(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (54) Tytuł wynalazku: Sposób ochrony materiałów (30) Pierwszeństwo: US P (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2009/43 EP B1 (13) T3 (51) Int. Cl. A01N43/653 A01N47/02 A01N47/38 A01N51/00 A01N55/10 C02F1/50 C14C9/00 B27K3/50 B27K3/40 A01N43/36 (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2006/33 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 03/2010 (73) Uprawniony z patentu: Syngenta Participations AG, Basel, CH (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP T3 STEINER Johann, Basel, CH THYS Amber Paula M., Beerse, BE VAN DER FLAAS Mark A.J., Beerse, BE (74) Pełnomocnik: Przedsiębiorstwo Rzeczników Patentowych Patpol Sp. z o.o. rzecz. pat. Mitura Jolanta Warszawa 130 skr. poczt. 37 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy kompozycji i sposobów ochrony materiałów przemysłowych. [0002] Związek A), fludioksonil przedstawiony jest wzorem (I) [0003] Związek ten, jego syntezę jak również jego właściwości przeciwdrobnoustrojowe opisane są w US 4,705,800, który jest włączony do niniejszego opisu przez odniesienie. [0004] Mieszaniny fludioksonilu i tebukonazolu i ich zastosowanie do ochrony materiałów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego przed atakiem grzybów patogenicznych dla roślin ujawniono w patencie US 5,250,556. Podobnie, mieszaniny fludioksonilu i tebukonazolu i ich zastosowanie do ochrony materiałów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego przed atakiem grzybów patogenicznych dla roślin ujawniono w patencie US 5,250,557. Mieszaniny fludioksonilu i tritikonazolu lub cyprokonazolu i ich zastosowanie do ochrony roślin i roślinnego materiału reprodukcyjnego, takiego jak nasiona i sadzonki roślin, przed zakażeniem pasożytami ujawniono w EP Mieszaniny fludioksonilu i protiokonazolu i ich zastosowanie do zwalczania patogenicznych grzybów przez nanoszenie na rośliny, nasiona, glebę, obszary, materiały lub przestrzenie ujawniono w WO 03/ Środki do konserwacji drewna zawierające fludioksonil ujawniono w EP , JP 2003/ oraz JP 2002/ [0005] W niniejszym opisie następujące terminy mają określone definicje, chyba, że z kontekstu jasno wynika inaczej. Określenia mikrobicyd, mikrobójczy i przeciwdrobnoustrojowy odnoszą się do związku zdolnego do hamowania wzrostu lub zwalczania wzrostu mikroorganizmów w miejscu ich występowania; mikrobicydy obejmują bakteriocydy, fungicydy i algicydy. Określenie mikroorganizm obejmuje, przykładowo, grzyby, drożdże, bakterie i algi. [0006] Niniejszy wynalazek dostarcza kompozycji według zastrzeżenia 1. [0007] Wynalazek dostarcza ponadto kompozycji według zastrzeżenia 2. [0008] Bardziej konkretnie, wynalazek dotyczy kompozycji przeciwdrobnoustrojowej zawierającej związki aktywne A) i B1), gdzie związkiem B1) jest propikonazol. [0009] Oprócz wyżej wymienionych związków aktywnych A) i B1), kompozycje według niniejszego wynalazku mogą ponadto ewentualnie zawierać inne związki aktywne C), przykładowo inne mikrobicydy, zwłaszcza fungicydy, a również insektycydy, jak omówiono powyżej. [0010] Wynalazek dostarcza ponadto kompozycji przeciwdrobnoustrojowej, która zawiera związki aktywne A) i co najmniej jeden związek B1), która ponadto zawiera insektycyd C) wybrany z grupy obejmującej imidakloprid, tiametoksam i fipronil. [0011] Nieoczekiwanie, A) fludioksonil, gdy stosowany jest w połączeniu ze związkiem aktywnym B1), wykazuje szczególnie silną aktywność mikrobójczą w odniesieniu do mikroorganizmów, przed którymi należy chronić materiały przemysłowe. 1

3 [0012] Wyrażenie materiał przemysłowy dotyczy naturalnych substancji pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, takich jak skóra lub drewno lub innego nieżywotnego materiału pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego podlegającego kontaminacji mikroorganizmami. Wyrażenie materiał przemysłowy nie obejmuje roślinnego materiału reprodukcyjnego, takiego jak nasiona i sadzonki. [0013] Pewne kompozycje przeciwdrobnoustrojowe zawierające związek aktywny A) i pewne mieszaniny związków aktywnych A) i B) albo kompozycje lub zawierające je koncentraty, stosuje się do ochrony materiałów przemysłowych, będących naturalnymi substancjami pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, takich jak skóra, drewno, produkty z drewna i materiały drewnopochodne, przed mikroorganizmami, przykładowo przed grzybami niszczącymi skórę, odbarwiającymi skórę, niszczącymi drewno lub odbarwiającymi drewno. [0014] Należy rozumieć, że "drewno" oznacza drewno i produkty z drewna, przykładowo następujące: pulpa drzewna i płyny stosowane w przetwórstwie papieru; wilgotna wstęga ( wilgotna wstęga dotyczy papieru lub innego produktu celulozowego, który nie jest całkowicie wysuszony po jego wytworzeniu), materiały drewnopochodne, tarcica, sklejka, płyty wiórowe, płyty wiórowe płatkowe, belki laminowane, płyty OSB, płyty pilśniowe twarde oraz płyty wiórowe (na lepiszczu syntetycznym), papier do pakowania żywności, drewno tropikalne, drewno konstrukcyjne, belki drewniane, podkłady kolejowe, elementy mostów i pirsów, pojazdy wykonane z drewna, pudła, palety, pojemniki, słupy telegraficzne, drewniane ogrodzenia, drewniana otulina, okna i drzwi wykonane z drewna, sklejki, płyt wiórowych, stolarka/połączenia stolarskie lub produkty z drewna stosowane ogólnie do budowy domów lub pomostów, w stolarce budowlanej lub produkty z drewna, które są generalnie stosowane w budownictwie domów, konstrukcji i ciesielstwie. [0015] Ochrona drewna jest szczególnie skuteczna przy zastosowaniu zabiegów impregnacyjnych na dużą skalę, przykładowo pod próżnią, podwójną próżnią lub pod ciśnieniem. [0016] Mikroorganizmy, mogące powodować degradację lub zmianę materiałów przemysłowych, które można przykładowo wymienić, stanowią bakterie, grzyby, drożdże, algi i organizmy wytwarzające szlam. Można wymienić, na przykład, następujące grupy mikroorganizmów, nie ograniczając przy tym w żaden sposób ich zakresu: grzyby odbarwiające drewno w tym Ascomycetes; Ceratocystis takie jak Ceratocystis minor; Deuteromycetes; Aspergillus takie jak Aspergillus niger; Aureobasidium takie jak Aureobasidium pullulans; Dactylium takie jak Dactylium fusarioides; Penicillium takie jak Penicillium brevicaule, Penicillium variabile, Penicillium funiculosum, Penicillium citrinum lub Penicillium pinophilum; Sclerophoma takie jak Sclerophoma pithyophila; Scopularia takie jak Scopularia phycomyces; Trichoderma takie jak Trichoderma viride, Trichoderma lignorum lub Trichodenna virens; Zygomycetes; Mucor