Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 08 MSTiL stacjonarne (II stopień)

Transkrypt

1 dr Adam Salomon Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 08 MSTiL stacjonarne (II stopień)

2 program wykładu Wybrane metody oceny opłacalności projektów inwestycyjnych w przedsiębiorstwach TM (prosty okres zwrotu, zdyskontowany okres zwrotu). 2

3 Prosty okres zwrotu (metoda statyczna) Okres zwrotu (ang. payback period) określa liczbę lat, w której dodatnie przepływy pieniężne netto z inwestycji tonażowej pokryją poniesione nakłady inwestycyjne, a więc jest to liczba lat, po której skumulowane przepływy pieniężne netto osiągną wartość równą zero. W metodzie tej należy obliczyć iloraz łącznej sumy nakładów i sumy rocznych wpływów z realizacji inwestycji rezultatem działania jest liczba określająca okres zwrotu nakładów. 3

4 Prosty okres zwrotu (metoda statyczna) (2) Prosty okres zwrotu (Payback Period) oblicza się wg wzoru: OZ n; skumulowane _ NCF n 1 NCF n 12 gdzie: OZ prosty okres zwrotu; n ostatni okres, dla którego skumulowane NCF są ujemne; skumulowane NCF n skumulowane przepływy pieniężne netto łącznie z ostatnim okresem ujemnym ; NCF n+1 przepływy pieniężne netto dla okresu następującego po zmianie znaku skumulowanego NCF z ujemnego na dodatni. 4

5 Kryterium decyzyjne dla prostego okresu zwrotu (OZ) 1. jeżeli OZ < n gr to przedsięwzięcie inwestycyjne jest opłacalne i można je zaakceptować; 2. jeżeli OZ > n gr to przedsięwzięcie inwestycyjne jest nieopłacalne i należy je odrzucić; 3. jeżeli OZ = n gr to o przyjęciu lub odrzuceniu przedsięwzięcia inwestycyjnego powinny zadecydować inne czynniki, nieuwzględnione w tej metodzie (lub inne metody).? 5

6 Problem uwzględnienia w wartości progowej (n gr ) wszystkich okresów (metoda OZ) 1. Należy jednoznacznie określić, czy n gr obejmuje tylko okres operacyjny (eksploatacyjny), czy także okres realizacji (budowy) statku. 2. Wydaje się, że wartość progowa (graniczna) powinna obejmować wszystkie okresy cyklu życia przedsięwzięcia inwestycyjnego, łącznie z okresem realizacji (budowy). 3. Jeżeli decydent określi wartość progową na cztery okresy roczne, oznacza to, że aby przedsięwzięcie inwestycyjne mogło być uznane za opłacalne, nakłady inwestycyjne muszą się zwrócić najpóźniej po czterech okresach (latach) liczonych od pierwszego okresu, w którym zostały poniesione pierwsze nakłady inwestycyjne. 4. W praktyce n gr jest najczęściej określany intuicyjnie przez decydenta. 6

7 Zalety i wady metody prostego okresu zwrotu Zalety 1. jest prosta i zrozumiała; 2. uwzględnia wyższe ryzyko przedsięwzięć długookresowych ogranicza ryzyko; 3. sprzyja zachowaniu płynności zaangażowanych w przedsięwzięcie kapitałów (preferuje przedsięwzięcia krótkoterminowe; 4. opłacalność przedsięwzięcia jest wyrażona przez czas (miara ta lepiej przemawia do wyobraźni decydenta, gdyż jest intuicyjna). Wady 1. nie uwzględnia zmienności wartości pieniądza w czasie; 2. opiera się na zysku jako mierniku korzyści netto z przedsięwzięcia. 3. nie informuje o opłacalności przedsięwzięcia, lecz o jego płynności; 4. wymaga arbitralnego ustalenia granicznej stopy zwrotu nie jest obiektywna; 5. preferuje przedsięwzięcia o krótkim ekonomicznym cyklu życia. 7

8 Przykład na prosty okres zwrotu (PP) Realizowany przez firmę TRANSIT projekt inwestycyjny (zakup statku używanego) wymaga poniesienia następujących nakładów: PLN w momencie rozpoczęcia inwestycji (rok 0), PLN w roku 1. i PLN na koniec trzeciego roku. Zdecydować o opłacalności tej inwestycji na podstawie kryterium prostego okresu zwrotu (OZ), wiedząc że: maksymalny okres zwrotu nie powinien przekroczyć 3 lat; firma zamierza uzyskać następujące wpływy: PLN na koniec pierwszego roku, PLN rok później, PLN dwa lata później i PLN na koniec czwartego roku trwania inwestycji. 8

