Program wychowawczo - profilaktyczny Szkoła Podstawowa w Krzeczowicach

Program wychowawczo - profilaktyczny Szkoła Podstawowa w Krzeczowicach

W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem - o to, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał; aby więc poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugimi, ale i dla drugich. Jan Paweł II Szkolny program wychowawczo profilaktyczny powstał przy czynnym zaangażowaniu Rady Pedagogicznej, Samorządu Uczniowskiego i Rady Rodziców. Pragniemy, aby pozostał kontraktem społecznym" wszystkich zaangażowanych w problematykę wychowawczą - profilaktyczną, którym nie jest obojętny los i przyszłość uczniów, aby dostarczył przejrzystych, jasnych informacji na temat treści, zasad, wzajemnych relacji wychowawczych i metod postępowania. 2

I. Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (zwłaszcza art. 72). 2. Art.26 ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017r. poz.59). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r., poz. 356). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z dnia 28 sierpnia 2015 r., poz. 1249. 5. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. 6. Konwencja o Prawach Dziecka. II. Wprowadzenie do programu Zadania wychowawcze szkoły są podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest wszechstronny rozwój Ucznia w wymiarze emocjonalnym, społecznym, kulturalnym, moralnym, ekologicznym, zdrowotnym i intelektualnym. Szkoła jako środowisko wychowawcze ma za zadanie wspomagać uczniów w osiąganiu wszechstronnego rozwoju, kształtować postawy, umożliwić korygowanie deficytów w celu optymalizacji osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz zapobiegać zagrożeniom poprzez profilaktykę, przeciwdziałanie istniejącym zagrożeniom i wsparcie uczniów, dzieci przedszkolnych w trudnych sytuacjach. Program powstał w oparciu o wyniki obserwacji, badań ankietowych, rozmów i konsultacji z rodzicami, nauczycielami i przedstawicielami Rady Samorządu Uczniowskiego. 3

III. Misja i wizja szkoły MISJA SZKOŁY Nasza szkoła jest miejscem przyjaznym, bezpiecznym Stawiamy na: bezpieczeństwo, przyjaźń i partnerstwo, wzajemny szacunek i pomoc, radość i zabawę, twórcze działanie, pozytywne myślenie, respektowanie wartości moralnych, zaangażowanie w naukę, rozwijanie własnych zdolności. WIZJA SZKOŁY Nasza szkoła jest kreatywna oraz wspomagająca rozwój każdego ucznia na miarę jego potrzeb i możliwości IV. Zadania szkolnego programu wychowawczo profilaktycznego Założenia ogólne Zgodnie ze wskazaniami działalność wychowawczo-profilaktyczna w naszej szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze: 1) fizycznej - ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych, 2) psychicznej - ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności, 3) społecznej - ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych, 4) aksjologicznej - ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia. Zadania budowanie postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia, 4

kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu, wzmacnianie wśród uczniów i wychowanków więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną, rozwijanie i wspieranie działalności wolontariatu, kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole lub placówce, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, a także nauczycieli, wychowawców i rodziców lub opiekunów, w tym wzmacnianie więzi z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami. Cele szczegółowe Uczeń naszej szkoły: jest życzliwy, dostrzega potrzeby drugiego człowieka, udziela pomocy rówieśnikom, szanuje ludzi i respektuje ich prawa, jest tolerancyjny wobec drugiego człowieka, jest odpowiedzialny, potrafi rozwiązywać konflikty, potrafi sobie radzić z trudnymi uczuciami (złość, gniew, strach), jest asertywny, potrafi komunikować się z innymi, dyskutować, bronić i uzasadniać własny punkt widzenia, godnie reprezentuje szkołę na zewnątrz, kieruje się miłością do Ojczyzny, poszanowaniem dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu na kultury Europy i świata, czuje się bezpiecznie w swoim środowisku szkolnym, odróżnia dobro od zła, dba o higienę osobistą, estetykę ubioru, pomieszczeń, może rozwijać swoje zdolności i zainteresowania, być kreatywnym. 5