takie jak Mucor spinorus. Grzyby niszczące drewno - Ascomycetes; Chaetomium takie jak Chaetomium globosum lub Chaetomium albaarenulum; Humicola takie jak Humicola grisea; Petriella takie jak Petriella setifera; Trichurus takie jak Trichurus spiralis; Basidiomycetes; Coniophora takie jak Coniophora puteana; Coriolus takie jak Coriolus versicolor; Donkioporia takie jak Donkioporia expansa; Glenospora takie jak Glenospora graphii; Gloeophyllum takie jak Gloeophyllum abietinum lub Gloeophyllum adoratum lub Gl.protactum lub Gloeophyllum sepiarium lub Gl. trabeum; Lentinus takie jak Lentinus cyathiformes lub Lentinus edodes lub Lentinus lepideus lub Lentinus grinus lub L. squarrolosus; Oligoporus takie jak Oligoporus placenta; Paxillus takie jak Paxillus panuoides; Pleurotus takie jak Pleurotis ostreatus; Poria takie jak Poria monticola lub Poria placenta lub Poria vaillantii lub Poria vaporaria; Serpula takie jak Serpula himantoides lub Serpula 2

4 lacrymans; Stereum takie jak Stereum hirsutum; Tyromyces takie jak Tyromyces palustris; Deuteromycetes; Alternaria takie jak Alternaria tenius, Alternaria alternata lub Alternaria teniussima; Cladosporium takie jak Cladosporium herbarum lub Cladosporium cladosporiodes; Stachybotrys takie jak Stachybotrys chartarum (Stachybotrys atra). [0017] Niniejszy wynalazek dostarcza ponadto sposobu zwalczania wzrostu mikroorganizmów na lub w materiale przemysłowym, który obejmuje nanoszenie skutecznej przeciwdrobnoustrojowo ilości kompozycji przeciwdrobnoustrojowej zawierającej A) fludioksonil i związek B1), na materiał przemysłowy, który ma być poddawany obróbce, przy czym materiał przemysłowy jest wybrany z grupy obejmującej skórę i drewno. [0018] W jednym z wykonań, wynalazek dotyczy sposobu zwalczania wzrostu mikroorganizmów na lub w materiale przemysłowym, który obejmuje nanoszenie skutecznej przeciwdrobnoustrojowo kompozycji przeciwdrobnoustrojowej zawierającej A) fludioksonil i związek B1) na materiał przemysłowy, który ma być poddawany obróbce, przy czym kompozycję nanosi się na materiał przemysłowy sposobem wybranym z grupy obejmującej: opryskiwanie, atomizację, opylanie, rozsypywanie, polewanie, pędzlowanie, zanurzanie, namaczanie, impregnowanie i traktowanie w zamkniętych układach ciśnieniowych lub próżniowych. [0019] Wynalazek dostarcza również sposobu według zastrzeżenia 4 lub zastrzeżenia 5. [0020] W kolejnym wykonaniu, wynalazek dotyczy zastosowania kompozycji przeciwdrobnoustrojowej zawierającej A) fludioksonil i związek B1), do zwalczania wzrostu mikroorganizmów na lub w materiale przemysłowym, przy czym materiał przemysłowy jest wybrany z grupy obejmującej skórę i drewno. [0021] Wynalazek dostarcza również zastosowania według zastrzeżenia 6. [0022] W innym wykonaniu, wynalazek dotyczy materiału przemysłowego, który można otrzymać sposobem opisanym powyżej, przy czym materiał przemysłowy jest wybrany z grupy obejmującej skórę i drewno. [0023] W jeszcze innym wykonaniu, wynalazek dotyczy materiału przemysłowego otrzymanego sposobem opisanym powyżej, przy czym materiał przemysłowy jest wybrany z grupy obejmującej skórę i drewno. [0024] W kolejnym wykonaniu, wynalazek dotyczy materiału przemysłowego traktowanego kompozycją, jak opisana powyżej, przy czym materiał przemysłowy jest