Nadzór nad obiektami żywności, żywienia i przedmiotami użytku w latach

Transkrypt

1 STAN SANITARNO-HIGIENICZNY ZAKŁADÓW ŻYWNOŚĆI, ŻYWIENIA i PRZEDMITÓW UŻYTKU W roku 2008 skontrolowano 1031 obiektów żywności żywienia i przedmiotów użytku. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 2311 kontroli i rekontroli, wydano 1241 decyzji w tym dwie decyzje o unieruchomienie zakładu i jedną decyzje o zakazie wprowadzenia produktu do obrotu. Winnych zaniedbań sanitarno- higienicznych ukarano 112 mandatami na łączną kwotę zł. (wykres nr 1 Nadzór nad obiektami żywności żywienia i przedmiotami użytku w latach ) Nadzór nad obiektami żywności, żywienia i przedmiotami użytku w latach Rok 2007 Rok 2008 Mandaty Decyzje Liczba kontroli Obiekty skontrolowane

2 - zakłady produkcji żywności 82, skontrolowano 81, liczba kontroli 250, decyzje administracyjne 171, mandaty karne 21 na kwotę 400zl. - obiekty obrotu żywnością 1004, skontrolowanych 500, liczba kontroli 924, decyzje administracyjne 420, mandaty karne 38 na kwotę 5150 zł, - zakłady żywienia zbiorowego otwarte 556, skontrolowanych 274, liczba kontroli 755, decyzji administracyjnych 386, mandaty karne 38 na kwotę 9100 zł. - zakłady żywienia zbiorowego zamknięte zarejestrowanych 238, kontroli 375, decyzje administracyjne 257, mandaty karne 15 na kwotę 2050 zł. - wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu - 5 Ogółem obiektów zarejestrowanych 1885, skontrolowanych 1031, kontroli 2311, decyzji administracyjnych 1241, mandatów karnych 112 na kwotę zł. Wszystkie obiekty żywności i żywienia zgodne są z wymaganiami higieniczno- sanitarnymi. Najczęściej stwierdzone uchybienia w poszczególnych grupach obiektów:

3 1. Piekarnie: w 32 piekarniach nałożono 14 mandatów karnych na łączną kwotę 3000 zł., co stanowi 44 % ocenianych piekarni, stwierdzone uchybienia: - obecność szkodników w 3 obiektach, - stwierdzono surowce o niewłaściwej jakości zdrowotnej, - zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i urządzeń, - nieprawidłowe znakowanie gotowych wyrobów, - brak zachowanej ciągłości łańcucha chłodniczego środków spożywczych i łatwo psujących się, - brak aktualnych orzeczeń lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych osób mających kontakt z żywnością 2. Cukiernie - w 15 skontrolowanych cukierniach nałożono 5 mandatów karnych na łączną sumę 800 zł, co stanowi 33% cukierni. Stwierdzone uchybienia to: - nie przestrzeganie instrukcji z zakresu mycia i dezynfekcji pomieszczeń i urządzeń - nie zachowanie segregacji w urządzeniach chłodniczych. Sklepy spożywcze, stanowią najliczniejszą grupę obiektów żywności, na 390 skontrolowanych sklepów wszystkie są zgodne z wymaganiami. Za usterki sanitarnohigieniczne nałożono 36 mandatów na łączną kwotę 4850 zł.. Sklepy spożywcze stanowią (tj38% skontrolowanych obiektów). Nieliczną grupę stanowią duże sklepy-markety, które są wyposażone w odpowiednie urządzenia i sprzęt, zapewniające prawidłowe warunki przechowywania i sprzedaży żywności. Zdecydowaną większość stanowią sklepy małe, które znajdują się głównie na terenach wiejskich. Od kilku lat zauważalna jest systematyczna poprawa stanu sanitarnego sklepów spożywczych. Nadal najwięcej uchybień stwierdzano w małych sklepach. Do najczęściej stwierdzanych należą: przechowywanie artykułów nietrwałych w niewłaściwej temperaturze lub poza urządzeniami chłodniczymi, niezachowanie należytej czystości, zwłaszcza na zapleczu sklepu, nieodpowiednia higiena osobista personelu, brak prawidłowej odzieży ochronnej, oferowanie do sprzedaży przeterminowanych środków spożywczych, sprzedaż środków spożywczych paczkowanych bez etykiet lub niewłaściwie oznakowanych. rozważanie surowca i gotowego produktu na jednej wadze,

4 Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego W 274 skontrolowanych nałożono za uchybienia sanitarno-techniczne nałożono 38 mandatów karnych na łączna kwotę 9100 zł., oraz wydano dwie decyzje o natychmiastowym unieruchomieniu; - Restauracja - Schronisku PTTK w Zieleńcu - Bar Impiss w Lądku Zdroju, ul Kościuszki 11 Po przeprowadzonych rekontrolach zakłady te zostały otwarte i prowadzą działalność, nie budzącą zastrzeżeń. Najczęściej stwierdzane uchybienia: - niezachowanie należytej czystości na zapleczu, - brak wydzielonej zmywalni naczyń stołowych od zmywalni naczyń kuchennych, - zbyt mała powierzchnia, złe wyposażenie przygotowalni do wstępnej obróbki surowców. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Na 168 skontrolowanych zakładów, za stwierdzone uchybienia natury sanitarno-higienicznej nałożono 15 mandatów na kwotę 2050 zł. co stanowi 9 % zakładów. Stwierdzone nieprawidłowości: - niefunkcjonalność pomieszczeń, - nieprawidłowe mycie naczyń stołowych, kuchennych i transportowych, - brak próbek pokarmowych, - nie zachowana czystość i porządek na zapleczu. Stan sanitarny środków transportu W 2008 r. kontrole przeprowadzone były głównie na wniosek strony o zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli żywności oraz w hurtowniach mięsa i przetworów mięsnych, hurtowniach mleka i przetworów mlecznych, zakładach produkujących żywność np. w ciastkarniach, piekarniach oraz w zakładach produkcyjnych przewożących swoje gotowe wyroby. Większość zakładów objętych nadzorem stanowi transport ciężarowy przeznaczony do transportu naturalnej wody mineralnej i napoi bezalkoholowych. Kontrolą objęto również środki transportu przewożące wyroby kulinarne mięsne i niemięsne (w ramach cateringu). Artykuły spożywcze łatwo psujące przewożone są w sposób prawidłowy środkami transportu wyposażonymi w agregaty chłodnicze, w temperaturze określonej przez procedury producenta oraz w styropianowych jednorazowych opakowaniach i w torbach

5 termoizolacyjnych. Ponadto prowadzony jest monitoring temperatur przewozu żywności oraz zabiegów mycia i dezynfekcji. W trakcie kontroli stwierdzono realizację procedur GHP/GMP. Znakowanie środków spożywczych W zakładach produkcji żywności i obrotu żywnością przedmiotem analizy było dokonywanie oceny oznakowania żywności, opakowań. Szczególną uwagę zwracano na produkty pochodzenia zwierzęcego, oraz żywność zawierającą organizmy genetycznie modyfikowane. Przedmiotem oceny były również oznakowania produktów gotowych firm. Sprawdzano m.in., czy podano w składzie wszystkie użyte do produkcji składniki, w tym substancje dodatkowe. W obrocie szczególny nacisk kładziono na kontrolę prawidłowości znakowania głównie przetworów mięsnych, ryb i przetworów rybnych, mleka i jego przetworów, środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementów diety, grzybów. Analizując powyższe, stwierdza się radykalną poprawę w zakresie znakowania środków spożywczych zarówno w opakowaniach jednostkowych, jak i w opakowaniach zbiorczych. Zastrzeżenia budzi niejednokrotnie sposób znakowania tuszek drobiowych chłodzonych, elementów drobiowych i przetworów mięsnych. W trakcie przeprowadzonych kontroli kwestionowano obecność ww. środków spożywczych bez jakiegokolwiek oznakowania w sklepach spożywczych, mięsno-wędliniarskich i hurtowniach mięsnych. Próbki żywności pobierane do badania w ramach Urzędowej Kontroli Żywności i monitoringu oceniane były pod względem znakowania. Stwierdzono następujące nieprawidłowości: nieprawidłowe oznakowanie mięsa mielonego wieprzowego (podano nieprawidłową temperaturę przechowywania do +8 o C ), nieprawidłowe oznakowanie mieszanki owocowej (suszu owocowego) nieprawidłowo podano datę minimalnej trwałości, nie oznaczono partii produkcyjnej, nie zamieszczono określenia w różnych proporcjach. Zakwestionowano oznakowanie Naturalnej Wody Mineralnej niegazowanej Ustronianka. Nie spełniało ono wymagań 18 ust. 3 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. nr 120 poz z późn. zmianami). Nazwa źródła 1-Basia wykonana jest czcionką znacząco za małą w stosunku do nazwy handlowej Ustronianka. Zakwestionowano ponadto oznakowanie Naturalnej Wody Mineralnej Staropolanka 2000 delikatnie nasyconej CO 2. Producent użył w oznakowaniu produktu wyraźnego oświadczenia zdrowotnego, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje

6 związek pomiędzy produktem, a zdrowiem. PPIS w Kłodzku nie został zapoznany z wynikami badań klinicznych i farmakologicznych, potwierdzających szczególne właściwości wody mineralnej Staropolanka 2000 w zakresie wyrównania niedoboru substancji mineralnych, a jest to przedmiotem jej reklamy. Reasumując: znakowanie artykułów spożywczych zarówno u producentów, jak i w obrocie uległo poprawie. Przyczyniło się do tego bardzo konsekwentne działanie PIS, szkolenie pracowników zatrudnionych przy produkcji i obrocie artykułami spożywczymi poprzez bardzo dokładne omawianie wymogów dot. znakowania artykułów spożywczych. W 2008 roku, w przypadku otrzymania powiadomienia alarmowego w ramach systemu RASFF ( System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach) i system RAPEX pracownicy Oddz. HŻŻiPU przeprowadzali kontrole w podległych hurtowniach i sklepach spożywczych celem sprawdzenia, czy określona w powiadomieniu partia kwestionowanego środka spożywczego znajduje się w obrocie. Powiadomienia alarmowe dotyczyły np. mięsa wołowego z Irlandii zanieczyszczonego dioksynami, mleka i przetworów mlecznych i słodyczy z Chin zanieczyszczonych melaminą, czajniki i naczynia stołowe z Chin zanieczyszczone metalami ciężkimi. Na podstawie przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w obrocie kwestionowanych partii żywności i przedmiotów użytku. W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego w 2008 r. pobrano do badan laboratoryjnych 221 próbek w których nie stwierdzono środków spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej, które stanowiłyby podstawę do powiadomienia alarmowego o niebezpiecznych produktach żywnościowych. Dokonując oceny stanu bezpieczeństwa sanitarnego, należy stwierdzić, iż jest wielu producentów i przedsiębiorców, którzy traktują sprawy bezpieczeństwa żywności w sposób właściwy poprzez wdrażanie, realizowanie w swoich zakładach zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz wprowadzanie systemu HACCP (System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli) obowiązującego w Polsce od 1 maja 2004 r. Ocena zaawansowania wdrażania systemu HACCP w latach Grupa obiektów Liczba obiektów wg ewidencji Liczba obiektów, w których system HACCP działa Procent 2007 r r r r. Obiekty obrotu żywnością ,9 % Obiekty produkcji żywności ,5 % Obiekty z żywieniem ,7 %

7 zbiorowym otwartym (mała gastronomia i zakłady typu fast food) Obiekty z żywieniem ,2 % zbiorowym zamknięte Ogółem ,5 % Oceniając wdrażanie systemu HACCP należy podkreślić, że największy procent jest w zakładach produkcyjnych i zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Trudności z realizacją HACCP występują w zakładach małej gastronomii (pijalnie) oraz małych wiejskich sklepikach. Efektem wdrażania systemu HACCP jest ciągłe podnoszenie się stanu sanitarnego zakładów, czego przykładem jest brak zakładów niezgodnych z wymaganiami W 2008 r. wykonano 15 ocen jakości i sposobu żywienia, dokonując w 15 placówkach teoretycznych ocen jakościowych jadłospisów, w tym w 6 teoretycznych ocen wyżywienia za pomocą programu komputerowego Wikt 1,0 firmy Wet-Komp. Oceny dokonano w blokach żywienia: szpitali (1), stołówkach szkolnych (2), stołówkach kolonii letnich i zimowisk(4), przedszkoli(4), domach dziecka i młodzieży(2), w domach opieki społecznej (2). Najczęściej występujące nieprawidłowości : - posiłki mało urozmaicone, powtarzające się w ciągu dekady - za mało potraw z dodatkiem ryb, - nie do wszystkich posiłków planowane były dodatki warzywno-owocowe, - zawyżona zawartość soli w posiłkach, - zaniżona wartość wapnia w posiłkach, - nieprawidłowa zawartość tłuszczu w posiłkach. Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia poprawia się m. in. dzięki systematycznym i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kłodzku oraz dzięki coraz większej świadomości przedsiębiorców z zakresu obowiązujących wymagań GHP, GMP i HCCP Przykładem tego są następujące obiekty: Sanatorium Wielka Pieniawa w Polanicy Zdr. ul. Parkowa 4 Pensjonat Beata w Polanicy Zdr. ul. Rybna Sanatorium Polonia w Kudowie Zdr. ul. Moniuszki Zagroda W Starym Młynie w Kudowie Zdr. ul. Fredry 6 Szpital Uzdrowiskowy Jan w Lądku Zdr. ul. Paderewskiego Zakład Piekarniczo-Cukierniczy Kajzerka w Żelaźnie Młyn i Przedsiębiorstwo Zbożowe w Ludwikowicach Kł. ul. Wiejska 22

8 Piekarnia Bagietka w Jaszkowej Dolnej 178 Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku w roku 2008 poprawił się w stosunku do 2007 roku, a także lat wcześniejszych. W grupie tych obiektów znajdują się zarówno zakłady produkujące środki spożywcze, jak i te, które wprowadzają je do obrotu. Poprawa stanu sanitarnego osiągana jest przez modernizację obiektów oraz przez wprowadzanie systemów zapewnienia jakości. Systematycznie ulega poprawie jakość zdrowotna środków spożywczych produkcji krajowej. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności nadal będzie kontynuowany nadzór sanitarny głównie w zakresie: - zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, - identyfikowalności surowców i produktów. - prawidłowego znakowania wyrobów, szczególnie suplementów diety, - stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, - wdrażania i skutecznego stosowania kontroli wewnętrznej tj. zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP,

9