II. SEKCJA HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU

Transkrypt

1 II. SEKCJA HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU 1. Kierunek działania Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głogowie prowadzi ustawowy nadzór nad bezpieczeństwem żywności w oparciu o określone przepisy prawa. Zgodnie z obowiązującym prawem żywnościowym obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności spoczywa na przedsiębiorcach branży spożywczej operatorach żywności. Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany jest według jednolitych kryteriów urzędowej kontroli żywności. W roku 2016 pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu głogowskiego znajdowały się 902 zakłady produkcji i obrotu żywnością oraz 6 miejsc obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Wszystkie działania w zakresie nadzoru nad tymi obiektami zmierzały do zapewnienia skutecznego systemu urzędowej kontroli nad bezpieczeństwem żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków znajdujących się w obrocie. 2. Działalność kontrolno-represyjna 1. Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba wydanych decyzji 368 administracyjnych (merytorycznych) 3. Liczba wydanych decyzji administracyjnych (płatniczych) Liczba wydanych postanowień 5. Liczba wystawionych mandatów 6. Kwota mandatów 7. Liczba wydanych tytułów wykonawczych zł 2 3. Istotne elementy nadzoru mające wpływ na stan bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głogowskiego Strukturę i liczbę objętych nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głogowie obiektów żywnościowo-żywieniowych w latach 2015 i 2016 przedstawiono w niżej zamieszczonej tabeli: Rodzaj obiektów objętych nadzorem Liczba obiektów Kierunek Rok 2015 Rok 2016 zmian Obiekty produkcji żywności (piekarnie, ciastkarnie) w tym inne wytwórnie żywności Obiekty obrotu żywnością (sklepy, kioski) Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego (bary, restauracje, zakłady małej gastronomii) Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego (stołówki szkolne, przedszkolne, żłobkowe) Miejsca obrotu przedmiotami użytku Obiekty ogółem

2 Jak wynika z przedstawionej tabeli, liczba obiektów w roku 2016 zwiększyła się w stosunku do roku ubiegłego łącznie o 49 obiektów. Największy wzrost odnotowano w grupie obiektów produkcji żywności oraz obrotu żywnością. W 2016r. przeprowadzono łącznie 800 kontroli sanitarnych w 497 obiektach żywnościowożywieniowych, obiektach obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz miejscach obrotu kosmetykami. W 2016r. nie zaszła konieczność składania wniosków do Dolnośląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu o nałożenie kar pieniężnych. 4. Stan sanitarny grup obiektów 1) Zakłady produkcji żywności W roku 2016 w ewidencji znajdowało się 19 zakładów z tej grupy obiektów. Najliczniejszą grupę zakładów produkcyjnych stanowiły piekarnie (6). Cztery piekarnie równolegle z produkcją pieczywa, produkują również wyroby ciastkarskie. W dwóch ciastkarniach sezonowo produkowane są lody w ograniczonych ilościach. Nadal dominującą grupę zakładów produkcyjnych stanowią mikro przedsiębiorstwa (13), a pozostałe 6 zakładów produkcyjnych zaliczono do małych przedsiębiorstw. W 2016r. w rejestrze zakładów nadzorowanych przez PIS powiatu głogowskiego znajdowało się 6 piekarni, w których przeprowadzono 31 kontroli sanitarnych, w tym jedną kontrolę interwencyjną. Najczęściej stwierdzane podczas kontroli nieprawidłowości to: niewłaściwy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń produkcyjnych, magazynowych oraz socjalno-sanitarnych, zniszczone, wyeksploatowane urządzenia produkcyjne i sprzęt pomocniczy, brak zachowanej czystości w pomieszczeniach zakładu, obecność szkodników zbożowo-mącznych, brak odzieży ochronnej pracowników uczestniczących w procesie produkcji, przechowywanie wyrobów gotowych w sposób niezabezpieczający je przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi, niezachowanie segregacji asortymentowej środków spożywczych, brak środków do mycia rąk i do higienicznego ich osuszenia, brak do wglądu dokumentów potwierdzających udział pracowników w szkoleniach z zasad GMP/GHP i systemu HACCP, brak badań produkowanych wyrobów gotowych oraz opracowanych procedur określających w ramach weryfikacji systemu HACCP częstotliwość i zakres badań wyrobów gotowych, brak udokumentowanej jakości zdrowotnej wody używanej do produkcji, brak oznakowania dla wprowadzanych do obrotu handlowego wyprodukowanych własnych wyrobów gotowych, w zakresie obowiązujących informacji przekazywanych konsumentom na temat żywności opakowanej i nieopakowanej, brak do wglądu systematycznych i udokumentowanych zapisów potwierdzających stosowanie dobrej praktyki produkcyjnej, dobrej praktyki higienicznej i systemu HACCP. Za stwierdzone podczas czynności kontrolnych uchybienia sanitarno-higieniczne nałożono 7 mandatów karnych na łączną kwotę 2250 zł. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli sanitarnych nieprawidłowościami w 6 piekarniach prowadzono postępowania administracyjne, które zakończyły się wydaniem 8 decyzji w celu poprawy istniejących warunków sanitarno-higienicznych w zakładach. W powiecie głogowskim zarejestrowano 3 ciastkarnie, w których przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych.