wybrany z grupy obejmującej skórę i drewno. [0025] Opisano również sposób konserwacji drewna, który obejmuje traktowanie drewna skuteczną przeciwdrobnoustrojowo ilością kompozycji przeciwdrobnoustrojowej składającej się zasadniczo z A) fludioksonilu i nośnika. [0026] Opisano ponadto sposób konserwacji drewna, która obejmuje traktowanie drewna skuteczną przeciwdrobnoustrojowo ilością kompozycji przeciwdrobnoustrojowej składającej się zasadniczo z A) fludioksonilu i nośnika, przy czym kompozycję tę nanosi się na wspomniany materiał sposobem wybranym z grupy obejmującej: opryskiwanie, atomizację, opylanie, rozsypywanie, polewanie, pędzlowanie, zanurzanie, namaczanie, impregnowanie i traktowanie w zamkniętych układach ciśnieniowych lub próżniowych. [0027] Kompozycje A) fludioksonilu i propikonazolu są szczególnie odpowiednie do zastosowania w ochronie drewna i produktów z drewna. [0028] Przykładowo, aby chronić materiały, takie jak drewno, przed gniciem, można je traktować mieszaniną w kompozycjach według niniejszego wynalazku. Takie traktowanie przeprowadza się przy zastosowaniu różnych procedur, takich jak, na przykład, traktowanie drewna w zamkniętych układach ciśnieniowych lub próżniowych, w układach termicznych lub układach zanurzeniowych itp. lub przez poddawanie powierzchniowej obróbce w szerokim zakresie, takiej jak, przykładowo, pędzlowanie, 3

5 zanurzanie, opryskiwanie lub namaczanie drewna formulacją zawierającą środki konserwujące drewno A) i B). [0029] Dla specjalistów w tej dziedzinie będzie oczywiste, że mieszaniny lub kombinacje składnika aktywnego A) ze składnikami aktywnymi B) według niniejszego wynalazku można dodawać do miejsca działania kolejno, jednocześnie lub składniki można połączyć przed dodaniem do miejsca działania. Kolejne zabiegi obejmują tzw. zabiegi dzielone, gdzie składniki aktywne nanosi się jeden po drugim przez kilka kolejnych dni. [0030] Powyższe formulacje i kompozycje można wytwarzać w sposób znany per se, przykładowo przez zmieszanie składnika(ów) aktywnego(ych) z odpowiednim nośnikiem, takim jak co najmniej jeden rozpuszczalnik lub rozcieńczalnik, emulgatorami, środkami dyspergującymi i/lub środkami wiążącymi lub utrwalającymi, środkami nadającymi wodoodporność, ewentualnie sykatywami, płynami przeciw zamarzaniu, środkami przeciwpieniącymi, stabilizatorami UV i ewentualnie barwnikami i pigmentami, jak również z innymi środkami pomocniczymi. [0031] Odpowiednimi rozpuszczalnikami lub rozcieńczalnikami są rozpuszczalniki organiczno-chemiczne lub mieszaniny rozpuszczalników i/lub polarny rozpuszczalnik organiczny lub mieszanina rozpuszczalników i/lub organiczno-chemiczny rozpuszczalnik oleisty lub typu oleistego lub mieszanina rozpuszczalników i/lub woda, w razie potrzeby, razem z emulgatorem i/lub środkiem zwilżającym. Jako typowe nierozpuszczalne w wodzie rozpuszczalniki oleiste lub typu oleistego o niskiej lotności, korzystnie stosuje się oleje roślinne, metylowane oleje roślinne, zwłaszcza oleje mineralne/zawierające olej mineralny mieszaniny rozpuszczalników lub ich aromatycznych frakcji. Jako korzystne, można wymienić benzynę lakową, ropę naftową lub alkilobenzeny i dodatkowo olej wrzecionowy i monochloronaftalen. Zakres temperatur wrzenia tych rozpuszczalników (mieszanin) o niskiej lotności wynosi od około 170 C do nie więcej niż 350 C. [0032] Opisane powyżej rozpuszczalniki oleiste lub typu oleistego o niskiej lotności można częściowo zastąpić bardziej lotnymi rozpuszczalnikami organiczno-chemicznymi. [0033] Aby wytworzyć środek do konserwacji drewna, część wyżej opisanych rozpuszczalników lub mieszaniny rozpuszczalników korzystnie zastępuje się polarnym rozpuszczalnikiem organiczno-chemicznym lub mieszaniną rozpuszczalników. Korzystnie stosuje się rozpuszczalniki zawierające grupy hydroksylowe, grupy estrowe, grupy eterowe lub mieszaniny tych grup funkcyjnych. Jako przykład wymienić można estry lub etery glikolowe. Należy rozumieć, że środkami wiążącymi, zgodnie z niniejszym wynalazkiem, są żywice syntetyczne, wiążące oleje schnące, przykładowo oparte na żywicach akrylowych, żywicach winylowych, żywicach poliestrowych, żywicach poliuretanowych, żywicach alkidowych, żywicach fenolowych, żywicach węglowodorowych lub żywicach silikonowych, które można rozcieńczyć wodą lub są rozpuszczalne, dyspergowalne lub emulgowalne w rozpuszczalnikach organiczno-chemicznych. Środki wiążące można stosować w postaci roztworu, emulsji lub dyspersji. Korzystnie stosuje się mieszaniny żywic alkidowych i roślinnego oleju schnącego. Szczególnie korzystne są żywice alkidowe o zawartości oleju w zakresie od 45 do 70%. [0034] Środek wiążący można całkowicie lub częściowo zastąpić środkiem utrwalającym (mieszaniną środków utrwalających) lub środkiem zmiękczającym (mieszaniną środków zmiękczających). Te substancje dodatkowe mają na celu zapobieganie ulatnianiu, jak również krystalizacji lub strącaniu związków 4

6 aktywnych. Korzystnie zastępują one od 0,01 do 30% środka wiążącego (na 100% zastosowanego środka wiążącego). [0035] Plastyfikatory należą do klasy chemicznej estrów ftalowych takich jak ftalany dibutylu, dioktylu lub benzylobutylu, estrów fosforowych, takich jak fosforan tributylu, estrów adypinowych, takich jak adypinian di- (2-etyloheksylu), stearynianów, takich jak stearynian butylu i stearynian amylu, oleinianów, takich jak oleinian butylu, eterów glicerolowych lub wysokocząsteczkowych eterów glikoli, estrów glicerolowych, jak również estrów p-toluenosulfonowych. [0036] Środki utrwalające są oparte, z chemicznego punktu widzenia, na polieterach winylowo-alkilowych takich jak polieter winylowo-metylowy lub ketonach takich jak benzofenon lub etylenobenzofenon. [0037] Korzystnym rozpuszczalnikiem lub rozcieńczalnikiem jest woda, w razie potrzeby, w mieszaninie z jednym lub więcej z wyżej wymienionych rozpuszczalników lub rozcieńczalników, emulgatorów i środków dyspergujących. PRZYKŁADY FORMULACJI [0038] W następujących przykładach % = procent wagowy. Przykłady mają na celu ilustrację wynalazku, bez ograniczania jego zakresu, związek aktywny ( związki aktywne ) należy rozumieć jako A) fludioksonil lub mieszaninę A) fludioksonilu z co najmniej jednym związkiem aktywnym B) w stosunku zmieszania A) : B) wynoszącym od 5:1 do 1:5. Przykład F1: koncentraty do sporządzania emulsji a) b) c) związek aktywny (związki aktywne) 25% 40% 50% dodecylobenzenosulfonian wapnia 5% 8% 6% eter oleju rycynowego i glikolu polietylenowego 5% - - eter tributylofenolu i glikolu polietylenowego - 12% 4% cykloheksanon - 15% 20% mieszanina ksylenów 65% 25% 20% [0039] Z tego koncentratu przez rozcieńczenie wodą można wytworzyć emulsje o dowolnym żądanym stężeniu i można je stosować do nanoszenia w ochronie materiałów. Przykład F2: proszki a) b) związek aktywny (związki aktywne) 5% 8% talk 95% - kaolin - 92% [0040] Gotowe do użycia proszki otrzymuje się przez zmieszanie składników aktywnych z nośnikiem i rozdrobnienie mieszaniny w odpowiednim młynku. 5

