(96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 06/3 EP B1 (13) T3 (1) Int. Cl. C07D471/04 (06.01) C07D471/04 (06.01) C07D239/00 (06.01) C07D221/00 (06.01) A61K31/19 (06.01) A61P29/00 (06.01) (4) Tytuł wynalazku: Podstawione pirydo[1,2-a]pirymidyny i ich zastosowanie jako inhibitorów-nos () Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 0/0 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 03/07 (73) Uprawniony z patentu: Grünenthal GmbH, Aachen, DE PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: SUNDERMANN Bernd, Aachen, DE HENNIES Hagen-Heinrich, Simmerath, DE BUSCHMANN Helmut, Esplugues de Llobregat, ES BLUHM Ullvi, Kronshagen, DE CLEMENT Bernd, Kiel, DE HEBER Dieter, Molfsee, DE WOLSCHENDORF Ulrich, Bordesholm, DE (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Edward Buczyński Warszawa skr. poczt. 33 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 OK II-12/P931PL00 EP B1 Podstawione pirydo[1,2-a]pirymidyny i ich zastosowanie jako inhibitorów-nos 2 Niniejszy wynalazek dotyczy podstawionych pochodnych pirydo[1,2-a]pirymidyny, sposobu ich wytwarzania, środków leczniczych, zawierających te związki, oraz ich zastosowania do wytwarzania środków leczniczych. Tlenek azotu (NO) reguluje liczne procesy fizjologiczne, m.in. przekaźnictwo nerwowe, relaksację i proliferację mięśni gładkich, przyleganie i zlepianie trombocytów oraz uszkodzenie tkanki i zapalenie. Ze względu na mnogość funkcji sygnałowych wiąże się NO z szeregiem chorób, przykładowo w L. J. Ignarro, Angew. Chem. (1999), 111, strony i w F. Murad, Angew. Chem. Int. Ed.(1999), 111, strony Ważną role w przypadku wywierania terapeutycznego wpływu na te choroby odgrywa przy tym enzym odpowiedzialny za fizjologiczne tworzenie tlenku azotu, syntaza tlenku azotu (syntaza-no). Dotychczas zidentyfikowano trzy różne izoodmiany syntazy-no, mianowicie obie konstytutywne postacie syntaza-nno i syntaza-eno oraz indukowalną postać syntazy-ino (A. J. Hobbs, A. Higgs, S. Moncada, Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol. (1999), 39, strony 191-2; I.C. Green, P.-E. Chabrier, DDT (1999), 4, strony 47-49; P.-E. Chabrier i współpracownicy, Cell. Mol. Life Sci. (1999),, strony 29-3). Zahamowanie syntazy-no otwiera nowe założenia terapeutyczne dla różnych chorób, które mają związek z tlenkiem azotu (A. J. Hobbs i współpracownicy, Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol.(1999), 39, strony 191-2; I.C. Green, P.-E. Chabrier, DDT (1999), 4, strony 47-49; P.-E. Chabrier i współpracownicy, Cell. Mol. Life Sci. (1999),, strony ), takich jak przykładowo migrena (L.L. Thomsen, J. Olesen, Clinical Neuroscience (1998),, strony 28-33; L.H. Lassen i współpracownicy, The Lancet (1997), 349, ),

3 wstrząs toksyczny, schorzenia neurozwyrodniające, takie jak stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera lub pląsawica dziedziczna Huntingtona, zapalenia, ból zapaleniowy, niedokrwienie mózgu, cukrzyca, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i stwardnienie tętnic. Poza tym inhibitowanie syntazy-no może mieć skutek w gojeniu się ran, w nowotworach i w rozwoju naczyń oraz może powodować nieswoistą odporność na mikroorganizmy (A.J. Hobbs i współpracownicy, Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol. (1999), 39, strony 191-2). Dotychczas znanymi substancjami czynnymi, hamującymi syntazę-no, są obok L-NMMA i L-NAME - tj. analogów L-argininy, z której in vivo wobec uczestniczenia syntazy-no tworzą się NO i cytrulina, - m.in. S-metylo-L-cytrulina, aminoguanidyna, S-metyloizomocznik, 7-nitroindazol, 2-merkaptoetyloguanidyna (A.J. Hobbs i współpracownicy, Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol. (1999), 39, strony 191-2), i pochodne imidazo[1,2-a]pirydyny (WO-A-02/080911). Zadanie niniejszego wynalazku polega zatem na oddaniu do dyspozycji nowych związków, które nadawałyby się zwłaszcza jako farmaceutyczne substancje czynne w środkach leczniczych, korzystnie w środkach leczniczych do inhibitowania syntazy tlenku azotu (syntazy-no). Ponadto te środki lecznicze miałyby się nadawać do leczenia bądź profilaktyki migreny, do zwalczania bólu, zwłaszcza bólu przewlekłego i/lub bólu zapaleniowego, do leczenia wstrząasu toksycznego, schorzeń neurozwyrodniających, korzystnie stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera i/lub pląsawicy dziedzicznej Huntingtona, zapaleń, niedokrwienia mózgu, cukrzycy, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, stwardnienia tętnic, do gojenia się ran, do zwalczania nowotworów, do inhibitowania rozwoju naczyń albo jako antybiotyk. Zadanie to rozwiązano dzięki opracowaniu podstawionych pochodnych pirydo[1,2-a]pirymidyny o następującym, ogólnym wzorze I. Przedmiotem niniejszego wynalazku są zatem podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o ogólnym wzorze I,

4 - 3 - O R 1,R 2 N N R 3 2 w którym R 1 I i R 2, niezależnie od siebie, każdorazowo stanowi wodór, fluorowiec, liniowy lub rozgałęziony, ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik alkilowy, a R 3 stanowi ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony, monocykliczny rodnik arylowy lub heteroarylowy, który może być skondensowany z ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawionym, ewentualnie co najmniej jeden heteroatom jako człon pierścieniowy wykazującym, monocyklicznym lub policyklicznym układem pierścieniowym, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, przy czym wykluczone są związki o ogólnym wzorze I, w których R 1 i R 2 stanowią wodór i rodnik metylowy albo R 1 i R 2 każdorazowo stanowią wodór i R 3 każdorazowo stanowi niepodstawiony albo jednokrotnie rodnikiem metylowym, grupą metoksylową, Cl lub Br podstawiony rodnik fenylowy, i związki: (3,4-dihydro-9-metylo-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)(3,4- -dimetoksyfenylo)-metanon, (3,4-dihydro-6-metylo-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)(3,4- -dimetoksyfenylo)-metanon, (3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)(3,4-dimetoksyfenylo)-metanon i

