1 Przedsiębiorcy mogą korzystać z ulgi na złe długi, którą przewidują przepisy ustawy o VAT. Na czym ta ulga polega?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "1 Przedsiębiorcy mogą korzystać z ulgi na złe długi, którą przewidują przepisy ustawy o VAT. Na czym ta ulga polega?"

Dominika Kołodziej
8 lat temu
Przeglądów:

1 SZEŚĆ PYTAŃ DO Karoliny Gierszewskiej, eksperta podatkowego Jak skorzystać z ulgi na złe długi 1 Przedsiębiorcy mogą korzystać z ulgi na złe długi, którą przewidują przepisy ustawy o VAT. Na czym ta ulga polega? Podatnik VAT, sprzedając towar/usługę, musi liczyć się z sytuacjami, gdzie kupujący, mimo wcześniejszych zapewnień, nie uiszcza zapłaty za wykonaną na jego rzecz czynność. Dla sprzedawcy jest to sytuacja niekorzystna. Nie tylko traci pieniądze, których nie moŝe uzyskać od nabywcy, ale jeszcze musi zapłacić VAT, który powstał z tytułu dokonanej transakcji, względem budŝetu państwa. Jednocześnie nabywca towaru/usługi korzysta ze swojego podstawowego uprawnienia, tj. odliczenia podatku naliczonego. Ustawodawca wprowadził jednak regulacje pozwalające na pewne zminimalizowanie opisanych negatywnych skutków podatkowych. Dokonał tego poprzez instytucję, którą potocznie nazywamy ulgą za złe długi. Ulga ta opiera się na moŝliwości dokonania korekty podatku naleŝnego przez sprzedawcę towaru/usługi w sytuacji, gdy kupujący nie uiścił zapłaty za ten towar lub usługę. Wprawdzie instytucja ta nie zwalnia sprzedawcy w ogóle z zapłaty podatku (pierwotnie powinien go uiścić w momencie powstania obowiązku podatkowego). Jednak po spełnieniu ustawowych warunków pozwala na jego odzyskanie. 2 Kiedy moŝna skorzystać z ulgi? Ustawodawca umoŝliwił sprzedawcy (podatnikowi czynnemu VAT) dokonanie korekty podatku naleŝnego: a) z tytułu odpłatnej sprzedaŝy towarów bądź świadczenia usług, b) która miała miejsce na terytorium Polski, c) w stosunku do której nabywca nie zapłacił naleŝności (czyli w sytuacji, gdy powstała wierzytelność). Przy czym nieściągalność wierzytelności (brak zapłaty za towar/usługę) musi być uprawdopodobniona lub odpisana jako nieściągalna. Tutaj warto zaznaczyć, Ŝe wierzytelność, której nieściągalność została uprawdopodobniona, to wierzytelność nieuregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności (określonego w umowie lub na fakturze).

Dla sprzedawcy jest to sytuacja niekorzystna.

