Hałas - klasyfikacja i podział

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Hałas - klasyfikacja i podział"

Transkrypt

1 Hałas Mykola Shopa

2 Hałas definicja Hałas - są to wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, uciążliwe, dokuczliwe lub szkodliwe drgania ośrodka sprężystego, oddziaływujące za pośrednictwem powietrza na narząd słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka, Hałas - oznacza każdy dźwięk, który może doprowadzić do utraty słuchu albo może być szkodliwy dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku

3 Hałas - klasyfikacja i podział 1) ze względu na środowisko występowania: hałas przemysłowy, hałas komunalny (w pomieszczeniach mieszkalnych), hałas komunikacyjny. 2) ze na przebieg czasowy: hałas ciągły ustalony, hałas ciągły nieustalony, hałas przerywany, hałas impulsowy.

4 Charakterystyki hałasu

5 Hałas - klasyfikacja i podział 3) ze względu na częstotliwość: infradźwiękowy f <20Hz słyszalny 20Hz< f< Hz ultradźwiękowy Hz< f < Hz

6 Słuch w liczbach ponad 500 milionów ludzi na całym świecie niedosłyszy ponad 80 milionów Europejczyków cierpi z powodu utraty słuchu. około 450 milionów Europejczyków (65% całej populacji) jest narażonym na hałas rzędu 55 db, co może przyczynić się do pojawienia się uczucia niepokoju oraz wystąpienia zakłóceń związanych ze snem 117 milionów (17% populacji) jest narażonych na hałas rzędu 65 db, co może wpływać negatywnie na ich psychiczne, jak i fizyczne samopoczucie 9,7 milionów (1,4%) żyje na co dzień w hałasie przekraczającym poziom 75 db

7 Słuch w liczbach trwały hałas pochodzący z zabawek mechanicznych (pozytywek lub robotów) jest rzędu db. niektóre rodzaje pistoletów na baterie dla dzieci potrafią wywołać hałas rzędu 110 do 135 db, co odpowiada hałasowi wytworzonemu przez dużą ciężarówkę bądź hałasowi mierzonemu podczas koncertu rockowego lub startu samolotu. w trakcie ulicznych badań przeprowadzonych wśród użytkowników mp3 w Sydney i Melbourne okazało się, że 25% uczestników badania słuchało muzyki na tyle głośno, że mogło to grozić uszkodzeniem słuchu. Średni poziom głośności wynosił aż 79,8 db.

8 Słuch w liczbach nauczyciele cierpią w wyniku istniejącego wokół hałasu. Dotyczy to prawie 70% nauczycieli uczących w klasach oraz 80% nauczycieli i doradców nauczania początkowego i opiekujących się zajęciami pozaszkolnymi. w czasie ulicznych godzin szczytu notuje się średni hałas rzędu db - może być denerwujący, nie stanowi zagrożenia, pod warunkiem, ze nie przebywasz pod jego wpływem przez długi czas. Nikt nie powinien jednak być narażony na hałas rzędu 110 db dłużej niż 1 minutę i 29 sekund podczas jednego dnia. szacuje, że do 2025 roku więcej niż 900 milionów ludzi na całym świecie będzie cierpieć powodu ubytku słuchu większej niż 25 db.

9 Istota zagrożenia Ujemne skutki oddziaływania hałasu na organizm człowieka: słuchowe, pozasłuchowe. Podstawowym skutkiem oddziaływania hałasu na narząd słuchu jest czasowe lub trwałe przesunięcie progu słyszenia. Hałasy o wysokich szczytowych poziomach ciśnienia akustycznego, rzędu db (szczególnie hałasy impulsowe), stają się czynnikiem niebezpiecznym środowiska pracy, może dojść do uszkodzenia struktur anatomicznych słuchu

10 Istota zagrożenia Do trwałych ubytków słuchu dochodzi najczęściej w wyniku długotrwałego narażenia na hałas o poziomach dźwięku przekraczających 80 db. Substancje chemiczne ototoksyczne Potęgują prawdopodobieństwo utraty słuchu

11 Oddziaływanie hałasu na organizm człowieka Odczucia, jakie doznaje człowiek poddany działaniu hałasu, zależne są między innymi od: poziomu ciśnienia akustycznego, czasu działania hałasu, fizycznych cech (częstotliwości), warunków zdrowotnych (typu budowy ciała, ogólnego stanu zdrowia i przebytych chorób), postawy osoby narażonej na hałas.

12 Szkodliwy wpływ hałasu na zdrowie człowieka Klasyfikacja hałasu pod względem jego szkodliwego wpływu na zdrowie człowieka przedstawia się następująco: hałas o natężeniu poniżej 35 decybeli - brak znacznego szkodliwego działania na zdrowie człowieka, jednak może być denerwujący i utrudniać skupienie uwagi; hałas o natężeniu od 35 decybeli do 70 decybeli - działają negatywnie na ośrodkowy układ nerwowy, co w konsekwencji prowadzi do obniżenia wydajności organizmu czy uczucia zmęczenia;

13 Szkodliwy wpływ hałasu na zdrowie człowieka hałas o natężeniu od 70 decybeli do 85 decybeli - jeśli jest trwały, powoduje obniżenie produktywności w pracy, może na stałe osłabić słuch, jest przyczyną bólów głowy, działa krzywdząco na układ nerwowy, hałas o natężeniu od 85 decybeli do 130 decybeli - w znaczny sposób uszkadza narząd słuchu i powoduje wiele różnych schorzeń innych układów (krwionośnego, nerwowego), może się przyczynić do zaburzeń równowagi, a nawet uniemożliwić czytelność i przystępność mowy,

14 Szkodliwy wpływ hałasu na zdrowie człowieka hałas o natężeniu od 130 decybeli do 150 decybeli - wywołują drgania poszczególnych narządów wewnętrznych w organizmie ludzkim, uszkadzając je przy tym trwale, wywołując liczne schorzenia; przebywanie w takim hałasie wiąże się jednoznacznie z trwałym uszkodzeniem słuchu, hałas o natężeniu powyżej 150 decybeli - wystarczy niespełna 5 minut, by taki hałas sparaliżował organizm; wywołuje mdłości, zaburzenia błędnika czy całkowicie zaburzył koordynację ruchową (głównie kończyn).

15 Szkodliwy wpływ hałasu na narząd słuchu Wiąże się z następującymi cechami i okolicznościami narażenia: długotrwałym oddziaływaniem hałasu o równoważnym poziomie dźwięku A > 80 db, hałas o widmie z przewagą częstotliwości średnich i wysokich, długi czas oddziaływania hałasu, ekspozycja na hałas ciągły, hałas impulsowy, osobnicza podatność na uszkadzający wpływ hałasu.

