SZKOŁA MYŚLENIA PODKARPACKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI

Transkrypt

1 Królewska gra SZACHY Dlaczego warto wprowadzać szachy do szkół SZKOŁA MYŚLENIA PODKARPACKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI dr Jan Przewoźnik

2 WPROWADZENIE

3 ZAKTYWIZUJ W SOBIE WEWNĘTRZNE DZIECKO Rodzic krytyczny Rodzic opiekuńczy R Dorosły D Dziecko naturalne Dziecko przystosowane Dziecko zbuntowane Dz

4 ZACZĄĆ LEKCJĘ OD ZAGADKI? Rytuał

5 ZAANGAŻUJ UKŁAD LIMBICZNY UCZNIA!

6 AKADEMIA PLATOŃSKA Niech nikt tu nie wchodzi, kto nie zna matematyki! Doświadczenie = 550

7 TEST KREATYWNOŚCI Jak włożyć żyrafę do lodówki? Jak włożyć słonia do lodówki? Lew zwołał zebranie wszystkich zwierząt. Jak przebyć rzekę, w której mieszkają krokodyle?

8 WARUNKOWANIE KLASYCZNE BODZIEC WARUNKOWY BODZIEC BEZWARUNKOWY I. ŚLINA II. ŚLINA III. ŚLINA

9 JEŚLI PATRZYSZ W OTCHŁAŃ, TO PAMIĘTAJ, ŻE OTCHŁAŃ TEŻ PATRZY NA CIEBIE!

10 Alexander Cockburn: Idle Passion: Chess and the Dance of Death Plume 1975

11 Zmienna Mistrzostwo Dążenie Mistrzostwo - Unikanie Wykazanie się - Dążenie Wykazanie się - Unikanie Dolegliwości somatyczne 0,02 0,35 0,20 0,32 Satysfakcja ze studiowania 0,40 0,09 0,21-0,04 Przewidywanie sukcesu egzamin 0,17 0,04 0,31 0,07 Kamila Wojdyło, Sylwiusz Retowski: Kwestionariusz Celów związanych z Osiągnięciami (KCO) - konstrukcja i charakterystyka psychometryczna. Przegląd Psychologiczny, 2012, Tom 55, Nr 1, 9-28.

12 W KWESTII MOTYWACJI Pytanie: Gdyby można było mieć w życiu jedno życzenie, które na pewno się spełni, to jakie byłoby Twoje? Odpowiedź: Ja to bym zjadła batona

13 ZAANGAŻUJ UKŁAD LIMBICZNY UCZNIA!

14

15 I. PARALELA - SZACHY I ŻYCIE

16 POSTULAT SZACHY SZKOŁĄ MYŚLENIA

17 EKSPERYMENT: SKONTAKTUJ MNIE Z

18

19 DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW

20 BUDOWANIE NEUROSTRAD

21 DRZEWO DECYZYJNE Proponują kartę Payback Przyjmuję i otrzymuję punkty Za punkty otrzymuję zniżki Widzę, że nieco oszczędzam! Oni otrzymują informacje o mnie Dopasowują reklamy do moich nawyków zakupowych Reklama działa wydaję więcej pieniędzy!

22 W jaki sposób można zniszczyć guz żołądka za pomocą promieni rentgenowskich o pewnej mocy tak, aby po drodze nie uszkodzić zdrowej tkanki, która znajduje się wokół guza? skóra guz zdrowa tkanka

23 promień rentgenowski

24 ĆWICZENIE: Zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt psy i koty można kupić tylko w zarejestrowanej hodowli. Transakcji nie można już teraz dokonać na targu, w sklepie zoologicznym, na wystawie psów i kotów. Jak próbują ominąć ten przepis pseudohodowcy, którzy nie rejestrują hodowli, aby nie rozliczać się z hodowli? Poszerzcie przestrzeń problemową o nowe przedmioty. Problem: Nie możemy sprzedawać psów i kotów, bo ograniczają nas przepisy. JAK SPRZEDAĆ PSA?

25 Samoloty to interesujący wynalazek, ale pod względem militarnym bezwartościowy. Ferdinand Foch, Marszałek Francji, 1911

26 Nie ma żadnego powodu, by ludzie używali komputerów w domu. Kenneth Olsen Prezes firmy Digital Equipment, 1977

27 ZMIERZAJ TAM GDZIE BĘDZIE KRĄŻEK Christensen, C., Raynor, M., Verlinden, M. (2003). Zmierzaj tam, gdzie będą pieniądze. Harvard Business Review Polska, nr 6.

28 WZROST KRZYWA S CZAS

29 DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW

30 EFEKT MOTYLA LINIA CZASU WCZORAJ DZIŚ JUTRO POJUTRZE POLICZ KONSEKWENCJE

31 ZAWSZE MAMY PLAN A, B, C Co zrobić? Wariant A Wariant B Wariant C Wybór wariantu i działanie

32 BUDOWANIE NEUROSTRAD

33 II. PROGRAM I CELE SZKOLENIA

34 PLAN SPOTKANIA I. PARALELA SZACHY I ŻYCIE II. PROGRAM I CELE SZKOLENIA III. POZNANIE SIĘ UCZESTNIKÓW IV. KONTRAKT SZKOLENIOWY

35 PLAN SPOTKANIA V. DĄŻENIE DO MISTRZOSTWA OSOBISTEGO VI. MEMENTO: CYFROWA DEMENCJA VII. ANTIDOTUM: MYŚLEĆ SZERZEJ I GŁĘBIEJ VIII. RODZAJE DRZEW DECYZYJNYCH IX. MODEL BADANIA MYŚLENIA - DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW X. JAK MYŚLI SZACHISTA W KRYTYCZNYCH POZYCJACH

36 PLAN SPOTKANIA XI. POGŁĘBIĆ MYŚLENIE W SZACHACH I W ŻYCIU XII. CZAS NA REFLEKSJĘ I WNIOSKI XIII. MYŚLENIE ANALITYCZNE - SZACHY I ŻYCIE XIV. MYŚLENIE TWÓRCZE - SZACHY I ŻYCIE XV. MYŚLENIE PRAKTYCZNE - SZACHY I ŻYCIE XVI. PODSUMOWANIE

37 CELE SPOTKANIA Po ukończeniu szkolenia uczestnicy powinni umieć: I. Wymienić najważniejsze wyniki badań, wykazujących wartość nauczania gry w szachy w rozwoju myślenia dzieci i młodzieży. II. III. IV. Zdefiniować podstawowe wskaźniki myślenia w złożonej sytuacji. Zastosować metodę dziewięciu wskaźników, dzięki której proces myślenia i podejmowania decyzji będzie bardziej pogłębiony. Zastosować 10 metod prowadzenia kreatywnych zajęć szachowych.

