I N F O R M A C J A. z pilotażowej kontroli w zakresie rzetelności podawania informacji o alergenach

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel ul. Gdańska Łódź fax NIP Regon I N F O R M A C J A Łódź, dnia r. z pilotażowej kontroli w zakresie rzetelności podawania informacji o alergenach Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi, w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH (1)/15/AgŁ w I kwartale 2015r. przeprowadził kontrole w 10 placówkach, obejmując nimi: 1 hurtownię 6 sklepów sieci handlowych, 3 pozostałe sklepy. Celem tych kontroli była ocena rzetelności i prawidłowości oznakowania żywności informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, a także innymi obowiązkowymi informacjami. Ponadto, kontrole miały na celu zbadanie zawartości glutenu w środkach spożywczych z informacją o nieobecności lub niskiej zawartości glutenu w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, a także sprawdzenie rzetelności i prawidłowości deklaracji dotyczących glutenu i innych wymaganych informacji. Łącznie ocenie poddano 58 partii towarów wartości zł, w tym 13 partii z deklaracją o braku lub niskiej zawartości glutenu wartości 649 zł. I tak: w hurtowni ocenie poddano 5 partii wartości zł, w tym 2 partie z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 53 zł, w sklepach należących do sieci handlowych ocenie poddano 30 partii wartości zł, w tym 10 partii z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 589 zł, w pozostałych sklepach ocenie poddano 23 partie wartości 879 zł, w tym 1 partię z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 7 zł. Kontrolą objęto: 13 partii suszy owocowych i warzywnych wartości zł, w tym 2 partie z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 53 zł, 6 partii przetworów zbożowych wartości 211 zł, w tym 4 partie z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 181 zł, 9 partii pieczywa i wyrobów ciastkarskich wartości 296 zł, w tym 4 partie z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 172 zł,

2 8 partii wyrobów cukierniczych i czekoladowych wartości 715 zł, w tym 2 partie z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 133 zł, 3 partie innych produktów (przetwory mięsne i przetwory mleczne) wartości 122 zł, w tym 1 partia przetworu mięsnego z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 110 zł, 19 partii artykułów bez opakowań (luzem) wartości 899 zł, w tym 6 partii suszu owocowego wartości 684 zł, 6 partii przetworów owocowo warzywnych wartości 105 zł, 7 partii wyrobów garmażeryjnych wartości 110 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 7 placówkach (70 % objętych kontrolą), w tym w: 1 hurtowni, 4 placówkach należących do sieci handlowych, 2 pozostałych sklepach. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 24 partie artykułów żywnościowych wartości zł (41,4 % partii badanych ogółem), w tym 3 partie z deklaracją o braku lub niskiej zawartości glutenu wartości 195 zł (23,1 %). Wśród kwestionowanych produktów były: 4 partie suszy owocowych i warzywnych wartości 789 zł, 1 partia przetworów zbożowych z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 112 zł, 2 partie pieczywa z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 83 zł, 17 partii artykułów bez opakowań (luzem) wartości 500 zł. JAKOŚĆ Celem zweryfikowania deklaracji zawartych w oznakowaniu środków spożywczych odnoszących się przede wszystkim do substancji lub produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji (gluten, dwutlenek siarki i siarczyny) pobrano do badań laboratoryjnych 10 partii artykułów żywnościowych wartości zł, w tym 5 partii z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 277 zł. Szczegółową kontrolą objęto: 2 partie wartości 699 zł pobrane do badań w hurtowni, 8 partii wartości 463 zł, w tym 5 partii z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 277 zł pobrane do badań w placówkach należących do sieci handlowych. Badaniom laboratoryjnym poddano: 4 partie suszy owocowych wartości 789 zł, dla których w oznakowaniu nie deklarowano substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, 2 partie przetworów zbożowych z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 62 zł, 2 partie pieczywa i wyrobów ciastkarskich z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 105 zł, 2