16 Fizjologiczne ubytki słuchu Wiek człowieka Ubytek słuchu 20 lat 1,3 db 30 lat 7,4 db 40 lat 12,7 db 50 lat 18,0 db 60 lat 27,4 db 70 lat 36,7 db 80 lat 44,0 db

17 Ryzyko utraty słuchu podczas pracy w hałasie Równoważny poziom A dźwięku [db] Ryzyko utraty słuchu % Ekspozycja lata

18 Podstawy akustyki Rozważmy nieruchomy, jednorodny ośrodek o gęstości r 0, w którym panuje ciśnienie p 0 Lokalna fluktuacja ciśnienia p 0 + p(r,t) rozchodzi się w ośrodku z prędkością c 0 Pojawia się funkcja gęstości r 0 + r(r,t), a prędkość przemieszczania się grup cząsteczek ośrodka jest równa u(r,t) Wywołuje to zaburzenie akustyczne, w którym p << p 0 i r << r 0

19 Przykład rozchodzenia się zaburzenia: W cylindrze z prawej jest substancja a z lewej tłok. Tłok porusza się w prawo z prędkością u, ściska nieco gaz i zmusza wszystkie małe grupy cząsteczek powietrza, które przylegają do jego prawej strony, by poruszały się z taką samą prędkością u. Fluktuacje gęstości poruszają się z prędkością c 0 >> u, prawy brzeg ściśniętego powietrza porusza się szybciej niż tłok (b i c). Po zatrzymaniu tłoka zaburzenie nadal porusza się w prawo. Bez tarcia wszystkie małe grupy cząsteczek powietrza mają prędkość u.

20 Podstawy akustyki W bardziej złożonym układzie tłok wykonałby pełny cykl drgania harmonicznego. Ruch tłoka opisują równania: x t = A sin ωt, u t = ωa cos ωt. W tym wypadku zaburzenie składa się ze zgęszczenia, rozrzedzenia i ponownie zgęszczenia. W chwili t = T = (2π)/ω, tłok ponownie znalazł się w swoim położeniu początkowym, a czoło zaburzenia przemieściło się o odcinek l = c 0 T

21 Harmoniczne zaburzenie akustyczne.

22 Poziom ciśnienia akustycznego wyrażony w decybelach Pole ciśnienia akustycznego przestawia się poprzez pierwiastek jego wartości średniej kwadratowej p rms : p2 rms = p 2 1 t = lim p 2 t dt T T T/2 W praktyce wartości p rms są zawarte w przedziale Pa. Dlatego w celu zdefiniowania poziomu ciśnienia akustycznego L p korzysta się ze skali logarytmicznej: 2 p rms p rms L p = 10log 10 2 = 20log 10 p odn p odn Jako ciśnienie odniesienia bierze się wartość p odn = Pa T/2

23 Typowe wartości fluktuacji ciśnienia p rms i odpowiadające im poziomy ciśnienia akustycznego L p p rms [Pa] 3 m od silnika odrzutowego Młot pneumatyczny Klakson z odległości 1 m Zespół rockowy Warsztat mechaniczny; samochód ciężarowy Pociąg jadący z prędkością 120 km/h; orkiestra 0,6 90 Odkurzacz; blisko autostrady 0,2 80 TV 0,06 70 Rozmowa 0,02 60 Szum biurowy 0, Biblioteka 0, Szpital 0, Studio radiowe 0, Spadające liście 0, Próg słyszalności dźwięku o częstości 1 khz 0, L p [db]

24 Prędkość dźwięku Znowu rozważamy tłok jednowymiarowy. W czasie t tłok przesuwa się o odcinek ut. Prawy brzeg części sprężanej jest w miejscu c 0 t Masa objętości zaznaczonej jest r 0 c 0 t S, gdzie S jest polem przekroju tłoka. ps = d dt ρ 0c 0 tsu = ρ 0 c 0 Su p = ρ 0 c 0 u

25 Prędkość dźwięku Impedancja akustyczna - zależność między fluktuacją ciśnienia p i prędkością przemieszczania się grupy cząsteczek substancji u z x = p(x) u(x) W omawianym przykładzie z = ρ 0 c 0 Z zasady zachowania masy (masy w górnej i dolnej części rysunku powinny być jednakowe): ρ 0 c 0 ts = ρ 0 + ρ c 0 t ut S Lub ρ 0 c 0 = ρ 0 + ρ c 0 u

26 Prędkość dźwięku Ponieważ r << r 0 i u << c 0 iloczyn r u można zaniedbać: u = ρc 0 ρ 0 c 0 2 = p ρ Fluktuacje ciśnienia zachodzą bardzo szybko, dlatego stan grupy cząsteczek powietrza zmienia się adiabatycznie: pv κ = const, albo pρ 1 = const

27 Prędkość dźwięku pρ 1 = (p 0 + p)(ρ 0 + ρ) 1 Podzielimy to równanie przez ρ 0 κ i rozwiniemy w szereg Taylora względem ρ ρ 0 i ograniczymy się do pierwszego wyrazu rozwinięcia: p 0 = p 0 + p 1 + ρ ρ 0 κ p 0 + p 1 κ ρ ρ 0 Co daje: Ostatecznie: p = κ ρp 0 ρ 0 c 0 2 = κp 0 ρ 0

28 Prędkość dźwięku w powietrzu Powietrze o temperaturze 20 C i ciśnieniu p 0 = 1, Pa ma gęstość r 0 = 1,205 kg m -3. Zatem dla k = 1,4 prędkość dźwięku w powietrzu c 0 = 343 m s -1 Ludzkie ucho jest czułe na dźwięki o częstościach f = 1/T z przedziału Hz. Długości fal odpowiadające temu zakresowi częstości zmieniają się od 17 m do 17 mm. Charakterystyczna impedancja akustyczna z = ρ 0 c 0 w powietrzu ma wartość 413 kg m-2 s-1

29

30 Prędkość dźwięku Temperatura [ C] Prędkość [m/s] 306,5 312,9 319,3 325,6 331,8 337,8 340,3 343,8 349,6 355,3 W środowiskach ciekłych oraz stałych prędkość dźwięku jest większa niż w gazach. W izotropowych ciałach stałych: Gdzie E jest modułem Younga W cieczach: c 0 2 = E ρ 0 Gdzie K jest modułem ściśliwości c 0 2 = K ρ 0

31 Liczba Macha Liczba Macha liczba podobieństwa, wyrażająca: stosunek prędkości przepływu płynu w danym miejscu do prędkości dźwięku w tym płynie w tym samym miejscu; stosunek prędkości obiektu poruszającego się w płynie do prędkości dźwięku w tym płynie, niezakłóconym ruchem obiektu, czyli formalnie w nieskończoności. v prędkość przepływu lub obiektu M = v c c prędkość dźwięku w płynie w danym miejscu

32 Liczba Macha Schematy rozchodzenia się fali dźwiękowej wytwarzanej przez ruchome źródło w ruchu jednostajnym z prędkością niższą niż prędkość dźwięku, prędkością dźwięku i prędkością naddźwiękową.

