(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (51) Int. Cl. B05D7/08 ( ) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Europejski Biuletyn Patentowy 2010/17 EP B1 (54) Tytuł wynalazku: Sposób nakładania ochronnej powłoki na powierzchnie (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2007/40 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 10/2010 (73) Uprawniony z patentu: Klebchemie M.G. Becker GmbH & Co. KG, Weingarten/Baden, DE (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP T3 FANDREY Jens, Weingarten/Baden, DE EHRMANN Elke, Karlsruhe, DE BECKER-WEIMANN Klaus, Karlsruhe, DE (74) Pełnomocnik: Przedsiębiorstwo Rzeczników Patentowych Patpol Sp. z o.o. rzecz. pat. Nowakowski Janusz Warszawa 130 skr. poczt. 37 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy przedmiotu, na którego powierzchnię przynajmniej częściowo jest nakładana ochronna powłoka, oraz sposób nakładania ochronnej powłoki. [0002] W najróżniejszych dziedzinach zastosowania, jako warstwę nakładanej ochronnej powłoki na powierzchnię przedmiotów stosuje się obecnie w dużej ilości lakiery, a więc przykładowo w przemyśle meblarskim i przemyśle obróbki drewna, jak również w przypadku przedmiotów ze stali, metali nieżelaznych, tworzywa sztucznego, papieru, tektury, papiermache lub materiałów mineralnych. [0003] Szeroko rozpowszechnionymi systemami lakierów są przy tym lakiery utwardzane promieniami ultrafioletowymi, które są przeważnie nanoszone wałkiem na części, a rzadziej poprzez nakładanie natryskowe. Następujący bezpośrednio potem proces utwardzania realizuje się za pomocą światła ultrafioletowego, względnie za pomocą lamp ultrafioletowych. W przypadku lakierowania lakierami utwardzanymi promieniami UV, nakłady na maszyny są bardzo wysokie, a ponadto związane jest to z bardzo dużym zapotrzebowaniem przestrzeni. Uzasadnieniem tego dużego zapotrzebowania przestrzeni jest także to, że procesy lakierowania lakierami utwardzanymi promieniami UV wymagają szeregu etapów nakładania w praktyce stosuje się powszechnie trzy do czterech procesów nakładania. Z powodu lepkości, a zwłaszcza z powodu utwardzania skrośnego promieniami UV, podczas każdego nakładania lakieru, w jednym etapie roboczym można nanosić warstwy tylko o grubości około 10 do 20 µm, dlatego też z reguły konieczne jest nakładanie szeregu warstw lakieru. [0004] Także inne systemy lakierów, jak przykładowo lakiery 2K PUR, lakiery nitro lub lakiery wodne, muszą być nanoszone w wielu warstwach. W tym przypadku przeważnie konieczne są wypełniacze, warstwy podkładowe i ewentualnie pośrednie ścieranie. [0005] Jednak korzystną cechą lakierów jest to, że stosunkowo szybko schną i potem mogą posiadać wysoką odporność na działanie wilgoci i środków czyszczących. [0006] Z powodu wymaganego wielowarstwowego nanoszenia powłok lakieru, szukano sposobów nakładania ochronnej powłoki, które, w miarę możliwości, pozwolą na naniesienie ochronnej powłoki na przedmiot w jednym etapie roboczym. [0007] Z opisu DE C2 znane jest zaopatrzenie powierzchni desek podłogowych, przeznaczonych na posadzki parkietowe, w co najmniej jedną warstwę drewna i jedną nakładaną ochronną powłokę, w taki sposób, że nakładana ochronna powłoka jest ukształtowana jako odwodniona i wolna od rozpuszczalnika reaktywna warstwa masy stopionej, utwardzana za pomocą wilgotności powietrza, na bazie poliuretanu Przy tym reaktywna warstwa masy stopionej jest nanoszona na warstwę drewna za pomocą rakla, wałka lub poprzez natryskiwanie. 1

3 [0008] Także opisy WO-A 02/ i WO-A 02/ proponują naniesienie warstwy reaktywnej masy stopionej na bazie poliuretanu, w celu nałożenia ochronnej powłoki na okleinę, względnie część mebla. Przy tym, w celu uzyskania jednolitej powierzchni, warstwa masy stopionej jest przykładowo polerowana za pomocą wałka. Aby podczas polerowania masa stopiona nie przyklejała się do wałka, powierzchnia wałka jest zaopatrzona w środek antyadhezyjny na bazie wosku parafinowego. [0009] Opis WO-A 2004/ dotyczy polepszenia odporności na wpływy atmosferyczne elementu konstrukcyjnego z drewna za pomocą poliuretanu utwardzanego w warunkach wilgoci, bez