3 Najczęściej stwierdzane podczas kontroli nieprawidłowości to: nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń produkcyjnych, zniszczone, wyeksploatowane urządzenia produkcyjne i sprzęt pomocniczy, brak przestrzegania segregacji asortymentowej w komorach chłodniczych, nieprawidłowy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń zakładu i wyposażenia, nieprawidłowe przechowywanie surowców i wyrobów gotowych, brak udokumentowania jakości zdrowotnej produkowanego w zakładzie wyrobu gotowego, nieprawidłowe znakowanie produkowanego i wprowadzanego do obrotu handlowego własnego wyrobu gotowego, w zakresie obowiązujących informacji przekazywanych konsumentom na temat żywności opakowanej i nieopakowanej, brak instrukcji określającej częstotliwość i zakres badań wyrobu gotowego, brak zapisów potwierdzających wykonywanie czynności zgodnie z opracowaną dokumentacją GHP/GMP i systemu HACCP, brak aktualnych orzeczeń lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono na właścicieli zakładów 2 mandaty karne na sumę 700,00zł. W 2016 roku prowadzono postępowanie administracyjne wobec przedsiębiorców prowadzących działalność w dwóch ciastkarniach. Wydano 1 decyzję przedłużającą termin realizacji obowiązków wynikających z wcześniej wydanej decyzji oraz 2 decyzje administracyjne, w celu poprawy istniejących warunków sanitarno-higienicznych w zakładach. W 2016r. nadzorem objęto 4 wytwórnie lodów, w których przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli sanitarnej nieprawidłowościami w 1 wytwórni lodów prowadzono postępowanie administracyjne, które zakończyło się wydaniem 1 decyzji w celu poprawy istniejących warunków sanitarno-higienicznych w zakładzie. Za stwierdzone podczas kontroli sanitarnej nieprawidłowości nałożono 1 mandat karny na kwotę 100,00 zł. W rejestrze zakładów nadzorowanych przez urzędową kontrolę żywności PIS powiatu głogowskiego wykazano pięć automatów do lodów. Cztery zakłady prowadzą wyłącznie sezonową produkcję lodów z automatu, a jeden prowadzi dodatkowo w sezonie jesiennozimowym działalność typu fast food. Stan techniczny oraz czystość i porządek tych zakładów nie budził zastrzeżeń. Za stwierdzone podczas kontroli sanitarnej nieprawidłowości nałożono 1 mandat karny na kwotę 100,00 zł. W zakładach produkcyjnych przeprowadzono 3 kontrole w zakresie oceny bezpieczeństwa zdrowotnego procesu smażenia pączków i faworków w głębokim tłuszczu. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 2) Obiekty obrotu żywnością Obiekty obrotu żywnością to najliczniejsza grupa obiektów branży żywnościowej zarejestrowana na terenie powiatu głogowskiego. Obejmuje ona zarówno duże obiekty (hiper i supermarkety, hurtownie) jak i małe sklepy, kioski spożywcze, środki transportu żywności, obiekty ruchome i tymczasowe (stragany, handel obwoźny) oraz inne obiekty obrotu żywnością sprzedające niewielkie ilości trwałych mikrobiologicznie produktów spożywczych w opakowaniach jednostkowych (np. przy stacjach paliw, w aptekach, sprzedaż internetowa). W 2016 roku zewidencjonowano w tej grupie 597 obiektów, w tym: 271 sklepów spożywczych (w tym: 25 hiper i supermarketów) 64 kioski spożywcze 14 magazynów hurtowych 93 inne zakłady obrotu żywnością 45 obiektów ruchomych i tymczasowych

4 110 środków transportu żywności. Liczba zakładów w stosunku do roku ubiegłego wzrosła o 16. W bieżącym roku sprawozdawczym skontrolowano 288, tj. 48,2 % nadzorowanych obiektów obrotu żywnością. Sklepy spożywcze stanowią najliczniejszą grupę ewidencjonowanych obiektów obrotu żywnością. Liczba nadzorowanych sklepów spożywczych zwiększyła się w 2016 r. o 3 obiekty i wynosi obecnie 271 obiektów. W tej grupie obiektów znajduje się łącznie 25 hiper i supermarketów, co stanowi ok. 9,2 % sklepów spożywczych. Pozostałe obiekty z tej grupy, to małe i średnie sklepy zlokalizowane na osiedlach mieszkaniowych i terenach wiejskich. W 2016r. przeprowadzono 305 kontroli, w tym 78 interwencyjnych. Najczęściej stwierdzane podczas kontroli nieprawidłowości to: wprowadzanie do obrotu środków spożywczych bez oznakowania, po upływie terminu przydatności do spożycia/ daty minimalnej trwałości, niezachowanie bieżącej czystości i porządku, brak do wglądu dokumentacji oraz systematycznych i udokumentowanych zapisów potwierdzających stosowanie dobrej praktyki produkcyjnej, dobrej praktyki higienicznej i systemu HACCP, zły stan techniczny ścian, podłóg i sufitów oraz urządzeń chłodniczych. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami nałożono 26 mandatów karnych na łączną sumę zł oraz wydano w ramach prowadzonych postępowań administracyjnych 42 decyzje, w tym: 10 decyzji zakazu wprowadzania do obrotu żywności przeterminowanej, 3 decyzje dotyczące zweryfikowania systemu opartego na zasadach HACCP, 18 decyzji doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń zakładów, 2 decyzje prolongujące termin doprowadzenia do należytego stanu sanitarno- technicznego pomieszczeń, 8 decyzji umorzenia postępowania administracyjnego, 1 decyzję wygaśnięcia. Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie nieprawidłowości w 13 zakładach. Od jednej decyzji nakazującej Strona postępowania wniosła odwołanie. Po rozpatrzeniu odwołania, Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu uchylił przedmiotową decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Strona jednak wystąpiła z wnioskiem o wykreślenie obiektu z rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z powodu likwidacji sklepu. Wobec tego postępowanie w tej sprawie zostało umorzone, jako bezprzedmiotowe w styczniu 2017roku. Duża liczba kontroli interwencyjnych wynikała z systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności RASFF, a także z wniosków składanych przez klientów głównie na brak zapewnienia higienicznych warunków sprzedaży oraz wprowadzanie do obrotu środków spożywczych bez oznakowania, po upływie terminu przydatności do spożycia/ daty minimalnej trwałości. W 2016r. skontrolowano 31 kiosków spożywczych spośród 64 zewidencjonowanych w rejestrze. Kontrolą objęto wszystkie kioski na targowiskach sprzedających mięso (5), 11 kiosków na targowisku sprzedających inne środki spożywcze oraz 15 kiosków innych. Łącznie przeprowadzono 44 kontrole w tych obiektach. Podczas kontroli sanitarnych stwierdzono następujące uchybienia sanitarne: brak aktualnych orzeczeń lekarskich dla celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników, brak środków do mycia rąk i możliwości higienicznego ich suszenia,

5 brak do wglądu dokumentacji kontroli wewnętrznej z zakresu zasad GHP/GMP oraz systemu HACCP, brak zapisów potwierdzających wykonywanie czynności zgodnie z opracowaną dokumentacją GHP/GMP i systemu HACCP, brudne powierzchnie podłóg i regałów, brudne urządzenia chłodnicze, brak odzieży ochronnej, nieprawidłowe przechowywanie odzieży ochronnej. Winnych zaniedbań sanitarnych ukarano 5 mandatami karnymi na łączną sumę 750,00zł. Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W związku z naruszeniem wymagań sanitarno-technicznych w kioskach prowadzono postępowania administracyjne. Wydano łącznie 8 decyzji, w tym: 1 decyzję zakazu wprowadzania do obrotu przeterminowanej żywności, 3 decyzje dotyczące poprawy stanu sanitarno technicznego pomieszczeń i wyposażenia zakładów, 2 decyzje dotyczące zweryfikowania systemu opartego na zasadach systemu HACCP, 2 decyzje umarzające postępowanie administracyjne. W roku sprawozdawczym 2016 liczba nadzorowanych magazynów hurtowych wynosiła 14. Skontrolowano wszystkie magazyny hurtowe, w których łącznie przeprowadzono 25 kontroli i rekontroli. W związku z naruszeniem wymagań sanitarno-technicznych prowadzono postępowania administracyjne. Wydano łącznie 5 decyzji, w tym: 1 decyzję umarzającą postępowanie administracyjne, 3 decyzje dotyczące poprawy stanu sanitarno technicznego pomieszczeń, 1 decyzję prolongującą termin doprowadzenia do należytego stanu sanitarno- technicznego pomieszczenia. W związku ze stwierdzonymi uchybienia w zakresie czystości i porządku w jednym magazynie hurtowym nałożono mandat karny na kwotę 200,00 zł. Zarejestrowano 45 obiektów ruchomych i tymczasowych. Skontrolowano 19 obiektów, w których łącznie przeprowadzono 24 kontrole. Przeprowadzono 4 kontrole akcyjne w 4 ruchomych punktach sprzedaży, niezewidencjonowanych w rejestrze zakładów tut. Stacji, tj. w przyczepach gastronomicznych prowadzących działalność w trakcie imprezy masowej plenerowej DNI GŁOGOWA zorganizowanej na Bulwarze Nadodrzańskim oraz VIII GŁOGOWSKIE FLORIANKI na terenie Głogowskich Obiektów Sportowych. Kontrole dotyczyły zarówno legalności prowadzonej działalności jak i higieny sprzedaży żywności. W wyniku przeprowadzonych ww. kontroli sanitarnych stwierdzono uchybienia w jednym zakładzie, tj.: brak do wglądu dokumentów dotyczących identyfikacji dostawców żywności, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych bez oznakowania oraz po upływie terminu przydatności do spożycia, brak odzieży ochronnej osób mających kontakt z żywnością. Winnego zaniedbań sanitarnych ukarano mandatem karnym na kwotę 200 zł.