33 Liczba Macha Ważnym zagadnieniem jest opływ powietrza wokół profilu skrzydła samolotu. W obrębie prędkości okołodźwiękowych pole przepływającego strumienia ma części poddźwiękowe oraz naddźwiękowe. Strumień wchodzi w region okołodźwiękowy, kiedy w pewnym miejscu profilu pojawia się prędkość naddźwiękowa (Ma > 1). Nazywa się to tak zwaną lokalną prędkością dźwięku. Prędkość przepływającego strumienia następnie maleje gwałtownie w fali uderzeniowej do prędkości poddźwiękowej (Ma < 1). Fala w miarę wzrostu prędkości przesuwa się w kierunku krawędzi spływu płatu (przypadek a). Kiedy prędkość rośnie, obszar przepływu ponaddźwiękowego rozszerza się w stronę krawędzi przedniej (natarcia) i tylnej (spływu) płata. Kiedy przekroczona zostaje bariera dźwięku, szybkość przepływu maleje w przedniej fali uderzeniowej, ale pozostaje ponaddźwiękowa. Jedynym obszarem poddźwiękowym jest niewielki obszar w przedniej części profilu, przy krawędzi natarcia (przypadek b).

34 Liczba Macha Fale uderzeniowe rozchodzą się w kierunku tylnym i zewnętrznym obiektu (tworząc tzw. stożek Macha). Im wyższa prędkość tym stożek węższy. Przy prędkości Ma = 1 stożek staje się prawie całkowicie płaski. Im wyższa wartość liczby Macha, tym większa intensywność fali uderzeniowej. Kiedy przepływ płynu przecina falę uderzeniową, jego prędkość spada, a temperatura, gęstość oraz ciśnienie tego płynu wzrasta. Im wyższa wartość liczby Macha, tym różnice są większe. W skrajnych przypadkach temperatura wzrasta tak znacznie, że cząsteczki gazu wokół fali uderzeniowej ulegają jonizacji i dysocjacji. Taki przepływ nazywamy hiperdźwiękowym.

35 Równanie falowe Grupa cząsteczek powietrza, która doznaje fluktuacji ciśnienia, spełnia równania ruchu falowego: du ρ + ρ 0 dt = (p + p 0) Przyspieszenie ruchu cząsteczek powietrza: du dt = u + u u t Ponieważ w większości przypadków prędkości u są bardzo małe, możemy pominąć ostatni wyraz równania po prawej stronie i ρ: u ρ 0 t + p = 0

36 Równanie falowe Korzystając z prawa zachowania masy (gęstość nie zależy ani od położenia ani od czasu) ostatecznie mamy: ρ + ρ 0 u = t ρ + ρ 0 Prawa strona opisuje zmniejszenie masy jednostki objętości, a lewa opisuje masę wypływającą. Ponownie pomijając ρ w wyrażeniu po prawej otrzymujemy ρ 0 u + ρ t = 0

37 Równanie falowe u Po obliczeniu dywergencji równania ρ 0 + p = 0 i podstawieniu do t równania z poprzedniego slajdu otrzymamy: 2 ρ t p = 0 Podstawiając fluktuację p = c 2 0 ρ: 2 p 1 c p t 2 = 0

38 Równanie falowe W ogólnym przedstawieniu rozwiązanie równania falowego: p r, t = p r e iωt = p r e i(ωt+φ) Podstawiając do równania falowego: 2 p + ω c 0 2 p = 0 Lub 2 p + k 2 p = 0

39 Superpozycja fal p r, t = p 1 r, t + p 2 r, t Jeżeli częstości są takie same to: p r = p 1 r + p 2 r Zmniejszanie hałasu przez dodanie sygnału p 2 (r) do sygnału p 1 (r), który chcemy wyciszyć: p 1 r = p 1 exp iφ 1, p 2 r = p 2 exp iφ 2 Znajdujemy: L p,sum = L p, log p 2 cos φ p 2 φ 1 + p p 1 2

40 Wzrost poziomu ciśnienia akustycznego wskutek dodania dźwięku o module p 2 i fazie F 2

41 Nąteżenie fali akustycznej Energia kinetyczna zawarta w objętości: Energia potencjalna: E p = V 0 W przybliżeniu dv V 0 ρ 0 dρ V E k = 1 2 ρ 0V 0 u 2 pdv = dρ = dp /c 0 2 = 0 p pv0 dp ρ 0 c 0 2 = 1 2 p 2 ρ 0 c 0 2 V 0

42 Nąteżenie fali akustycznej Gęstość energii ε = (E k + E p )/V 0 : ε = 1 2 ρ 0u ρ 0 c 0 Natężenie fali akustycznej (energia opuszczająca element objętości w jednostce czasu przez jednostkę powierzchni) o jednej częstości w: p 2 T/2 I = 1 T T/2 p r, t u r, t dt

43 Nąteżenie fali akustycznej Dla harmonicznej fali płaskiej I = p rms [W m 2 ] ρ 0 c 0 W skali logarytmicznej: L I = 10log I Gdzie I odn = W m -2 2 I odn

44 Moc akustyczna Moc akustyczna moc wyjściowa pewnego urządzenia lub źródła hałasu. W = 4πr2 p(r) 2 2 2π A = 2ρ 0 c 0 ρ 0 c 0 Przyjmuje wartości od 10-9 do 10 4 W. Zatem ponownie używamy skali logarytmicznej: L W = 10log W W odn = W W odn

45 Moc akustyczna Typowe wartości poziomu mocy akustycznej Moc wyjsciowa [W] L W [db] Silnik odrzutowy Piła łańcuchowa Krzyk Głośna rozmowa Zwyczajna rozmowa Szept Wyjściowa moc akustyczna jest cecha charakterystyczną danego urządzenia

46 Zdolność percepcyjna człowieka i kryteria hałasu Krzywe jednakowego poziomu głośności. Krzywe te łącza punkty odpowiadające różnym częstościom i poziomom cisnienia akustycznego, które są odczuwane jako jednakowo głosne. Dla częstości 1 khz głośność jest wyrażona w fonach; odpowiednie wartości są podane nad krzywymi

47 Głośność Głośność N sygnału o określonej częstości f powinna być zdefioniowana tak, aby podwojenie głośności oznaczało podwojenie wartości N. N = 0, L N/30 (przykład prawa zdolności psychofizycznej) Doświadczalna zależność między głośnością N wyrażoną w sonach i poziomem głośności L N wyrażonym w fonach.

48 Oktawy Nałożenie się dwóch sygnałów o bliskich częstościach daje efekt dudnienia z częstością f 1 - f 2. Ludzki mózg posiada właściwość odbierać podobne dudnienia w przypadku, gdy stosunek częstości f 2 / f 1 jest dokładnie równy lub bliski stosunkowi liczb całkowitych (2/1, 3/2 itp.). Kilka stosunków liczb całkowitych ludzie odczuwają jako dysonans, np 4/3. Stosunek f 2 / f 1 = 2/1 określa się jako oktawę. Stosunek f 2 / f 1 = 2 1/3 nazywa się 1/3 oktawy, w muzycę tercją. Częstość środkowa: f c = f 1 f 2

49 Skala dba Zgodnie z prawem Webera-Fechnera postrzeganie głośności dźwięku przez człowieka związane jest ze względną zmianą bodźca. Zatem z pojęciem głośności związane jest pojęcie poziomu natężenia dźwięku L I oraz poziomu ciśnienia akustycznego L p. db(a) jednostka natężenia dźwięku. Przy pomiarze wykorzystuje się częstotliwościową charakterystykę korekcyjną A, która optymalizuje pomiar ze względu na charakterystykę słuchu człowieka.

50 Krzywa poprawek dba. Na górze podane częstość f c środków oktaw. Poprawki D są przedstawione na krzywej zarówno dla oktaw, jaki i dla 1/3 oktaw. W celu znalezienia wartości dba sygnału z danego pasma, należy dodać odpowiednią wartość D do zmierzonej wielkości L p w db.

51 Tony Instrumenty muzyczne generują szereg dyskretnych częstości, z których kazdy ma własny poziom cisnienia akustycznego. Można zobaczyc, że czyste tony (g 0 dla skrzypiec i c 0 dla klarnetu) składaja sie z tonów podstawowych i szeregu ich wyższych harmonicznych (owertonów). Taki zbiór wartości poziomów ciśnienia akustycznego określa barwę dźwięku instrumentu muzycznego

52 Tony Ze względu na częstotliwość przyjął się podział na: basy (ang. bass), czyli tony niskie o częstotliwościach od 20 do ok. 300 Hz, tony średnie (ang. mid-tones) od ok. 300 do ok Hz, soprany (ang. treble), czyli tony wysokie o częstotliwościach od ok do 20 khz.

53 Tony Nazwa tonu h c 1 cis 1 d 1 dis 1 e 1 f 1 fis 1 g 1 gis 1 a 1 ais 1 h 1 c 2 cis 2 d 2 Częstotliwość (Hz) 246,9 261,63 277,18 293,66 311,13 329,63 349,23 369, , ,16 493,88 523,25 554,4 587,3 Nazwa tonu dis 2 e 2 f 2 fis 2 g 2 gis 2 a 2 ais 2 h 2 c 3 cis 3 d 3 dis 3 e 3 f 3 fis 3 g 3 Częstotliwość (Hz) 622,3 659,3 698, , ,3 987,8 1046,5 1108,7 1174,7 1244,5 1318,5 1396, Kamerton nastrojony na stałe na dźwięk a 1 = 440 Hz

54 Tony Pole akustyczne składa się z ciśnienia p jako funkcji zmieniającej się w psoób ciągły częstości f, czyli p = p(f). W praktyce mamy do czynienia z dyskretnymi wartościami częstości. Gęstość ciśnienia 2 f = p rms p rms 2 (f) Gęstość natężenia I f = I f W skali decybelowej obie wielkości można zapisać jak: f L p f = 10log p 2 rms(f) f p 2, L I f = 10log I(f) f odn I odn

55 Wielkości fizyczne wyrażone w db i ich definicje Zmienna Wielkość Wartość Re Ciśnienie p rms L p Pa Natężenie I L I W m -2 Moc W L W W Gęstość ciśnienia p rms (f) L p (f) Pa Gęstość natężenia I(f) L I (f) W m -2

56 Tony reprezentowane przez wąskie maksima na ciągłym tle. Histogram oktawy zawiera tony Ciągły rozkład L p (f) w db mozna zredukować do wartości L p rozłożonych w oktawie przez scałkowanie równania p2 rms f df L p = 10log 2 p odn po całym paśmie, co prowadzi do histogramu pokazanego na rysunku.

57 Tony Pojedynczy ton o częstości 250 Hz i L p = 60 db na stałym tle o L p (f) = 40 db na calej szerokości w = 178 Hz oktawy o częstości 250 Hz. Dla szerokości w i stałej wartości gęstości ciśnienia 2 2 akustycznego p rms f = p rms znajdujemy, że: L p = L p f + 10log w Pojedynczy ton jest zdefiniowany na szerokosci Df = w = 1 Hz, więc jego poziom gęstości ciśnienia L p (f) jest równy jego poziomowi ciśnienia akustycznego L p. Mozna obliczyć że dla tła L p = 62,5 db, a L p (f) = 42 db. Dodawanie niezależnych poziomów ciśnienia akustycznego: L p = 10log p ,rms + p 2,rms + p 3,rms + 2 p odn W naszym przypadku dla tła 62,5 db i tony 60 db otzymuje się 64,5 db. Udział tego pasma w ważonej względem A wartości poziomu ciśnienia akustycznego L A można znaleźć jako równy (64,5 8,6) db = 55,9 dba

58 Kryteria hałasu Stopień zrozumienia mowy na tle szumu. Procent słów i zdań poprawnie zidentyfikowanych na tle szumu. Tutaj sygnał odnosi sie zarówno do poziomu ciśnienia akustycznego ważonego względem A dla mowy, jak i dla szumu. Stosunek tych ciśnień odpowiada różnicy poziomów cisnienia akustycznego.

59 Kryteria hałasu Poziomy oktaw uzywane do określenia poziomu szumu w pokoju wyrażone w jednostkach PNC (preferred noise criteria). Linie ciągle odpowiadają standardom, a linia przerywana wynika z pomiaru. Przecięcie krzywej pomiarowej z najwyższą krzywą standardową definiuje wartość PNC, w tym wypadku jest oto PNC = 40.

60 Kryteria hałasu Kryterium szumu (NC) Sala koncertowa, studio nagraniowe Pokój muzyczny, sala teatralna, klasa Kościół, sala sądowa, sala konferencyjna, szpital, sypialnia Biblioteka, biuro, salon Restauracja, kino Sklep, bank Gimnazjum, plebania Warsztaty i garaże Akceptowalne poziomy szumu w pustych pokojach

61 Kryteria hałasu Uciążliwość spowodowana hałasem zależy od pory dnia i od czasu trwania hałasu, jedna liczba nie wystarcza i jest potrzebny cały szereg kryteriów. Jako punkt wyjscia w okresleniu kryterium zwykle przyjmuje się poziom szumu ważony A. Uśrednienie po czasie może obejmować niezależnie godziny dnia (7:00-19:00), wieczoru (19:00-23:00) i nocy (23:00-7:00). Aby otrzymać jedną liczbę, można zdefioniować całkowity poziom dźwięku L dwn dla dniawieczoru-nocy jako najwyższy wsród następujacych trzech liczb: Dzienny poziom dźwięku w dba, wieczorny poziom dźwięku plus 5 dba i nocny poziom dźwięku plus 10 dba.

Fale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne

Fale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne Fale akustyczne Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość ciśnienie atmosferyczne Fale podłużne poprzeczne długość fali λ = v T T = 1/ f okres fali

Bardziej szczegółowo

Mapa akustyczna Torunia

Mapa akustyczna Torunia Mapa akustyczna Torunia Informacje podstawowe Mapa akustyczna Słownik terminów Kontakt Przejdź do mapy» Słownik terminów specjalistycznych Hałas Hałasem nazywamy wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe

Bardziej szczegółowo

Przykładowe poziomy natężenia dźwięków występujących w środowisku człowieka: 0 db - próg słyszalności 10 db - szept 35 db - cicha muzyka 45 db -

Przykładowe poziomy natężenia dźwięków występujących w środowisku człowieka: 0 db - próg słyszalności 10 db - szept 35 db - cicha muzyka 45 db - Czym jest dźwięk? wrażeniem słuchowym, spowodowanym falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym (ciele stałym, cieczy, gazie). Częstotliwości fal, które są słyszalne dla człowieka, zawarte są

Bardziej szczegółowo

Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa,

Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa, Poziom dźwięku Decybel (db) jest jednostką poziomu; Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa, co obejmuje 8 rzędów wielkości

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość. dr inż. Romuald Kędzierski

Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość. dr inż. Romuald Kędzierski Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość dr inż. Romuald Kędzierski Czym jest dźwięk? Jest to wrażenie słuchowe, spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku

Bardziej szczegółowo

Przygotowała: prof. Bożena Kostek

Przygotowała: prof. Bożena Kostek Przygotowała: prof. Bożena Kostek Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do ponad 10 Pa) wygodniej

Bardziej szczegółowo

IRL2 Hałas w lotnictwie. Dr inż. Anna Kwasiborska

IRL2 Hałas w lotnictwie. Dr inż. Anna Kwasiborska IRL2 Hałas w lotnictwie Dr inż. Anna Kwasiborska Hałas - podstawowe pojęcia i wielkości hałas - są to wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, uciążliwe, dokuczliwe lub szkodliwe drgania ośrodka sprężystego,

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe. Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski

Fale dźwiękowe. Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski Fale dźwiękowe Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe cechy dźwięku Ze wzrostem częstotliwości rośnie wysokość dźwięku Dźwięk o barwie złożonej składa się

Bardziej szczegółowo

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera Jucatan, Mexico, February 005 W-10 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka

Bardziej szczegółowo

Fale mechaniczne i akustyka

Fale mechaniczne i akustyka Fale mechaniczne i akustyka Wstęp: siła jako element decydujący o rodzaju ruchu Na pierwszym wykładzie, dynamiki Newtona omawiając II zasadę dr d r F r,, t = m dt dt powiedzieliśmy, że o tym, jakim ruchem

Bardziej szczegółowo

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe

Bardziej szczegółowo

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ Ruch falowy Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość Częstotliwość i częstość kołowa Opis ruchu falowego Równanie fali biegnącej (w dodatnim kierunku osi x) v x t f 2 2 2 2 2 x v t Równanie różniczkowe

Bardziej szczegółowo

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000

Bardziej szczegółowo

MÓWIMY O TYM GŁOŚNO, ABY BYŁO CISZEJ!

MÓWIMY O TYM GŁOŚNO, ABY BYŁO CISZEJ! MÓWIMY O TYM GŁOŚNO, ABY BYŁO CISZEJ! CISZA całkowity brak dźwięków zdolnych wytworzyć wrażenia słuchowe. DŹWIĘK Dźwięki są jednym ze składników środowiska przyrodniczego człowieka. Są źródłem wielu informacji

Bardziej szczegółowo

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera.

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera. W-1 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka falowa Fale akustyczne w powietrzu

Bardziej szczegółowo

Nauka o słyszeniu. Wykład I Dźwięk. Anna Preis,

Nauka o słyszeniu. Wykład I Dźwięk. Anna Preis, Nauka o słyszeniu Wykład I Dźwięk Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 7. 10. 2015 Co słyszycie? Plan wykładu Demonstracja Percepcja słuchowa i wzrokowa Słyszenie a słuchanie Natura dźwięku dwie definicje

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe wstęp. Wytworzenie fali dźwiękowej w cienkim metalowym pręcie.

Fale dźwiękowe wstęp. Wytworzenie fali dźwiękowej w cienkim metalowym pręcie. Fale dźwiękowe wstęp Falami dźwiękowymi nazywamy fale podłużne, które rozchodzą się w ośrodkach sprężystych Ludzkie ucho rozpoznaje fale dźwiękowe o częstotliwości od około 20 Hz do około 20 khz (zakres

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA I 11. Fale mechaniczne Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html FALA Falą nazywamy każde rozprzestrzeniające

Bardziej szczegółowo

Drgania i fale sprężyste. 1/24

Drgania i fale sprężyste. 1/24 Drgania i fale sprężyste. 1/24 Ruch drgający Każdy z tych ruchów: - Zachodzi tam i z powrotem po tym samym torze. - Powtarza się w równych odstępach czasu. 2/24 Ruch drgający W rzeczywistości: - Jest coraz

Bardziej szczegółowo

Działania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy

Działania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy Działania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy Katarzyna Skręt Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Rzeszowie Hałas Dźwięk wrażenie słuchowe, spowodowane falą

Bardziej szczegółowo

Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku

Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 26.10.2016 Plan wykładu - głośność Próg słyszalności Poziom ciśnienia akustycznego SPL a poziom dźwięku SPL (A) Głośność

Bardziej szczegółowo

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej Fala dźwiękowa Podział fal Fala oznacza energię wypełniającą pewien obszar w przestrzeni. Wyróżniamy trzy główne rodzaje fal: Mechaniczne najbardziej znane, typowe przykłady to fale na wodzie czy fale

Bardziej szczegółowo

Wydział EAIiE Kierunek: Elektrotechnika. Wykład 12: Fale. Przedmiot: Fizyka. RUCH FALOWY -cd. Wykład /2009, zima 1

Wydział EAIiE Kierunek: Elektrotechnika. Wykład 12: Fale. Przedmiot: Fizyka. RUCH FALOWY -cd. Wykład /2009, zima 1 RUCH FALOWY -cd Wykład 9 2008/2009, zima 1 Energia i moc (a) dla y=y m, E k =0, E p =0 (b) dla y=0 drgający element liny uzyskuje maksymalną energię kinetyczną i potencjalną sprężystości (jest maksymalnie

Bardziej szczegółowo

1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom?

1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom? 1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom? 2. Ciało wykonujące drgania harmoniczne o amplitudzie

Bardziej szczegółowo

Nauka o słyszeniu. Wykład III +IV Wysokość+ Głośność dźwięku

Nauka o słyszeniu. Wykład III +IV Wysokość+ Głośność dźwięku Nauka o słyszeniu Wykład III +IV Wysokość+ Głośność dźwięku Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 21-28.10.2015 Plan wykładu - wysokość Wysokość dźwięku-definicja Periodyczność Dźwięk harmoniczny Wysokość

Bardziej szczegółowo

Ochrona przeciwdźwiękowa (wykład ) Józef Kotus

Ochrona przeciwdźwiękowa (wykład ) Józef Kotus Ochrona przeciwdźwiękowa (wykład 2 06.03.2008) Józef Kotus Wpływ hałasu na jakośćŝycia i zdrowie człowieka Straty związane z występowaniem hałasu Hałasem nazywa się wszystkie niepoŝądane, nieprzyjemne,

Bardziej szczegółowo

FALE DŹWIĘKOWE. fale podłużne. Acos sin

FALE DŹWIĘKOWE. fale podłużne. Acos sin ELEMENTY AKUSTYKI Fale dźwiękowe. Prędkość dźwięku. Charakter dźwięku. Wysokość, barwa i natężenie dźwięku. Poziom natężenia i głośności. Dudnienia. Zjawisko Dopplera. Fala dziobowa. Fala uderzeniowa.

Bardziej szczegółowo

P 13 HAŁAS NA STANOWISKU PRACY

P 13 HAŁAS NA STANOWISKU PRACY PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA w Nowym Sączu P 13 HAŁAS NA STANOWISKU PRACY Spis treści 1. Pojęcia i parametry dźwięku 2. Wartości dopuszczalne hałasu 3. Pomiary hałasu 4. Wnioski Zespół ćwiczeniowy:

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁTOWANIE OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY PRZY WYSTĘPOWANIU HAŁASU ZAWODOWEGO I POZAZAWODOWEGO

KSZTAŁTOWANIE OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY PRZY WYSTĘPOWANIU HAŁASU ZAWODOWEGO I POZAZAWODOWEGO KSZTAŁTOWANIE OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY PRZY WYSTĘPOWANIU HAŁASU ZAWODOWEGO I POZAZAWODOWEGO Teresa LIS, Krzysztof NOWACKI, Krystyna BENTKOWSKA-SENATOR HAŁAS jeden z czynników, który ma szczególnie negatywne

Bardziej szczegółowo

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 32 AKUSTYKA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 32 AKUSTYKA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 32 AKUSTYKA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania TEST JEDNOKROTNEGO WYBORU Przyjmij w zadaniach prędkość

Bardziej szczegółowo

5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych.

5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych. 5. Fale mechaniczne 5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych. Ruch falowy jest zjawiskiem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie. Spotkałeś się z pewnością w życiu codziennym z takimi pojęciami

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 9: Fale cz. 1 dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Klasyfikacja fal fale mechaniczne zaburzenie przemieszczające się w ośrodku sprężystym, fale elektromagnetyczne

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli. Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ

Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli. Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ 1 1. Wprowadzenie 1.1.Widmo hałasu Płaską falę sinusoidalną można opisać następującym wyrażeniem: p = p 0 sin (2πft + φ) (1)

Bardziej szczegółowo

4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)

4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)185 4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody

Bardziej szczegółowo

2.6.3 Interferencja fal.

2.6.3 Interferencja fal. RUCH FALOWY 1.6.3 Interferencja fal. Pojęcie interferencja odnosi się do fizycznych efektów nie zakłóconego nakładania się dwóch lub więcej ciągów falowych. Doświadczenie uczy, że fale mogą przebiegać

Bardziej szczegółowo

KULTURA BEZPIECZEŃSTWA DRGANIA MECHANICZNE

KULTURA BEZPIECZEŃSTWA DRGANIA MECHANICZNE KULTURA BEZPIECZEŃSTWA DRGANIA MECHANICZNE Drgania mechaniczne wibracje to ruch cząstek ośrodka spręzystego względem położenia równowagi. W środowisku pracy rozpatrywane są jedynie drgania przekazywane

Bardziej szczegółowo

Oddziaływanie hałasu na człowieka w środowisku pracy i życia, metody ograniczania. dr inż. Grzegorz Makarewicz

Oddziaływanie hałasu na człowieka w środowisku pracy i życia, metody ograniczania. dr inż. Grzegorz Makarewicz Oddziaływanie hałasu na człowieka w środowisku pracy i życia, metody ograniczania dr inż. Grzegorz Makarewicz 200000000 µpa 20000000 µpa Młot pneumatyczny 2000000 µpa 200000 µpa Pomieszczenie biurowe 20000

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki wykład 7

Podstawy fizyki wykład 7 Podstawy fizyki wykład 7 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Drgania Drgania i fale Drgania harmoniczne Siła sprężysta Energia drgań Składanie drgań Drgania tłumione i wymuszone Fale

Bardziej szczegółowo

Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do

Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do ponad 10 Pa) wygodniej jest mierzone ciśnienie akustyczne

Bardziej szczegółowo

Hałas w środowisku. Wstęp. Hałas często kojarzony jest z dźwiękiem, jednakże pojęcia te nie są równoznaczne.

Hałas w środowisku. Wstęp. Hałas często kojarzony jest z dźwiękiem, jednakże pojęcia te nie są równoznaczne. Hałas w środowisku Wykład dla kierunku OCHRONA ŚRODOWISKA UWM w Olsztynie Wstęp Hałas często kojarzony jest z dźwiękiem, jednakże pojęcia te nie są równoznaczne. Dźwięk to pojęcie czysto fizyczne, natomiast

Bardziej szczegółowo

Hałas na stanowisku pracy

Hałas na stanowisku pracy Hałas na stanowisku pracy Temat: Warunki akustyczne w pomieszczeniu. 1. Przedmiot. Pomiar i ocena hałasu metodą orientacyjną, w miejscu przebywania ludzi na stanowisku pracy. 2. Zastosowanie - badanie

Bardziej szczegółowo

Dźwięk, gitara PREZENTACJA ADAM DZIEŻYK

Dźwięk, gitara PREZENTACJA ADAM DZIEŻYK Dźwięk, gitara PREZENTACJA ADAM DZIEŻYK Dźwięk Dźwięk jest to fala akustyczna rozchodząca się w ośrodku sprężystym lub wrażenie słuchowe wywołane tą falą. Fale akustyczne to fale głosowe, czyli falowe

Bardziej szczegółowo

Projekt Hałas niewidzialny wróg. Pokochaj ciszę

Projekt Hałas niewidzialny wróg. Pokochaj ciszę Projekt Hałas niewidzialny wróg. Pokochaj ciszę Szkoła to miejsce, w którym spędzasz kilka godzin dziennie. Na lekcjach zdobywasz wiedzę, a na przerwach rozmawiasz, biegasz, grasz w różne gry. Często jednak

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 9: Fale cz. 1 dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Klasyfikacja fal fale mechaniczne zaburzenie przemieszczające się w ośrodku sprężystym, fale elektromagnetyczne

Bardziej szczegółowo

Rozważmy nieustalony, adiabatyczny, jednowymiarowy ruch gazu nielepkiego i nieprzewodzącego ciepła. Mamy następujące równania rządzące tym ruchem:

Rozważmy nieustalony, adiabatyczny, jednowymiarowy ruch gazu nielepkiego i nieprzewodzącego ciepła. Mamy następujące równania rządzące tym ruchem: WYKŁAD 13 DYNAMIKA MAŁYCH (AKUSTYCZNYCH) ZABURZEŃ W GAZIE Rozważmy nieustalony, adiabatyczny, jednowymiarowy ruch gazu nielepkiego i nieprzewodzącego ciepła. Mamy następujące równania rządzące tym ruchem:

Bardziej szczegółowo

Percepcja dźwięku. Narząd słuchu

Percepcja dźwięku. Narząd słuchu Percepcja dźwięku Narząd słuchu 1 Narząd słuchu Ucho zewnętrzne składa się z małżowiny i kanału usznego, zakończone błoną bębenkową, doprowadza dźwięk do ucha środkowego poprzez drgania błony bębenkowej;

Bardziej szczegółowo

Boronów, 1 kwietnia 2016r.

Boronów, 1 kwietnia 2016r. Boronów, 1 kwietnia 2016r. Żeby zobaczyć i usłyszeć, musisz zamienić hałas w ciszę. 25 kwietnia: Międzynarodowy Dzień Walki z Hałasem Co to jest hałas? Wpływ hałasu na nasze zdrowie Pokochajmy ciszę Występujące

Bardziej szczegółowo

Temat: Zagrożenie hałasem

Temat: Zagrożenie hałasem MODUŁ IV LEKCJA 2 Temat: Zagrożenie hałasem Formy realizacji: ścieżka edukacyjna, lekcja fizyki, techniki (45 minutowa jednostka lekcyjna). Cele szczegółowe lekcji: uświadomienie zagrożeń związanych z

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych

LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR Drgania układów mechanicznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami układów drgających oraz metodami pomiaru i analizy drgań. W ramach

Bardziej szczegółowo

Hałas na drogach: problemy prawne, ekonomiczne i techniczne szkic i wybrane elementy koniecznych zmian

Hałas na drogach: problemy prawne, ekonomiczne i techniczne szkic i wybrane elementy koniecznych zmian Zastosowanie nowoczesnych technologii w konstrukcjach nawierzchni Zakopane, 15-17 września 2010 r. Hałas na drogach: problemy prawne, ekonomiczne i techniczne szkic i wybrane elementy koniecznych zmian

Bardziej szczegółowo

AKUSTYKA. Fizyka Budowli. Akustyka techniczna WYKŁAD Z PRZEDMIOTU: a) akustyki urbanistycznej. b) akustyki wnętrz

AKUSTYKA. Fizyka Budowli. Akustyka techniczna WYKŁAD Z PRZEDMIOTU: a) akustyki urbanistycznej. b) akustyki wnętrz AKUSTYKA WYKŁAD Z PRZEDMIOTU: Fizyka Budowli Akustyka techniczna Kształtowaniem właściwych warunków akustycznych w miejscu pobytu ludzi zajmuje się dyscyplina naukowa zwana akustyką techniczną. W budownictwie

Bardziej szczegółowo

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zajęcia wyrównawcze z izyki -Zestaw 13 -eoria Drgania i ale. Ruch drgający harmoniczny, równanie ali płaskiej, eekt Dopplera, ale stojące. Siła harmoniczna, ruch drgający harmoniczny Siłą harmoniczną (sprężystości)

Bardziej szczegółowo

BADANIE PODŁUŻNYCH FAL DŹWIĘKOWYCH W PRĘTACH

BADANIE PODŁUŻNYCH FAL DŹWIĘKOWYCH W PRĘTACH Ćwiczenie 4 BADANIE PODŁUŻNYCH FAL DŹWIĘKOWYCH W PRĘTACH 4.1. Wiadomości ogólne 4.1.1. Równanie podłużnej fali dźwiękowej i jej prędkość w prętach Rozważmy pręt o powierzchni A kołowego przekroju poprzecznego.