3 1 partię innego produktu (przetworu mięsnego) z deklaracją o braku zawartości glutenu wartości 110 zł, 1 partię suszu owocowego (rodzynki) oferowanego do sprzedaży bez opakowań wartości 96 zł., w oznakowaniu którego nie deklarowano substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji. W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano 6 partii artykułów żywnościowych (60 %) łącznej wartości 955 zł. Wśród kwestionowanych wyrobów były: 4 partie suszy owocowych w opakowaniach jednostkowych wartości 789 zł: mieszanka bakaliowa o masie 150g, morele suszone o masie 120 g, rodzynki Jumbo o masie 200g, rodzynki, o masie 500g, 1 partia pieczywa w opakowaniach jednostkowych wartości 70 zł (bezglutenowy słodki chleb o masie 370g), 1 partia suszu owocowego bez opakowań wartości 96 zł tj.: (rodzynki bursztynowe bez opakowań (luz). Stwierdzone wady jakościowe to : niewłaściwe cech organoleptyczne 2 partie wartości 132 zł: smak i zapach niepożądany, nieczysty, olejowy dla rodzynek bursztynowych bez opakowań oraz nieswoisty, nieczysty, jełki dla mieszanki bakaliowej niewłaściwe cechy fizyczno chemiczne 6 partii wartości 955 zł: obecność siarczynów (powyżej 10 mg/kg), które nie były deklarowane w oznakowaniu dla 5 partii suszy owocowych łącznej wartości 885 zł, tj.: w mieszance bakaliowej stwierdzono obecność siarczynów w ilości 375 mg/kg przy niepewności wyniku ± 39 mg/kg, w morelach suszonych stwierdzono obecność siarczynów w ilości 1942 mg/kg przy niepewności wyniku ± 200 mg/kg, w rodzynkach stwierdzono obecność siarczynów w ilości 341 mg/kg przy niepewności wyniku ± 35 mg/kg, 123 mg/kg przy niepewności wyniku ± 13 mg/kg oraz 1006 mg/kg przy niepewności wyniku ± 104 mg/kg; obecność kwasu sorbowego i jego soli niedeklarowanych w oznakowaniu dla 1 partii suszu owocowego wartości 663 zł (w morelach suszonych stwierdzono obecność kwasu sorbowego i jego soli w ilości 113 mg/kg przy niepewności wyniku ± 8 mg/kg); 3

4 wyższą zawartość cukru dla 1 partii pieczywa wartości 70 zł (dla bezglutenowego słodkiego chleba producent deklarował 8,9g cukru w 100g produktu, a stwierdzono 14,0 g w 100g przy niepewności wyniku ± 0,2). PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Prawidłowość oznakowania sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach. Ocenie poddano 58 partii artykułów żywnościowych wartości zł, w tym 13 partii z deklaracją o braku lub niskiej zawartości glutenu wartości 649 zł. W wyniku dokonanych czynności zakwestionowano ogółem 23 partie artykułów żywnościowych wartości zł, co stanowiło 39,7 % partii badanych, w tym 18 partii niewłaściwie oznakowanych informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji wartości zł (2 partie niewłaściwie oznakowane informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji wartości 699 zł w hurtowniach, 5 partii wartości 311 zł, w tym 3 partie niewłaściwie oznakowane informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji wartości 186 zł w sklepach sieci handlowych, 16 partii wartości 404 zł, w tym 13 partii niewłaściwie oznakowanych informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji wartości 368 zł w pozostałych sklepach). Wśród kwestionowanych produktów było: 6 partii artykułów w opakowaniach jednostkowych wartości 914 zł w tym: 4 partie suszu owocowego niewłaściwie oznakowane informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji wartości 789 zł (30,8% partii badanych w tej grupie); 1 partia przetworu zbożowego wartości 112 zł (16,7% partii badanych w tej grupie), 1 partia pieczywa wartości 13 zł (11,1% partii badanych w tej grupie), 17 partii artykułów bez opakowań wartości 500 zł, w tym 14 partii niewłaściwie oznakowanych informacją o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji wartości 464 zł (89,5 % partii badanych w tej grupie). Środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych zakwestionowano z uwagi na: niewykazanie składnika alergennego obecnego w wyrobie - w 4 partiach suszy owocowych wartości 789 zł (mieszanka bakaliowa, morele suszone, rodzynki Jumbo, rodzynki 500g) w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych stwierdzono obecność siarczynów; niewykazanie substancji konserwującej obecnej w produkcie w 1 partii suszu owocowego wartości 663 zł (morele suszone), w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych stwierdzono obecność kwasu sorbowego i jego soli; brak oznaczeń w języku polskim dla 2 partii artykułów wartości 125 zł. Jednocześnie Inspektorat informuje, że w trakcie kontroli stwierdzano środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych, dla których w oznakowaniu substancje lub produkty powodujące 4