6 W związku ze zgłaszanymi anonimowo wnioskami od mieszkańców dot. niewłaściwych warunków sprzedaży środków spożywczych przeprowadzono 4 kontrole interwencyjne w tymczasowych punktach sprzedaży środków spożywczych zlokalizowanych na Targowisku Miejskim w Głogowie. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: braku dokumentacji umożliwiającej zidentyfikowanie producenta/dostawcy sprzedawanych na terenie targowiska środków spożywczych, niehigienicznych warunków sprzedaży środków spożywczych, braku orzeczenia lekarskiego dla celów sanitarno-epidemiologicznych sprzedawcy, braku odzieży ochronnej sprzedawcy. Zarzuty będące przedmiotem zgłoszonych wniosków potwierdziły się. Za stwierdzone w czasie czynności kontrolnych nieprawidłowości nałożono 4 mandaty karne na łączną sumę 700,00 zł. Ponadto, wydano 1 decyzję umarzającą postępowanie administracyjne. Ogółem w powiecie głogowskim zarejestrowanych jest 110 indywidualnych środków transportu żywności. W 2016r. przeprowadzono na wniosek przedsiębiorców 38 kontroli pojazdów do przewozu artykułów spożywczych. Wydano 38 decyzji zatwierdzenia. W 2016 roku ujęto w ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu głogowskiego 93 (w 2015r. 72) inne obiekty obrotu żywnością prowadzące działalność, m.in.: w supermarketach drogeryjnych, w punktach sprzedaży przy stacjach paliw, w aptekach, w sklepie medycznym, w księgarniach, w sklepach zielarskich. Skontrolowano 28 tego typu obiektów, w których przeprowadzono łącznie 33 kontrole sanitarne, w tym 5 interwencyjnych. Kontrole doraźne dotyczyły działań nadzorujących wycofywanie produktów niebezpiecznych w ramach systemu RASFF. 3) Zakłady żywienia zbiorowego W roku sprawozdawczym 2016 sprawowano nadzór sanitarny nad 232 zakładami żywienia zbiorowego (w roku ), w tym: 160 zakładami żywienia zbiorowego otwartego (w 2015r. 148), 72 zakładami żywienia zbiorowego zamkniętego (w 2015r. 68). Zakłady żywienia zbiorowego otwartego W porównaniu do roku ubiegłego liczba zakładów żywienia zbiorowego otwartego uległa zwiększeniu o 12 zakładów. W ciągu roku skontrolowano 112 zakładów, co stanowi 70% zakładów znajdujących się w ewidencji. Łącznie przeprowadzono 153 kontrole sanitarne, w tym 11 kontroli interwencyjnych, z których 4 przeprowadzono w zakładach małej gastronomii. Oceną stanu sanitarnego według jednolitych kryteriów urzędowej kontroli żywności objęto 79 barów i restauracji (w roku ). W okresie sprawozdawczym za stwierdzone w czasie czynności kontrolnych nieprawidłowości nałożono 19 mandatów karnych na sumę 3850,00 zł., w tym 2 mandaty na kwotę 300,00 zł. w grupie zakładów małej gastronomii. Mandaty karne nakładano m.in. za: nieprawidłowy stan sanitarno-porządkowy pomieszczeń, urządzeń i sprzętów, przechowywanie w brudnych szafkach/pojemnikach czystych naczyń stołowych, drobnego sprzętu pomocniczego,

7 wykonywanie czynności produkcyjnych w nieprzeznaczonych do tego celu pomieszczeniach, tj. między innymi obróbki wstępnej warzyw poza pomieszczeniem obieralni warzyw, brak zachowanej segregacji asortymentowej przy magazynowaniu surowców, półproduktów i wyrobów gotowych, brak do wglądu w czasie kontroli orzeczeń lekarskich dla celów sanitarnoepidemiologicznych pracowników, nie stosowanie w praktyce zasad GHP/GMP i systemu HACCP, w tym brak zapisów z czynności wynikających z opracowanej dokumentacji dotyczącej zasad GHP/GMP oraz systemu HACCP, brak zachowanej segregacji odzieży ochronnej i osobistej, brak środków do mycia rąk i do higienicznego ich osuszania. W okresie sprawozdawczym w trakcie przeprowadzanych kontroli sanitarnych sprawdzano zawartość związków polarnych w tłuszczach smażalniczych, przy użyciu: sprzętu należącego do PSSE w Głogowie, tj. testera 3M PCT120 - w 2 zakładach żywienia zbiorowego otwartego, zakładowego testera oleju (należącego do przedsiębiorcy) - w 2 zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Jakość tłuszczu nie budziła zastrzeżeń. Stan sanitarny zakładów w porównaniu z rokiem ubiegłym utrzymuje się na podobnym poziomie. Zmniejszyła się natomiast ilość wystąpień podmiotów o prolongatę terminów realizacji decyzji; właściciele kontrolowanych zakładów znacznie częściej niż w latach ubiegłych usuwają na bieżąco stwierdzone w czasie kontroli nieprawidłowości, w tym w ustalonym terminie obowiązki zawarte w wydanych decyzjach, w związku, z czym w tej grupie obiektów nie wydawano postanowień o nałożeniu grzywny oraz tytułów wykonawczych. Wydano jedynie dwie decyzje przedłużające termin wykonania zaleceń w stosunku do 1 zakładu żywienia zbiorowego otwartego. Składane prze konsumentów wnioski (głównie anonimowe) najczęściej dotyczyły: złego stanu sanitarno-porządkowego i sanitarno-technicznego pomieszczeń zakładów (w tym braku bieżącej ciepłej wody), obecności szkodników w zakładzie, niewłaściwej, jakości zdrowotnej wyrobu gotowego, braku orzeczeń lekarskich dla celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników. W większości przypadków zgłoszone wnioski były zasadne. Pozostałe kontrole interwencyjne przeprowadzone zostały w związku z otrzymanymi informacjami w ramach współpracy z innymi organami. W zakładach żywienia zbiorowego otwartego (barach i restauracjach) wydano ogółem 30 decyzji administracyjnych merytorycznych, związanych z naruszeniem wymagań prawa żywnościowego, w tym: 22 decyzje nakazujące dotyczące: poprawy stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń, opracowania procedury określającej częstotliwość i zakres badania wyrobu gotowego nietrwałego mikrobiologicznie w ramach weryfikacji systemu HACCP oraz przedstawienia wyniku badania laboratoryjnego produktu gotowego, umieszczenia w widocznym miejscu informacji dot. wykazu składników produkowanych wyrobów gotowych oraz określenia składników powodujących alergie lub reakcje

8 nietolerancji, użytych do przygotowania potraw gotowych nieopakowanych lub pakowanych na życzenie konsumenta, przestawienia do wglądu aktualnego wyniku badania wody, weryfikacji dokumentacji kontroli wewnętrznej z zakresu zasad GHP/GMP oraz systemu HACCP, 2 decyzje prolongujące termin wykonania zaleceń, 6 decyzji umarzających postępowanie administracyjne, z uwagi na stwierdzoną bezprzedmiotowość postępowania. Zakłady małej gastronomii W powiecie głogowskim w 2016r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 90 zakładów małej gastronomii (74 -w 2015r.), do których zaliczamy przede wszystkim obiekty typu fast food i pijalnie piwa. Zakłady te prowadzą działalność w zakresie produkcji i sprzedaży posiłków z wykorzystaniem półproduktów mrożonych oraz wyrobów gotowych, poddawanych obróbce termicznej poprzez podgrzewanie potraw w kuchenkach mikrofalowych, bądź opiekania przy użyciu opiekaczy elektrycznych. W części zakładów z powodu braku możliwości zapewnienia warunków do higienicznego mycia i dezynfekcji naczyń i szkła barowego serwowanie odbywa się w naczyniach jednorazowego użytku. W roku sprawozdawczym zatwierdzono 8 nowych zakładów. Skontrolowano 50 zakładów, w których przeprowadzono łącznie 67 kontroli, w tym 4 kontrole interwencyjne. Wydano 7 decyzji administracyjnych merytorycznych związanych z naruszeniem wymagań sanitarnych, w tym: 4 decyzje dotyczące poprawy stanu sanitarno-technicznego, 1 decyzję dotyczącą prawidłowego znakowania wyrobów gotowych nieopakowanych lub pakowanych na życzenie klienta w zakresie składu oraz składników powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, 2 decyzje umarzające postępowanie administracyjne, z uwagi na bezprzedmiotowość postępowania. Za stwierdzone w czasie kontroli nieprawidłowości (zły stan sanitarno-porządkowy, brak zapisów w dokumentacji GHP/GMP) nałożono 2 mandaty karne na łączną sumę 300,00zł. Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego W 2016 roku zewidencjonowano w tej grupie 72 obiekty, w tym: 1 stołówkę pracowniczą, 3 bufety przy zakładach pracy, 1 stołówkę w domu wczasowym, 1 blok żywienia w sanatorium, 2 bloki żywienia w domach opieki społecznej, 5 stołówek w żłobkach i domach małego dziecka, 22 stołówki szkolne, 1 stołówkę w internacie, 34 stołówki w przedszkolach, 1 stołówkę w zakładzie specjalnym i wychowawczym, 1 inny zakład żywienia. W roku 2016 skontrolowano 71 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego, co stanowi 98,6% zakładów znajdujących się w ewidencji. Zatwierdzono 5 zakładów, tj.: 4 stołówki w przedszkolach, w tym dwie wydawalnie, do których posiłki dostarczane są w ramach cateringu,

9 1 wydawalnię w Szkole Mistrzostwa Sportowego. W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego stwierdzono wysoki stopień wdrożenia zasad GHP/GMP 72 zakłady (100%) oraz systemu HACCP 71 zakładów (98,6%). W tej grupie obiektów przeprowadzono łącznie 103 kontrole sanitarne, w tym 14 interwencyjnych. Porównując dane z rokiem 2015 (85) można zauważyć, że ilość kontroli uległa zwiększeniu. Kontrole interwencyjne zostały przeprowadzone w związku z: 1 zgłoszonym telefonicznie anonimowym wnioskiem, dotyczącym wprowadzania do obrotu żywności niewłaściwej jakości zdrowotnej, 1 powiadomieniem w ramach systemu RASFF dotyczącym stwierdzenia bakterii Salmonella w trzech z pięciu próbek produktu pn. Pieprz czarny mielony (13 kontroli). W okresie sprawozdawczym wydano 15 decyzji administracyjnych merytorycznych związanych z naruszeniem wymagań prawa żywnościowego, w tym: 11 decyzji nakazujących dotyczących: poprawy stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń, zapewnienia prawidłowego przekazywania konsumentom informacji w zakresie składników powodujących alergie lub reakcje nietolerancji w produkowanych potrawach, opracowania procedury określającej częstotliwość i zakres badania wyrobu gotowego nietrwałego mikrobiologicznie w ramach weryfikacji