38 III. POZNANIE SIĘ UCZESTNIKÓW

39 DOŚWIADCZENIA Psychologia biznesu i sportu trener 23 (35) lat na rynku szkoleniowym uczestników kursów Psychologia szachów Podejście: mistrzostwo osobiste Autor: Strategie myślenia w złożonych sytuacjach gry w szachy Sprawdź swoją fantazję szachową Kreatywne rozwiązywanie problemów.

40

41 IV. KONTRAKT SZKOLENIOWY

42 JAKIE SĄ PANI / PANA OCZEKIWANIA?

43 POTRZEBY RODZICÓW? POTRZEBY DZIECI?

44 INSPIRACJA

45 Zarobki partnera Opiekuńczość Empatia Seks Wspólny czas Wspólne zakupy Pomoc w pracach domowych Uczciwość Dbanie o dzieci Wyjazdy Możliwość Zaspokojenie poprawienia Potrzeby kobiety Waga potrzeby sytuacji P W ZP M

46

47 Atrakcyjność zajęć Kompetencje Przydatność wiedzy Słowność Punktualność Dopasowalność wymagań Gradacja zadań Udostępnienie materiałów Przystępność Planowanie rozwoju ZASPO- POŻĄDANE KOJENIE REZULTATY WAGA POTRZEBY MOŻLIWOŚĆ R W ZP M

48 V. DĄŻENIE DO MISTRZOSTWA OSOBISTEGO

49 MŁODY WIEK SZANSĄ MISTRZOSTWO godzin Chase, W. G., Simon, H. A. (1973). Perception in chess. Cognitive Psychology, 4,

50 A Multilevel Model Analysis of Expertise in Chess Across the Life Span. Roy W. Roring and Neil Charness, na podstawie Elo 1986.

51 N. Krogius Średnia rozpoczęcia nauki: Start Osiągnięcie poziomu GM Czas do poziomu GM Wcześniej zaczynający naukę: 6,5 22,8 16,3 Później zaczynający naukę: 13,6 25,3 11,7 Im szybciej dziecko zaczyna naukę, tym więcej czasu spędzi do momentu osiągnięcia poziomu arcymistrzowskiego``. N. Krogius: Psychology in chess. New York 1976.

52 SZACHY I CZAS TRENINGU Osiągnięcie poziomu mistrzowskiego: godziny argentyńskich szachistów Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1,

53 KRYTYCZNY OKRES STARTU Warto zaczynać wcześniej! Czas rozpoczęcia poważnej gry N Wiek Arcymistrzowie 3 11,3 Mistrzowie międzynarodowi 9 10,3 Mistrzowie FIDE 13 11,6 Szachiści sklasyfikowani 39 14,2 Szachiści nie sklasyfikowani 36 18,6 100 Argentyńskich szachistów Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1,

54 KRYTYCZNY OKRES STARTU Warto zaczynać wcześniej! Szachiści rozpoczynający naukę przed 12 r. ż. 1 do 4 Szachiści rozpoczynający naukę po 12 r. ż. 1 do 55 Prawdopodobieństwo osiągnięcia poziomu GM lub IM 100 argentyńskich szachistów Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1,

55 KRYTYCZNY OKRES STARTU Warto zaczynać wcześniej! Szachiści rozpoczynający naukę przed 12 r. ż. 75,60 % Szachiści rozpoczynający naukę po 12 r. ż. 54,50 % Poziom mistrzowski 100 argentyńskich szachistów Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1,

56

57 GRUPY MUZYCZNE 1. Grupa specjalistyczna 4 szkoły muzyczne 2. Grupa, która nie zdała egzaminu do Gr Nauka w szkołach ogólnokształcących 4. Nauka w szkołach ogólnokształcących 5. Uczniowie, przerywający naukę po 2 latach

58 V. 10,0 8,7 7,2 17,5 15,9 15,5 16,2 14,3 16,8 14,7 15,0 31,3 John Sloboda (2008). Wykłady z psychologii muzyki. Warszawa: Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina. CZAS NAUKI Wiek w latach Średni czas nauki dziennie (minuty) Grupa I. 17,3 22,8 26,7 34,5 46,6 65,9 85,3 107,0 123,1 130,1 172,1 191,8 208,7 II. 22,5 14,7 15,6 24,4 32,3 40,5 55,4 55,6 66,3 74,9 95,4 125,7 167,1 III. 10,0 8,7 13,1 19,5 27,1 33,3 43,0 49,6 66,8 78,5 81,1 72,7 49,7 IV. 5,0 9,7 10,1 17,3 20,8 22,6 24,2 25,7 31,1 25,3 29,5 29,2 24,8

59

60 60

61 KUMULACYJNY EFEKT... DZIEŃ TYDZIEŃ ROK GODZ GODZ GODZ GODZ. (45 DNI NAUKI)

62 Zwycięzca 6000 CEL Happy Looser 1500

63 PLAN PN WT ŚR CZ P S N SUMA Debiuty - Białymi 1 1 Debiuty - Czarnymi 1 1 Analiza własnych partii 1 1 Partie Mistrza 1 1 Rozwiązywanie kombinacji 1 1 Strategia 5 5 Końcówki 5 5 SUMA 15 REALIZACJA PN WT ŚR CZ P S N SUMA Debiuty - Białymi 1 1 Debiuty - Czarnymi 1 1 Analiza własnych partii 1 1 Partie Mistrza 1 1 Rozwiązywanie kombinacji 1 1 Strategia 6 6 Końcówki 5 5