5 alergie lub reakcje nietolerancji nie zostały podkreślone za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego od reszty składników. Produkty te jednak nie były kwestionowane, gdyż zostały wyprodukowane przed dniem 13 grudnia 2014 r. Środki spożywcze oferowane do sprzedaży bez opakowań (luzem) zakwestionowano z uwagi na niepodanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu: wykazu składników dla 17 partii wartości 500 zł, w tym substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji dla 14 partii wartości 464 zł (dla rodzynek bursztynowych badanych laboratoryjnie również producent takowej informacji nie zamieścił na opakowaniu zbiorczym, zaś dla pozostałych produktów informacje te były zamieszczone na opakowaniach zbiorczych bądź zostały zadeklarowane w trakcie kontroli); nazwy albo imienia i nazwiska producenta dla 2 partii wartości 125 zł (jabłka suszone, miechunki jagody Inków). W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów oraz przesłano informacje do właściwych terenowo Państwowych Inspekcji Sanitarnych oraz Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych. PRZESTRZEGANIE DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI ORAZ WARUNKÓW PRZECHOWYWANIA We wszystkich placówkach oferowane do sprzedaży środki spożywcze posiadały aktualne daty minimalnej trwałości. Kontrolą objęto 58 partii wartości zł, w tym 13 partii z deklaracją o braku lub niskiej zawartości glutenu wartości 649 zł. Produkty te przechowywane były zgodnie z zaleceniami producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami. POSIADANIE DOKUMENTÓW IDENTYFIKUJĄCYCH DOSTAWCÓW W trakcie kontroli stwierdzono, ze przedsiębiorcy przestrzegali przepisu art. 18 ust.2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L31 z ). Na wszystkie objęte kontrolą wyroby (58 partii wartości zł) przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANYCH PRZEDSIĘBIORCÓW We wszystkich placówkach objętych kontrolą dokonano identyfikacji kontrolowanego przedsiębiorcy w oparciu o wpis do CEIDG lub Krajowego Rejestru Sądowego i nie stwierdzono 5

6 nieprawidłowości. Przedsiębiorcy posiadali książki kontroli. Placówki zostały zarejestrowane i zatwierdzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną oraz prowadziły działalność zgodnie z decyzjami wydanymi przez organ sanitarny. INNE ZAGADNIENIA W 1 placówce zawyżono wartość zakupów o 0,15 zł wskutek sprzedaży surówek według wagi brutto. W związku z popełnieniem wykroczenia z art KW w związku z art i 3 KW wobec sprzedawczyni zastosowano art. 41 KW. WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 7 przypadkach wobec przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w sprawie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, w 4 przypadkach wydano decyzje obciążające przedsiębiorców kwotą łączną w wysokości 2.875,00 zł stanowiącą równowartość przeprowadzonych badań, w 1 przypadku na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o Inspekcji Handlowej wydano decyzję nakazującą wycofanie z całej sieci 1 partii rodzynek o masie 500g, w 1 przypadku podano informację do publicznej wiadomości w 4 przypadkach przedsiębiorcy wycofali z obrotu 4 partie suszonych owoców niewłaściwej jakości wartości 181 zł (próby kontrolne), w 2 przypadkach zażądano uzupełnienia brakujących informacji w miejscu sprzedaży oferowanych do sprzedaży artykułów spożywczych bez opakowań. Ponadto przesłano: 5 wystąpień pokontrolnych do producentów, dystrybutorów kwestionowanych wyrobów, 1 wystąpienie pokontrolne do jednostki nadrzędnej, 5 informacji do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych, 6 informacji do właściwych terenowo Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. 6