systemu HACCP oraz przedstawienia wyniku badania laboratoryjnego produktu gotowego, 2 decyzje przedłużające termin realizacji obowiązków wynikających z wcześniej wydanych decyzji, 1 decyzję umarzającą postępowanie administracyjne, 1 decyzję zakazu wprowadzania do obrotu żywności niewłaściwej jakości zdrowotnej. Za stwierdzone w czasie czynności kontrolnych nieprawidłowości nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 750,00 zł., w tym 2 mandaty na kwotę 250,00 zł. w grupie zakładów stołówki w przedszkolach i 1 w grupie stołówki pracownicze (500,00 zł). Mandaty karne nakładano w większości przypadków za następujące nieprawidłowości: zły stan sanitarno-porządkowy pomieszczeń, brak zachowanej segregacji asortymentowej przechowywanych środków spożywczych, przechowywanie środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia/dacie minimalnej trwałości, nie stosowanie w praktyce zasad GHP/GMP i systemu HACCP. 4) Żywienie zbiorowe zamknięte jest szczególnie istotnym elementem podstawowej formy wyżywienia dla określonych środowisk m.in. dzieci w szkołach i przedszkolach. Zasady racjonalnego żywienia oraz zalecane racje pokarmowe dla różnych grup ludności opracowują (zgodnie z kompetencjami i aktualnym stanem wiedzy) oraz publikują jednostki badawczorozwojowe podległe i nadzorowane przez Ministra Zdrowia, w tym głównie Instytut Żywności i Żywienia. Przy planowaniu i realizacji żywienia zbiorowego, korzystne jest posługiwanie się modelowymi racjami pokarmowymi, w których podane są ilości poszczególnych grup produktów spożywczych. Dla większości obiektów mają one formę zaleceń oraz spełniają rolę edukacyjną w praktycznej realizacji tego rodzaju żywienia. Oceny sposobu żywienia dokonywane w obiektach, przesyłane są w formie pism do przedsiębiorców odpowiedzialnych za bezpieczeństwo żywności i jakość żywienia, a także do wiadomości jednostkom nadrzędnym lub dyrektorom obiektów.

10 W roku 2016 badaniami teoretycznymi sposobu żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego objęto 3 obiekty. Korzystając z programu komputerowego WIKT-3, w którym bazę danych stanowią dane z Tabel Wartości Odżywczej Produktów Spożywczych, a zalecane normy żywienia (zalecane spożycie) opracowane są pod redakcją naukową prof. M. Jarosza oceniono jakość jadłospisów oraz zestawienia dekadowe w żłobku i w 2 przedszkolach prowadzących działalność w zakresie pełnej produkcji potraw od surowca do wyrobu gotowego. Żywienie dzieci uczęszczających do żłobka w analizowanym okresie było niezgodne z aktualnymi zaleceniami racjonalnego żywienia ze względu na zawyżony udział energii pochodzącej z białka i tłuszczu. Przyczyną tej nadwyżki było planowanie w posiłkach nadmiernych ilości tłuszczy zwierzęcych i roślinnych, wędlin oraz jaj. Żywienie dzieci uczęszczających do przedszkoli w analizowanym okresie również było niezgodne z aktualnymi zaleceniami racjonalnego żywienia z powodu zaniżonej wartości energetycznej oraz wartości odżywczej ze względu na niską zawartość witaminy C, wapnia i żelaza w wydawanych posiłkach. Oceniane jadłospisy dekadowe budziły zastrzeżenia z powodu niedostatecznego wykorzystania produktów o wysokiej wartości biologicznej (m.in. pełnoziarnistego pieczywa, serów, twarogów, napojów mlecznych fermentowanych, kasz, ryb, warzyw bogatych w żelazo oraz owoców bogatych w witaminę C). Ponadto oceniono jadłospisy w: 21 stołówkach szkolnych, w tym w 6 zakładach, w których obiady przygotowywane są w systemie cateringowym, 4 żłobkach, w tym w 3 zakładach, w których posiłki przygotowywane są w systemie cateringowym, 30 stołówkach przedszkolnych, w tym w 8 zakładach, w których posiłki przygotowywane są w systemie cateringowym. Analizy dokonano w oparciu o zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia oraz wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016 r., poz. 1154). Najczęstszą przyczyną niezgodności było: brak warzyw i owoców w postaci świeżej lub gotowanej w każdym posiłku, zbyt częste serwowanie potraw smażonych, nieuwzględnienie w planowaniu jadłospisu produktów o wysokiej wartości biologicznej (m.in. serów, twarogów, napojów mlecznych fermentowanych), brak porcji ryby, co najmniej raz w tygodniu. Problemem przy ocenie jadłospisów w stołówkach przedszkolnych i szkolnych było niepełne żywienie w niektórych placówkach (posiłki jednodaniowe) oraz fakt, iż niektóre dzieci uczestniczą tylko w jednym posiłku spośród wszystkich, które są przygotowywane. 5) Jakość zdrowotna żywności W roku 2016 kontynuowano kontrole w zakresie oceny znakowania środków spożywczych głogowskich producentów żywności (6 piekarni, 4 wytwórnie lodów, 3 ciastkarnie i 1 młyn gospodarczy). Sprawdzono aktualność terminów przydatności do spożycia/ dat minimalnej trwałości 146 partii surowców stosowanych w tych zakładach oraz 26 substancji dodatkowych. Ponadto oceniono 34 opakowania/etykiety wyrobów gotowych. Znakowanie środków spożywczych sprawdzano także podczas kontroli przeprowadzanych w zakładach obrotu żywnością. Pracownicy urzędowej kontroli żywności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Głogowie sprawdzali aktualność terminów przydatności do spożycia lub dat minimalnej trwałości 1168 środków spożywczych oferowanych do sprzedaży w sklepach spożywczych, 171 w hurtowniach oraz 182 produktów żywnościowych wprowadzanych