odniesienia do mas stopionych. [0010] Warstwa masy stopionej ma tę zaletę, że żądane grubości warstwy mogą być nanoszone w jednym etapie roboczym. Ponadto, utwardzana masa stopiona charakteryzuje się jeszcze wystarczającą elastycznością, w celu wyeliminowania tworzenia się kruchych pęknięć. [0011] Jednak niedogodnością zastosowania reaktywnych mas stopionych jest długi czas przebywania do momentu, aż zakończone zostanie poprzeczne usieciowanie, a tym samym całkowite utwardzenie. Ten czas trwa z reguły kilka dni, podczas których jedynie z zastrzeżeniem możliwa jest dalsza obróbka lub opakowanie przedmiotów z naniesiona ochronną powłoką. [0012] Dlatego też zadaniem niniejszego wynalazku jest opracowanie ulepszonego sposobu nakładania ochronnej powłoki, w przypadku którego przynajmniej częściowo zostaną wyeliminowane przedstawione niedogodności. [0013] Zadanie to rozwiązano dzięki sposobowi nakładania ochronnej powłoki na co najmniej jedną część powierzchni przedmiotu, zawierającego etapy: (a) (b) (c) nanoszenie warstwy reaktywnej masy stopionej na bazie poliuretanu na co najmniej jedną część powierzchni przedmiotu; ewentualne polerowanie warstwy reaktywnej masy stopionej; nanoszenie warstwy lakieru na warstwę reaktywnej masy stopionej, przy czym warstwę lakieru nanosi się przed całkowitym utwardzeniem masy stopionej. [0014] A mianowicie, okazało się, że nieoczekiwanie korzystne właściwości, jakie powoduje zastosowanie warstwy lakieru lub warstwy reaktywnej masy stopionej, w celu nałożenia ochronnej powłoki, pozostają niezmienione, gdy zastosuje się kombinowaną warstwę reaktywnej masy stopionej/warstwę ochronną powłoki z lakieru. Przy tym jest szczególnie zaskakujące, że reaktywna masa stopiona może utwardzić się, pomimo, że jest ona przykryta poprzez warstwę lakieru przez otaczające powietrze, którego wilgotność jest zazwyczaj konieczna do usieciowania porzecznego, a tym samym do utwardzenia. [0015] Dalszym aspektem niniejszego wynalazku jest przedmiot z warstwą ochronną powłoki, nałożoną na co najmniej jedną część swojej powierzchni, zawierającą warstwę reaktywnej masy 2

4 stopionej na bazie poliuretanu na co najmniej jednej części powierzchni przedmiotu, oraz warstwę lakieru na warstwie reaktywnej masy stopionej. [0016] W przypadku reaktywnej masy stopionej na bazie poliuretanu chodzi korzystnie o dostępną w handlu reaktywną masę stopioną na bazie poliuretanu, która zwykle reaguje za pomocą wilgoci, zawartej w otaczającym powietrzu pomieszczenia i przy tym utwardza się. Korzystnie, ta reaktywna masa stopiona jest pozbawiona wody i wolna od rozpuszczalnika. [0017] Korzystnie odwodnioną i pozbawioną rozpuszczalnika warstwę reaktywnej masy stopionej nanosi się na powierzchnię, przeznaczoną do nałożenia powłoki ochronnej, w temperaturze co najmniej 100 C, około 100 C do 150 C, korzystnie 120 C do 150 C. Przy tym zazwyczaj na jeden metr kwadratowy powlekanej powierzchni nanosi się około 20 do 150 g reaktywnej masy stopionej. Reaktywna masa stopiona posiada zazwyczaj gęstość wynoszącą około 1,1 g/m 2 oraz lepkość według BROOKFIELD a w temperaturze 120 C, leżącą w zakresie od około 2000 mpas do mpas, korzystnie mpas do mpas. Korzystne jest nanoszenie warstwy reaktywnej masy stopionej z odcięciem dostępu powietrza i osłanianiem wilgotności powietrza, w celu uniemożliwienia przedwczesnego przereagowania. Warstwa może być nanoszona przykładowo za pomocą rakla, wałka lub poprzez natryskiwanie, albo za pomocą dyszy lub dyszy szczelinowej. Nawet w stanie utwardzonym, warstwa reaktywnej masy stopionej posiada jeszcze w pewnym stopniu elastyczność resztkową. [0018] Korzystnie, warstwa reaktywnej masy stopionej posiada grubość w zakresie od 20 µm do 150 µm, korzystniej od 80 µm do 100 µm. [0019] Taką grubość można uzyskać poprzez jednorazowe naniesienie dzięki właściwościom materiałowym reaktywnej masy stopionej. Tym samym powłoka jest wytwarzana jednowarstwowo. Ponieważ także dzięki temu uzyskuje się między innymi korzystną oszczędność czasu, to jednowarstwowe nanoszenie stanowi zaletę niniejszego wynalazku. [0020] Ponieważ nieoczekiwanie całkowite utwardzenie warstwy reaktywnej