RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 13606 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 18.08.04 043947.0 (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 2.02.09 Europejski Biuletyn Patentowy 09/09 EP 13606 B1 (13) T3 (1) Int. Cl. E04F1/024 D21H17/4 D21H27/18 (06.01) (06.01) (06.01) (4) Tytuł wynalazku: Papier antystatyczny i panel () Pierwszeństwo: DE0318290U 26.11.03 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 01.06.0 Europejski Biuletyn Patentowy 0/22 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 31.07.09 Wiadomości Urzędu Patentowego 07/09 (73) Uprawniony z patentu: Interglarion Limited, Nikosia, CY PL/EP 13606 T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Schitter Leonhard, Hallwang, AT (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Kowal Elżbieta 00-90 Warszawa skr. poczt. 33 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
79P2374PL00 EP 1 36 06 B1 Opis 1 2 Przedmiotem wynalazku są antystatyczne panele podłogowe, które posiadają dźwigar i umieszczony na nim papier, który z reguły jest zadrukowany i nazywany jest papierem ozdobnym. Pod dźwigarem takich paneli umieszczony jest z reguły przeciwciąg, korzystnie w postaci następnego papieru. Panele mają na bokach elementy sprzęgające i mogą być łączone w jedna całość przy użyciu lub bez użycia kleju, jak to jest przykładowo opisane w WO 01/94721 A1. Żeby stać się przydatnym do chodzenia, papier ozdobny może mieć nałożone odporne na ścieranie cząstki z korundu, tlenku aluminium lub węglika krzemu. Cząstki odporne na ścieranie zatapiane są w osnowie z żywicy. Ze względu na koszty jako żywice preferowane są żywice melaminowe, które mogą być zmieszane z żywicami mocznikowymi. Sposoby wytwarzania papieru ozdobnego dla paneli podłogowych znane są z publikacji US-A- 4,940,03, WO 00/4476 A1, WO 00/44984 A1 jak też WO 02/06626 A1. Papier przeciwciągu może być nakładany na dźwigar przy pomocy żywicy. Jako żywica preferowana jest żywica mocznikowa, ponieważ na spodniej stronie panelu mniej istotna jest odporność na przenikanie wilgoci. Można dlatego zrezygnować z drogich dodatków takich jak żywica melaminowa. Jako dźwigar służy w wielu przypadkach płyta z
2 1 2 tworzywa drewnianego. Obecnie preferowana jest jako materiał dźwigara płyta pilśniowa o dużej gęstości, ponieważ materiał ten zachowuje stabilność kształtu i może być dobrze obrabiany. Sposób wytwarzania takiej płyty jest opisany w DE 2718 U1. Ale dźwigar do laminatowych paneli podłogowych może składać się też z wielu warstw papieru, które są ze sobą sklejane, jak to jest ujawnione przykładowo w WO 96/27721. Posadzka laminatowa składająca się z takich paneli podczas chodzenia po niej może się ładować statycznie, zwłaszcza przy małej wilgotności względnej powietrza. Wilgotność powietrza poniżej 0% jest, zgodnie z wynalazkiem, uznana jako mała. Przy niekorzystnych warunkach ludzkie ciało może się naładować do napięcia sięgającego 2000 V. Po zbliżeniu się do uziemionych elementów takich jak grzejnik pojawiają się iskry wyładowania, które u wrażliwych ludzi są odczuwalne już powyżej 2 kv. Przy wyższych ładunkach wyładowanie może być bolesne. Przez tego rodzaju wyładowania mogą ulec uszkodzeniu urządzenia elektroniczne jak komputery czy układy elektroniczne. Żeby zapobiec temu problemowi oferowane są panele z tak zwanym zachowaniem astatycznym. Zgodnie z EN 181 panel może być tak nazwany, kiedy możliwe naładowanie osób leży poniżej 00 V względnie 2 kv. Dla osiągnięcia właściwości antystatycznych znane jest zaopatrywanie zadrukowanych papierów przeznaczonych do celów dekoracyjnych w czwartorzędowe związki amonowe.