11 do obrotu w kioskach spożywczych. Zakwestionowano 80 produktów żywnościowych w sklepach. Pracownicy urzędowej kontroli żywności sprawdzali również aktualność terminów przydatności do spożycia lub dat minimalnej trwałości 206 środków spożywczych w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego oraz 367 środków spożywczych w barach i restauracjach, w tym w zakładach małej gastronomii 124. Zakwestionowano 32 produkty żywnościowe w stołówce pracowniczej. Zgodnie z planem pobierania próbek w ramach monitoringu i urzędowej kontroli żywności Dolnośląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu w roku 2016 pobrano planowo 165 próbek żywności, 3 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz 2 próbki kosmetyków. Dodatkowo pobrano w ramach urzędowej kontroli żywności 4 próbki warzyw świeżych w ramach Planu wspólnych kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS) i Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORIN) w 2016r. oraz 5 próbek jaj świeżych w związku ze zgłoszeniem podejrzenia zatrucia pokarmowego. Niezgodności z obowiązującymi przepisami prawa stwierdzono w: 5 próbkach Lodów świderek z automatu o smaku waniliowym, z uwagi na liczbę Enterobacteriaceae. We wszystkich próbkach liczba Enterobacteriaceae wynosiła mniej niż 40 jtk w 1g. W związku z powyższym po otrzymaniu sprawozdania z badań poinformowano producenta lodów, który bezzwłocznie zaprzestał produkcji lodów w zakładzie do momentu udokumentowania właściwej, jakości zdrowotnej produkowanych lodów. 2 próbkach Soli spożywczej jodowanej, z uwagi na nieznaczne przekroczenie dopuszczalnego poziomu zawartości jodu w soli przeznaczonej do spożycia przez ludzi; o wynikach poinformowano Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną, na której terenie znajduje się producent przedmiotowej soli. Ponadto przeprowadzono ocenę znakowania 163 pobranych produktów żywnościowych i przedmiotów użytku. Bezpieczeństwo żywności i paszy stanowi podstawowy przedmiot troski publicznej. Kluczowym narzędziem stosowanym w celu szybkiego informowania o incydentach w zakresie tego bezpieczeństwa jest System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF). W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji miedzy Komisją Europejską, urzędami ds. kontroli żywności i pasz oraz Państwami Członkowskimi. Informacje są przekazywane w celu dokonania oceny czy istnieje zagrożenie kraju i ewentualnego podjęcia działań określonych procedurami systemowymi. W ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF otrzymano 37 powiadomień o niebezpiecznych produktach żywnościowych oraz materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, w tym: 16 powiadomień alarmowych, 17 powiadomień informacyjnych oraz 4 pisma od: PWIS w Łodzi, DPWIS we Wrocławiu, PWIS w Wałczu i PPIS w Gdańsku. Powiadomienia alarmowe obejmowały produkty, w których stwierdzono: przekroczenie dopuszczalnej zawartości substancji konserwującej- kwasu sorbowego w produktach pn. Śliwki suszone, Śliwki kalifornijskie pochodzących z Chile i w produkcie pn. Śnieżka śliwka w czekoladzie ; przekroczenie limitu migracji pierwszorzędowych amin aromatycznych w produkcie pn. Łopatka do przewracania ze stali nierdzewnej i tworzywa sztucznego, pochodzącej z Chin;

12 obecność niedozwolonych substancji metylosynferyny i pochodnych fenyletyloaminy w suplemencie diety pn. NOXPUMP DMAA free Fruit Punch (Dorian Yates) ; migracji kadmu i ołowiu z obrzeża wyrobu pn. Kubek szklany kwadrat 350ml, pochodzącego z Chin; przekroczenia dopuszczalnego poziomu ochratoksyny A w pieczywie chrupkim pn. Trader Joe s Voolkorn Knacke ; dopuszczalnego bezpiecznego limitu kwasu nikotynowego w suplemencie diety pn. Musclepharm Assaul, pochodzącego z USA; wykrycia niedeklarowanego składnika alergennego -mleka w ciastkach czekoladowych pn. Disney chokolate chip cookies", wyprodukowanych w Danii; obecności przetrwalników beztlenowców Clostridia redukujących siarczyny w Naturalnej Wodzie mineralnej niegazowanej Polanicka Zdrój ; obecność ekstraktu z liści Acacia Rigidula oraz ekstratu z rośliny Cassia Nomame, które nie mają historii spożycia w żywności w suplemencie diety pn. BLACK BOMBS tabletki; przekroczenia dopuszczalnego limitu dla kwasu sorbowego w produkcie pn. Morele Suszone Tesco pochodzącego z Turcji; przekroczenia najwyższego dopuszczalnego poziomu WWA i benzo(a)pirenu w produkcie pn. Czekolada