64 SZACUNKI NOWOJORSKICH NAUCZYCIELI MUZYKI UMIEJĘTNOŚĆ GODZINY Harmonijka 50 Czytanie nut 150 Gitara 150 Trąbka 300 Fortepian 450 Puzon 600 Saksofon altowy 600 Kung Fu 600 Śpiew 900 Wioloczela 900 Flet 1200 Skrzypce 1900

65 Unikaj złych nawyków...

66

67 NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ 1. Zawsze jesteśmy przygotowani do zajęć mamy czyste zeszyty, dwa długopisy. 2. Przychodzimy na zajęcia pięć minut wcześniej, aby przygotować się mentalnie do wykonywania zadań. 3. Pytani odpowiadamy, sami zadajemy przygotowane wcześniej pytania, bo jesteśmy otwarci na świat. 4. Mówimy dzień dobry, do widzenia, dziękuję, proszę. 5. Nie mówimy wszyscy naraz, tylko pojedynczo.

68 NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ 6. Nie obrażamy się, gdy coś nie idzie po naszej myśli. 7. Szanujemy własność innych osób. 8. Szanujemy opinie innych. 9. Ćwiczymy nawyki koncentracji przy każdej okazji. 10. Po zajęciach sprzątamy salę.

69 NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ 11. Przed zajęciami sportowymi mamy do dyspozycji więcej czasu na przygotowanie się. 12. Kiedy jest zimno i mokro, to na zaprawę idziemy na halę. 13. Zachowujemy ciszę po godzinie i zbieramy energię na następny dzień. 14. Jako mistrzowie mamy możliwość oglądania wybitnych wydarzeń sportowych po godzinie Mamy okazję zmierzyć się podczas symultan z silnymi arcymistrzami, także zagranicznymi.

70 NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ 16. Konsultacje trwają po 45 minut, aby więcej osób mogło z nich skorzystać. 17. Komentujemy obowiązkowo dwie partie, ale jeśli ktoś chce więcej, to może skorzystać z tego przywileju. 18. Mamy możliwość mieszkania z osobami, z którymi chcielibyśmy mieszkać. 19. Mamy wiele zabaw grupowych, integracyjnych. 20. Mamy ciekawe wycieczki w okolice zgrupowania.

71 NAWYKI Kwestionariusz mistrza Plan tygodniowy Excel Zarządzanie karierą przez role Excel Savoir vivre! Szacunek! Wrażliwość!

72 MISTRZOWSKA STRATEGIA 11 rund

73 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW ROLE REALIA CZASOWE

74 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW SZACHISTA TRENING I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. TURNIEJE 0 DEBIUTY 0 GRA ŚRODKOWA 0 STRATEGIA 0 KOŃCÓWKI 0 TAKTYKA 0 ANALIZA WŁASNYCH PARTII 0 PARTIE "MISTRZÓW" 0 PARTIE TRENINGOWE 0 ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 0 TRENING MENTALNY 0

75 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW CZŁOWIEK ROK RUCHU! I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. ASANY 0 ĆWICZENIA ODDECHOWE 0 GIMASTYKA 0 BIEGI 0 PŁYWANIE 0 SPORTY ZESPOŁOWE 0 KARATE 0 GŁODÓWKA 0

76 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW BADACZ ODKRYWANIE I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. DZIENNIK SPORTOWCA 0 BUDOWANIE FORMY 0 TEORIA SPORTU 0 PUBLIKACJE WŁASNE 0 JĘZYK OBCY 0 LITERATURA SZACHOWA 0 LITERATURA SPORTOWA 0

77 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW UCZEŃ UCZENIE SIĘ I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. CZAS W SZKOLE 0 NAUKA WŁASNA 0 KOREPETYCJE 0 KOŁA ZAINTERESOWAŃ 0

78 MUZYKA 0 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW HOBBYSTA ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. LITERATURA PIĘKNA 0 FILM 0

79 OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW CZŁOWIEK W RODZINIE AKCJE BUDUJĄCE WIĘZI I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. PRZYJACIEL BUDOWANIE WIĘZI I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. SPOTKANIA

80 HARMONOGRAM GANTTA

81 W Y D A J N O Ś Ć zrobić dużo S K U T E C Z N O Ś Ć osiągnąć cel E F E K T Y W N O Ś Ć Małym nakładem dużo zrobić

82 VI. MEMENTO: CYFROWA DEMENCJA

83 MEMENTO W CYFROWEJ ERZE NICOLAS CARR: Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg? MANFRED SPITZER: Cyfrowa demencja. GARY SMALL, GIGI VORGAN: imózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. SZYMON WÓJCIK: Problem nadużywania Internetu. W: Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież.

84 MEMENTO W CYFROWEJ ERZE 7 godzin dziennie Komórki, komputery, TV, video, surfowanie KŁOPOTY Z KONCENTRACJĄ CORAZ KRÓTSZE I UBOŻSZE WYPOWIEDZI PROBLEMY Z PRZYSWAJANIEM DŁUGICH TEKSTÓW PŁYTKIE MYŚLENIE

85 Jaki wpływ będzie wywierało nadmierne korzystanie z komputerów, ultrabooków, konsoli, smartfonów na umiejętność koncentracji ludzi dorosłych, a zwłaszcza dzieci i młodzieży?