5 (3,4-dichlorofenylo)(3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn- -3-ylo)-metanon oraz każdorazowo ich sole wodoronadchloranowe. Pod określeniem mono-, bi-, tri- bądź policyklicznego układu pierścieniowego w myśl niniejszego wynalazku rozumie się mono-, bi-, tri- bądź policykliczne rodniki węglowodorowe, które mogą być nasycone, nienasycone lub aromatyczne. O ile występuje bi-, tri- lub policykliczny układ pierścieniowy, to może tenże w różnych pierścieniach wykazywać także dwie lub więcej odpowiednich struktur cząstkowych o różnym stopniu nasycenia. Ten mono-, bi-, tri- bądź policykliczny układ pierścieniowy ewentualnie może też wykazywać jeden lub wiele heteroatomów jako człony pierścieniowe, przy czym pierścienie te mogą każdorazowo wykazywać jednakowe lub różne heteroatomy. Jeśli występuje bi-, tri- lub policykliczny układ pierścieniowy, to jego poszczególne pierścienie korzystnie są ze sobą skondensowane. Specjalista rozumie, że zapis R 1, R 2 - w poprzednio podanym, ogólnym wzorze I, tak samo jak w następnym, ogólnym wzorze II, oznacza, iż oba rodniki R 1 i R 2 mogą być dowolnie związane w każdej z czterech możliwych pozycji odpowiedniego pierścienia. Korzystnymi są podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I, w których rodniki R 1 i R 2, niezależnie od siebie, każdorazowo stanowią H, F, Cl, Br albo liniowy lub rozgałęziony, ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik C 1-6 -alkilowy, korzystnie H lub rodnik metylowy, a R 3 ma poprzednio podane znaczenie, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów. Również korzystnymi są podstawione pochodne pirydo- [1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I,

6 w których rodnik R 3 stanowi ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony, - lub 6-członowy, monocykliczny rodnik arylowy lub heteroarylowy, który może być skondensowany z ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawionym, ewentualnie co najmniej jeden heteroatom jako człon pierścieniowy wykazującym, mono-, bi- lub tricyklicznym układem pierścieniowym, przy czym pierścienie tego układu pierścieniowego każdorazowo są -7 członowe, korzystnie stanowi co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik fenylowy lub ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik fenylowy, naftylowy, furanylowy, tiofenylowy, pirolilowy, imidazolilowy, pirazolilowy, pirydynylowy, pirymidynylowy, chinolinylowy lub izochinolinylowy, a rodniki R 1 i R 2 każdorazowo mają poprzednio podane znaczenie, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów. O ile R 1 i/lub R 2 z poprzednio podanego, ogólnego wzoru I stanowią co najmniej jednokrotnie podstawiony, rozgałęziony lub nierozgałęziony rodnik alkilowy, to można te podstawniki każdorazowo wybrać korzystnie ze zbioru obejmującego fluorowiec i hydroksyl, szczególnie korzystnie ze zbioru obejmującego F, Cl, Br i OH. Jeśli rodnik alkilowy jest wielokrotnie podstawiony, to podstawniki te mogą być jednakowe lub różne. O ile R 3 w poprzednio podanym, ogólnym wzorze I stanowi co najmniej jednokrotnie podstawiony, monocykliczny rodnik arylowy lub heteroarylowy i/lub wykazuje co najmniej jednokrotnie podstawiony, mono- lub policykliczny układ pierścieniowy, to mogą ich odpowiednie podstawniki, każdorazowo niezależnie od siebie, być korzystnie wybrane ze zbioru obejmującego fluorowiec, C 1-4 -alkoksyl, C 1-4 -alkil, niepodstawiony fenyl i co najmniej jednokrotnie podstawiony

7 fenyl, zwłaszcza ze zbioru obejmującego F, Cl, Br, metoksyl, etoksyl, metyl i niepodstawiony fenyl. O ile ten podstawnik fenylu sam jest jednokrotnie lub wielokrotnie podstawiony, to mogą jego podstawniki każdorazowo być korzystnie wybrane ze zbioru obejmującego F, Cl, Br i metoksyl. O ile R 3 w poprzednio podanym, ogólnym wzorze I stanowi rodnik heteroarylowy i/lub wykazuje monocykliczny lub policykliczny układ pierścieniowy, zawierający co najmniej jeden heteroatom jako człon pierścieniowy, to ten heteroatom bądź te heteroatomy, jeśli nie podano inaczej, mogą każdorazowo niezależnie od siebie być korzystnie wybrane ze zbioru obejmującego azot, tlen i siarkę. Szczególnie korzystnymi są podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I, wybrane ze zbioru obejmującego: 3-(2'-naftoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidynę, 3-(2'-naftoilo)-3,4-dihydro-2H-6,8-dimetylopirydo[1,2-a]pirymidynę, 3-(4'-fluorobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1 l 2-a]- pirymidynę, 3-benzoilo-3,4-dihydro-2H-6,8-dimetylopirydo[1,2-a]pirymidynę, 3-(4'-bifenylokarbonylo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo- [1,2-a]pirymidynę, 3-(4'-bifenylokarbonylo)-3,4-dihydro-2H-6-metylopirydo- [1,2]pirymidynę, (4-etoksyfenylo)-(8-metylo-3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-metanon, bifenyl-4-ilo-(6,8-dimetylo-3,4-dihydro-2h-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-metanon, (8-metylo-3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-(6- -metylo-naftalen-2-ylo)-metanon, i (6-metoksy-naftalen-2-ylo)-(8-metylo-3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-metanon, ewentualnie w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów,

8 - 7 - zwłaszcza hydratów. Dalszym przedmiotem niniejszego wynalazku jest sposób wytwarzania zgodnych z wynalazkiem, podstawionych pochodnych pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio przedstawionym, ogólnym wzorze I, polegający na tym, że co najmniej jeden związek o ogólnym wzorze III O R 3 N + H(CH 3 ) 2 CH X - 2 III, w którym R 3 ma poprzednio podane znaczenie a X" stanowi anion chlorkowy lub bromkowy, poddaje się reakcji z co najmniej jednym związkiem o ogólnym wzorze IV, R 1,R 2 N NH 2 2 IV, w którym R 1 i R 2 mają poprzednio podane znaczenie, w odpowiednim środowisku reakcyjnym, korzystnie w mieszaninie woda/alkohol, szczególnie korzystnie w mieszaninie woda/etanol, w warunkach ogrzewania, korzystnie w warunkach powrotu skroplin, i tak otrzymany związek o ogólnym wzorze I ewentualnie oczyszcza i ewentualnie wyodrębnia się metodami znanymi specjaliście. Związki o ogólnych wzorach III i IV są handlowo dostępne na rynku i mogą być wytwarzane rozpowszechnionymi, sepcjaliście znanymi sposobami, takimi jak opisane przykładowo w U. Girreser i współpracownicy, Synlett 1998, strona 263 i następne, oraz w Heber, D., Girreser, U., J. Prakt. Chem.,00, 342, nr 3, strony Wytwarzanie poprzednio wykluczonych związków może następować analogicznie do

