SPRAWOZDANIE NIEPUBLICZNEJ PLACÓWKI DOSKONALENIA NAUCZYCIELI Z WYKONANIA PLANU PRACY ZA ROK SZKOLNY 2013-2014 Poznań, wrzesień 2014 Strona1
1. WYKAZ KADRY PEDAGOGICZNEJ: L.p. Imię i nazwis ko 1. Aleksan dra Klupś 2. Agniesz ka Kuca Wykształcenie Wyższe magisterskie kierunek Psychologia, specjalność Kliniczna (UAM Poznań) 2009 r.; studia podyplomowe z zakresu Przygotowania Pedagogicznego (WSH Leszno) 2011 r, Wyższe magisterskie kierunek Psychologia, specjalność Kliniczna (UAM Poznań) 2009 r.; studia podyplomowe z zakresu Przygotowania Pedagogicznego (WSH Leszno) 2011 r, Stopień awansu zawodo -wego Ukończone formy dokształcenia; n.d. Szkoła Analizy Transakcyjnej Spotkanie 2011), Studium Trenerskie Spotkanie 2012), Podyplomowe Studia Mediacje i Negocjacje (WSNHiD Poznań 2013) n.d. Szkoła Analizy Transakcyjnej Spotkanie 2013), Studium Trenerskie Spotkanie 2012) Ukończone formy doskonalenia, związane z wykonywaną pracą; Szkolenie Asertywność dla trenerów Spotkanie 2012), Szkolenie Kontrakty w pracy z grupą Spotkanie 2013) Szkolenie Asertywność dla trenerów Spotkanie 2012), Szkolenie Kontrakty w pracy z grupą Spotkanie 2013) Miejsce pracy AiA Doradzt wo i Diagnoza Psycholo giczna s.c. AiA Doradzt wo Diagnoza Psycholo giczna s.c. 3. Elżbiet Wyższe nauczy Szkolenie Ja i Kurs SP nr 84 i Strona2
a Kmita magisterskie kierunek Nauczanie Początkowe (UAM Poznań) 1989 r.; studia podyplomowe w zakresie logopedii (WSNHiD Poznań) 2011 r. ciel dyplom owany moja szkoła wszechstronny rozwój dziecka CDN EDUKATOR Chańcza 2005; Wykorzystanie Logico w diagnozowaniu potrzeb i osiągnięć dziecka 3,4,5,6, i 7 letniego CDN EDUKATOR Warszawa 2006; edukatorów programu KREATOR CODN Warszawa 1998; Specjalistyczny kurs dla szkoleniowców z placówek doskonalenia nauczycieli ONPD PARTNER Łódź 2001; w Poznaniu 4. Henryk a Jurkow ska- Klupś 5. Jolanta Karkos Akademia Rolnicza w Poznaniu (1981), Studium Pedagogiczne Instytut Kształcenia Nauczycieli w Poznaniu (1984), Studium Przedmiotowo Metodyczne Instytut Kształcenia Nauczycieli w Poznaniu (1989) Filologia germańska z przyg. pedagog. (WSP Zielona Góra, 1999), Wyższa Szkoła Tłumaczy i Języków Obcych (UAM, 2001) nauczy ciel dyplom owany nauczy ciel dyplom owany Kleines Deutsches Dyrektor szkoły Sprachdiplom jako pracodawca Goethe-Institut (seminarium (1996), Podyplomowe 2008), Prawo Studium organizacji i administracyjne w zarządzania praktyce szkolnej instytucjami (seminarium oświatowymi 2006), Jak Politechnika zorganizować i Poznańska (2000) przeprowadzić projekt edukacyjny w gimnazjum (kurs 2011) Zespół Szkół w Piaskach Egzaminator Deutschlehrerkurs Zespół Okręgowej Komisji - kurs metodyczny Szkół w Egzaminacyjnej w dla nauczycieli Piaskach Poznaniu z zakresu języka egzaminu z języka niemieckiego w niemieckiego w Wiedniu w gimnazjum (OKN Actilingua Poznań, 2009) Academy (2008), Strona3
L.p. 2. PRZEPROWADZONE FORMY DOKSZTAŁCANIA I DOSKONALENIA NAUCZYCIELI Tematyka doskonalenia Forma realizacji Liczba grup Łączna liczba godzin Liczba uczestników Liczba nauczycieli zatrudnionych w szkołach/placó wkach z terenu woj. wielkopolskiego 1. Nauczyciel jako wychowawca 2. Metody aktywizujące w nauczaniu w tym z wykorzystaniem ICT warsztat 11 704 110 110 warsztat 10 400 100 100 3. Ocenianie kształtujące warsztat 8 320 80 80 4. Praca z uczniem o nietypowych potrzebach edukacyjnych warsztat 11 440 110 110 5. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych Warsztat/ 6. Nauczyciel 45 + Warsztat/ 3 34 92 92 2 47 48 48 7. Rodzice są partnerami szkoły Warsztat/ 6 51 121 121 8. Jak pomóc uczniowi Warsztat/ 2 64 39 39 Strona4