86 Efekt Flynna (Flynn 2008) Czy rzeczywiście jakość komunikacji interpersonalnej jest zagrożona, jak sugerują badacze (Wójcik 2012)? Czy wielozadaniowcy mogą mieć problemy z oddzieleniem spraw istotnych od drugorzędnych? Wójcik, S. (2012). Problem nadużywania Internetu. W: Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież. Fundacja Dzieci Niczyje: Warszawa, s [dostęp: 15 marca 2013] Dostępny w internecie:

87 Z czcicieli wiedzy i mądrości staliśmy się na powrót myśliwymi i zbieraczami, tym razem w elektronicznym lesie pełnym informacji. (Carr) Zagrożenia: pobieżne czytanie chaotyczna nauka byle jakie rozumowanie. Za dużo jest informacji, za mało interpretacji. Szybka reakcja staje się ważniejsza od głębokiej refleksji Przed psychologią poznawczą zorientowaną na treść content-oriented cognitive psychology stoją ogromne i odpowiedzialne zadania. Na miarę XXI wieku. Carr (2012, 2013a, 2013b) Nass (Nass, Corina 2010)

88 JAKIE ASPEKTY MYŚLENIA KSZTAŁCIĆ? A. Umiejętność zorganizowanego strukturyzowania ogromnej ilości danych i informacji, czyli porządkowania ich w ramach większych jednostek znaczeniowych, wokół wybranych, ważnych alternatyw, idei, wartości. B. Umiejętność układania danych i informacji w pewne sekwencje i tak dalekiego ich badania w przód, aby odnajdywać najdalsze ważne konsekwencje. C. Umiejętność znajdywania właściwej intensywności zachowań eksploracyjnych: od szerokiego i dalekiego przeszukiwania przestrzeni problemowej (odpowiednik empirycznego stylu przetwarzania danych), aż po mocno ograniczone kalkulacje, obliczania, a bazowanie na myśleniu dedukcyjnym (dedukcyjny styl przetwarzania danych).

89 VII. ANTIDOTUM: MYŚLEĆ SZERZEJ I DALEJ

90 DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW

91 L.p. Opcje Psychologia Lubię tę dziedzinę Mam do niej predyspozycje Byłabym zadowolona z pracy nawet długofalowo 1 A Psychologia Przy braku satysfakcji w tym zawodzie można zmieniać branże Mogłabym pracować w psychologii Klinicznej Do wyboru praca zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi 2 A Psychologia Mogłabym pracować z dziećmi w normie, jak i upośledzonymi 3 A Psychologia Mogłabym pracować w psychologii pracy (HR) To ciągle rozwojowa dziedzina 4 A Psychologia Mogłabym dokształcać się w psychologii zdrowia To daje szansę połączenia moich dwóch ulubionych dziedzin: psychologii i dietetyki Miałabym wtedy okazję realizować coś naprawdę ważnego dla ludzi Miałabym okazję realizować coś własnego, kreatywnego Jeśli byłabym w tym bardzo dobra mogłabym zyskać zupełną niezależność finansową Pasja byłaby połączona z możliwością rozwoju i godziwego zarabiania 5 A Psychologia Wszystkie te możliwości dają szansę na realizację własnych pomysłów 6 A Psychologia Wszystkie te możliwości dają szansę na przejawienie kreatywności 7 A Psychologia Przejawienie kreatywności jest dla mnie bardzo ważne 8 A Psychologia Możliwość bezpośredniego pomagania ludziom jest dla mnie bardzo ważna 9 A Psychologia Lubię kontakt z ludźmi W psychologii jest wiele obszarów na zaspokojenie tej potrzeby 10 A Psychologia Ważne są zarobki w pracy Praca w charakterze psychologa daje dobre zarobki w biznesie 11 A Psychologia W psychologii klinicznej mogłabym łączyć etaty Miałabym szanse na niezłe zarobki Ale wystąpiłoby przeciążenie pracą W życiu mogłabym ograniczyć potrzeby Iść przez życie drogą minimalistki ma sens Ale nie wiem, czy za daleko już nie błądzę w tych rozmyślaniach 12 A Technologia żywności Też lubię tę dziedzinę Ale mniej, niż psychologię Po latach mogłabym mieć poczucie, że się nie spełniam w życiu Trudniej byłoby zmienić wtedy zawód, w porównaniu z psychologią 13 C Psychologia W psychologii jest łatwiej o zmiany miejsca pracy jest więcej możliwości 14 A Technologia żywności Zarobki są ważne Ten zawód daje duże możliwości zarobkowe Można mieć pewne miejsce pracy i dobrze żyć Groziłaby mi nuda po latach 15 C Technologia żywności Dużo w tej branży opiera się na technologii Kreatywność jest tu chyba ograniczona Poza tym z matematyki jestem słabsza, niż z przedmiotów humanistycznych Musiałabym na studiach wziąć się bardziej za matematykę, chemię 16 C Technologia żywności Mniej kontaktów z ludźmi Gorzej się czuję w zamkniętych grupach, skazanych na siebie przez lata Wolę zmiany Brak zmian może zaowocować stagnacją życiową 17 C Technologia żywności Bezpieczeństwo też jest dla mnie ważne Ten zawód dałby mi raczej pewność pracy po studiach Mogłabym szybko się uniezależnić To ułatwiłoby mi podjęcie ewentualnej nauki na kursach psychologicznych 18 C Technologia żywności Mogłabym połączyć te dwie dziedziny i poszukać możliwości pracy interdyscyplinarnej 19 C Technologia żywności Technologia żywności Na przykład w psychologii zdrowia. 20 C Czyli obydwie możliwości są atrakcyjne 21 C Psychologia Wchodzi w rachubę 22 A Technologia Wchodzi w rachubę 23 C żywności Archiwista W sumie średnio 24 E tym się fascynuję Archiwista Zarobki niskie 25 E Archiwista Możliwość przejawienia 26 E kreatywności raczej bardzo niska Po latach Być może trzeba by się było A to trudniejsze wypaliłabym się przekwalifikować w przypadku zawodu archiwisty zawodowo Archiwista Z drugiej strony stabilna praca też może dawać poczucie bezpieczeństwa Ale czy mnie tak bardzo zależy na poczuciu bezpieczeństwa? Chyba nie! 27 E Archiwista Z drugiej strony, stabilna praca mogłaby mi dawać satysfakcję, że robię coś pożytecznego 28 E Archiwista Ale pewnie też mały kontakt z ludźmi 29 E Archiwista I te zarobki takie niskie! Pracownik Lubię mieć ochrony kultury do czynienia z wytworami kultury Nie odpada! 30 E Praca może być bardzo satysfakcjonująca 31 D Pracownik ochrony kultury Zarobki będą niskie Trzeba by się pożegnać z ambitnymi planami finansowymi 32 D Pracownik ochrony kultury Kontakt z ludźmi, ciekawymi, nie zrekompensuje kłopotów finansowych 33 D Pracownik ochrony kultury Poza tym stabilność pracy nie jest taka pewna To kolejne napięcie związane z tą pracą 34 D Pracownik ochrony kultury Czy te niedogodności zrekompensuje satysfakcja z pracy? To już lepiej z kulturą będę miała do czynienia chodząc do muzeum, kina, teatru i filharmonii! Odpada! 35 D Dietetyk Bardzo mnie fascynuje ten zawód! Mogłabym realizować pasję, a jeszcze by mi za to płacili! 36 B Dietetyk Mam w tym kierunku predyspozycje, ponieważ znam kilka diet z autopsji Dieta Ewy Dąbrowskiej, dieta South Beach, dieta śródziemnomorska, dieta kopenhaska Mogę być szybko ekspertem, nawet na studiach! Mogłabym szybko robić karierę w tym kierunku! 37 B Dietetyk Byłabym bardzo zadowolona, wykonując ten zawód 38 B Dietetyk Społeczeństwo generalnie średnio dobrze się odżywia Rośnie też świadomość ekologii żywienia Miałabym pewność pracy na lata Mogłabym bardzo pomagać ludziom 39 B Dietetyk Zarobki byłyby duże z czasem Tylko początki mogą być trudne mój młody wiek może być przeszkodą 40 B Dietetyk Możliwość przejawienia kreatywności jest bardzo duża 41 B Dietetyk Można połączyć z psychologią? Tak! Specjalistka od psychologii zdrowego odżywiania się! Można rozwinąć w kierunku psychologii życia Life coaching to przyszłość 42 B Dietetyk To bardzo poważna kandydatura 43 B Psychologia Wchodzi w rachubę 44 A Technologia Wchodzi w rachubę 45 C żywności Dietetyk Wchodzi w rachubę 46 B Archiwista Odpada 47 E Pracownik Odpada 48 D ochrony kultury Psychologia Jednak 49 A Daje możliwość Psycholog i dietetyk ta psychologia łączenia w przyszłości z innym zawodem Psychologia Psychologia z technologią żywności już takich możliwości nie daje 50 A Psychologia Czyli składam dokumenty na psychologię 51 A