mleczna DUET ; wykrycie bakterii Salmonella Dublin w serze Morbier pochodzącym z Francji; przekroczenia najwyższego dopuszczalnego poziomu benzo(a)pirenu, benzo(a) antracenu, benzo(b)fluorantenu i chryzenu w produkcie pn. Czekolada mleczna DUET ; obecność doksycykliny w mięsie trzody chlewnej wykorzystanej do produkcji wyrobów wędliniarskich obecność fragmentów plastiku w produkcie pn. Kaszka manna z wsadem owocowym KNIXX ; obecność bakterii Salmonella w produkcie pn.: Pieprz czarny mielony Powiadomienia informacyjne dotyczyły: podwyższonego poziomu jodku potasu w soli jodowanej morskiej; dużego zanieczyszczenia WWA w produkcie pn. Gruszki suszone polskie ; obecności ekstraktu z liści Acacia Rigidula oraz niedozwolonych do stosowania w środkach specjalnego przeznaczenia żywieniowego aminokwasów w produkcie pn.: Nox Pump ; stwierdzenia obecności siarczanu agmatyny w suplemencie diety pn. Double Impact ; stwierdzenia azotanu kreatyny w składzie suplementu diety pn. CREA9 XTREME ; stwierdzenia beta-fenyloetyloaminy, ekstaktu z paulowni, ketonów malinowych i korzenia Coleus forskohli w składzie suplementu diety Red Hot, pochodzącego z USA; stwierdzenia azotanu kreatyny w składzie suplementu diety pn. Mex Nitro Pro ; stwierdzenia Dendrobium i DPLA w składzie suplementu diety pn. SPEED- ER SHOT ENERGY 25 ml; stwierdzenia Dendrobium w składzie suplementu diety pn. UNREAL ; stwierdzenia piroglutamatu argininy w składzie środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego pn. Ostrovit GH Booster 210g ; przekroczenia maksymalnego dopuszczalnego poziomu kwasu sorbowego w produkcie pn. Napój niegazowany Jurajska o smaku poziomkowym ; przekroczenia najwyższych dopuszczalnych ilości bezno(a)pirenu oraz sumy WWA w suplemencie diety pn. Chlorella ; bombażu opakowań soku pomarańczowego w produkcie pn. Pure Fruit Orange ; stwierdzenia obecności bakterii Enterococcus faecium w suplemencie diety pn. Duo- Lactil kapsułki;

13 przekroczenia najwyższego dopuszczalnego poziomu pestycydów w produkcie pn. Seler korzeniowy. Ponadto w związku z otrzymanymi pismami podjęto działania kontrolne, które dotyczyły: przekroczenia najwyższego poziomu WWA w suplemencie diety pn. Zioła Mnicha Herbata Pu-erh na odchudzanie ; stwierdzenia w składzie siarczanu agmatyny w suplementach diety wprowadzanych do obrotu przez firmę Fitness Authority; zastrzeżeń do smaku wody Żywioł Żywiec Zdrój mocno gazowany ; stwierdzenia napromieniowania promieniowaniem jonizującym produktu pn. Kurczak łagodny, zupa błyskawiczna z kluskami o smaku kurczaka o masie netto 70g, kraj pochodzenia Wietnam. Przeprowadzone działania kontrolne w wielu przypadkach potwierdziły, że kwestionowane produkty znajdują się jeszcze w obrocie handlowym. Wszystkie produkty zostały wycofane z obrotu handlowego do producenta lub dystrybutora. Monitorowano proces zabezpieczenia i wycofania partii produktów uznanych za niebezpieczne. Sprawdzano działania podjęte przez podmioty gospodarcze w tym zakresie, kładąc szczególny nacisk na sporządzanie list dystrybucyjnych będących podstawą procesu wycofania z rynku produktów niezgodnych. 6) Rozpatrywanie skarg i wniosków mieszkańców W 2016r. przyjęto ogółem 20 anonimowych wniosków od konsumentów, które były wnikliwie rozpatrywane, a o terminie i zakresie działań decydowało ryzyko zagrożenia zdrowia ludzi. Kontroli interwencyjnych w wyniku, których stwierdzono nieprawidłowości było 15, co stanowi 75% zgłaszanych wniosków. Dotyczyły one następujących nieprawidłowości: obecności szkodników w zakładzie, niehigienicznej sprzedaży środków spożywczych, braku bieżącej wody w punktach sprzedaży środków spożywczych, wprowadzania do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających wymaganiom prawa żywnościowego (po upływie terminu przydatności do spożycia/dacie minimalnej trwałości), niehigienicznego transportu pieczywa, niewłaściwych warunków ekspozycji środków spożywczych, złego stanu sanitarnego zakładu, braku aktualnych orzeczeń lekarskich dla celów sanitarno-epidemiologicznych osób zatrudnionych w kontakcie z żywnością. Za stwierdzone naruszenia wymagań higieniczno-sanitarnych nałożono 13 mandatów karnych na łączną kwotę 2700 zł. W 2016r. do Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku tutejszej Stacji wpłynęły 4 wnioski pisemne, które dotyczyły wprowadzania do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających wymaganiom prawa żywnościowego; niewłaściwej, jakości zdrowotnej suplementu diety; obecności gryzoni w boksie śmietnikowym należącym do restauracji. Zasadność zgłaszanych zarzutów potwierdziła się w przypadku 1 wniosku. Przeprowadzona kontrola sanitarna potwierdziła wycofanie przez sprzedawcę kwestionowanego suplementu diety. W pozostałych 3 przypadkach przeprowadzone kontrole sanitarne nie potwierdziły zasadności zgłaszanych przez wnioskodawców zarzutów.