3 1 2 Tak więc zaproponowano (JP-A-01 293819) przezroczystą warstwę antystatyczną na ozdobnie zadrukowanym podłożu, która zawiera antystatyczny kopolimer, mający na jednym łańcuchu z jednej strony grupę soli amonowych, a z drugiej strony grupę karboksylową. Zaproponowano następnie (EP-A-1 036 881) poprawienie wytrzymałości na sucho papieru dekoracyjnego za pomocą chlorku amonu. Na koniec znane jest też(jp-a-7 074 336) przy wytwarzaniu foliacji laminatowej impregnowanie materiału podłoża mieszaninami antystatycznymi. Zadaniem wynalazku jest stworzenie panelu podłogowego zaopatrzonego w papier ozdobny o polepszonych właściwościach antystatycznych. Zadanie to zostało rozwiązane poprzez panel podłogowy o cechach zastrzeżenia głównego. Korzystne postacie wykonania wynikają z zastrzeżeń zależnych. Zgodnie z wynalazkiem papier ozdobny i/lub papier nakładkowy zaopatrzony jest w mieszaninę żywiczną, która zawiera czwartorzędowe związki amonowe, korzystnie czwartorzędowe aminy. Żeby spełnić normę EN 181, udział czwartorzędowych związków amonowych w mieszaninie żywicznej wynosi co najmniej % wagowych. Ponieważ czwartorzędowe związki amonowe są względnie drogie, udział % wagowych nie powinien być przekroczony. Papier może być prowadzony w postaci wstęgi papieru przez mieszaninę, która zawiera oprócz mocznika i/lub żywicy melaminowej wymienione czwartorzędowe związki amonowe. Tak impregnowany papier jest suszony i
4 1 2 w swoim czasie sprasowywany z dźwigarem, korzystnie przy doprowadzaniu ciepła. Alternatywnie mieszanina może być, na przykład, natryskiwana. W efekcie uzyskuje się panel o ulepszonych właściwościach antystatycznych w porównaniu z panelem, w którym papier został nasycony innymi zwykłymi żywicami. Dzięki czwartorzędowym związkom amonowym wzrasta przewodność elektryczna w obszarze powierzchni wykładziny podłogowej. Prowadzi to do zmniejszonego naładowania elektrycznego osób, które chodzą po wykładzinie podłogowej. Cząstki odporne na ścieranie mogą być wprowadzane na stronę ozdobną. Ze względu na koszty produkcji, mieszanina zawiera cząstki odporne na ścieranie, a mianowicie zwłaszcza tlenek aluminium/korund, ponieważ materiał ten z reguły jest mało widoczny, a tym samym prawie nie wpływa na wygląd ozdobnego wzoru. W jednym cyklu produkcyjnym nanoszone są na ozdobny papier cząstki odporne na ścieranie i jednocześnie poprawiane są właściwości antystatyczne. Korzystnie papier ozdobny jest nasycany mieszaniną zawierającą cząstki odporne na ścieranie, a następnie mieszanina jest usuwana przynajmniej częściowo ze spodniej strony papieru ozdobnego, przykładowo przy pomocy rakla. W ten sposób osiąga się to, że cząstki odporne na ścieranie są naniesione na papier przeważnie jednostronnie. Jest to zaletą, ponieważ cząstki odporne na ścieranie potrzebne są dla osiągnięcia wymienionego celu tylko po jednej stronie panela, mianowicie na stronie ozdobnej.
1 2 Jeżeli mieszanina zawiera cząstki odporne na ścieranie, to korzystnie mieszanina zawiera dodatkowo substancje podwyższające lepkość, takie jak pochodne celulozy. Dzięki temu cząstki odporne na ścieranie będą lepiej utrzymywane w mieszaninie w stanie zawieszenia. W ten sposób osiąga się równomierny rozkład cząstek odpornych na ścieranie na powierzchni papieru. Na koniec nakładka nasycana jest mieszaniną zawierającą żywicę, jak żywica mocznikowa i/lub melaminowa. Poza tym mieszanina ta zawiera też substancje podwyższające przewodność elektryczną, a mianowicie wymienione czwartorzędowe związki amonowe. Ich udział zawiera się ponownie korzystnie w granicach do % wagowych. Dźwigar, papier ozdobny i nakładka są razem sprasowywane w płytę, panel. Z reguły sprasowywany jest przy tym papier przeciwciągu, znajdujący się na stronie spodniej dźwigara. Alternatywnie cząstki odporne na ścieranie jak korund mogą być nanoszone jednostronnie na nakładkę. Dźwigar, papier ozdobny i nakładka, jak też ewentualnie papier przeciwciągu są ze sobą tak sprasowywane, że cząstki odporne na ścieranie znajdują się między papierem ozdobnym a nakładką. Ozdobny wzór jest widoczny na powierzchni płyty. Na rysunku (fig. 1) pokazany jest schematycznie w przekroju poprzecznym przykład wykonania panelu podłogowego, według wynalazku. Papier 1, na którego górnej stronie nadrukowany jest ozdobny wzór, jest nasycany w sposób dozowany