9 - 8 - sposobu według wynalazku i jest również omówione w poprzednio wspomnianej literaturze. Nieoczekiwanie stwierdzono, że podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I włącznie z poprzednio wykluczonymi związkami działają jako inhibitory na syntazę tlenku azotu (syntazę-no) i nadają się zwłaszcza do zwalczania bólu, korzystnie bólu przewlekłego i/lub bólu zapaleniowego, do leczenia i/lub profilaktyki migreny, do leczenia wstrząsu toksycznego, schorzeń neurozwyrodniających, korzystnie stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera i/lub pląsawicy dziedzicznej Huntingtona, zapaleń, niedokrwienia mózgu, cukrzycy, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, stwardnienia tętnic, do gojenia się ran, do zwalczania nowotworów, do inhibitowania rozwoju naczyń i jako antybiotyk, korzystnie do wywoływania nieswoistej odpowiedzi immunologicznej przeciwko mikroorganizmom. Dalszym przedmiotem niniejszego wynalazku jest zatem środek leczniczy, zawierający co najmniej jedną podstawioną pochodną pirydo[1,2-a]pirymidyny o ogólnym wzorze II, O R 1,R 2 N N R 3 2 II, w którym R 1 i R 2, niezależnie od siebie, każdorazowo stanowią wodór, fluorowiec albo liniowy lub rozgałęziony, ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik alkilowy a R 3 stanowi ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony, monocykliczny rodnik arylowy lub heteroarylowy, który może być skondensowany z ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawionym, ewentualnie co najmniej jeden heteroatom jako człon pierścieniowy wykazującym, monocyklicznym lub policyklicznym układem pierścieniowym, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizome-

10 rów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów. Korzystnymi są środki lecznicze, zawierające co najmniej jedną podstawioną pochodną pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze II, w którym rodniki R 1 i R 2, niezależnie od siebie, każdorazowo stanowią H, F, Cl, Br albo liniowy lub rozgałęziony, ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik C 1-6 -alkilowy, korzystnie stanowią H lub rodnik metylowy, a R 3 ma poprzednio podane znaczenie, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów. Ponadto korzystnymi są środki lecznicze, zawierające co najmniej jedną podstawioną pochodną pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze II, w którym R 3 stanowi ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony, - lub 6-członowy, monocykliczny rodnik arylowy lub heteroarylowy, który może być skondensowany z ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawionym,ewentualnie co najmniej jeden heteroatom jako człon pierścieniowy wykazującym, mono-, bi- lub tricyklicznym układem pierścieniowym, przy czym pierścienie tego układu pierścieniowego każdorazowo są -7 członowe, korzystnie stanowi ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik fenylowy, naftylowy, furanylowy, tiofenylowy, pirolilowy, imidazolilowy, pirazolilowy, pirydynylowy, pirymidynylowy, chinolinylowy lub izochinolinylowy, szczególnie korzystnie stanowi ewentualnie co najmniej jednokrotnie podstawiony rodnik fenylowy lub naftylowy, a

11 R 1 i R 2 każdorazowo mają poprzednio podane znaczenie, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów. O ile R 1 i/lub R 2 z poprzednio podanego, ogólnego wzoru II stanowią co najmniej jednokrotnie podstawiony, rozgałęziony lub nierozgałęziony rodnik alkilowy, to można te podstawniki każdorazowo wybrać korzystnie ze zbioru obejmującego fluorowiec i hydroksyl, szczególnie korzystnie ze zbioru obejmującego F, Cl, Br i OH. Jeśli rodnik alkilowy jest wielokrotnie podstawiony, to podstawniki te mogą być jednakowe lub różne. O ile R 3 w poprzednio podanym, ogólnym wzorze II stanowi co najmniej jednokrotnie podstawiony, monocykliczny rodnik arylowy lub heteroarylowy i/lub wykazuje co najmniej jednokrotnie podstawiony, mono- lub policykliczny układ pierścieniowy, to mogą ich odpowiednie podstawniki, każdorazowo niezależnie od siebie, być korzystnie wybrane ze zbioru obejmującego fluorowiec, C 1-4 -alkoksyl, C 1-4 -alkil, niepodstawiony fenyl i co najmniej jednokrotnie podstawiony fenyl, zwłaszcza ze zbioru obejmującego F, Cl, Br, metoksyl, etoksyl, metyl i niepodstawiony fenyl. Jeśli ten podstawnik fenylu sam jest jednokrotnie lub wielokrotnie podstawiony, to mogą jego podstawniki każdorazowo być korzystnie wybrane ze zbioru obejmującego F, Cl, Br i metoksyl. O ile R 3 w poprzednio podanym, ogólnym wzorze II stanowi rodnik heteroarylowy i/lub wykazuje monocykliczny lub policykliczny układ pierścieniowy, zawierający co najmniej jeden heteroatom jako człon pierścieniowy, to ten heteroatom bądź te heteroatomy, jeśli nie podano inaczej, mogą każdorazowo niezależnie od siebie być korzystnie wybrane ze zbioru obejmującego azot, tlen i siarkę. Szczególnie korzystnymi są środki lecznicze, zawiera-

12 jące co najmniej jedną podstawioną pochodną pirydo[1,2-a]- pirymidyny o ogólnym wzorze II, wybraną ze zbioru obejmującego: 3-(2'-naftoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidynę, 3-(2'-naftoilo)-3,4-dihydro-2H-6,8-dimetylopirydo[1,2-a]pirymidynę, 3-(4'-fluorobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1 l 2-a]- pirymidynę, 3-benzoilo-3,4-dihydro-2H-6,8-dimetylopirydo[1,2-a]pirymidynę, 3-(4'-bifenylokarbonylo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo- [1,2-a]pirymidynę, 3-(4'-bifenylokarbonylo)-3,4-dihydro-2H-6-metylopirydo- [1,2]pirymidynę, 3-(4'-bromobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2a]- pirymidynę, 3-(4'-chlorobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2a]- pirymidynę, 3-benzoilo-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidynę, (4-etoksyfenylo)-(8-metylo-3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-metanon, bifenyl-4-ilo-(6,8-dimetylo-3,4-dihydro-2h-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-metanon, (8-metylo-3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-(6- -metylo-naftalen-2-ylo)-metanon, i (6-metoksy-naftalen-2-ylo)-(8-metylo-3,4-dihydro-2H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-3-ylo)-metanon, ewentualnie w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów. Dalszym przedmiotem niniejszego wynalazku jest zastosowanie co najmniej jednej podstawionej pochodnej pirydo- [1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze II, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza

13 enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, do wytwarzania środka leczniczego do inhibitowania syntazy tlenku azotu, do zwalczania bólu, korzystnie bólu przewlekłego i/lub bólu zapaleniowego, do leczenia i/lub profilaktyki migreny, do leczenia wstrząsu toksycznego, schorzeń neurozwyrodniających, korzystnie stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera i/lub pląsawicy dziedzicznej Huntingtona, zapaleń, niedokrwienia mózgu, cukrzycy, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, stwardnienia tętnic, do gojenia się ran, do zwalczania nowotworów, do inhibitowania rozwoju naczyń i jako antybiotyk, korzystnie do wywoływania nieswoistej odpowiedzi immunologicznej przeciwko mikroorganizmom. Podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I i II oraz ewentualnie każdorazowo odpowiednie stereoizomery można w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli otrzymywać rozpowszechnionymi, specjaliście znanymi sposobami, przy czym środek według wynalazku może wykazywać jedną lub wiele soli jednego lub wielu tych związków. Fizjologicznie dopuszczalne sole podstawionych pochodnych pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanych, ogólnych wzorach I i II można przykładowo otrzymywać na drodze reakcji z jednym lub wieloma kwasami nieorganicznymi lub organicznymi, korzystnie wybranymi ze zbioru obejmującego kwas nadchlorowy, kwas solny, kwas bromowodorowy, kwas siarkowy, kwas metanosulfonowy, kwas mrówkowy, kwas octowy, kwas szczawiowy, kwas bursztynowy, kwas winowy, kwas migdałowy, kwas fumarowy, kwas mlekowy, kwas cytrynowy, kwas glutaminowy, kwas sacharynowy, kwas cykloheksanoamidosulfonowy, aspartam, kwas monometylosebacynowy, -oksoprolinę, kwas heksano-1-sulfonowy, kwas nikotynowy, kwas 2-aminobenzoesowy, kwas 3-aminobenzoesowy lub kwas 4-aminobenzoesowy, kwas 2,4,6-trimetylobenzoesowy, kwas α-liponowy, acetyloglicynę, kwas acetylosalicylowy, kwas hipurowy i kwas aspa-

14 raginowy. Korzystną solą jest odpowiednia sól wodoronadchloranowa, którą korzystnie można otrzymywać w ten sposób, że daną podstawioną pochodną pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I lub II albo odpowiedni stereoizomer rozpuszcza się w odpowiednim rozpuszczalniku organicznym, takim jak np. izopropanol, i za pomocą kwasu nadchlorowego i wody przeprowadza się w odpowiednią sól wodoronadchloranową. Podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanych, ogólnych wzorach I i II oraz eweentualnie odpowiednie stereoizomery i każdorazowo ich fizjologicznie dopuszczalne sole można w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, otrzymywać rozpowszechnionymi, specjaliście znanymi sposobami. O ile podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanych, ogólnych wzorach I i II po ich wytworzeniu otrzymuje się w postaci mieszaniny ich stereoizomerów, korzystnie w postaci ich racematów lub innych mieszanin ich różnych enancjomerów i/lub diastereoizomerów, to można je rozpowszechnionymi, specjaliście znanymi sposobami oddzielać i ewentualnie wyodrębniać. Przykładowo należałoby chromatograficzne sposoby rozdzielania, zwłaszcza sposoby chromatografii cieczowej pod ciśnieniem normalnym lub podwyższonym, korzystnie sposoby-mplc i -HPLC, oraz sposób krystalizacji frakcjonowanej.przy tym można zwłaszcza poszczególne enancjomery wzajemnie oddzielać np. za pomocą HPLC na fazie chiralnej albo za pomocą krystalizacji diastereoizomerycznych soli, utworzonych z kwasami chiralnymi, takimi jak kwas (+)-winowy, (-)-winowy lub (+)--kamforosulfonowy. Podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanych, ogólnych wzorach I i II i ewentualnie odpowiednie stereoizomery oraz każdorazowo odpowiednie sole i solwaty są toksykologicznie niszkodliwe i przeto nadają się jako farmaceutyczne substancje czynne w środkach leczniczych. Zgodne z wynalazkiem środki lecznicze mogą występować

15 i jako takie też być aplikowane jako ciekłe, półciekłe lub stałe postacie leków, przykładowo w postaci roztworów do wstrzykiwań, kropelek, soków, syropów, rozpylonego płynu, zawiesin, tabletek, poprzezskórnych układów terapeutycznych, kapsułek, plastrów, czopków, maści, kremów, pudrów płynnych, żelów, emulsji, aerozoli lub w postaci wielocząstkowej, przykładowo w postaci peletek lub granulatów, ewentualnie sprasowanych w tabletki, napełnianych w kapsułki lub przeprowadzonych w zawiesinę w cieczy. Obok jednego lub wielu w środku według wynalazku znajdujących zastosowanie, podstawionych pochodnych pirydo- [1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze I, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, zawiera środek według wynalazku zazwyczaj dalsze, fizjologicznie dopuszczalne, farmaceutyczne substancje pomocnicze, które korzystnie możny wybrać ze zbioru obejmującego materiały nośnikowe, wypełniacze, rozpouszczalniki, rozcieńczalniki, substancje powierzchniowo czynne, barwniki, substancje konserwujące, środki kruszące, środki poślizgowe, środki smarujące, zapachy i środki wiążące. Dobór substancji pomocniczych oraz ich stosowanych ilości zależy od tego, czy środek leczniczy ma być stosowany doustnie, podskórnie, pozajelitowo, dożylnie, śródotrzewnowo, poprzezskórnie, domięśniowo, wewnątrznosowo, policzkowo, doodbytniczo lub miejscowo, np. na infekcje na skórze, błonach śluzowych i do oczu. Do aplikowania doustnego nadają się korzystnie preparaty w postaci tabletek, drażetek, kapsułek, granulatów, peletek, kropelek, soków i syropów, do aplikowania pozajelitowego, miejscowego i inhalacyjnego nadają się roztwory, zawiesiny, łatwo rekonstytuowalne preparaty suche oraz aerozole.