osiągnąć edukacyjny? sukces 9. Metody aktywizujące i motywujące do nauki Warsztat/ 1 9 27 27 Suma 54 2069 727 727 3. OCENA WEWNĘTRZNA PROWADZONYCH FORM DOSKONALENIA I DOKSZTAŁCANIA NAUCZYCIELI Prowadzone formy doskonalenia nauczycieli można podzielić na dwie podstawowe grupy: realizowane w ramach projektu Nauczyciel na miarę XXI wieku oraz prowadzone w ramach doskonalenia wg programu ORE System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół. Projekt Nauczyciel na miarę XXI wieku obejmował swoim zasięgiem 5 szkół i był skierowany do nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Każdy nauczyciel brał udział w kilku formach doskonalenia. Ewaluacja wewnętrzna wykazała wyraźny przyrost wiedzy u uczestników. Nauczyciele pozytywnie ocenili zarówno szkolenia stacjonarne, jak i wyjazdowe które umożliwiały pełne skupienie na przedstawianych tematach. Zakres tematyczny poszczególnych szkoleń został opracowany na podstawie zapotrzebowani nauczycieli i dyrektorów poszczególnych placówek. Z ocen wynika, że szczególnie istotnym tematem były kompetencje wychowawcze zarówno w kwestii rozpoznawania gier uczniowskich, jak i np. tematyki uzależnień czy depresji młodzieńczej. Również jako bardzo praktyczne zostało ocenione szkolenie z zakresu oceniania kształtującego narzędzia i techniki zdobyte podczas warsztatów były, zgodnie z informacjami od pedagogów, wdrażane do codzienności szkolnej bardzo szybko. Szkolenie z zakresu metod aktywizujących zostało ocenione jako szerokie źródło inspiracji do prowadzenia zajęć, przy czym nauczycieli uznali, że można w przyszłości zwiększyć ilość godzin, przeznaczoną na zapoznanie się z technikami wykorzystania nowoczesnych technologii na lekcji. Szkolenie z zakresu pracy z dzieckiem o nietypowych potrzebach było oparte przede wszystkim na studiach przypadku, również przygotowanych przez samych Strona5
nauczycieli. W przyszłości tematykę tę należy bardzie rozbudować przy dziale praca z uczniem zdolnym. Zaletą szkoleń była również możliwość skonfrontowania poglądów i doświadczeń pedagogów nie tylko z różnych placówek, lecz również z różnych poziomów nauczania. Obok poszerzania wiedzy i kompetencji, nauczyciele inspirowali się nawzajem stosowanymi przez siebie rozwiązaniami. Projekt był prowadzony przez 12 miesięcy. Dla nauczycieli, biorących udział w kilku szkoleniach jednocześnie, niektóre okresy projektu były bardzo intensywne z czego płynie wyraźny wniosek, iż podobne projekty należy rozpisywać na dłuższe okresy czasu. Szkolenia w ramach programu ORE były skierowane do nauczycieli z różnych powiatów. Każda grupa nauczycieli sama wybierała ofertę doskonalenia dla siebie, co zwiększa motywację do uczestnictwa w formach doskonalenia i późniejsze zaangażowanie w zajęcia. Mimo jednak tego samego tematu, zapotrzebowania grup były bardzo zróżnicowane, co było związane zarówno ze specyficznymi trudnościami placówki, jak i zainteresowaniami samych pedagogów. Szkolenia przebiegały sprawnie dzięki współpracy z lokalnymi koordynatorami. Dla nauczycieli ważny był sam terminarz szkoleń rozbicie szkoleń na dłuższy okres czasu (np. zajęcia 1 raz w tygodniu) ułatwiały nauczycielom efektywną organizację własnej, codziennej pracy po to, by bez trudności korzystać z warsztatów. Przy dużym nasileniu szkoleń efektywność pracy grup spadała. Bardzo ważnym tematem dla nauczycieli była kwestia współpracy z rodzicami, szczególnie w ujęciu praktycznym (prowadzenie zebrań, spotkań indywidualnych, nawiązywanie współpracy itd.). Pozytywnie pedagodzy reagowali również dla tematy z oferty Nauczyciel 45+ jak się okazało, temat wypalenia zawodowego (i jego profilaktyki) był ważny dla wszystkich pedagogów, niezależnie od wieku i stażu pracy prawdopodobnie więc należy rozszerzyć przewidywane grono odbiorców dla tego szkolenia. Dużą trudnością, w opinii nauczycieli, jest obecnie kwestia motywowania uczniów do nauki zagadnienie to mogłoby być omawiane na osobnym szkoleniu. Temat metod aktywizujących był z jednej strony dosyć trudny dla nauczycieli, z drugiej oceniany jako ważny. Wynikało to z dość pesymistycznej oceny (dokonanej przez pedagogów) obecnego pokolenia uczniów, poczucia braku skuteczności dotychczas stosowanych metod. Nauczyciele z trudnością przekonują się do innowacyjnych podejść do nauczania, co związane jest przede wszystkim z różnicami między np. podstawą programową a testami sprawdzającymi; potrzebami praktycznymi uczniów a programem nauczania. Nauczyciele wyrażają silną obawę, że po wprowadzeniu nowoczesnych metod nauczania zostaną negatywnie ocenieni, ponieważ system rozliczania efektów pracy (wyniki uczniów w testach) nie zachęca Strona6
do stosowania innych narzędzi, lecz do klasycznego przygotowywania uczniów do wypełnienia arkuszy egzaminacyjnych. Duże zainteresowanie wśród nauczycieli wzbudziła diagnoza predyspozycji i preferencji uczniów (style uczenia się, style komunikacji, inteligencje wielorakie) wprowadzenie tych narzędzi do pracy ułatwia, zdaniem pedagogów, indywidualizację nauczania. 4. MOCNE I SŁABE STRONY PRACY PLACÓWKI Główną metodą pracy specjalistów z Niepublicznego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Progresfera jest metoda warsztatowa, która jest najbardziej efektywnym sposobem nauczania osób dorosłych. Oparcie się o cykl Kolba przestawienie teorii, stworzenie pola do doświadczania i analizowania nowych treści, umiejętności i wiedzy, wreszcie przełożenie ich na pragmatyczne zastosowania związane z codzienną pracą spotyka się z dużym uznaniem uczestników szkoleń. Eksperci szkoleniowcy prowadzący zajęcia nacisk kładą właśnie na praktyczne zastosowanie zdobywanej wiedzy i maksymalne jej wykorzystanie w codziennej pracy. Zastosowane metody aktywizujące, takie jak np. analiza przypadku, praca w grupach, arkusze i testy służące do autoanalizy, wreszcie stwarzanie pola do wymiany doświadczeń za pomocą różnorodnych form dyskusji sprawiają, że każdy z nauczycieli biorących udział w szkoleniach znajduje dla siebie cenne wskazówki i pomysły na podniesienie jakości swojej pracy. Również sposób przygotowania materiałów szkoleniowych obszernych z jednej strony, z drugiej zaś opartych o konkretne przykłady, z zachowaniem dbałości o estetykę spotyka się niejednokrotnie z uznaniem oraz prośbą o ich dalsze upowszechnienie w wersji elektronicznej. Pozytywny odbiór warsztatów znajduje swoje potwierdzenie w otrzymanych referencjach wystawionych przez klientów szkoleń. Mocną stroną Ośrodka jest jego kadra pracownicy prowadzący zajęcia nauczycielami nieustannie podnoszą swoje kompetencje i kwalifikacje, uczestnicząc w kursach i warsztatach. Obecnie np. panie Aleksandra Klupś i Agnieszka Kuca uczestniczą w kursie adresowanym dla doradców zawodowych. Zdobyta wiedza pozwoli im pracować z nauczycielami zajmującymi się prowadzeniem doradztwa dla uczniów, co jest jednym z zadań stawianych przed szkołami. Sam ośrodek stale zwiększa zakres swoich usług i prowadzonych tematów zajęć od pracy z rodzicem, przez różnorodne kompetencje wychowawcze i radzenie sobie z trudnościami pojawiąjącymi się w pracy z młodzieżą (jak przemoc, używki) aż do innowacyjnych metod aktywizujących i wspieranie ucznia w rozwoju jego indywidualnego potencjału. Zajęcia prowadzone są z wykorzystaniem Strona7
dokonań współczesnej psychologii, co pozwala lepiej zrozumieć mechanizmy i sytuacje pojawiąjące się w szkole. Progresfera świadczy swoje usługi w miejscu zamieszkania i pracy uczestników szkoleń. Specjaliści prowadzący warsztaty dojeżdżają na miejsce wskazane przez klientów, co znacznie zwiększa komfort uczestników, zarówno poprzez skrócenie czasu, który poświęcają oni na dojazd na miejsce warsztatu, jak i poprzez zapewnienie znanego im otoczenia, sprzyjającego zaangażowaniu się w same zajęcia a nie czynniki zewnętrzne. Słabą stroną placówki są na dzień dzisiejszy ograniczenia kadrowe, które sprawiają, że Progresfera świadczy swoje usługi wyłącznie lokalnie, ograniczając się do działań na terenie Wielkopolski. Specjaliści zatrudniani w placówce angażują się w dodatkowe zajęcia prowadzenie warsztatów dla innych grup docelowych, jak i w pracę w szkole, co ogranicza ich możliwości czasowe. W związku z tym NODN Progresfera nie podejmuje się realizacji możliwych zleceń na większym obszarze. 5. WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY W wyniku analizy podjętych w 2014 roku działań, sformułowano kilka uwag i wniosków, będącymi zarazem przesłankami do dalszej pracy. Istotnym problemem w pracy nauczyciela, podobnie jak w każdym zawodzie pomocowym, jest system profilaktyki wypalenia zawodowego. Temat ten dotyczy nauczycieli w różnym wieku, z różnym doświadczeniem. Placówka zamierza w przyszłym roku włączyć ten temat w większą liczbę szkoleń, szczególnie z zakresu rozwoju osobistego nauczycieli. W świetle prowadzonej na bieżąco diagnozy potrzeb uczestników szkoleń oraz ewaluacji przeprowadzonych warsztatów, bardzo ważnym obszarem pracy dla ośrodka powinno być doskonalenie nauczycieli z zakresu indywidualizacji programu nauczania (praca z uczniem zdolnym, praca z uczniem o nietypowych potrzebach edukacyjnych), z naciskiem na przedstawianie różnorodnych form innowacyjnego nauczania, z wykorzystaniem metod aktywizujących, pozwalających uczniom na przejęcie większej odpowiedzialności za ich proces uczenia. Szczególnie istotna przy tym jest praca nad umożliwieniem wcielania w proces nauczania zasad indywidualizacji w warunkach, jakie panują w szkołach (jak liczebność klas, pensum godzin). Istotne jest dalsze szkolenie nauczycieli z zakresu tematów takich, jak teoria Inteligencji Wielorakich H. Strona8
Gardnera, indywidualne style uczenia się, projektowanie lekcji w sposób umożliwiający każdemu uczniowi aktywny udział, z uwzględnieniem osobistych preferencji. W celu zwiększenia efektywności oraz poziomu satysfakcji z pracy pracowników placówek oświatowych, usługi oferowane przez ośrodek muszą nie tylko skutkować przekazaniem merytorycznej wiedzy, lecz również umożliwiać rozwój kompetencji osobistych, szczególnie z zakresu asertywności oraz stylów komunikacji. Nauczyciele stają się w pewnym stopniu trenerami umiejętności miękkich dla swoich podopiecznych stąd też bierze się potrzeba przygotowania ich z tego zakresu nie tylko merytorycznie, lecz również praktycznie by mogli przejąć rolę trenera podczas zajęć z uczniami. Takie też szkolenia zostaną uwzględnione w ofercie na rok 2014/2015. Prowadzone działania wykazały, że efektywność prac grup jest nierozerwalnie związana z intensywnością szkoleń. Przy planowaniu dłuższych warsztatów lub rozwiązań systemowych (w ramach projektu) należy więc uwzględnić odpowiedni czas, by móc poszczególne zajęcia rozłożyć tak, by nie kolidowały z codzienną pracą pedagogów. Lepsze efekty przynoszą jedne zajęcia w tygodniu, prowadzone przez kilka miesięcy, niż 8-9 spotkań w ciągu jednego miesiąca. Ośrodek zamierza intensyfikować działania w zakresie promocji placówki, co może mieć pozytywny wpływ na realizację jego statutowych zadań. Strona9