92 Średni poziom inteligencji wśród belgijskich szachistów (WISC) Wiek w latach: 8,10 13,2 Średni poziom inteligencji wśród belgijskich szachistów. Pełna skala Werbalna Wykonawcza Grupa N IQ IQ IQ Ogółem Frydman, Marcel, Lynn, Richard: The general intelligence and spatial abilities of gifted young Belgian chess players. British Journal of Psychology, May 1992, Vol. 83, No. 2.

93 SZACHIŚCI VS. NIE-SZACHIŚCI Lepsze planowanie działania, przy czym różnice zwiększały się wraz ze wzrostem trudności zadania. Więcej czasu poświęconego na rozwiązywanie zadań w sytuacjach trudnych, po odkryciu błędów;. Większe wysiłki w kierunku rozwiązania zadania. Mniej niepotrzebnych kroków w analizie w sytuacjach trudnych. Koncentracja na przeplanowaniu problemu, stąd dłuższy czas namysłu. [Brak różnic między grupami w testach inteligencji i pamięci roboczej!] Halsband, U., Kaller, C., Rahm, B., Unterrainer, J. (2006). Planning abilities and chess: A comparison of chess and nonchess players on the Tower of London task. British Journal of Psychology, 97.3 (Aug. 2006), p.299.

94 BADANIA Frydman i Lynn (1992), oraz Horgan i Morgan (1990): Przewagi w zakresie rozwoju intelektualnego wśród dzieci grających w szachy, w porównaniu z dziećmi nie grającymi. Doll i Mayr (1987): Przewaga szachistów w testach inteligencji nad grupą osób nie grających w szachy. Frydman, M., Lynn, R. (1992). The general intelligence and spatial abilities of gifted young Belgian chess players. British Journal of Psychology, 83, Doll, J., Mayr, U. (1987). Intelligenz und Schachleistung eine Untersuchung an Schachexperten. Psychologische Beiträge, 29,

95 BADANIA Można postawić hipotezę, że szachiści, jako doświadczeni w planowaniu kolejnych posunięć na szachownicy, będą też skuteczniejsi od nie-szachistów w planowaniu kolejnych kroków w innych dziedzinach życia (Holding 1985a, Holding, Pfau 1985b). Holding, D. (1985). The psychology of chess skill. Hillsdale, NJ: Erlbaum. Holding, D., Pfau, H. (1985). Thinking ahead in chess. The American Journal of Psychology, Vol. 98, No. 2 (Summer),

96 ANDRZEJ MODZELAN: OSIĄGNIĘCIA SZKOLNE UCZNIÓW OBJĘTYCH PROGRAMEM NAUKI GRY W SZACHY W TRZECH PIERWSZYCH LATACH NAUCZANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13 W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM

97 1. Rozwój zainteresowań 2. Aktywność twórcza 3. Rozwijanie pamięci i uwagi 4. Rozwój wyobraźni wzrokowej i koncentracji 5. Myślenie logiczno-wyobrażeniowe 6. Rozwój pozytywnych sfer osobowości 7. Konsekwencja i wytrwałość w działaniu 8. Aspekty wychowawcze

98 Szachy, to narzędzie stymulujące rozwój emocjonalny i intelektualny dziecka, kształtujące jego osobowość i pozwalające na rozwój twórczego potencjału, który drzemie w każdym młodym człowieku.

99 Dzieci objęte programem szachowym Grupa kontrolna N % N % Wysokie Średnie Niskie E % K % 20 0 Wysokie Średnie Niskie A. Modzelan: Osiągnięcia szkolne uczniów objętych programem nauki gry w szachy w trzech pierwszych latach nauczania. Gorzów 2002.