masy stopionej nie jest konieczne, zanim zostanie na nią naniesiona warstwa lakieru, toteż warstwa lakieru może być naniesiona przed całkowitym utwardzeniem masy stopionej. To może stanowić ogromną oszczędność czasu. [0021] Zastosowany lakier może stanowić dowolny lakier, który korzystnie szybko utwardza się, w celu możliwie jak najwcześniejszej dalszej obróbki albo opakowania przedmiotów po nałożeniu ochronnej powłoki. [0022] Przykładowo wymieniane są lakiery 2K PUR, lakiery nitro lub lakiery wodne. [0023] Korzystnie stosuje się jednak lakiery utwardzone promieniami ultrafioletowymi. Ten rozpowszechniony lakier może być nanoszony na przedmioty za pomocą wałka lub poprzez 3

5 natryskiwanie. Następujący potem proces utwardzania realizuje się za pomocą światła ultrafioletowego, względnie lamp na promienie ultrafioletowe. Na podstawie lepkości i utwardzaniu promieniami ultrafioletowymi, podczas każdego nanoszenia lakieru można nanosić warstwy o grubości tylko około 10 do 20 µm, dlatego też zazwyczaj konieczne jest wielokrotne nakładanie warstw. [0024] Wprawdzie także w ramach niniejszego wynalazku możliwe jest nanoszenie powłoki lakieru w postaci wielu warstw. Korzystnie jest ona jednak nanoszona w postaci jednej warstwy. Zazwyczaj jest to wystarczające, ponieważ już jedna reakcyjna warstwa masy stopionej jest nanoszona jako warstwa nakładanej ochronnej powłoki. [0025] Dlatego też warstwa lakieru posiada grubość, leżącą tylko w zakresie od 5 µm do 25 µm, korzystniej od 5 µm do 10 µm. [0026] Polepszenie właściwości powierzchniowych reaktywnej masy stopionej można uzyska c dzięki temu, że po naniesieniu na (część) powierzchni przedmiotu, warstwę reaktywnej masy stopionej poleruje się. Nie jest to zawsze konieczne, jednak jest korzystne w ramach niniejszego wynalazku. Dzięki temu wyeliminowane są nierówności powierzchni, które mogłyby powstać poprzez zwykłe nanoszenie gorącej reaktywnej masy stopionej, i dzięki temu uzyskuje się jeszcze gładszą powierzchnię. [0027] W celu dalszego polepszenia wyniku polerowania, korzystne jest jeszcze ponowne doprowadzenie ciepła do powierzchni warstwy reaktywnej masy stopionej pomiędzy etapem nanoszenia a polerowaniem (jeśli jest ono przeprowadzane). Polerowanie realizuje się korzystnie za pomocą wałka gładkiego, przykładowo wałka stalowego, lub za pomocą taśmy polerskiej, która może być ewentualnie zaopatrzona w powłokę poliuretanową. [0028] Szczególnie korzystne jest, gdy środki do polerowania są usieciowane podczas polerowania środkiem antyadhezyjnym. W ten sposób skutecznie uniemożliwione jest to, że nie utwardzona jeszcze warstwa reaktywnej masy stopionej oderwie się od przedmiotu, na który nakładana jest ochronna powłoka, i przyklei się do wałka. [0029] Jako środek antyadhezyjny może być stosowany środek wolny od rozpuszczalnika lub o niskiej lepkości, na bazie wosku parafinowego. Dzięki zastosowaniu takiego środka, powierzchnia warstwy reaktywnej masy stopionej może być jeszcze gładsza. [0030] Środek antyadhezyjny na bazie wosku parafinowego może być przezroczysty i może posiadać przykładowo gęstość wynoszącą około 0,85 g/cm 3 oraz lepkość w temperaturze 20 C według BROOKFIELD a wynoszącą około 34 mpas. Możliwy jest także obszar lepkości między 30 a 500 mpas. Ilość nanoszonej masy może wynosić przykładowo około 20 do 35 g/m 2. [0031] Środek antyadhezyjny może być nanoszony na środki do polerowania przykładowo sposobem natryskiwania lub sposobem natryskiwania próżniowego. Środek antyadhezyjny może być także 4

6 nanoszony za pomocą nasączonego filcu, co stanowi szczególnie łatwą i niezawodną możliwość utworzenia równomiernej, cienkiej warstewki środka antyadhezyjnego podczas polerowania warstwy reaktywnej masy stopionej. [0032] Korzystnie, jako środek antyadhezyjny stosuje się lakier, nanoszony na przedmiot. Dzięki temu polerowanie warstwy reaktywnej masy stopionej i nanoszenie warstwy lakieru można realizować w jednym etapie roboczym, co stanowi miedzy innymi dalszą zaletę szybkiego i taniego nakładania ochronnej powłoki. [0033] Za pomocą sposobu według wynalazku, ochronne powłoki mogą być nakładane na najróżniejsze powierzchnie przedmiotu lub przynajmniej na ich części, przy czym te przedmioty stanowią także aspekt niniejszego wynalazku. [0034] Oprócz powierzchni elementów posadzki parkietowej albo podłogi z bali, poprzez nakładanie ochronnej powłoki mogą być w ten sposób przynajmniej częściowo zabezpieczone powierzchnie mebli lub części mebli. Należy jednak podkreślić, że ochronna powłoka może być naniesiona zasadniczo na powierzchnię dowolnego przedmiotu sposobem według wynalazku, względnie każdy przedmiot może posiadać ochronną powłokę zgodną z wynalazkiem. [0035] W przypadku przedmiotów, chodzi o elementy do posadzki parkietowej albo podłogi z bali, którym stawiane są szczególnie wysokie wymagania w odniesieniu do nakładania powłoki ochronnej. [0036] Powierzchnia przedmiotu, przeznaczona do nakładania ochronnej powłoki, może być wykonana przynajmniej częściowo z drewna lub materiału w rodzaju drewna, z żelaza, metalu nieżelaznego, z tworzywa sztucznego, papieru, tektury, papiermache lub materiału mineralnego. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób nakładania ochronnej powłoki na co najmniej jedną część powierzchni przedmiotu, zawierający etapy: (d) nanoszenie warstwy reaktywnej masy stopionej na bazie poliuretanu na co najmniej jedną część powierzchni przedmiotu; (e) ewentualne polerowanie warstwy reaktywnej masy stopionej; (f) nanoszenie warstwy lakieru na warstwę reaktywnej masy stopionej, przy czym warstwę lakieru nanosi się przed całkowitym utwardzeniem masy stopionej. 2. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że lakier utwardza się promieniami ultrafioletowymi. 5

7 3. Sposób według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienny tym, że polerowanie warstwy masy stopionej i nanoszenie warstwy lakieru realizuje się w jednej operacji. 4. Sposób według zastrzeżenia 3, znamienny tym, że lakier służy jako środek antyadhezyjny. 5. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 5, znamienny tym, że warstwę masy stopionej i warstwę lakieru nanosi się odpowiednio jednowarstwowo. 6. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 5, znamienny tym, że warstwa reaktywnej masy stopionej posiada grubość w zakresie od 20 µm do 150 µm. 7. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 6, znamienny tym, że warstwa lakieru posiada grubość w zakresie 5 µm do 25 µm. 8. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 7, znamienny tym, że powierzchnia przedmiotu, przeznaczona do nakładania ochronnej powłoki, jest wykonana przynajmniej częściowo z drewna lub materiału w rodzaju drewna, z żelaza, metalu nieżelaznego, z tworzywa sztucznego, papieru, tektury, papiermache lub materiału mineralnego. 9. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 8, znamienny tym, że przedmiot stanowi element posadzki parkietowej albo podłogi z bali, mebel lub część mebla. 10. Przedmiot z warstwą ochronną powłoki, nałożoną na co najmniej jedną część swojej powierzchni, zawierającą warstwę reaktywnej masy stopionej na bazie poliuretanu na co najmniej jednej części powierzchni przedmiotu, oraz warstwę lakieru na warstwie reaktywnej masy stopionej. 11. Przedmiot według zastrzeżenia 10, znamienny tym, że lakier jest utwardzany promieniami ultrafioletowymi. 12. Przedmiot według zastrzeżenia 10 albo 11, znamienny tym, że warstwa masy stopionej i warstwa lakieru jest nanoszona odpowiednio jednowarstwowo. 13. Przedmiot według jednego z zastrzeżeń 10 do 12, znamienny tym, że warstwa reaktywnej masy stopionej posiada grubość w zakresie od 20 µm do 150 µm. 14. Przedmiot według jednego z zastrzeżeń 10 do 12, znamienny tym, że warstwa lakieru posiada grubość w zakresie 5 µm do 25 µm. 6

8 15. Przedmiot według jednego z zastrzeżeń 10 do 14, znamienny tym, że powierzchnia przedmiotu, przeznaczona do nakładania ochronnej powłoki, jest wykonana przynajmniej częściowo z drewna lub materiału w rodzaju drewna, z żelaza, metalu nieżelaznego, z tworzywa sztucznego, papieru, tektury, papiermache lub materiału mineralnego. 16. Przedmiot według jednego z zastrzeżeń 10 do 15, znamienny tym, że stanowi on element posadzki parkietowej albo podłogi z bali, mebel lub część mebla. 7