6 1 2 mieszaniną. Mieszanina zawiera mocznik i/lub żywicę melaminowa, czwartorzędowe aminy, włókna celulozowe jak też korund w postaci proszku. Wielkość ziaren korundu leży średnio w granicach miedzy 60 µm a 1 µm. Udział amin czwartorzędowych w mieszaninie wynosi ca. 1 % masy. Ten papier ozdobny 1 dozowany jest przy pomocy walców dozujących i zaopatrzony w mieszaninę w ilości ca. 10 g/m 2 (oznaczono po suszeniu). Mieszanina jest zgarniana ze spodniej strony papieru ozdobnego 1 przy pomocy rakla. Cząstki odporne na ścieranie 2 pozostają przeważnie na górnej stronie. Na koniec papier ozdobny 1 ze znajdującymi się na nim cząstkami 2 odpornymi na ścieranie 2 suszony jest w suszarce fluidyzacyjnej. Wysuszony papier ozdobny 1 nakładany jest swoją spodnią stroną na płytę pilśniową 3 o grubości 8 mm. Na papier ozdobny nakładana jest nasączona mieszaniną z żywicy melaminowej i czwartorzędowych amin nakładka 4, tzw. overlay. Pod płytę pilśniową nakładany jest nasączony żywicą mocznikową, służący jako przeciwciąg papier. Papiery 1 i wraz z nakładką 4 są sprasowywane wraz z płytą pilśniową 3 w temperaturze 180 0 C do 2 0 C, przykładowo przy pomoce prasy krótkoskokowej. Ze sprasowanej z papierami płyty 3 wytwarzane są poprzez cięcie piłą i frezowanie panele z elementami łączącymi o wymiarach 1400 mm x 0 mmm. Efekt pokazany jest schematycznie na figurze rysunku. Dla celów testowych wykładzina podłogowa utworzona została z siedmiu paneli, wyprodukowanych zgodnie z opisanym powyżej przykładem. Powierzchnia próbna miała wymiary ok. 1400 mm x 1400 mmm. Pomiar
7 1 właściwości antystatycznych przebiegał zgodnie z EN 181(1 997), metoda A. Wykładzina leżała na izolującej gumowej macie. Pomiary zostały przeprowadzone w dwóch rożnych warunkach klimatycznych. W tym celu próbka została ułożona w dającej się w niej chodzić komorze klimatyzacyjnej. Jeden cykl pomiarowy został przeprowadzony w temperaturze 23 0 C i wilgotności względnej 0%, a dalszy w temperaturze 23 0 C i wilgotności względnej 2%.(w.w.). Osoby testujące, zgodnie z wymaganiami przepisów odnośnie przeprowadzania badań, nosiły sandały z gumowymi podeszwami. Podczas dalszego pomiaru osoby testujące nosiły buty miejskie z gumową podeszwą. Do pomiaru naładowania elektrycznego osób zastosowano dostępne w handlu urządzenie pomiarowe Keithley 617.S/N 0981 z ręczną sondą pojemnościową. Osiągnięto następujące rezultaty: warunki buty klimatyczne 23 0 C/0% w.w. standardowe sandały buty miejskie 23 o C/2% w.w. standardowe sandały buty miejskie *)średnia wartość największych minimów średnie napięcie badanych osób *) V 63 7-902 -41 Wyniki badań wykazały tym samym, że panele wytworzone
8 1 według wynalazku wykazują zdefiniowane w oparciu o normę IEC 1340-4-1 zachowanie astatyczne, ponieważ zarówno w warunkach klimatycznych 23 0 C/0%w.w. jak również przy 23 0 C/2%w.w., także przy nieprzewodzącym podkładzie, średnie napięcie testowanych osób nie przekracza wartości 2kV. Zgodnie z normą IEC 1340-4-1 pojęcie zachowanie astatyczne definiowane jest przez naładowanie elektryczne osób mniejsze niż 2 kv. Nie jest jednak jeszcze ustalony sposób pomiaru naładowania osób. Dlatego nie jest dopuszczalna jednoznaczna klasyfikacja według tej normy badawczej. Przytoczony tu sposób zgodny z EN 181 jest jednak stosowanym i uznanym od ponad lat sposobem dla pomiaru elektrycznego naładowania osób podczas chodzenia po różnych rodzajach wykładzin podłogowych. Interglarion Limited Pełnomocnik: 2
9 79P2374PL00 EP 1 36 06 B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Panel podłogowy z dźwigarem (3) i ze sprasowanym z nim papierem ozdobnym (1), nakładką (4) i znajdującymi się między nimi cząstkami (2) odpornymi na ścieranie znamienny tym, że nakładka (4) i papier ozdobny (1) nasycone są mieszaniną, która zawiera żywicę mocznikową i/lub żywicę melaminową, jak też czwartorzędowe aminy. 2. Panel według zastrzeżenia 1 znamienny tym, że cząstki (2) odporne na ścieranie są korundem. 3. Panel według zastrzeżenia 1 lub 2, znamienny tym, że spodnia strona ma przewidziany papier (), który korzystnie jest nasycony żywicą mocznikową. 4. Panel według zastrzeżenia 1 do 3, znamienny tym, że zawiera on płytę nośną (3) z płyty pilśniowej.. Panel według jednego z powyższych zastrzeżeń, znamienny tym, że zaopatrzony jest z boków w elementy łączące. Interglarion Limited Pełnomocnik: