, In: Assessments in Occupational Therapy Mental Health: An Integrative Approach, Thorofare, 2008, Slack Inc. 6. Hocking C, Process of assessment and evaluation. In: Curtin M, Molineux M, Supyk-Mellson J (eds.) Occupational Therapy and Physical Dysfunction, Edinburgh, 2010, Elsevier. 7. Bała P, Wielomski A, Prawa człowieka. Refleksje krytyczne, Studia Erasmiana Wratislaviensia 4:457-487. 8. Capra E, Punkt zwrotny. Nauka, społeczeństwo, nowa kultura, PWN, Warszawa 1987. 9. Chirpaz F, Ciało, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998. 10. Cywińska-Wasileska G, Podstawowe problemy rehabilitacji i etyka, Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego, Poznań 2004. 11. Frankl VE, Homo Patiens. Próba wyjaśnienia sensu cierpienia, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1971. 12. Jankowska M, Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach prawnych. W: Niepełnosprawność zagadnienia, problemy, rozwiązania 1 (1):24-45 13. MacIntyre A, Krótka historia etyki, PWN, Warszawa 2002. 14. Nagel T, Pytania ostateczne, Aletheia, Warszawa 1997. 15. Ramsey P, Pacjent jest osobą, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977. 16. Singer P, O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, PWN, Warszawa 1994. 17. Sowa J, Etyczne aspekty procesu rehabilitacji. W: Niepełnosprawność zagadnienia, problemy, rozwiązania 14 (2): 7-24 18. Szawarski Z, Mądrość i sztuka leczenia, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005. 19. Szewczyk K, Dobro, zło i medycyna. Filozoficzne podstawy bioetyki kulturowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź 2001. 20. Środa M, Idea godności w kulturze i etyce. Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 1993. 21. Wulff HR, Pedersen SA, Rosenberg R, Filozofia medycyny. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993. 22. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, M.P. 1997 nr 50 poz. 475. 23. World Report on Disability, WHO, Geneva 2011. 24. International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF), WHO, Geneva 2001. Punkty ECTS (1 pkt - 25 godz. pracy studenta) RODZAJ ZAJĘĆ GODZINY Godziny kontaktowe 105 Przygotowanie do zajęć 5 Zapoznanie się z zalecaną literaturą 10 Przygotowanie do egzaminu 5 Razem = 125 godz. = 5 ECTS 10