9 Rozwiązanie przykładu na prosty okres zwrotu (1) Lata inwestycji Nakłady Wpływy Przepływy pieniężne netto (NCF) Skumulowane przepływy pieniężne netto NCF skumul Razem

10 Rozwiązanie przykładu na prosty okres zwrotu (2) Uzyskane wielkości podstawiamy do wzoru: OZ n skumulowane _ NCF n 1 NCF n OZ _ lata_ 4 _ mies Odp.: Ponieważ zdyskontowany okres zwrotu inwestycji (2 lata 4 miesiące) jest krótszy od granicznego okresu zwrotu (3 lata), to analizowany projekt można realizować (zakup statku jest opłacalny). 10

11 Zdyskontowany okres zwrotu Oz zdysk (metoda dynamiczna) Sposób obliczania zdyskontowanego okresu zwrotu (Discounted Payback Period) jest bardzo podobny jak prostego okresu zwrotu, z tym, że zamiast wielkości nominalnych uwzględnia się wielkości zdyskontowane, czyli wyrażone na moment rozpoczęcia inwestycji. OZ zdysk n skumulowane _ PV _ PV _ NCF n 1 NCF n 12 gdzie: OZ zdysk zdyskontowany okres zwrotu; n ostatni okres, dla którego skumulowane PV NCF są ujemne; skumulowane PV NCF n skumulowane zdyskontowane przepływy pieniężne netto łącznie z ostatnim okresem ujemnym ; PV NCF n+1 zdyskontowane przepływy pieniężne netto dla okresu następującego po zmianie znaku skumulowanego PV NCF z ujemnego na dodatni. 11

12 Kryterium decyzyjne dla zdyskontowanego okresu zwrotu (OZ zdysk ) 1. jeżeli OZ zdysk < n gr to przedsięwzięcie inwestycyjne jest opłacalne i można je zaakceptować; 2. jeżeli OZ zdysk > n gr to przedsięwzięcie inwestycyjne jest nieopłacalne i należy je odrzucić; 3. jeżeli OZ zdysk = n gr to o przyjęciu lub odrzuceniu przedsięwzięcia inwestycyjnego powinny zadecydować inne czynniki, nieuwzględnione w tej metodzie (lub inne metody).? 12

13 Przykład na zdyskontowany okres zwrotu (OZ zdysk ) Realizowany przez firmę TRANS-LOG projekt inwestycyjny polegający na zakupie używanej barki wymaga poniesienia następujących nakładów: PLN w momencie rozpoczęcia inwestycji (rok 0), PLN w roku 1. i PLN na koniec trzeciego roku. Zdecydować o opłacalności tej inwestycji na podstawie kryterium zdyskontowanego okresu zwrotu (OZ zdysk ), wiedząc że: maks. okres zwrotu nie powinien przekroczyć 3 lat; firma planuie uzyskać następujące wpływy: PLN na koniec pierwszego roku, PLN rok później, PLN dwa lata później i PLN na koniec czwartego roku trwania inwestycji; koszt kapitału (stopa dyskontowa) wynosi 18%. 13

14 Rozwiązanie przykładu na zdyskontowany okres zwrotu (1) Lata inwestycji Nakłady Wpływy Przepływ y pieniężne netto (NCF) Współcz. dyskonto wy dla 18% Zdysk. przepływ y pien. netto PV NCF 18% Skumulowan e zdysk. przepływy pien. netto PV NCF skumul , , , , Razem , , , , , ,4-4306,5 8588,

15 Rozwiązanie przykładu na zdyskontowany okres zwrotu (2) Uzyskane wielkości podstawiamy do wzoru: OZ zdysk n skumulowane _ PV _ PV _ NCF n 1 NCF n 12 OZ zdysk 4306, _ lata_ 4 _ mies ,7 Odp.: Ponieważ zdyskontowany okres zwrotu inwestycji (3 lata 4 miesiące) przekracza graniczny okres zwrotu (3 lata), to analizowany projekt należy odrzucić. 15

16 koniec wykładu 08. Dziękuję za uwagę i zapraszam na kolejne wykłady 16