100 WYNIKI TESTÓW LOGICZNEGO MYŚLENIA Test I Test II Test III E 70 % 100 % 70 % K 37 % 63 % 46 % Test I Test II Test III E K A. Modzelan: Osiągnięcia szkolne uczniów objętych programem nauki gry w szachy w trzech pierwszych latach nauczania. Gorzów 2002.

101 Pierwszy w historii Afroamerykanin, który otrzymał tytuł arcymistrza (w 1999 roku). Maurice Ashley. Chess for Success: Using an Old Game to Build New Strengths in Children and Teens (Broadway Books, 2005)

102 SZACHY: Rozwijają myślenie logiczne Doskonalą umiejętność rozwiązywania problemów Poprawiają koncentrację Poszerzają wyobraźnię i kreatywność Rozwijają zdolność do przewidywania konsekwencji Wspierają wykształcenie się samodzielności Wspierają procesy pamięciowe Wzmacniają obraz siebie Wzmacniają umiejętność odraczania gratyfikacji Maurice Ashley. Chess for Success: Using an Old Game to Build New Strengths in Children and Teens (Broadway Books, 2005)

103 RECEPTA GARRI KASPAROWA Kształtować w sobie poczucie dyscypliny (czas!) Rozkoszować się przygotowaniami debiutowymi Rozwijać samoświadomość i konsekwencję Zadawać pytanie Dlaczego Mistyczna korelacja pomiędzy pracą a wynikami Daremny wysiłek (nowinki, które nie ujrzały światła dziennego) dawały poczucie pewności (jak u prawników, jak u Thomasa Edisona) T. Edison: Szansa umyka uwadze większości osób, ponieważ jest ubrana w roboczy kombinezon i wygląda jak praca. Garri Kasparow: Jak życie naśladuje szachy. Fijorr Publishing, Warszawa 2009.

104 RECEPTA GARRI KASPAROWA Przekształcić grę w naukę (rygorystyczna analiza własnych partii i publikowanie ich) Planować i kontrolować organizację dnia! Wiedzieć, co nas motywuje Do moich nowych zajęć zastosowałem stary szachowy program, zachowując wzorce zapewniające sprawność i poczucie komfortu. Garri Kasparow: Jak życie naśladuje szachy. Fijorr Publishing, Warszawa 2009.

105 PODEJMOWANIE DECYZJI RECEPTA GARRI KASPAROWA MATERIAŁ Pieniądze to nie wszystko CZAS Liczba kroków niezbędnych do osiągnięcia celu Czas można dostać w zamian za aktywa materialne JAKOŚĆ Wartość figur jest płynna Wartość najwyżej położonego obszaru w bitwie Rozmieszczenie zasobów - np. torów kolejowych Garri Kasparow: Jak życie naśladuje szachy. Fijorr Publishing, Warszawa 2009.

106 Kasparow Karpow, Londyn 1986

107 Kasparow Karpow, Nowy Jork Lyon 1990 (4 partia)

108

109 TEORIA WIĘKSZYCH JEDNOSTEK ZNACZENIOWYCH HETMAN PIONEK KRÓL SKOCZEK PIONEK

110 ĆWICZENIE PAMIĘCIOWE Gobet, Fernand, Waters, Andrew J. The Role of Constraints in Expert Memory. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 2003, Vol. 29, No. 6.

111 Partia

112 1/3

113 2/3

114 Przypadkowa

115 W pełni przypadkowa

116 XABCDEFGHY ( ' & % 4-zP-+-+-+$ 3zPQ+PvLNzP-# 2-+RsNPzPLzP" 1+-tR-+-mK-! xabcdefghy PEŁNA STRUKTURA ODCZYTANA

117 XABCDEFGHY ( ' & % $ zP-# zPLzP" RmK-! xabcdefghy STRUKTURA: FINANCHETTO GOŃCA

118 XABCDEFGHY ( ' & % $ 3+-+PvLNzP-# 2-+-sNPzPLzP" mK-! xabcdefghy STRUKTURA: ANGIELSKA

119 XABCDEFGHY ( ' & % $ # 2-+R+-+-+" 1+-tR-+-+-! xabcdefghy STRUKTURA: ZDUBLOWANE WIEŻE

120 XABCDEFGHY ( ' & % 4-zP-+-+-+$ 3zPQ+-+-+-# " ! xabcdefghy STRUKTURA: UKŁAD SYCYLIJSKI

121 XABCDEFGHY 8r+lwqr+k+( 7zpp+nvlpzpp' 6-+p+-sn-+& 5+-+p+-vL-% 4-+-zP-+-+$ 3+-sNLzPN+-# 2PzP-+-zPPzP" 1tR-+Q+RmK-! xabcdefghy STRUKTURA: KARLSBADZKA

122 I. Nowikow J. Przewoźnik, Poznań 1987 Posunięcie czarnych 36 f3 37.H:c5 f:e2 38.Sf7+ H:f7 39.W:f7 e1h+ 40.Kg2 He4+ 41.Kf1 Hb1+ 0-1

123 MISTRZOSTWO JEDNOSTEK ZNACZENIOWYCH CHUNK XABCDEFGHY ( ' & % 4-zP-+-+-+$ 3zPQ+PvLNzP-# 2-+RsNPzPLzP" 1+-tR-+-mK-! xabcdefghy Chase, W. G., Simon, H. A. (1973). Perception in chess. Cognitive Psychology, 4,

124 POWIĄZANIA! HETMAN PIONEK KRÓL SKOCZEK PIONEK

125 Reti 1922, posunięcie białych

126 Rinck 1935, posunięcie białych

127 Liburkin 1933, posunięcie białych

128 Rinck 1927, posunięcie białych

129 Alechin Junge, Polska 1942, posunięcie białych

130 Alechin Roselli, Zurich 1934, posunięcie białych

131 Krasenkow Szieberth, 2007, posunięcie białych

132 ĆWICZENIA!

133

134

135 POWIĄZANIA! BASEN HOTEL AGRO TURYSTYKA AGROTURYSTYKA HOTEL

136 VIII. RODZAJE DRZEW DECYZYJNYCH

137 DRZEWA DECYZYJNE

138

139

140

141 DRZEWA DECYZYJNE

142 DRZEWA DECYZYJNE

143 IX. MODEL BADANIA MYŚLENIA DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW

144 ADRIAAN DE GROOT PSYCHOLOGIA MYŚLENIA Thought and Choice in Chess (1965)

145 JAN PRZEWOŹNIK STRATEGIE MYŚLENIA W ZŁOŻONYCH SYTUACJACH GRY W SZACHY Badania eksperymentalne nad wnioskowaniem przez analogię PROMOTOR: PROF. DR HAB. ADAM BIELA KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI

146 32 OSOBY BADANE Gr. kontrolna = 16 osób 4 zadania 64 protokoły Gr. eksperymentalna = 16 osób 4 zadania 64 protokoły stron protokołów Arcymistrzowie, mistrzowie międzynarodowi, mistrzowie, kandydaci na mistrzów

147 GŁÓWNA METODA: NAGRYWANIE GŁOŚNEGO MYŚLENIA Sprawozdania słowne

148 PROTOKOŁY GŁOŚNEGO MYŚLENIA H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 i czarne wygrywają 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 i przegrywam 1.H:h8 Wb5 i znowu czarne wygrywają

149 STRATEGIA Strategia poznawcza to charakterystyczny dla osoby badanej sposób przetwarzania danych i docierania do takich informacji, których poznanie ostatecznie warunkuje, zdaniem decydenta, wykonanie złożonego zadania lub rozwiązanie aktualnie stojącego przed nim problemu. Zamiennie używany był termin strategia myślenia.

150

151

152 DRZEWO DECYZYJNE Proponują kartę Payback Przyjmuję i otrzymuję punkty Za punkty otrzymuję zniżki Widzę, że nieco oszczędzam! Oni otrzymują informacje o mnie Dopasowują reklamy do moich nawyków zakupowych Reklama działa wydaję więcej pieniędzy!

153 X. JAK MYŚLI SZACHISTA W KRYTYCZNYCH POZYCJACH

154 1.H:h8 Wb5 1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat 1.H:h8 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 + 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 + 1.H:h8 Wb5 + 1.H:h8 Wb5 + 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 + 1.He5 1.Hf4 1.Hg3 1.W:f7 DRZEWO DECYZYJNE

155 M ILOŚĆ POSUNIĘĆ

156 d 1.H:h8 Wb5 d 1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat d 1.H:h8 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 + d 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 + d 1.H:h8 Wb5 + d 1.H:h8 Wb5 + d 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 + b 1.He5 e 1.Hf4 f 1.Hg3 a 1.W:f7 Dmax = 10 pół-posunięć = najdłuższy wariant

157 d 1.H:h8 Wb5 d 1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat d 1.H:h8 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 + d 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 + d 1.H:h8 Wb5 + d 1.H:h8 Wb5 + d 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 + b 1.He5 e 1.Hf4 f 1.Hg3 a 1.W:f7 N = 11 GAŁĘZIE DRZEWA DECYZYJNEGO

158 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA PRZYKŁAD d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a

159 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a A = 5 OPCJE

160 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a N = 53 GAŁĘZIE DRZEWA DECYZYJNEGO

161 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a Pmax = 29 NAJCZĘŚCIEJ ROZPATRYWANA OPCJA

162 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a P ser = 25 OPCJA ROZPATRYWANA W JEDNEJ, NAJDŁUŻSZEJ SERII

163 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a nn = 8 PRZEJŚCIA OD JEDNEJ OPCJI DO DRUGIEJ

164 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a T = 320 CZAS

165 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a W = 0 lub 1 WARTOŚĆ POSUNIĘCIA

166 FORMUŁA SUKCESYWNYCH PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-aa-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a PODSUMOWANIE WSKAŹNIKÓW M N A D max nn P max P ser T W

167 XI. POGŁĘBIĆ MYŚLENIE W SZACHACH I W ŻYCIU

168 WYNIKI: Sekwencja trzech posunięć Przewoźnik, J. (2014). Strategie myślenia w złożonych sytuacjach gry w szachy. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.

169 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 N1 N2 N3 Mężczyźni Kobiety M N Dmax T

170

171

172

173

174

175

176 GENERALNA STRATEGIA GRADIENT CELU Gradient celu. Wzmożona aktywność eksploracyjna 1. posunięcie 3. posunięcie Wzmożona aktywność eksploracyjna Obniżona aktywność eksploracyjna 2. posunięcie

177 WYNIKI: KATEGORIE SZACHOWE ARCYMIMISTRZOWIE MISTRZOWIE MIĘDZYNARODOWI vs. KANDYDACI NA MISTRZÓW

178 W grupie kobiet brak różnic. KATEGORIE SZACHOWE Grupa Silniejsza AM + MM Słabsza KM Średnia Wskaźnik A rozważane opcje Odchylenie standardowe Błąd standardowy średniej 5,00 2,140,378 3,97 1,787,316 Mężczyźni. Porównanie grupy silniejszej (AM + MM) i słabszej (KM). F = 0,493; istotność = 0,485; t = 2,092; df = 62; poziom istotności = 0,041.

179 KATEGORIE SZACHOWE Strategia silniejszych szachistów: Patrzeć szerzej A1

180 WYNIKI: GRUPA EKSPERYMENTALNA GRUPA KONTROLNA

181 200,00 M - Ilość wszystkich rozpatrywanych posunięć (średnia) 180,00 160,00 140,00 120,00 163,58 100,00 80,00 112,92 60,00 40,00 20,00 0,00 Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna

182 70,00 N - Ilość gałęzi w drzewie decyzyjnym (średnia) 60,00 50,00 57,94 40,00 30,00 44,05 20,00 10,00 0,00 Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna

183 Dmax - Nadłuższy rozpatrywany wariant (średnia) ,14 10, Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna

184 45,00 Pmax - Najczęściej rozpatrywana opcja (średnia) 40,00 35,00 41,17 30,00 25,00 20,00 26,66 15,00 10,00 5,00 0,00 Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna

185 35,00 Pser - Najdłużej rozpatrywana opcja (średnia) 30,00 25,00 29,17 20,00 15,00 18,50 10,00 5,00 0,00 Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna

186 1 000,00 Czas1 - Średnia (sek.) 900,00 800,00 864,05 700,00 600,00 500,00 608,41 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna

187 Statystyki dla wskaźników myślenia w grupie eksperymentalnej (E) i kontrolnej (K) w pierwszym posunięciu ogółem, mężczyźni i kobiety, N = 32. Test t równości średnich Wskaźniki t df Istotność (dwustronna) M1 3, ,002 N1 2, ,010 Pmax1 3, ,000 Pser1 3, ,001 Dmax1 2, ,008 Czas1* 3, ,185,001 Grupa E: rozpatrywała więcej posunięć (M1), analizowała więcej gałązek drzewa gry (N1), potrafiła dalej policzyć wariant (Dmax1), dłużej i częściej koncentrowała się nad wybranym posunięciem (Pser1, Pmax1), dłużej zastanawiała się na wyborem (Czas1).

188 Strategia grupy eksperymentalnej oparta jest na większej ilości przetwarzanych danych. W trzecim posunięciu pracowitsza staje się grupa kontrolna we wszystkich ośmiu wskaźnikach przewyższa grupę eksperymentalną! Większa aktywizacja grupy kontrolnej przy wyborze trzeciego posunięcia REGUŁA WZAJEMNOŚCI?

189 WYNIKI: SKUTECZNOŚĆ 0 1

190 Dmax Najdłuższy obliczony wariant ŚREDNIA DŁUGOŚĆ NAJDŁUŻSZEGO OBLICZANEGO WARIANTU GRUPA NIESKUTECZNA (0) 12,73 pos. GRUPA SKUTECZNA (1) 10,98 pos.

191 Wskaźnik myślenia Dmax1 a wartość posunięcia (0 lub 1). Dmax1 Test t równości średnich t df Istotność (dwustronna, założono równość wariancji) 2, ,040 Wskaźnik myślenia Dmax1 a wartość posunięcia (0 lub 1). N = 32. Dla skuteczności myślenia w złożonej sytuacji gry w szachy nie jest istotna umiejętność dalekiego obliczania wariantów (Dmax). Mogę być sprawny w dalekim liczeniu wariantu, ale kierunek może być mylny.

192 WYNIKI: MĘŻCZYŹNI KOBIETY

193 Statystyczna istotność różnic pomiędzy wskaźnikami myślenia mężczyzn i kobiet przy wyborze pierwszego posunięcia ogółem. N = 32. Wskaźniki t df Istotność (dwustronna) M1 3, ,003 N1 2, ,005 A1-1, ,052 Pmax1 2, ,003 Pser1 2, ,008 Dmax1 4, ,001

194 Statystycznie istotne różnice pomiędzy mężczyznami i kobietami przy wyborze trzeciego posunięcia. N = 32. Wskaźniki t df Istotność (dwustronna) A3-2, ,037 nn3-2, ,004

195 MĘŻCZYŹNI KOBIETY Ranking: Kobiety 2248 Mężczyźni 2213 Kobiety A = 5,28 Mężczyźni A = 4,00 F (jednorodność wariancji) = 0,319, p.i. (F) = 0,576, t=2,71, df=62, p 0,009.

196 MĘŻCZYŹNI Dmax STRATEGIE KOBIETY A

197 MĘŻCZYŹNI - KOBIETY Mężczyźni: zmiana trendu od wstępnej aktywności do wyciszenia informacyjnego. Wzmożona aktywność eksploracyjna 1. posunięcie Obniżona aktywność eksploracyjna 3. posunięcie 2. posunięcie MUHAMMAD YUNUS? Kobiety: Aktywność eksploracyjna w kształcie litery U. Wzmożona aktywność eksploracyjna 1. posunięcie 3. posunięcie Wzmożona aktywność eksploracyjna Obniżona aktywność eksploracyjna 2. posunięcie

198 ĆWICZENIA!

199

200 XII. CZAS NA REFLEKSJĘ I WNIOSKI

201

202 XIII. MYŚLENIE ANALITYCZNE SZACHY I ŻYCIE

203 JAK PODEJMUJEMY DECYZJE Mało informacji zbieranych Wiele informacji zbieranych Jedna rozważana opcja STYL STANOWCZY STYL HIERARCHICZNY Kilka rozważanych opcji STYL ELASTYCZNY STYL INTEGRUJĄCY Wg: K. Brousseau, M. Driver, G. Hourihan, R. Larsson, 2006

204 DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW

205 XIV. MYŚLENIE TWÓRCZE SZACHY I ŻYCIE

206 TWOJA KARIERA + WIEDZA = + INTELIGENCJA EMOCJONALNA + INNOWACYJNOŚĆ

207 Nie chcemy robić niczego w ten sam, stary sposób. Dlatego mam nadzieję, że przybywasz do nas, reprezentując postawę sprawiającą, iż zmiana będzie dla ciebie sposobem na życie. W dniu jutrzejszym będziesz robił różne rzeczy inaczej niż dzisiaj. Joseph Wilson, Xerox, do nowo przyjmowanych pracowników

208 Szirow Kasparow, Tilburg 1997

209 WAŻNE PYTANIA Czy nie byłoby miło, gdyby? Co się stanie jeśli? A dlaczego nie?

210 Pańczyk Schurade, Zakopane

211 XV. MYŚLENIE PRAKTYCZNE SZACHY I ŻYCIE

212

213

214

215

216 XVI. PODSUMOWANIE

217

218 DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW

219

220 POWIĄZANIA! HETMAN PIONEK KRÓL SKOCZEK PIONEK

221 DZIĘKUJĘ I DO WIDZENIA!