7 Przykład F3: zwilżalne proszki a) b) c) związek aktywny (związki aktywne) 25% 50% 75% lignosulfonian sodu 5% 5% - laurylosiarczan sodu 3% - 5% diizobutylonaftalenosiarczan sodu - 6% 10% eter oktylofenolowy glikolu polietylenowego - 2% - silnie zdyspergowany kwas krzemowy 5% 10% 10% kaolin 62% 27% - [0041] Składnik aktywny miesza się dokładnie z substancjami dodatkowymi i mieszaninę mieli się dokładnie w odpowiednim młynku, z wytworzeniem zwilżalnych proszków, które można rozcieńczyć wodą, aby otrzymać zawiesiny o dowolnym żądanym stężeniu. Przykład F4: zawiesino-emulsje a) związek aktywny (związki aktywne) 22,5% sulfonowany nonylofenol (kondensat polioksyetylenowy) 0,1% fosforanowany tristyrylofenol (kondensat polioksyetylenowy) 4% lignosulfonian sodu (kondensat polioksyetylenowy) 2% NaOH (50%) 0,1% silikonowy środek przeciwpieniący 0,1% gliceryna 20% guma ksantanowa 0,2% woda 51% [0042] Ta formulacja jest odpowiednia dla mieszanin stałych i ciekłych składników aktywnych. Stały składnik aktywny (składniki aktywne) dokładnie miesza się z porcją emulgatorów i wody i dokładnie rozdrabnia się powstałą mieszaninę w odpowiednim młynie. Inną porcję emulgatorów i wody miesza się z ciekłym składnikiem aktywnym (składnikami aktywnymi). Dwie mieszaniny łączy się, razem z dowolnymi innymi obojętnymi składnikami (takimi jak środki zagęszczające etc.), które mają być zastosowane w formulacji. [0043] Należy rozumieć, że można wprowadzić zmiany i stosować różne warianty, bez odchodzenia od istoty i zakresu wynalazku, określonego w załączonych zastrzeżeniach. Zastrzeżenia patentowe 1. Kompozycja przeciwdrobnoustrojowa, która zawiera A) fludioksonil i B) propikonazol. 6

8 2. Kompozycja przeciwdrobnoustrojowa według zastrz. 1, w której związki aktywne A) i B) są obecne w stosunku wagowym A) : B) wynoszącym od 5:1 do 1:5. 3. Kompozycja przeciwdrobnoustrojowa według zastrz. 1 lub 2, która ponadto zawiera insektycyd C) wybrany z grupy obejmującej: imidakloprid, tiametoksam i fipronil. 4. Sposób zwalczania wzrostu mikroorganizmów na lub w materiale przemysłowym wybranym z grupy obejmującej skórę i drewno, który obejmuje nanoszenie na materiał przemysłowy, który ma być poddawany obróbce, kompozycji przeciwdrobnoustrojowej według dowolnego z zastrz. 1 do 3 w ilości skutecznej przeciwdrobnoustrojowo. 5. Sposób według zastrz. 4, w którym kompozycję nanosi się na materiał przemysłowy sposobem wybranym z grupy obejmującej: opryskiwanie, atomizację, opylanie, rozsypywanie, polewanie, pędzlowanie, zanurzanie, namaczanie, impregnowanie i traktowanie w zamkniętych układach ciśnieniowych lub próżniowych. 6. Zastosowanie kompozycji według dowolnego z zastrz. 1 do 3 do zwalczania wzrostu mikroorganizmów na lub w materiale przemysłowym wybranym z grupy obejmującej skórę i drewno. 7. Skóra lub drewno, które można uzyskać sposobem według zastrz. 4 lub 5. 7