2 3 Jakie dokładnie warunki musi spełnić przedsiębiorca, który chciałby z ulgi skorzystać? Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności (lub odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej) nie jest jedynym warunkiem skorzystania z ulgi. Z ulgi moŝna skorzystać w przypadku, gdy sprzedaŝ towaru/wyświadczenie usługi dokonane zostało na rzecz przedsiębiorcy będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Tylko ci podatnicy dokonują odliczenia podatku naliczonego. Z ulgi nie moŝna więc skorzystać przy sprzedaŝy na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej czy teŝ tzw. drobnych przedsiębiorców (podatników, którzy nie osiągnęli w poprzednim roku podatkowym obrotów rzędu 150 tys. zł). Co więcej, wierzyciel oraz dłuŝnik na dzień dokonania korekty muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni. Tylko podatnicy VAT czynni mogą dokonywać korekty. Zatem zastosowanie ulgi wymaga posiadania odpowiedniego statusu w dniu dokonywania korekty zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłuŝnika. Na dzień dokonania korekty wierzyciel musi mieć pewność, Ŝe jego kontrahent (nabywca towaru/usługi) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Pewność tę uzyska jedynie wtedy, gdy zwróci się do właściwego miejscowo dla dłuŝnika naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o udzielenie informacji, czy dłuŝnik pozostaje podatnikiem VAT czynnym. Jeśli z powziętych informacji wynika, Ŝe dłuŝnik utracił status czynnego podatnika VAT, dokonanie korekty nie jest moŝliwe. Dodatkowo zastosowanie ulgi wykluczone jest równieŝ w przypadku, gdy w dacie dostawy lub wykonania usługi nabywca (przedsiębiorca zarejestrowany jako podatnik VAT czynny) jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Wówczas moŝna od razu załoŝyć, Ŝe otrzymanie naleŝności za towar/usługę jest zagroŝone. Przesłanką skorzystania z ulgi jest takŝe wykazanie sprzedaŝy, z jakiej powstała zaległość w deklaracji VAT, jako obrotu opodatkowanego i podatku naleŝnego. Aby skorzystać z ulgi, wierzytelności nie mogą zostać przez sprzedawcę towaru/usługi zbyte. Podatnicy, którzy sprzedali/darowali/wnieśli jako aport itp. wierzytelność, nie mają prawa zastosować omawianej instytucji. Jednocześnie aby zastosować ulgę na złe długi, między wierzycielem a dłuŝnikiem nie mogą istnieć (ani w chwili dokonywania transakcji

Z ulgi moŝna skorzystać w przypadku, gdy sprzedaŝ towaru/wyświadczenie usługi dokonane zostało na rzecz przedsiębiorcy będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

3 opodatkowanej, ani w chwili ewentualnej korekty) powiązania o charakterze rodzinnym (małŝeństwo, pokrewieństwo, powinowactwo do drugiego stopnia), z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Aby dokonać korekty wykazanego uprzednio w deklaracji VAT naleŝnego, wierzyciel (sprzedawca) zobowiązany jest zawiadomić o swoim zamiarze dłuŝnika (nabywcę). Skorzystanie z ulgi jest moŝliwe, jeśli dłuŝnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie ureguluje naleŝności względem sprzedawcy towaru/usługi w jakiejkolwiek formie. JeŜeli dłuŝnik nie chce odbierać korespondencji, wierzyciel powinien wysłać do niego list polecony ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Otrzymanie przez wierzyciela po upływie 14 dni od wysłania zawiadomienia w formie listu poleconego za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wypełnionego przez pocztę zwrotnego poświadczenia odbioru, oznacza przyjęcie fikcji prawnej, Ŝe dłuŝnik dokonał odbioru zawiadomienia. W takiej sytuacji uznać naleŝy, Ŝe odbiór nastąpił z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu, licząc od pozostawienia pisma w urzędzie pocztowym. Po otrzymaniu potwierdzenia odbioru zawiadomienia przez dłuŝnika wierzyciel musi odczekać 14 dni liczone od dnia doręczenia zawiadomienia dłuŝnikowi, zanim dokona korekty. JeŜeli dłuŝnik w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia (choćby to była fikcja doręczenia) ureguluje zaległą naleŝność, wierzyciel traci prawo do skorzystania z ulgi na złe długi. 4 Kiedy trzeba będzie skorygować podatek? Sama korekta podatku naleŝnego moŝe nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynęło 14 dni liczonych od dnia zawiadomienia dłuŝnika o zamiarze dokonania korekty. Korekta nie moŝe jednak nastąpić wcześniej niŝ w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel (sprzedawca) uzyskał potwierdzenie odbioru otrzymania przez dłuŝnika zawiadomienia o planowanej korekcie. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłuŝnika zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku naleŝnego. Przykładowo spółka dokonała w styczniu 2010 r. sprzedaŝy 10 ton gwoździ. Termin płatności za towar upłynął 28 lutego 2010 r. Spółka nie otrzymała zapłaty od dłuŝnika do końca sierpnia 2010 r. (nastąpiło uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności). Spółka wysłała zawiadomienie do dłuŝnika o zamiarze skorygowania podatku naleŝnego. DłuŜnik otrzymał zawiadomienie 31 października 2010 r. Potwierdzenie otrzymania zawiadomienia dotarło do

Skorzystanie z ulgi jest moŝliwe, jeśli dłuŝnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie ureguluje naleŝności względem sprzedawcy towaru/usługi w jakiejkolwiek formie.

