STATYSTYCZNA ANALIZA REGIONALNEGO ZRÓŻNICOWANIA POLSKI POD WZGLĘDEM WDRAŻANIA KONCEPCJI ZARZĄDZANIA RÓŻNORODNOŚCIĄ W PRZEDSIĘBIORSTWACH

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr Innowacyjność w rozwoju lokalnym regonalnym ISSN Bartłomej Jefmańsk Unwersytet Ekonomczny we Wrocławu STATYSTYCZNA ANALIZA REGIONALNEGO ZRÓŻNICOWANIA POLSKI POD WZGLĘDEM WDRAŻANIA KONCEPCJI ZARZĄDZANIA RÓŻNORODNOŚCIĄ W PRZEDSIĘBIORSTWACH Streszczene: Zarządzane różnorodnoścą to nowa metoda zarządzana przedsęborstwem. Zgodne z tą koncepcją różnce mędzy pracownkam przedsęborstw, wynkające z płc, weku, rasy, pochodzena etncznego narodowego, stopna nepełnosprawnośc czy orentacj seksualnej, są postrzegane jako potencjalne źródło korzyśc bznesowych przedsęborstw. Poneważ rozwój przedsęborstw jest jednym z najważnejszych czynnków rozwoju gospodarczego regonów, w artykule podjęto próbę wskazana tych polskch regonów, z których pochodzą przedsęborstwa najbardzej zaangażowane we wdrażanu koncepcj zarządzana różnorodnoścą. W tym celu zastosowano podejśce analtyczne polegające na połączenu metod porządkowana lnowego z danym rozmytym. Podstawą analz były wynk badana kadry zarządzającej średnch dużych przedsęborstw zlokalzowanych w polskch regonach. Słowa kluczowe: zarządzane różnorodnoścą, TOPSIS, dane rozmyte.. Wstęp Zarządzane różnorodnoścą jest współczesną koncepcją zarządzana przedsęborstwem, która rozwnęła sę jako odpowedź na wykluczene społeczne dyskrymnację jednostek wskutek uprzedzeń stereotypów. Za główne źródła różnorodnośc przyjmuje sę: płeć, wek, pochodzene narodowe etnczne, rasę, relgę, orentację seksualną nepełnosprawność. Różnorodność w mejscu pracy postrzegana jest jako źródło potencjalnych korzyśc, ale równeż jako źródło welu problemów z szeroko rozumanym zarządzanem zasobam ludzkm [Wktorska-Śwęcka (red.) 20, s. 6-8]. Zarządzane różnorodnoścą to proces kerowana przedsęborstwem, polegający na aktywnym, śwadomym nastawonym na przyszłość rozwjanu przedsęborstwa opartego na wartoścach. Obejmuje wszystke dzałana organzacj, które zmerzają do uwzględnena optymalnego wykorzystywana różnorodnośc w mejscu pracy. Podstawową kwestą jest zatem akceptacja stnejących różnc oraz

2 Statystyczna analza regonalnego zróżncowana Polsk pod względem wdrażana 47 uznane ch za potencjał rozwojowy [Wktorska-Śwęcka (red.) 20, s. 6]. Zgodne z nektórym poglądam zarządzane różnorodnoścą ne ograncza sę jedyne do stworzena osobom zatrudnonym warunków pozwalających na pełne wykorzystane ch możlwośc na rzecz pracodawcy, ale wąże sę także z umożlwenem pracownkom rozwoju ch kwalfkacj zawodowych. Jak podkreśla Kubcka [200, s. 62], welu autorów jest zgodnych co do tego, że różnorodność ma pozytywne znaczene warto ją wykorzystać do zwększana zysków frmy. To właśne korzyśc bznesowe, a ne wymog prawne czy społeczna odpowedzalność bznesu są obecne kluczowym argumentam na rzecz wdrażana zasad zarządzana różnorodnoścą [Wktorska-Śwęcka (red.) 20, s. 0]. Zasadnczym celem nnejszego opracowana jest ocena stopna regonalnego zróżncowana realzacj koncepcj zarządzana różnorodnoścą w średnch dużych przedsęborstwach w Polsce. Wskazane zostaną te regony, z których pochodzą przedsęborstwa najbardzej zaangażowane we wdrażane strateg zarządzana różnorodnoścą. Poneważ zarządzane różnorodnoścą jest zjawskem welowymarowym, naturalne wydaje sę potraktowane go jako kryterum syntetyczne zastosowane metod porządkowana lnowego do opracowana rankngu regonów. W tym celu zastosowano dwe metody: TOPSIS (Technque for Order Preference by Smlarty to Ideal Soluton) oraz metodę Hellwga. Ze względu na różne skale pomaru zmennych uwzględnonych w analze ch orygnalne wartośc transformowano do postac zborów rozmytych. Zastosowane w opracowanu podejśce analtyczne pozwolło równeż zdentyfkować te branże (według sekcj PKD), z których pochodzą najnżej ocenone przedsęborstwa z punktu wdzena przyjętego kryterum syntetycznego. 2. Charakterystyka podejśca analtycznego z zastosowanem metod porządkowana lnowego zborów rozmytych W artykule zastosowano dwe metody porządkowana lnowego porównano otrzymane w ten sposób wynk. Perwsza z nch: TOPSIS, bardzo ntensywne rozwjana w lteraturze zagrancznej, została zaproponowana przez Hwanga Yoona [98]. Umożlwa ona budowę syntetycznego mernka rozwoju porównane go ze wzorcem oraz antywzorcem (określanym w orygnalnej pracy manem odpowedno dealnego antydealnego rozwązana). W badanach regonalnych znalazła zastosowane m.n. w opracowanach: Krejc Vorskova [200, s ]; Purtaher, Hamdollah Tahere [200, s. -3]; Mohammad, Zulkornan Law [200, s ]; Da Zhang [20, s ]; Lotf n. [20, s ]; Taghvae, Vares Shaykh Baygloo [20-202, s ]; Bazz [202, s ]; Entezar n. [202, s ]. Druga z metod została zaproponowana przez Hellwga [968] jest bardzo dobrze rozpoznana w polskej lteraturze przedmotu główne za sprawą lcznych za-

3 48 Bartłomej Jefmańsk stosowań praktycznych. Jedne z ostatnch przykładów jej zastosowań w badanach regonalnych można znaleźć m.n. w opracowanach: Salamon [2005, s ]; Standar Średzńska [2008, s ]; Feltynowsk [2009, s ]; Kompa [2009, s. 5-26]; Gawrycka Szymczak [200, s ]; Pomanek [200, s ]; Hnatyszyn-Dzkowska [20, s ]. W zwązku z powyższym scharakteryzowana zostane jedyne metoda oblczana mernka syntetycznego zgodne z procedurą TOPSIS. Przyjmjmy, że dany jest zbór obektów A = {A =,, n} zbór kryterów C = {C j j =,, m}, gdze X = {X j =,, n; j =,, m} oznacza zbór rozmytych ocen, a W = {w j j =,, m} zbór rozmytych wag. Zastosowane metody TOPSIS wymaga realzacj następujących kroków: Krok. Oblczene znormalzowanych ocen: xj zj ( x)=, =, n; j =,, m. () n x 2 j = Krok 2. Oblczene ważonych znormalzowanych ocen: Krok 3. Wyznaczene wzorca vj ( x)= wz j j ( x). (2) + A antywzorca { } ( ) A rozwoju: {( ) ( ( ) ) = } A v x, v2 x,, vj x, vm x max vj x j J, mn v j x j J,, n, (3) 2 = ( ) ( ) ( ) ( ) { } ( ) {( ) ( ( ) ) = } A v x, v2 x,, vj x, vm x mn vj x j J, max v j x j J,, n, (4) 2 = ( ) ( ) ( ) ( ) gdze J oraz J 2 są odpowedno kryteram wpływającym stymulująco destymulująco na kryterum syntetyczne. Krok 4. Oblczene dla każdego obektu odległośc od wzorca rozwoju d (w orygnalnej pracy jest to odległość eukldesowa). Krok 5. Oblczene mary syntetycznej: C + d = d + d + ( ) + d antywzorca, =,, n. (5) Krok 6. Ustalene rankngu obektów. Najlepszy obekt posada najwększą wartość mary syntetycznej. Stosowane metod porządkowana lnowego komplkuje sę, jeżel zmenne merzone są na różnych skalach pomaru. W lteraturze przedmotu funkcjonują różne sposoby rozwązana tego problemu, które scharakteryzował m.n. Walesak [20, s. 29-3]. Jeden ze sposobów zaproponowany przez Wysockego [200,

4 Statystyczna analza regonalnego zróżncowana Polsk pod względem wdrażana 49 s ] zakłada przekształcene zmennych jakoścowych do postac lczb rozmytych, a następne zastosowane rozmytych modyfkacj metod porządkowana lnowego (np. TOPSIS lub metody Hellwga). W nnejszym opracowanu w celu transformacj zmennych jakoścowych (nomnalnych porządkowych) do postac zborów rozmytych zastosowano metody zaprezentowane w opracowanu Zanego, Mlol Morln [202, s ]. Orygnalne wartośc zmennych jakoścowych zostały zastąpone wartoścam odpowednch funkcj przynależnośc. I tak w przypadku zmennej porządkowej X j ( j =, 2,..., m) o r-kategorach ( k =,2,..., r) stopeń przynależnośc -tego obektu do zboru rozmytego S oszacowano w następujący sposób: 0 gdy xk l F( xk ) F( xk ) µ S( xj )= µ S ( xk )+ ( ), (6) F xk() l gdy xk u gdze: l dolny kranec zboru rozmytego, u górny kranec zboru rozmytego, F(x k ) skumulowana lczebność k-tej kategor zmennej X j. W nnejszym artykule poszczególne parametry ze wzoru (6), nezbędne do oszacowana wartośc funkcj przynależnośc, ustalono na pozome: l = 2 oraz u = 5. W przypadku zmennych nomnalnych o dwóch kategorach ( tak lub ne ) można przyjąć założene, że są one symptomem pewnego ukrytego konceptu, który w przypadku nnejszego artykułu można określć jako stopeń wdrożena koncepcj zarządzana różnorodnoścą w przedsęborstwe. W takm przypadku funkcja przynależnośc -tego obektu do zboru rozmytego S dla q zmennych bnarnych ( q < m) ma postać: ( ), q µ S x = x j q j= gdze: x j = oznacza obecność symptomu. Tak przygotowane dane, wraz z orygnalnym wartoścam zmennych loścowych, stanowły podstawę wszystkch oblczeń statystycznych, których wynk zaprezentowano w dalszej częśc artykułu. 3. Charakterystyka materału emprycznego Podstawą analz w nnejszym artykule były dane perwotne pochodzące z wywadów (wywady telefonczne wspomagane komputerowo) z przedstawcelam kadry zarządzającej (właśccelam, prezesam, członkam zarządu, dyrektoram) odpowedzalnej za zatrudnene w średnch dużych przedsęborstwach w Polsce, przepro- (7)

5 50 Bartłomej Jefmańsk wadzonym na zlecene Polskej Konfederacj Pracodawców Prywatnych LEWIA- TAN w ramach projektu Dversty Index. Badane przeprowadzono w paźdzernku 20 r., a jego zasęgem objęto przedsęborstwa ze wszystkch 6 polskch regonów (województw). Welkość próby badawczej wynosła 900 przedsęborstw. W konstrukcj próby badawczej uwzględnono zróżncowane lczebnośc przedsęborstw w poszczególnych regonach oraz sekcjach PKD. Kwestonarusz ankety zawerał m.n. pytana umożlwające zbadane postaw oraz opn przedsęborców, a także stwerdzene stosowana określonych praktyk w przedsęborstwach. Ostatne z wymenonych pytań stanowły podstawę oszacowana wartośc zmennych, które wykorzystano na potrzeby zrealzowana celu nnejszego artykułu (zob. tab. ). Tabela. Charakterystyka przyjętego zboru zmennych Symbol Charakterystyka Nazwa zmennej zmennej* zmennej X 3 Stanowska przystosowane do zatrudnena osób poruszających sę na wózku nwaldzkm Jakoścowa (zmenna nomnalna) X 4 Stanowska przystosowane do zatrudnena osób newdzących Jakoścowa (zmenna nomnalna) X 5 Stanowska przystosowane do zatrudnena osób nesłyszących Jakoścowa (zmenna nomnalna) X 6 Struktura zatrudnena (np. przedstawcele wyznań mnejszoścowych, Iloścowa nnych kultur, obywatele państw spoza UE) X 2 Lczba stosowanych rozwązań w zakrese zarządzana różnorodnoścą Iloścowa (np. elastyczne mejsca pracy, nstrukcje bezstronne- go naboru pracownków) X 26 Lczba aspektów, których dotyczy poltyka zarządzana różnorodnoścą Iloścowa X 27 Podejmowane dzałań na rzecz zarządzana różnorodnoścą Jakoścowa (zmenna porządkowa) X 29 Lczba ncjatyw podejmowanych na rzecz promocj różnorodnośc (np. dofnansowywane badań medycznych, szkolena dla grup margnalzowanych) Iloścowa *Zachowano orygnalne oznaczene zmennych z kwestonarusza ankety. Źródło: opracowane własne. Zbór zmennych jakoścowych reprezentowany był przez zmenne nomnalne oraz zmenną porządkową. Zmenne nomnalne mogły przyjąć jedną z dwóch wartośc: odpowedź tak, 0 odpowedź ne. Na przykład: jeżel przedsęborstwo posadało stanowska pracy przystosowane do zatrudnena osób nesłyszących, wówczas wartość zmennej X 5 wynosła. Z kole zmenna porządkowa mogła przyjąć jedną z pęcu wartośc w zależnośc od kategor wskazanej przez respondenta: zdecydowane ne, 2 raczej ne, 3 an tak, an ne, 4 raczej tak, 5 zdecydowane tak.

6 Statystyczna analza regonalnego zróżncowana Polsk pod względem wdrażana 5 4. Ocena zróżncowana regonalnego na podstawe wynków przyjętego podejśca analtycznego Przed wykonanem oblczeń wartośc wszystkch zmennych zostały poddane normalzacj z zastosowanem metody untaryzacj zerowanej [Walesak 2009, s ]. Dla wszystkch zmennych przyjęto rosnącą funkcję preferencj. Wynk oblczeń z zastosowanem przyjętych metod podano w tab. 2. Tabela 2. Udzały najwyżej ocenonych przedsęborstw (25% przedsęborstw o najwyższej wartośc mernka syntetycznego) w polskch regonach Udzał przedsęborstw w regonach (w %) Regon metoda TOPSIS metoda Hellwga Dolnośląsk 5,8 8,0 Kujawsko-pomorsk 9,8 4,9 Lubelsk 3,6 3,6 Lubusk 2,7,3 Łódzk 4,0 3,6 Małopolsk 7,6 8,9 Mazoweck 5, 5,6 Opolsk,3,8 Podkarpack 4,9 2,7 Podlask 2,0, Pomorsk 6,7 4,9 Śląsk 8,9 4,2 Śwętokrzysk,8,8 Warmńsko-mazursk,3 3, Welkopolsk 2,0 9,8 Zachodnopomorsk 2,7 4,9 Źródło: opracowane własne. Wynk obu zastosowanych metod jednoznaczne wskazują, że najwęcej przedsęborstw najmocnej zaangażowanych we wdrażane koncepcj zarządzana różnorodnoścą zlokalzowanych jest w regone mazoweckm. Wysoko należy ocenć równeż regon welkopolsk oraz podlask. W przypadku wynków uzyskanych metodą Hellwga duży odsetek najlepszych, z punktu wdzena przyjętego kryterum syntetycznego, przedsęborstw jest równeż zlokalzowany w regone śląskm. Obe metody wskazały regony warmńsko-mazursk, śwętokrzysk oraz opolsk jako te, w których jest stosunkowo najmnej przedsęborstw zaangażowanych w realzację koncepcj zarządzana różnorodnoścą. Najwększe rozbeżnośc wynków

7 52 Bartłomej Jefmańsk zastosowanych metod zaobserwowano w przypadku regonu dolnośląskego, kujawsko-pomorskego, śląskego oraz zachodnopomorskego. Tabela. 3. Reprezentacja branż gospodark w grupe najwyżej ocenonych przedsęborstw (w %) Grupa najwyżej ocenonych przedsęborstw (metoda TOPSIS) Grupa najwyżej ocenonych przedsęborstw (metoda Hellwga) Sekcja PKD Udzał przedsęborstw Sekcja PKD Udzał przedsęborstw A 2,7 A 2,7 C 43,6 C 48,4 D,3 D,8 F 6,9 F 0,7 G 8,2 G 8,2 H 3,6 H 4,0 I,8 I 3, J 2,2 J 3, K 3, K 4,4 L 6,7 L 3,6 A rolnctwo, leśnctwo, łowectwo rybactwo; B górnctwo wydobywane; C przetwórstwo przemysłowe; D wytwarzane zaopatrywane w energę elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę powetrze do układów klmatyzacyjnych; E dostawa wody; gospodarowane ścekam odpadam oraz dzałalność zwązana z rekultywacją; F budownctwo; G handel; hurtowy detalczny; naprawa pojazdów samochodowych, w tym motocykle; H transport gospodarka magazynowa; I dzałalność zwązana z zakwaterowanem usługam gastronomcznym; J nformacja komunkacja; K dzałalność fnansowa ubezpeczenowa; L dzałalność zwązana z obsługą rynku neruchomośc. Źródło: opracowane własne. Zastosowane w artykule podejśce analtyczne umożlwło równeż wskazane branż gospodark, w których domnowały przedsęborstwa wysoko ocenone w kontekśce realzacj koncepcj zarządzana różnorodnoścą. Otrzymano wysoką zbeżność wynków uzyskanych za pomocą przyjętych metod. Na czele zestawena domnują przedsęborstwa z branży przetwórstwa przemysłowego. W dalszej kolejnośc należy wymenć branżę handlową oraz budownczą. W przypadku pozostałych branż charakterystyczny jest raczej nsk udzał najwyżej ocenonych przedsęborstw (zob. tab. 3). 5. Podsumowane Badacze zajmujący sę aspektam teoretycznym praktycznym koncepcj zarządzana różnorodnoścą podkreślają, że w Polsce jest ona zagadnenem nowym mało popularnym. Potwerdzenem tego mogą być m.n. wynk analz omówone

8 Statystyczna analza regonalnego zróżncowana Polsk pod względem wdrażana 53 w nnejszym artykule, według których stopeń wdrażana koncepcj zarządzana różnorodnoścą w przedsęborstwach (na podstawe przyjętych w artykule kryterów) zlokalzowanych w polskch regonach jest bardzo nsk. Śwadczą o tym m.n. wynk uzyskane za pomocą metody TOPSIS. Wartość mary syntetycznej oblczonej tą metodą dla najlepszego przedsęborstwa wynosła zaledwe 0,55. Należy podkreślć, że wartośc mary są unormowane w przedzale [0-], a obekty najwyżej ocenone mogą osągać wartośc blske. Tymczasem wartość mary syntetycznej dla 94% badanych przedsęborstw ne przekroczyła pozomu 0,3. Nestety rezultat ten znajduje równeż potwerdzene w wynkach otrzymanych metodą Hellwga. Wśród najwyżej ocenonych przedsęborstw pod względem przyjętego kryterum syntetycznego domnują przedsęborstwa z branży przetwórstwa przemysłowego. Zaskakująco nsk pozom kryterum zdagnozowano w przypadku dzałalnośc zwązanej z zakwaterowanem usługam gastronomcznym oraz branży fnansowej ubezpeczenowej. Lteratura Bazz K., Evaluatng the development degree of Sstan and Baluchstan countes wth Spatal and Herarchcal plannng approach, Internatonal Research Journal of Appled and Basc Scences 202, nr 3(8). Cerol A., Zan S., A fuzzy approach to the measurement of poverty, [w:] Income and Wealth Dstrbuton, Inequalty and Poverty, red. C. Dagum, M. Zenga, Sprnger, Berln 990. Da X., Zhang J., The TOPSIS Analyss on regonal dsparty of economc development n Zhejang Provnce, Canadan Socal Scence 20, nr 5. Entezar M., Gholam M., Rahdanfar M., Shahzed S.S., Assessment of natural toursm n the Lorestan Provnce, European Journal of Scentfc Research 202, nr 3(73). Feltynowsk M., Potencjał nnowacyjny regonów z wykorzystanem taksonomcznej mary rozwoju Hellwga, [w:] Zdolnośc nnowacyjne polskch regonów, red. A. Nowakowska, Wydawnctwo Unwersytetu Łódzkego, Łódź Gawrycka M., Szymczak A., Przestrzenne zróżncowane rynków pracy z punktu wdzena popytu na pracę, Współczesna ekonoma 200, nr (3). Hellwg Z., Zastosowane metody taksonomcznej do typologcznego podzału krajów ze względu na pozom ch rozwoju oraz zasoby strukturę wykwalfkowanych kadr, Przegląd Statystyczny 968, nr 5. Hnatyszyn-Dzkowska A., Terytoralne zróżncowane dostępu do usług zdrowotnych w Polsce jako wymar spójnośc społeczno-ekonomcznej kraju, [w:] Nerównośc społeczne a wzrost gospodarczy. Modernzacja dla spójnośc społeczno-ekonomcznej, z. 8, red. M.G. Woźnak, Wydawnctwo Unwersytetu Rzeszowskego, Rzeszów 20. Hwang C.L., Yoon K., Multple Attrbutes Decson Makng Methods and Applcatons, Sprnger, Berln 98. Kompa K., Budowa mernków agregatowych do oceny pozomu rozwoju społeczno-gospodarczego, Ekonoma Organzacja Gospodark Żywnoścowej 2009, nr 74. Krejc I., Vorskova A., Analyss of the method for the selecton of regons wth concentrated state ad, AGRIS on-lne Papers n Economcs and Informatcs 200, nr 3.

9 54 Bartłomej Jefmańsk Kubcka J., Zmany w zarządzanu zasobam ludzkm w kerunku zarządzana różnorodnoścą, [w:] Zmany w zarządzanu zasobam ludzkm, red. J. Puchalsk, Wyższa Szkoła Handlowa, Wrocław 200. Lotf S., Faraj A.M., Azm A., Zar K. Mousav M., Analyze of regonal dspartes between central and border regons of Iran, Journal of Advances n Developmental Research 20, nr 2(). Mohammad S.K., Zulkornan Y., Law S.H., Regonal development dspartes n Malaysa, Journal of Amercan Scence 200, nr 6(3). Pomanek I., Pozom rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wejskch województwa warmńsko- -mazurskego, Oeconoma 200, nr 9(3). Purtaher M., Hamdollah S.Q., Tahere S., Measurement and prorty socal sustanablty n rural regon usng TOPSIS-FUZZY Technque based on order preference by smlarty to a FUZZY deal soluton, Journal of Rural Research 200, nr (). Salamon J., Badana welofunkcyjnego rozwoju obszarów wejskch województwa śwętokrzyskego, Infrastruktura Ekologa Terenów Wejskch 2005, nr 4. Standar A., Średzńska J., Zróżncowane kondycj fnansowej gmn województwa welkopolskego, Journal of Agrbusness and Rural Development 2008, nr 4(0). Taghvae M., Vares H.R., Shaykh Baygloo R., Analyss of regonal development Inequaltes n Iran, Human Geography Research Quarterly , nr 78. Walesak M., Podstawowe zagadnena statystycznej analzy welowymarowej, [w:] Statystyczna analza danych z wykorzystanem programu R, red. M. Walesak, E. Gatnar, Wydawnctwo Naukowe PWN, Warszawa Walesak M., Uogólnona mara odległośc GDM w statystycznej analze welowymarowej z wykorzystanem programu R, Wydawnctwo UE we Wrocławu, Wrocław 20. Wktorska-Śwęcka A. (red.), Zanwestuj w różnorodność. Logczna decyzja bznesowa dla rozwoju Dolnego Śląska, Ofcyna Wydawncza ATUT, Wrocław 20. Wysock F., Metody taksonomczne w rozpoznawanu typów ekonomcznych rolnctwa obszarów wejskch, Wydawnctwo Unwersytetu Przyrodnczego w Poznanu, Poznań 200. Zan S., Mlol M.A., Morln I., Fuzzy Composte Indcators: An Applcaton for Measurng Customer Satsfacton, [w:] Modern Analyss of Customer Surveys wth Applcatons Usng R, red. R.S. Kenett, S. Saln, John Wley & Sons, Chchester 202. STATISTICAL ANALYSIS OF REGIONAL DIFFERENCES IN IMPLEMENTING THE CONCEPT OF DIVERSITY MANAGEMENT IN ENTERPRISES Summary: Dversty management s a new method of busness management. Accordng to ths concept the dfferences between employees of enterprses resultng from the sex, age, race, ethnc or natonal orgn, the degree of dsablty or the sexual orentaton are perceved as a potental source of busness benefts of enterprses. Snce the development of enterprses s one of the most mportant factors n the economc development of regons, the artcle attempts to ndcate those Polsh ones whch the companes that are most nvolved n the mplementaton of dversty management come from. To ths end the analytcal approach based on connectng the lnear orderng methods wth fuzzy data was appled. The bass of the analyses was the results of the study on the management n medum and large companes located n the Polsh regons. Keywords: dversty management, TOPSIS, fuzzy data.