V. Model absolwenta W zakresie wiedzy zna podstawowe wiadomości niezbędne w dalszym kształceniu i życiu, posiada wiadomości o otaczającym świecie i zjawiskach w nim zachodzących, posiada wiedzę o zagrożeniach wynikających ze współczesnej cywilizacji, zna kulturę, obyczaje i historię własnej miejscowości, regionu i kraju. W zakresie umiejętności potrafi korzystać z różnych źródeł informacji, umie zastosować poznane wiadomości w życiu, dzieli się swoją wiedzą i współpracuje w zespole, potrafi samodzielnie dostrzegać i rozwiązywać problemy, posiada umiejętności komunikowania i zachowania się w różnych sytuacjach, potrafi porozumiewać się w co najmniej jednym języku obcym. W zakresie postaw jest konsekwentny w dążeniu do zaplanowanego celu, aktywnie uczestniczy w życiu społeczno kulturalnym, w pełni odpowiada za swoje postępowanie i czyny, ma poczucie własnej wartości, jest asertywny, jest kulturalny, wrażliwy i tolerancyjny, przestrzega norm poszanowania rówieśników i dorosłych, jest uczciwy w stosunku do siebie i innych, potrafi zachować się zgodnie z wymogami miejsca i chwili, dbać o swój wygląd, szanuje godność własną i innych. VI. Diagnoza sytuacji wychowawczej Każdego roku w różnych formach przeprowadzana jest diagnoza środowiska, analizuje się potrzeby i zasoby szkoły z obszaru wychowania i profilaktyki w szkole na podstawie np. : badań ankietowych skierowanych do rodziców, 6

spostrzeżeń wychowawcy na temat klasy, analizy stanu wychowania w szkole: - obserwacji bieżących zachowań uczniów na terenie szkoły, analiza uwag wpisanych do dziennika, - sprawozdań opracowanych przez wychowawcę, - dokumentacji zgromadzonej przez pedagoga szkolnego. W wyniku diagnozy i ewaluacji programów wychowawczego i profilaktyki wyłoniono następujące obszary problemowe: - potrzeba objęcia szczególnym wsparciem dzieci 6- letnich (obserwacja), - brak motywacji do nauki - niskie potrzeby edukacyjne (analiza ocen cząstkowych uczniów, spostrzeżenia nauczycieli), - niewystarczająca komunikacja interpersonalna w relacji uczeń - uczeń ( spostrzeżenia wychowawców, pedagoga), - w niektórych przypadkach nierespektowane są przez uczniów normy społeczne, (analiza uwag dotyczących przestrzegania przez uczniów norm ujętych w zasadach wewnątrzszkolnego oceniania. Nadal należy: - prowadzić działania na rzecz umiejętności dysponowania wolnym czasem oraz profilaktyki m.in.: uzależnień, agresji, cyberprzemocy otyłości (spostrzeżenia pedagoga, wychowawców, analiza ankiet), - kształtować właściwą hierarchię wartości wśród uczniów (na podstawie pogadanek pedagogicznych), - wdrażać uczniów do samokształcenia. VII. Kryteria efektywności 1. Wszyscy uczniowie naszej szkoły są poddani oddziaływaniom tego programu. 2. Wszyscy nauczyciele realizują program profilaktyczno - wychowawczy, a w szczególności nauczyciele wychowawcy uwzględniają jego treści podczas planowania i realizacji klasowych planów pracy. 3. Rodzice uczniów naszej szkoły znają i akceptują program oraz czynnie współpracują przy jego realizacji. 7

W szkole pamiętamy o tym, aby dawać uczniom zachętę, uczyć się śmiałości, w pełni je aprobować. Uczniowie mogą uczyć się lubić samych siebie. Często słyszą słowa uznania, uczą się stawiać sobie cele. Wychowywani są w poczuciu bezpieczeństwa. Uczą się ufać sobie i innym. Otaczani rzetelnością i uczciwością uczą się, czym jest prawda i sprawiedliwość. Dzieciom, które mają trudności w nauce, potrzebne jest nasze zrozumienie i wsparcie. VIII. Zadania i obowiązki podmiotów realizujących program Dyrektor szkoły dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole, wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w środowisku szkolnym, stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwianie uczniom podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej, kontroluje wypełnianie przez uczniów obowiązku szkolnego, organizuje szkolenia dla nauczycieli, dba o zapewnienie bezpieczeństwa na terenie szkoły. Pedagog szkolny ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy dzieciom, ma obowiązek ścisłej współpracy z Policją, sądem dla nieletnich, diagnozuje problemy wychowawcze, poprzez działania wychowawcze kształtuje wśród uczniów i rodziców świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji za popełniony czyn, doskonali swoje kompetencje w zakresie wychowania i profilaktyki. Nauczyciel ma obowiązek reagowania na przejawy niedostosowania społecznego u dzieci, wspiera swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, udziela pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, odpowiada za zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem, 8

świadczy pomoc psychologiczno - pedagogiczną w bieżącej pracy z uczniem. Wychowawca klasy prowadzi we współdziałaniu z pedagogiem szkolnym szkolenia i konsultacje dla rodziców, dąży w do integracji zespołu klasowego, sprawuje opiekę wychowawczą nad powierzonymi mu uczniami szkoły poprzez tworzenie warunków wspomagających ich rozwój i przygotowuje uczniów do życia w rodzinie i w społeczeństwie, uczy pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości, w toku pracy wychowawczej realizuje treści i cele programowe programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły, koordynuje pomoc psychologiczno - pedagogiczną w swojej klasie. Rodzice współdziałają z nauczycielami i wychowawcą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci, dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego swoich dzieci, uczestniczą w badaniach ankietowych, pomagają w organizacji imprez klasowych i szkolnych. IX. Treści i działania o charakterze wychowawczo profilaktycznym Zadania o charakterze wychowawczoprofilaktycznym Wzajemne poznanie się Tworzenie warunków rozwoju indywidualnych Sposoby realizacji zadań 1. Uczniowie biorą udział w zabawach integrujących grupę lub zespół klasowy. 2. Udział w uroczystościach klasowych i szkolnych. 1.Prowadzenie kół zainteresowań. 2.Indywidualna praca z uczniem Odpowiedzialni Wychowawcy Nauczyciele poszczególnych 9

zainteresowań wybitnie uzdolnionym - przygotowanie go do konkursu, olimpiady. Organizacja i uczestnictwo w różnego rodzaju konkursach. przedmiotów Likwidacja deficytów rozwojowych, w szczególności u uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnym Poznawanie i respektowanie reguł zachowania w miejscach publicznych 1. Organizacja zajęć dydaktyczno wyrównawczych, 2. Indywidualne rozmowy z pedagogiem szkolnym. 3. Współpraca z poradnią psychologiczno - pedagogiczną. 1. Prowadzenie zajęć wychowawczych dotyczących dobrego zachowania. 2. Udział w imprezach kulturalnych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i dobrego zachowania. 4. Spotkania z przedstawicielami policji, straży pożarnej. Pedagog, nauczyciele Nauczyciele Przeciwdziałanie agresji i przemocy 1. Praca nad doskonalenie swojego charakteru i wyzbyciu się słabości. 2. Uczestnictwo w zajęciach mających na celu wyeliminowania niepożądanych zachowań. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog Bezpieczeństwo 1.Zapoznanie uczniów z regulaminami i procedurami. 2. Organizacja pogadanek, zajęć warsztatowych dotyczących bezpieczeństwa. 4. Zapoznanie uczniów z telefonami alarmowymi, z zasadami pierwszej pomocy. 5. Zapoznanie z zasadami BHP na lekcjach. Wychowawcy, nauczyciele poszczególnych przedmiotów, higienistka szkolna Wdrażanie ucznia do samodzielności oraz samorozwoju 1. Uczestnictwo w pogadankach dotyczących samodzielności w wykonywaniu czynności samoobsługowych. 2. Korzystanie z biblioteki szkolnej - uczniowie poznają zasoby i zachęcani są do czytelnictwa. 3. Doskonalenie kompetencji emocjonalnych i społecznych poprzez: wdrażanie do empatii, współpraca w zespołach, realizacja projektów, Bibliotekarz, wychowawcy klas 10

Tolerancja dla inności Prawa dziecka Dbałość o dobry klimat w szkole kształtowanie umiejętności efektywnego zachowania się w sytuacjach trudnych, konfliktowych, ryzykownych. 1.Zapoznanie z prawami dziecka wynikającymi z Konwencji o Prawach Dziecka. 2. Poznanie obowiązków ucznia. 3. Uczestnictwo w pogadankach na temat tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka. 1. Obserwacja zachowań na tle rówieśników. 2. Współpraca z Radą Rodziców przy organizacji imprez szkolnych. Wychowawcy, pedagog szkolny Nauczyciele, wychowawcy, Rada Rodziców Kształtowanie postaw obywatelsko patriotycznych 1.Kultywowanie tradycji związanych z najbliższą okolicą, krajem. 2. Poznanie symboli narodowych i europejskich. 3.Uczestnictwo w uroczystościach o charakterze szkolnym i państwowym. 4.Zapoznanie uczniów z historią wsi, zabytkami, kulturą, itp. 5.Kształtowanie tożsamości narodowej przy jednoczesnym otwarciu na wartości kultury innych krajów. 6. Akcje charytatywne. 7. Wykonanie okazjonalnych gazetek na korytarzach szkoły. Nauczyciele, wychowawcy Przygotowanie uczniów do praktycznego wykorzystania wiedzy Propagowanie zdrowego stylu życia 1.Udział w zajęciach komputerowych od I klasy. 2.Uczestnictwo w spektaklach teatralnych. 3.Korzystanie z różnorodnych źródeł informacji -wykonywanie projektów. 4. Praca w organizacjach działających w szkole. 5. Zajęcia z doradztwa zawodowego. 6. Angażowanie uczniów do przygotowania uroczystości szkolnych i lokalnych, udziału w konkursach na różnym szczeblu. 7.Śledzenie losów absolwentów. 1. Realizacja programów profilaktycznych. 2. Kształcenie i wzmacnianie norm Nauczyciele poszczególnych przedmiotów Opiekunowie organizacji szkolnych, wychowawcy, 11

Pomoc rodzicom, nauczycielom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych przeciwnych używaniu substancji psychoaktywnych 3.Pogadanki na tematy zdrowia i zdrowego trybu życia na godzinach wychowawczych i zajęciach edukacyjnych. 4.Wdrażanie informacji o higienie ciała, racjonalnym odżywianiu się. 5. Udział w konkursach o tematyce zdrowotnej. 1.Bieżące informowanie rodziców o sytuacji dziecka w szkole i poza nią. 2. Dostarczenie aktualnych informacji rodzicom, nauczycielom, opiekunom na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych poprzez spotkania ze specjalistami. 3.Indywidualne rozmowy z uczniem i rodzicem. 4.Konsultacje dla rodziców. 5. Podejmowanie wspólnych inicjatyw w zakresie rozwiązywania trudności lub eliminowania zagrożeń. 6.Zapoznanie rodziców ze: Statutem Szkoły i regulaminami, programami. 7. Udostępnianie wykazu instytucji, gdzie można uzyskać pomoc specjalistyczną. 8. Doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki używania niebezpiecznych środków i substancji, a także norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego poprzez uczestnictwo np. w radach szkoleniowych, kursach i szkoleniach. higienistka szkolna. Dyrektor, wychowawcy, pedagog Integrowanie działań wychowawczych szkoły i rodziny 1.Spotkania rodziców z wychowawcami na zebraniach i indywidualne konsultacje. 2.Udział rodziców w organizowanych przez szkołę uroczystościach i imprezach szkolnych. Dyrektor, wychowawcy Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Ochrona ofiar przemocy: rozmowy z uczniem, konsultacje z rodzicami, w razie konieczności wszczęcie Pedagog, koordynator ds. bezpieczeństwa 12

procedury Niebieskiej Karty. Przygotowanie do podejmowania i pełnienia ról społecznych i obywatelskich 1. Zapoznanie uczniów z dokumentami szkoły (Statut, regulaminy, procedury). 2. Wytworzenie potrzeby aktywnego udziału w życiu szkoły i stymulowanie postaw prospołecznych poprzez: zachęcanie do aktywnego udziału w życiu szkoły, poszanowanie mienia szkoły, tworzenie zwyczajów i tradycji szkoły. Wszyscy nauczyciele Kształtowanie postaw i nawyków proekologicznych Profilaktyka zagrożeń 1.Zajęcia na lekcjach biologii, chemii, fizyki, ed. wczesnoszkolnej. 2.Uczestnictwo w konkursach związanych z tematyką ekologiczną. 3.Działania ekologiczne: Sprzątanie świata, Dzień Ziemi. 1.Środki i substancje psychoaktywne: wyposażenie uczniów, rodziców i nauczycieli w wiedzę o uzależnieniach i możliwościach szukania pomocy w sytuacji sięgania po narkotyki, dopalacze, alkohol, nikotynę. 2. Gazetki informacyjne. 3. Bieżące informowanie rodziców/prawnych opiekunów o widocznej zmianie w zachowaniu dziecka, o swoich sugestiach i spostrzeżeniach. 4.Systematyczna edukacja uczniów w zakresie radzenia sobie z własnymi trudnymi uczuciami oraz w zakresie ochrony przed agresją, przemocą. 4.Zapoznanie uczniów ze zbiorem zasad i norm obowiązujących w szkole. 5.Pogadanki, lekcje wychowawcze. 6.Stała współpraca pracowników szkoły w zakresie zaobserwowanych negatywnych zachowań uczniów. 7.Reagowanie na niepożądane zachowania ucznia. 8.Spotkania z przedstawicielami Policji dotyczące odpowiedzialności nieletnich. 9.Ukształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych poprzez: propagowanie wiadomości dotyczących zagrożeń Nauczyciele poszczególnych przedmiotów Pedagog szkolny, nauczyciele 13

cywilizacyjnych (terroryzm, głód, choroby), jak sobie radzić i gdzie szukać pomocy, omawianie zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu, ujawnienia danych osobowych. X. Ewaluacja programu Przebieg pracy wychowawczo - profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i stanowią podstawę do planowania zamierzeń wychowawczych w kolejnym roku szkolnym. 14

Spis treści I. Podstawa prawna... 3 II. Wprowadzenie do programu... 3 III. Misja i wizja szkoły... 4 MISJA SZKOŁY... 4 WIZJA SZKOŁY... 4 IV. Zadania szkolnego programu... 4 wychowawczo profilaktycznego... 4 Założenia ogólne... 4 Zadania... 4 Cele szczegółowe... 5 V. Model absolwenta... 6 W zakresie wiedzy... 6 W zakresie umiejętności... 6 W zakresie postaw... 6 VI. Diagnoza sytuacji wychowawczej... 6 VII. Kryteria efektywności... 7 VIII. Zadania i obowiązki podmiotów realizujących program... 8 Dyrektor szkoły... 8 Pedagog szkolny... 8 Nauczyciel... 8 Wychowawca klasy... 9 Rodzice... 9 IX. Treści i działania o charakterze... 9 wychowawczo profilaktycznym... 9 X. Ewaluacja programu... 14 15