4 spółki 4 listopada 2010 r. DłuŜnik w terminie 14-dni od otrzymania zawiadomienia nie uregulował naleŝności (14-dniowy termin upłynął 14 listopada 2010 r.). Spółka w deklaracji podatkowej za listopad 2010 r. mogła dokonać korekty podatku naleŝnego. Wierzyciel zobowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku naleŝnego, zawiadomić o korekcie właściwy dla wierzyciela urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku naleŝnego. Oznacza to, Ŝe podatnik do deklaracji VAT, w której pomniejsza podatek naleŝny, powinien załączyć pismo, w którym wskaŝe kwotę korygowanego podatku naleŝnego oraz informację, Ŝe spełnia przesłanki do dokonania przedmiotowej korekty. Dodatkowo w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty ma obowiązek poinformować dłuŝnika o tej czynności. Jest to dla dłuŝnika informacja o obowiązku skorygowania swojego wcześniejszego rozliczenia z budŝetem państwa. Kopia zawiadomienia powinna zostać przesłana do właściwego dla sprzedawcy urzędu skarbowego. Forma tego zawiadomienia jest dowolna. 5 Co powinien zrobić podatnik, który skorzysta z ulgi na złe długi, a następnie dłuŝnik ureguluje naleŝność? W przypadku gdy po dokonaniu korekty dłuŝnik zapłaci naleŝność wynikającą z umowy (w całości lub w części), wierzyciel jest zobowiązany do zwiększenia podatku naleŝnego. Zwiększenie to powinno być dokonane w miesiącu, w którym otrzymano część lub całość długu. W przypadku częściowej zapłaty podatek naleŝny powinien zostać proporcjonalnie do tej części zwiększony. W tym przypadku na sprzedawcy nie ciąŝą Ŝadne obowiązki informacyjne. Nie ma on obowiązku powiadamiania urzędu skarbowego o takiej okoliczności. Dokonuje odpowiedniego zwiększenia podatku naleŝnego (w miesiącu/ach, w których otrzymał naleŝność) bez załączania do deklaracji VAT dodatkowych pism wyjaśniających. 6 A co z odliczonym pierwotnie podatkiem u dłuŝnika? Ulga na złe długi polega na dokonaniu korekty podatku przez obie strony transakcji. DłuŜnik, gdy otrzyma zawiadomienie o zamiarze dokonania korekty przez wierzyciela i nie ureguluje naleŝności w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, jest zobowiązany do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego, jaki uprzednio odliczył. W przypadku jego braku jest zobowiązany do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku

Wierzyciel zobowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku naleŝnego, zawiadomić o korekcie właściwy dla wierzyciela urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty

5 naleŝnego. Dokonuje tego przez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia. Oczywiście w sytuacji gdy dłuŝnik uregulował część naleŝności, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część naleŝności. Jeśli dłuŝnik po dokonaniu korekty ureguluje swój dług, to ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego z rozliczeniu za okres, w którym go uregulował. W przypadku częściowego uregulowania naleŝności podatek naliczony moŝe zostać zwiększony w odniesieniu do tej części. Fot. Archiwum Karolina Gierszewska ekspert w ECDDP Rozmawiała Ewa Matyszewska

Podobne dokumenty

MINISTER FINANSÓW Organ upoważniony do wydania interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Adres do korespondencji Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej