ZMIANY W VAT OD 1 STYCZNIA 2013 R.

Transkrypt

1 Tax Alert ZMIANY W VAT OD 1 STYCZNIA 2013 R. Szanowni Państwo, poniżej chcielibyśmy zaprezentować Państwu najistotniejsze zmiany w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: UPTU), które zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (dalej: Ustawa), wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. Najważniejsze zmiany w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą tzw. ulgi na złe długi oraz zmiany zasad powstawania obowiązku podatkowego u małych podatników. Ponadto ustawa nieznacznie modyfikuje kwestie związane z powstaniem obowiązku podatkowego przy WDT i WNT, likwiduje obowiązek wystawiania faktur wewnętrznych, wprowadza instytucję tzw. kredytu pod zwrot VAT oraz liberalizuje zasady stosowania kursów przeliczeniowych walut obcych. 1) Ulga na złe długi (art. 89a i 89b UPTU) W obecnym stanie prawnym podatnik, który rozliczył podatek VAT od należności, której faktycznie nie otrzymał, może dokonać odpowiedniej korekty po 180 dniach od upływu terminu płatności i przy spełnieniu szeregu dodatkowych i uciążliwych warunków (por. art. 89a ust. 2 UPTU). Ustawodawca zdecydował się jednak wprowadzić kilka dogodnych zmian w tym zakresie, które uwolnią wierzyciela od niektórych obowiązków ewidencyjnych oraz pozwolą w łatwiejszy sposób skorzystać z przedmiotowej ulgi. Przede wszystkim skróceniu uległ termin oczekiwania na możliwość skorzystania z ulgi na złe długi od przyszłego roku obniżenie podstawy opodatkowania oraz podatku należnego będzie możliwe po 150 dniach od upływu terminu płatności. Jeżeli wierzytelność została częściowo zapłacona, ulga przysługiwać będzie w części niezapłaconej. W celu skorzystania z ulgi zrezygnowano również z warunku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego oraz o dokonaniu takiej korekty - nie jest konieczne uzyskanie żadnego potwierdzenia od dłużnika możliwość skorzystania z ulgi przez wierzyciela nie będzie już więc uzależniona od reakcji dłużnika Podatnik ma prawo dokonać korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej wierzytelności (pod warunkiem, że wierzytelność nie została w międzyczasie zbyta lub zapłacona). Oczywiście w przypadku zapłaty przez dłużnika pozostałej kwoty należności, wierzyciel, który dokonał korekty, ma obowiązek dokonania korekty powrotnej. Nowelizacja tych przepisów z pewnością pogorszy sytuację dłużnika. Nie będzie już bowiem obowiązku informowania go przez wierzyciela o konieczności dokonania korekty podatku naliczonego. Dłużnik będzie musiał samodzielnie monitorować swoje zobowiązania i po upływie 150 dni od dnia terminu płatności obowiązany będzie dokonać automatycznie korekty podatku naliczonego. Zmianie uległ również okres dokonania korekty przez dłużnika korekta dokonywana będzie na bieżąco, nie trzeba będzie się cofać do okresu, w którym dokonano odliczenia.

2 Ponadto ustanowiona została sankcja dla dłużnika za brak dokonania korekty w ustawowym terminie w wysokości 30% kwoty podatku naliczonego podlegającego korekcie (nakładana z urzędu i bez uprzedzenia). 2) Rozliczenia u małych podatników (art. 21 oraz art. 86 ust UPTU) Zmiany regulujące kwestie rozliczania podatku VAT przez małych podatników maja głównie na celu ograniczenie tzw. zatorów płatniczych powstających wskutek nieregulowania należności szczególnie przez dużych kontrahentów drobnych przedsiębiorców. Zjawisko to wpływa negatywnie na ich płynność finansową, a efektem tego może być brak środków na regulowanie zobowiązań podatkowych. W związku z tymi problemami ustawodawca wprowadził zmiany w zakresie rozliczania podatku VAT przez małych podatników. W obecnym stanie prawnym (do końca 2012 roku) obowiązek podatkowy u małych podatników rozliczających się metodą kasową powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Taka treść przepisów powoduje, iż nawet w sytuacji, gdy mały podatnik rozliczający się metodą kasową nie otrzymał zapłaty za dokonaną dostawę, musiał rozpoznać powstanie obowiązku podatkowego najpóźniej 90. dnia od daty wydania tego towaru (była to zatem swoista mieszanka metody kasowej i memoriałowej). Nowe regulacje zmienią taki sposób rozliczeń. Od początku 2013 roku moment powstania obowiązku podatkowego u małych podatników rozliczających się metodą kasową zależeć będzie od statusu podatkowego kontrahenta. W przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika podatku VAT zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, obowiązek podatkowy powstanie z dniem otrzymania całości lub części zapłaty. Zniesiony zatem został 90-dniowy termin rozliczenia podatku. Natomiast w przypadku małego podatnika rozliczającego się metodą kasową, którego kontrahentem jest podmiot inny niż podatnik VAT czynny (np. zwykły konsument), termin rozliczenia podatku wydłużony został do 180 dni (w przypadku nieotrzymania całości lub części zapłaty). Z uwagi na ww. zmiany zmodyfikowano także (w art. 86 UPTU) zasady odliczeń podatku naliczonego dokonywane przez małych podatników. Wprowadzono możliwość odliczenia podatku naliczonego z faktury w części zapłaconej. Ponadto podatek naliczony wynikający z dokumentu celnego będzie odliczany na zasadach ogólnych, tj. w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik otrzymał taki dokument. Należy jednoznacznie podkreślić, iż przedstawiona zmiana jest jak najbardziej pozytywna dla małych podatników i powinna przyczynić się do zmniejszenia ich obciążeń publicznoprawnych związanych z dotychczasową koniecznością rozliczania podatku VAT przy braku płatności za dostarczony towar lub wykonaną usługę Utrzymane natomiast zostały dotychczasowe ograniczenia w stosowaniu kasowej metody rozliczania podatku VAT. Nie ma ona zatem zastosowania w przypadku: dostawy towarów za pośrednictwem automatów, świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą żetonów, kart telefonicznych i innych jednostek uprawniających do korzystania z tych usług w systemie przedpłaconym, otrzymania dotacji, subwencji oraz innych dopłat o podobnym charakterze, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz przemieszczeń towarów do magazynów konsygnacyjnych. Jeżeli podatnik chciałby zrezygnować/wybrać rozliczanie kasowe podatku od początku przyszłego roku musi on o tej decyzji zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego do dnia 15 stycznia 2013 r. 3) Powstanie obowiązku podatkowego przy WDT i WNT (art. 20 UPTU) Nieznacznym zmianom ulegną również przepisy regulujące kwestię powstania obowiązku podatkowego w przypadku WDT i WNT. Wynikają one z regulacji Dyrektywy 2010/45/UE, które zapewnić mają jednolitość danych zawartych w informacjach podsumowujących i terminowość wymiany danych dokonywanych przy pomocy tych informacji podsumowujących. Co prawda dokonano nieznacznych zmian redakcyjnych w art. 20 UPTU, to jednak sam moment powstania obowiązku podatkowego przy WDT i WNT się nie zmieni, tj. powstanie z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy. Zlikwidowano natomiast obowiązek dokumentowania fakturą zaliczek przy WDT i WNT.

3 Wprowadzono również uregulowania w zakresie możliwości dokonywania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w sposób ciągły i rozliczania takich dostaw jednorazowo, z upływem każdego miesiąca, aż do czasu zakończenia dostawy tych towarów. 4) Faktury wewnętrzne (art. 106 UPTU) Nowelizacja przepisów znosi także obowiązek wystawiania faktur wewnętrznych. Obecnie faktury wewnętrzne wystawia się w przypadku czynności: wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, nieodpłatnego przekazania towarów i świadczenia usług jeżeli przy ich nabyciu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczeniu podatku naliczonego. Zmianę tę należy uznać za jak najbardziej zasadną, z uwagi na fakt, iż regulacje prawa unijnego nie przewidują możliwości wymagania przez państwa członkowskie wystawiania tego rodzaju faktur. Jest to bowiem dokument jedynie pomocniczy. W przypadku WNT, dostawy towarów, dla których podatnikiem jest ich nabywca lub świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, podstawą rozliczenia podatku przykładowo może być faktura wystawiona przez kontrahenta. Natomiast w przypadku czynności nieodpłatnych taką podstawą może być odpowiedni dokument wewnętrzny wystawiony przez podatnika. W dalszym ciągu jednak zachowane zostanie prawo podatników do wystawiania faktur wewnętrznych w dotychczasowej postaci jeżeli tylko uznają to za zasadne. 5) Kredyt pod zwrot podatku VAT (art. 87 UPTU) Ciekawą zmianą jest wprowadzenie tzw. kredytu pod zwrot podatku VAT. Instytucja ta polegać będzie na tym, iż podatnik uzyska od banku lub SKOK-u kredyt, którego zabezpieczeniem będzie właśnie należny zwrot podatku VAT. Następnie, w ustawowym terminie urząd skarbowy przekaże należny zwrot podatku na konto wskazanej instytucji finansowej. Uzyskanie kredytu pod zwrot podatku VAT wymaga złożenia do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub SKOK udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu. Zgodnie z przepisami upoważnienie takie powinno zawierać co najmniej: datę wystawienia; imię i nazwisko lub nazwę podatnika, nazwę banku lub SKOK-u udzielających kredytu oraz ich adresy; numery identyfikacji podatkowej podatnika i banku lub SKOK-u; rachunek banku lub SKOK-u, na który ma być przekazany zwrot; wskazanie deklaracji podatkowej, której dotyczy upoważnienie; wskazanie kwoty zwrotu podatku, która ma być przekazana jako zabezpieczenie kredytu; podpis podatnika. Powyższe upoważnienie trzeba będzie każdorazowo składać do pojedynczego zwrotu podatku VAT. Ponadto, raz złożone upoważnienie nie może zostać odwołane dany zwrot musi zostać dokonany na rachunek danej instytucji finansowej. Pomimo tego, iż ww. pomysł wydaje się nad wyraz ciekawy, to jego powodzenie zależy w dużej mierze od banków i warunków jakie zostaną podatnikom zaproponowane przy udzielaniu takiego właśnie kredytu. 6) Przeliczanie kursów walut (art. 31a UPTU) Ostatnią ważniejszą zmianą jest wprowadzenie możliwości wyboru sposobu przeliczania kwot wyrażonych w walutach zagranicznych na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny (EBC) na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Natomiast w dalszym ciągu podstawową zasadą będzie stosowanie do przeliczania walut kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego.

4 Zmiana ta będzie korzystna przede wszystkim dla grup kapitałowych działających w wielu krajach na świecie (przyjęcie 1 kursu wymiany dla wszystkich transakcji). Ustawodawca nie sprecyzował jednak, czy możliwe będzie naprzemienne stosowanie danego kursu (NBP lub ECB) w zależności od tego, który jest bardziej korzystny z punktu widzenia podatkowego. Brak bezpośredniego zakazu pozwala przypuszczać, iż takie postępowanie będzie jak najbardziej możliwe. W przypadku dodatkowych pytań lub potrzeby przedyskutowania wpływu powyższych informacji na Państwa działalność biznesową zachęcamy do kontaktu. Zespół RSM Poland KZWS W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o kontakt: Przemysław Powierza (przemyslaw.powierza@rsmi.pl) Dział Doradztwa Podatkowego RSM Poland KZWS

5 RSM Poland KZWS Spółka Doradztwa Podatkowego S.A. Stary Rynek 38-39, Poznań T F biuro@rsmi.pl Prosimy zwrócić uwagę, że zaprezentowany tekst nie powinien być rozumiany jako porada prawna, gdyż każdy indywidualny przypadek wymaga odrębnej, rzetelnej analizy. Z tego względu RSM Poland KZWS Spółka Doradztwa Podatkowego S.A. oraz RSM Poland KZWS Audyt S.A. nie ponoszą żadnej odpowiedzialności w związku z wykorzystaniem informacji, porad i wskazówek zamieszczonych w niniejszej publikacji. Redakcja: Dział Doradztwa Podatkowego RSM Poland KZWS RSM Poland KZWS, 2012 RSM Poland KZWS is an independent member firm of RSM International, an affiliation of independent accounting and consulting firms. RSM International is the name given to a network of independent accounting and consulting firms each of which practices in its own right. RSM International does not exist in any jurisdiction as a separate legal entity.