16 Znajdujące zastosowanie w środku według wynalazku, podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o poprzednio podanym, ogólnym wzorze II, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, w zasobniku w rozpuszczonej postaci lub w plastrze, ewentualnie wobec dodatku środków wspomagających penetrację skóry, są odpowiednimi preparatami aplikowania poprzezskórnego. Ze stosowanych doustnie lub poprzezskórnie postaci preparatów mogą dane, podstawione pochodne pirydo[1,2-a]pirymidyny o ogólnym wzorze II, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, uwalniać się z opóźnieniem. Podawaną pacjentowi ilość danej, podstawionej pochodnej pirydo[1,2-a]pirymidyny o ogólnym wzorze II, ewentualnie w postaci jednego z ich czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, ich racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci ich wolnych zasad lub w postaci ich fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci ich solwatów, zwłaszcza hydratów, można zmieniać i jest ona przykładowo zależna od wagi pacjenta, od sposobu podawania, od wskazania i od stopnia ciężkości schorzenia. Zazwyczaj aplikuje się 0,00-00 mg/kg, korzystnie 0,0- mg/kg wagi ciała, co

17 jednej podstawionej pochodnej pirydo[1,2-a]pirymidyny o ogólnym wzorze II, ewentualnie w postaci jednego z jej czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, jej racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci jej wolnych zasad lub w postaci jej fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci jej solwatów, zwłaszcza hydratów. Metody farmakologiczne Następnie opisuje się testy stosowane w celu określenia inhibitowania syntazy tlenku azotu przez zastosowane według wynalazku związki o ogólnym wzorze II. (a) Test syntazy tlenku azotu (NOS) Test ten pozwala na określenie procentowego zahamowania syntazy-no następnie zwanej enzymem przez zastosowany według wynalazku związek o ogólnym wzorze II, ewentualnie w postaci jednego z jego czystych stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, jego racematów lub w postaci mieszanin stereoizomerów, zwłaszcza enancjomerów lub diastereoizomerów, w dowolnym stosunku zmieszania, albo każdorazowo w postaci jego wolnych zasad lub w postaci jego fizjologicznie dopuszczalnych soli, zwłaszcza soli wodoronadchloranowych, albo każdorazowo w postaci jego solwatów, zwłaszcza hydratów następnie zwanych substancją czynną - za pomocą pomiaru aktywności enzymu w przypadku oddziaływania tej substancji czynnej. Przy tym w odpowiednich warunkach miesza się ten enzym razem z radioaktywnie znaczoną argininą i z daną substancją czynną. Po przerwaniu reakcji tworzenia się NO w zadanym momencie czasowym określa się bezpośrednio lub pośrednio ilość nieprzereagowanej argininy. Porównanie tej ilości z ilością argininy, pozostającej z mieszaniny enzymu i argininy w postępowaniu bez dodawania substancji czynnej i w postępowaniu we właściwie jednakowych warunkach, daje w wyniku procentowe zahamowanie enzymu przez testowaną substancję czynną. Test ten można przeprowadzić następująco:

18 (a) inkubowanie tego enzymu ze znaczoną argininą jako substratem w naczyniu reakcyjnym, (b) oddzielanie znaczonej argininy od ewentualnie jako produkt enzymatycznej reakcji powstałej, znaczonej cytruliny w chwili, do której rośnie stężenie cytruliny, (c) pomiar ilości każdorazowo oddzielonej argininy. Oddzielanie następuje poprzez membranę płyty filtracyjnej. Ten test nadaje się zwłaszcza do "wysoko przerobowego sortowania" (High Throughput Screening HTS) na płytkach do mikromiareczkowania (MTP). Test HTS(wysoko przerobowego sortowania)-nos W tym teście-hts-nos wykorzystuje się radioaktywną argininę jako substrat. Objętość testową można w zależności od rodzaju płytki do mikromiareczkowania (MPT) wybierać w zakresie 2- µl. W zależności od użytego źródła enzymowego dodaje się kofaktory i koenzymy. Inkubowanie szarży w tej płytce do mikromiareczkowania (test-mtp) według etapu (a) podejmuje się w temperaturze pokojowej i trwa ono w zależności od stosowanej aktywności (jednostki) enzymatycznej w ciągu -60 minut. W końcu inkubowania (etap (a)) umieszcza się tę płytkę w zbiorniku hodowli komórkowej, który jest wyposażony w MPT, posiadającą membranę wymieniacza kationowego jako denko filtracyjne (filtr-mpt). Wszystkie szarże tego testu-mtp przeprowadza się do tego filtra-mtp i pod zmniejszonym ciśnieniem odsącza się przez płytę filtracyjną wymieniacza kationowego i bibułę filtracyjną, obsadzoną grupami fosforanowymi. Filtr-MPT przemywa się następnie buforem lub wodą. Za pomocą tego postępowania wiąże się pozostały substrat argininę na wymieniaczu kationowym, natomiast enzymatycznie utworzoną, radioaktywną cytrulinę wymywa się ilościowo. Po suszeniu filtra-mpt i dodaniu cieczy scyntlacyjnej (Ready Protein, firmy Beckmann Coulter GmbH, Krefeld, RFN) można związaną argininę zliczać w liczniku scyntylacyjnym (Packard TRI-CARB Liquid Szintillation Analzer 00 CA, firmy Packard Instrument, Meriden, CT 0640, St.Zjedn.Ameryki). Nie zahamowana reakcja enzymu odzwierciedla się w niskiej radioaktywności. Zahamowana reak-

19 cja enzymu oznacza, że radioaktywna arginina nie została przereagowana, tj. na filtrze znajduje się wysoka radioaktywność. (c) Test formalinowy na szczurach Badania w celu określenia antynocycepcyjnego działania zastosowanych według wynalazku związków o ogólnym wzorze II przeprowadzono w teście formalinowym na męskich osobnikach szczurów (Sprague-Dawley, g, Charles River). W teście formalinowym rozróżnia się pierwszą (wczesną) fazę (po upływie 0- minut od wstrzyknięcia formaliny) i drugą (późną) fazę (po upływie -60 minut od wstrzyknięcia formaliny), jak opisano w D. Dubuisson, S.G. Dennis, Pain, tom 4, strony (1977). Wczesna faza jako bezpośrednia reakcja na wstrzyknięcie formaliny przedstawia model bólu ostrego, natomiast późną fazę przewiduje się jako model nieprzemijającego (przewlekłego) bólu, jak opisano w T.J. Coderre, J. Katz, A.L. Vaccarino, R. Melzack, Pain, tom 2, strony (1993). Odpowiednie opisy literaturowe wprowadza się niniejszym jako odsyłacze a służą one jako część ujawnienia. Stosowane według wynalazku związki o ogólnym wzorze II badano w drugiej fazie testu formalinowego, aby otrzymać wypowiedź o działaniach substancji w bólu przewlekłym/zapalnym. Przez jednorazowe podskórne wstrzyknięcie formaliny (0 µl, %-owej wagowo) w grzbietową stronę prawej łapy tylnej wywołano u swobodnie poruszających się szczurów reakcję nocycepcyjną, która przejawia się następującymi parametrami zachowań: podniesienie i podtrzymywanie odnośnej łapy (punktacja 1), potrząsanie bądź poruszanie (punktacja 2), lizanie i kąsanie (punktacja 3). Te, z powodu wstrzyknięcia formaliny wywołane, różniące się sposoby zachowań nieprzerwanie rejestrowano przez obserwowanie szczurów w późnej fazie testu formalinowego i w ocenie różnie traktowano. Zachowanie normalne, w którym szczury równomiernie obciążają wszystkie cztery łapy, rejestrowano jako wynik punktacji 0. Zależnie od sposobu aplikowania zastosowanych według wynalazku związków o ogólnym wzorze II dobierano mo-

20 ment aplikowania przed wstrzyknięciem formaliny (dootrzewnowo: minut, dożylnie: minut). Po wstrzyknięciu substancji, które w teście formalinowym są antynocycepcyjnie czynne, omówione sposoby (punktacja 1-3) zachowań zwierząt są zmniejszone, ewentualnie nawet zniesione. Porównanie następowało ze zwierzętami sprawdzianowymi, które przed wstrzyknięciem formaliny otrzymały środek nadający postać lekowi (rozpuszczalnik). Zachowanie nocycepcyjne obliczano jako tzw. ocenę bólu (Pain-Rate, PR). Różne parametry zachowań otrzymały różne kwantyfikowanie (współczynnik 0, 1, 2, 3). Obliczanie następowało w cząstkowych przedziałach rzędu 3 minut według następującego równania: PR = [(T 0 0) + (T 1 1) + (T 2 2) + (T 3 3)]/180, przy czym T 0, T 1, T 2 i T 3 każdorazowo odpowiada czasowi w sekundach, w którym zwierzę wykazywało sposób zachowania 0, 1, 2 lub 3. Grupy traktowane substancją czynną i grupy traktowane środkiem nadającym postać lekowi obejmowały każdorazowo n = zwierząt. Bazując na obliczeniach-pr określano działanie zastosowanych według wynalazku związków o ogólnym wzorze II jako wyrażoną w procentach zmianę względem sprawdzianu. Obliczenia ED 0 następowały za pomocą analizy regresyjnej. Za pomocą przykładów objaśnia się następnie wynalazek. Objaśnienia te są jedynie przykładowe i nie ograniczają ogólnej idei wynalazku. Stosowane chemikalia i rozpuszczalniki nabyto komercyjnie u znanych producentów (np.firm Fluka, Merck, Acros). Widma-NMR zmierzono za pomocą spektrometrów-nmr firmy Bruker Analytik GmbH, Silberstreifen 4, D Rheinstetten. Nazwy przyrządów brzmią: dla 0 MHz: Avance DPX 0 MHz, dla 600 MHz: Avance DRX 600 MHz. Widma ESI-masowe zmierzono za pomocą przyrządu typu Finnigan LCQ firmy Thermoquest (Analystische Systeme GmbH, Boschring 12, D Egelsbach) i oceniono za pomocą oprogramowania o nazwie Xcalibur. Przykład 1: Nadchloran 3-(2'-naftoilo)-3,4-dihydro-2H- -8-metylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (2 mg) chlorowodorku 1-(2'-naftylo)-2-(dime-

21 tyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2-amino- -4-metylopirydyny (2-amino-4-pikoliny) rozpuszczono w ml układu woda/etanol (1:1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziny ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), tak otrzymaną pozostałość rozpuszczono w ml 2-propanolu, w warunkach chłodzenia (lód/woda/chlorek sodowy) zadano za pomocą 4 mmoli 70%-owego objętościowo kwasu nadchlorowego i w ciągu minut mieszano w temperaturze od 0 C do - C. Wytrącony osad odsączono pod zmniejszonym ciśnieniem i w ciągu minut ogrzewano w ml 2-propanolu w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Następnie podczas chłodzenia strącający się osad odsączono, przekrystalizowano z metanolu i suszono w temperaturze 60 C pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej. Wydajność: 217 mg (0,4 mmola) 4% wydajności teoretycznej, jasnożółto zabarwione kryształy, Temperatura topnienia: 186 C C H 19 N 2 O Cl (402,83) Obliczono : C 9,63 H 4,7 N 6,96 Znaleziono: C 9,61 H 4,8 N 6,90. 1 H-NMR(0-MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS) = 2,32 (s, br, 3H, CH 3 ), 3,62 (mc, 1H, H-2/4), 3,84 (d, 1H, 2 J=13,9, H-2/4), 4,41-4,61 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,74 (d, 1H, 2 J=6,9, ArH), 6,81 (s, 1H, ArH), 7,69 (mc, 2H, ArH), 7,92 (d, 1H, 3 J=6,9, ArH), 7,99-8, (m, H, ArH), 8,86 (s, 1H, ArH), 9,31 (s, br, NH). MS (El, MeOH): m/z(%) = 2 (M + zasady, 21), 1 (M + -1, 14), 28 (3), 271 (2), 29 (2), 233 (2), 2 (11), 194 (7), 182 (4), 172 (7), (), 147 (M + -2'-naftoil, 0), 127 (41), 121 (14), 9 (31), 92 (26), 77 (9), 6 (18), 44 (24). Przykład 2: Nadchloran 3-(2'-naftoilo)-3,4-dihydro-2H- 6,8-dimetylopyrido[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (2 mg) chlorowodorku 1-(2'-naftylo)-2-(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2-amino- -4,6-dimetylopirydyny rozpuszczono w ml układu woda/etanol (1:1 objętość/objętość) i w ciągu 1, godziny ogrzewano

22 w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w ml 2-propanolu, w warunkach chłodzenia (lód/woda/chlorek sodowy) strącano za pomocą mieszaniny 70%-owego objętościowo kwasu nadchlorowego i 2-propanolu (1:1 objętość/objętość) i w ciągu minut mieszano na łaźni lodowej. Tak otrzymany, jasnożółto zabarwiony osad odsączono pod zmniejszonym ciśnieniem, przemyto małą ilością 2-propanolu i suszono pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej (24 godziny, 40 C). Wydajność: 0 mg (0,36 mmola), 36% wydajności teoretycznej, jasnożółto zabarwione kryształy, C 21 H 21 N 2 O Cl (416,86) 1 H-NMR (0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS) = 2,* (s, br, 3H, CH 3 ), 3,42-3,6 (m, 1H, H- 2/4), 3,7-3,8 (m, 1H, H-2/4), 4,32-4, (m, 3H, H-3, H- 2/4), 6,70 (s, 1H, ArH, H-7/9), 6,76 (s, 1H, ArH, H-7/9), 7,72 (mc, 2H, ArH), 7,99-8,17 (m, 4H, ArH), 8,90 (s, 1H, ArH), 9,4 (s, br, NH). (*) Zasłonięty przez sygnał-dmso. Przykład 3: Nadchloran 3-(4'-bromobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylpirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol ( mg) chlorowodorku 1-(4'-bromofenylo)-2- -(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2-amino-4-metylopirydyny (2-amino-4-pikoliny) rozpuszczono w - ml układu woda/etanol (1:1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziony ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skropli. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w ml 2-propanolu, w warunkach chłodzenia zadano za pomocą 4 mmoli 70%-owego objętościowo kwasu nadchlorowego i w ciągu minut mieszano na łaźni lodowej a rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Oleistą pozostałość mieszano z małą ilością etanolu w ciągu 1 godziny w temperaturze 0 C a tak otrzymany bezbarwny osad odsączono pod zmniejszonym ciśnieniem i w temperaturze 60 C suszono pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej. Wydajność: 198 mg (0,46 mmola), 46% wydajności teoretycz-

23 nej, bezbarwne kryształy, Temperatura topnienia: C C 16 H 16 N 2 O BrCl(431,67) Obliczono : C 44,2 H 3,74 N 6,49 Znaleziono: C 44,48 H 3,83 N 6,39 1 H-NMR (0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS) = 2,31 (s, 3H, CH 3 ), 3,1 (mc, 1H, H-2/4), 3,7 (d, 1H, 2 J=12,6, H-2/4), 4,3-4,1 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,72-6,76 (m, 2H, H-7/9), 7,81 (d, 2H, 3 J=8,7, H-3'/'), 7,91 (d, 1H, 3 J=6,8, H-6), 7,98 (d, 2H, 3 J=8,7, H-2'/6'), 9, (s, br, NH). MS (El, MeOH): m/z (%) = 332/3 (M + zasady, 6), 3/328 (M + -1,11), 3 (2), 287 (2), 262/260 (1), 240/238 (1), 2/0 (6), 18/183 (4'-bromobenzoil, 16), 17 (3), 7/ (11), 147 (M + -4'- -bromobenzoil, 0), 121 (11), 8 (8), 93 (), 80 (7), 76 (11), 6 (18), 0 (13), 44 (46). Przykład 4: Nadchloran 3-(4'-fluorobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (243 mg) chlorowodorku 1-(4'-fluorofenylo)-2- -(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2- -amino-4-metylopirydyny (2-amino-4-pikoliny) rozpuszczono w ml układu woda/etanol (1:1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziny ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w ml 2-propanolu, w warunkach chłodzenia zadano za pomocą 4 mmoli 70%-owego objętościowo kwasu nadchlorowego i w ciągu minut mieszano na laźni lodowej a rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Oleistą pozostałość ponownie pobrano za pomocą ml 2-propanolu i ogrzewano do wrzenia. Osad, strącający się podczas chłodzenia odsączono pod zmniejszonym ciśnieniem i suszono pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej (12 godzin, 40 C). Wydajność: 3 mg (0,14 mmola), 14% wydajności teoretycznej, żółto zabarwione kryształy/żółto zabarwiony olej, (370,76) 1 H-NMR (0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS) = 2,31 (s, 3H, CH 3 ), 3,0 (mc, 1H, H-2/4), 3,73

24 (mc, 1H, H-2/4), 4,28-4,2 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,72-6,76 (m, 2H, H-7/9), 7.40 (mc, 2H, ArH), 7.90 (mc, 1H, H-6), 8,18 (mc, 2H, ArH), 9,22 (s, br, NH). MS (El, MeOH): m/z (%) = 271 (M + +1 zasady, 1), 270 (M +, ), 269 (M + -1, 4), 24 (1), 239 (3), 222 (4), 19 (3), 90 (6), 181 (2), (4), 147 (M + -4'-fluorobenzoil, 42), 13 (6), 127 (6), 123 (4'-fluorobenzoil, 34), 121 (), 8 (28), 9 (34), 80 (28), 6 (16), 8 (0), 44 (2). Przykład : Nadchloran 3-benzoilo-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (22,7 mg) chlorowodorku 1-fenylo-2-(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2-amino-4- -metylopirydyny (2-amino-4-pikoliny) rozpuszczono w ml układu etanol/woda (1/1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziny ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w 3 ml 2-propanolu i chłodzono (lód/woda/chlorek sodowy). Następnie na zimno drogą dodawania kroplami mieszaniny 70%-owego kwasu nadchlorowego i 2-propanolu (1/1 objętość/objętość) otrzymano po strąceniu osad i mieszano w ciągu minut na łaźni lodowej. Roztwór znad osadu usunięto a osad mieszano w ciągu minut w ml 2-propanolu w temperaturze 0 C, roztwór znad osadu zdekantowano, przekrystalizowano z metanolu i pozostałość suszono w temperaturze 60 C pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej. Wydajność: 4 mg (0,8 mmola) 8% wydajkności teoretycznej, jasnożółto zabarwione kryształy, Temperatura topnienia: > 290 C C 16 H 17 N 2 O Cl (32,77) Obliczono : C 4,47 H 4,86 N 7,94 Znaleziono: C 4,6 H 4,9 N 7,79 1 H-NMR (0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS) = 2,29 (s, br, 3H, CH 3 ), 3,1 (mc, 1H, H-2/4), 3,74 (mc, 1H, H-2/4), 4,34-4,1 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,71 (dd, 1H, 3 J=6,8, 4 J=1,7, H-7), 6,79 (s, 1H, H-9), 7,7 (mc, 2H, H-3'/'), 7,70 (t, 1H, 3 J=7,4, H-4'), 7,90 (d, 1H,

25 J=6,8, H-6), 8,04 (d, 2H, 3 J=7,3, H-2'/6'), 9,38 (s, br, 2 3 NH). MS (El, MeOH): m/z (%) = 22 (M + zasady, 21), 21 (M + -1, 1), 188 (3), 177 (2), 172 (17), 160 (1), 147 (M + -benzoil, 7), 13 (2), 131 (2), 121 (2), 112 (3), 8 (31), (benzoil, 14), 92 (2), 80 (24), 77 (14), 66 (4), 8 (0), 1 (7), 44 (32), 42 (13). Przykład 6: Nadchloran 3-benzoilo-3,4-dihydro-2H-6,8- -dimetylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (22,7 mg) chlorowodorku 1-fenylo-2-(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (122 mg) 2-amino-4,6- -dimetylopirydyny rozpuszczono w ml układu etanol/woda (1/1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziny ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w 3 ml 2-propanolu i schłodzono (lód/woda/chlorek sodowy). Następnie na zimno drogą dodawania kroplami mieszaniny 70%-owego kwasu nadchlorowego i 2-propanolu (1/1 objętość/objętość) otrzymano po strąceniu osad i mieszano w ciągu minut na łaźni lodowej. Roztwór znad osadu usunięto a osad mieszano w ciągu minut w ml 2- -propanolu w temperaturze 0 C, roztwór znad osadu zdekantowano, przekrystalizowano z metanolu i pozostałość suszono w temperaturze 40 C pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej. Wydajność: 1 mg (0,32 mmola) 32% wydajności teoretycznej, bezbarwne kryształy, Temperatura topnienia: 78 C C 17 H 19 N 2 O Cl (366,80) Obliczono : C,67 H,22 N 7,63 Znaleziono: C,83 H,31 N 7,0 1 H-NMR (0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS) = 2,27 (s, br, 3H, CH 3 ), 2,47 (s, br, 3H, CH 3 ), 3,41-3,47 (m, 1H, H-2/4), 3,73-3,82 (m, 1H, H-2/4), 4,29- -4,42 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,69 (s, br, 2H, H-7/9), 7,62 (mc, 2H, H-3'/'), 7,73 (mc, 1H, H-4'), 8,08 (d, 1H, 3 J=8,4, H-2'/6'), 9,28 (s, br, NH).

26 MS (El, MeOH): m/z (%) = 267 (M + +1 zasady, 1), 266 (M +, 6), 26 (M + -1, 8), 236 (2), 223 (2), 197 (2), 176 (6), 172 (13), 161 (M + -benzoil, 66), 149 (), 13 (13), 122 (34), 112 (2), (benzoil, 6), 94 (), 91 (11), 77 (60), 6 (), 8 (0), 1 (21), 44 (2). Przykład 7: Nadchloran 3-(4'-chlorobenzoilo)-3,4-dihydro-2H-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (260 mg) chlorowodorku 1-(4'-chlorofenylo)-2- -(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2-amino-4-metylopirydyny (2-amino-4-pikoliny) rozpuszczono w ml układu etanol/woda (1/1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziny ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią (na łaźni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w 3 ml 2-propanolu i schłodzono (lód/woda/chlorek sodowy). Następnie na zimno drogą dodawania kroplami mieszaniny 70%-owego kwasu nadchlorowego i 2-propanolu (1/1 objętość/objętość) otrzymano po strąceniu osad i mieszano w ciągu minut na łaźni lodowej. Roztwór znad osadu usunięto a osad mieszano w ciągu minut w ml 2-propanolu w temperaturze 0 C, roztwór znad osadu zdekantowano, przekrystalizowano z metanolu i pozostałość suszono w temperaturze 60 C pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej. Wydajność: 186 mg (0,47 mmola), 47% wydajności teoretycznej, jasnożółto zabarwione kryształy, Temperatura topnienia: C C 16 H 16 N 2 O Cl 2 (387,22) Obliczono : C 49,63 H 4,17 N 7,23 Znaleziono: C 49,77 H 4,26 N 7,11 1 H-NMR (0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS)=2,31 (s, br, 3H, CH 3 ), 3,2 (mc, 1H, H-2/4), 3,73-3,81 (m, 1H, H-2/4), 4,3-4,81 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,74 (d, 1H, 2 J=6,9, H-7), 6,78 (s, 1H, H-9), 7,67 (d, 2H, 3 J=8,6, H-3'/'), 7,90 (d, 1H, 3 J=6,9, H-6), 8,08 (d, 2H, 3 J=8,6, H-2'/6'), 927 (s, br, NH). MS (El, MeOH): mze(%)=287 (M*+1 zasady, 4), 286 (M +, 9), 28 (M+-1,13), 271

27 (2), 27(2), 249(1), 181(2), 17(3), 166(3), 6(7), 147 (M + -chlorobenzoil, 0), 14(11), 141(16), 139(chlorobenzoil, 48); 133(6), 121(12), 111(29), 92(26), 7(), 6(21), 8(11), 44(34). Przykład 8: Nadchloran 3-(4'-bifenylokarbonylo)-3,4- -dihydro-2h-8-metylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (2 mg) chlorowodorku 1-bifenylo-2-(dimetyloaminometylo)-prop-2-en-1-onu i 1 mmol (8 mg) 2-amino-4- -metylopirydyny (2-amino-4-pikoliny) rozpuszczono w ml układu woda/etanol (1/1 objętość/objętość) i w ciągu 1 godziny ogrzewano w stanie wrzenia wobec powrotu skroplin. Rozpuuszczalnik usunęto pod próżnią (na łażni o temperaturze 0 C), pozostałość rozpuszczono w 8 ml 2-propanolu i schłodzono (lód/woda/chlorek sodowy). Następnie na zimno drogą dodawania kroplami mieszaniny 70%-owego kwasu nadchlorowego i 2-propanolu (1/1 objętość/objętość) otrzymano po strąceniu osad i mieszano w ciągu minut na łaźni lodowej. Roztwór znad osadu usunięto a osad mieszano w ciągu minut w ml 2-propanolu w temperaturze 0 C, roztwór znad osadu zdekantowano, przekrystalizowano z metanolu i pozostałość suszono w temperaturze 60 C pod próżnią wytworzoną za pomocą pompy olejowej. Wydajność: 28 mg (0,60 mmola) 60% wydajności teoretycznej, jasnożółto zabarwione kryształy, Temperatura topnienia: 111 C C 22 H 21 N 2 O Cl (428,87) Obliczono : C 61,61 H 4,93 N 6,3 Znaleziono: C 61,73 H,11 N 6,2 1 H-NMR(0 MHz, DMSO-d 6 ): δ/ppm (TMS)=2,33 (s, br, 3H, CH 3 ), 2,84-2,88 (m, 1H, H-2/4), 3,9 (mc, 1H, H-2/4), 4,39-4,6 (m, 3H, H-3, H-2/4), 6,67- -6,78 (m, 2H, H-7, H-9), 7,43-7,6 (m, 3H, H-4", H-3"/"), 7,78 (d, 2H, 3 J=7,0, H-2"/6"), 7,92(d, 2H, 3 J=8,, H-3'/'), 7.94 (d, 1H, 3 J=6,8, H-6), 8,16 (d, 2H, 3 J=8,, H-276'), 9. (s, br, NH). Przykład 9: Nadchloran 3-(4'-bifenylokarbonylo)-3,4- -dihydro-2h-6-metylopirydo[1,2-a]pirymidyniowy 1 mmol (2 mg) chlorowodorku 1-bifenylo-2-(dimetylo-