Bardziej szczegółowo

Aby nie uszkodzić głowicy dźwiękowej, nie wolno stosować amplitudy większej niż 2000 mv.

Aby nie uszkodzić głowicy dźwiękowej, nie wolno stosować amplitudy większej niż 2000 mv. Tematy powiązane Fale poprzeczne i podłużne, długość fali, amplituda, częstotliwość, przesunięcie fazowe, interferencja, prędkość dźwięku w powietrzu, głośność, prawo Webera-Fechnera. Podstawy Jeśli fala

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe i zjawisko dudnień. IV. Wprowadzenie.

Fale dźwiękowe i zjawisko dudnień. IV. Wprowadzenie. Ćwiczenie T - 6 Fale dźwiękowe i zjawisko dudnień I. Cel ćwiczenia: rejestracja i analiza fal dźwiękowych oraz zjawiska dudnienia. II. Przyrządy: interfejs CoachLab II +, czujnik dźwięku, dwa kamertony

Bardziej szczegółowo

Fala oscylacje w przestrzeni i w czasie. Zaburzenie, które rozchodzi się w ośrodku.

Fala oscylacje w przestrzeni i w czasie. Zaburzenie, które rozchodzi się w ośrodku. RUCH FALOWY Wyklad 9 1 Fala oscylacje w przestrzeni i w czasie. Zaburzenie, które rozchodzi się w ośrodku. Rodzaje fal: mechaniczne (na wodzie, fale akustyczne) elektromagnetyczne (radiowe, mikrofale,

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: Fale cz. 2. dr inż. Zbigniew Szklarski

Wykład 9: Fale cz. 2. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 9: Fale cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Fale sprężyste w gazach przemieszczenie warstwy cząsteczek s( x, t) = sm cos(kx t) zmiana ciśnienia

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ LABORATORIUM FIZYCZNE

WYDZIAŁ LABORATORIUM FIZYCZNE 1 W S E i Z W WARSZAWIE WYDZIAŁ LABORATORIUM FIZYCZNE Ćwiczenie Nr 3 Temat: WYZNACZNIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI METODĄ STOKESA Warszawa 2009 2 1. Podstawy fizyczne Zarówno przy przepływach płynów (ciecze

Bardziej szczegółowo

Problemy pomiaru ciśnienia i temperatury gazu w warunkach dużych prędkości. Juliusz Makowski Common S.A.

Problemy pomiaru ciśnienia i temperatury gazu w warunkach dużych prędkości. Juliusz Makowski Common S.A. Problemy pomiaru ciśnienia i temperatury gazu w warunkach dużych prędkości Juliusz Makowski Common S.A. Plan prezentacji Wstęp Wpływ wzrostu prędkości na pomiar temperatury Erozja Wiry Karmana za tuleją

Bardziej szczegółowo

Hałas powoduje choroby!

Hałas powoduje choroby! Opiekunowie projektu: Anna Stańczyk, Grażyna Gajda, Wojciech Nalberski uczniowie: Natalia Orzeł (kl. III I), Anna Walewska (kl. III D), Klaudia Twardowska ( III D), Katarzyna Życka ( kl. III D) Hałas powoduje

Bardziej szczegółowo

Ψ(x, t) punkt zamocowania liny zmienna t, rozkład zaburzeń w czasie. x (lub t)

Ψ(x, t) punkt zamocowania liny zmienna t, rozkład zaburzeń w czasie. x (lub t) RUCH FALOWY 1 Fale sejsmiczne Fale morskie Kamerton Interferencja RÓWNANIE FALI Fala rozchodzenie się zaburzeń w ośrodku materialnym lub próżni: fale podłużne i poprzeczne w ciałach stałych, fale podłużne

Bardziej szczegółowo

Pomiar poziomu hałasu emitowanego przez zespół napędowy

Pomiar poziomu hałasu emitowanego przez zespół napędowy POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: EKSPLOATACJA MASZYN Pomiar poziomu hałasu emitowanego przez zespół napędowy

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: Fale cz. 2. dr inż. Zbigniew Szklarski

Wykład 9: Fale cz. 2. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 9: Fale cz. dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Energia i natężenie fali Średnia energia ruchu drgającego elementu ośrodka o masie m, objętości V

Bardziej szczegółowo

AKUSTYKA. Matura 2007

AKUSTYKA. Matura 2007 Matura 007 AKUSTYKA Zadanie 3. Wózek (1 pkt) Wózek z nadajnikiem fal ultradźwiękowych, spoczywający w chwili t = 0, zaczyna oddalać się od nieruchomego odbiornika ruchem jednostajnie przyspieszonym. odbiornik

Bardziej szczegółowo

Aerodynamika i mechanika lotu

Aerodynamika i mechanika lotu Prędkość określana względem najbliższej ścianki nazywana jest prędkością względną (płynu) w. Jeśli najbliższa ścianka porusza się względem ciał bardziej oddalonych, to prędkość tego ruchu nazywana jest

Bardziej szczegółowo

Fizyka 12. Janusz Andrzejewski

Fizyka 12. Janusz Andrzejewski Fizyka 1 Janusz Andrzejewski Przypomnienie: Drgania procesy w których pewna wielkość fizyczna na przemian maleje i rośnie Okresowy ruch drgający (periodyczny) - jeżeli wartości wielkości fizycznych zmieniające

Bardziej szczegółowo

Słyszenie w środowisku

Słyszenie w środowisku Słyszenie w środowisku Wykład II Wpływ hałasu na organizm ludzki słuchowe efekty Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 2.03.2016 Plan wykładu Natura dźwięku i hałasu: różnice w percepcji dźwięku i hałasu

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów. Schemat punktowania zadań

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów. Schemat punktowania zadań 1 KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów 18 stycznia 018 r. zawody II stopnia (rejonowe) Schemat punktowania zadań Maksymalna liczba punktów 60. 85% 51pkt. Uwaga! 1. Za poprawne rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Badanie efektu Dopplera metodą fali ultradźwiękowej

Badanie efektu Dopplera metodą fali ultradźwiękowej Badanie efektu Dopplera metodą fali ultradźwiękowej Cele eksperymentu 1. Pomiar zmiany częstotliwości postrzeganej przez obserwatora w spoczynku w funkcji prędkości v źródła fali ultradźwiękowej. 2. Potwierdzenie

Bardziej szczegółowo

2LO 6 lu L 92, 93, 94 T3.5.2 Matematyczny opis zjawisk falowych cd. Na poprzednich lekcjach już było mamy to umieć 1. Ruch falowy 1.

2LO 6 lu L 92, 93, 94 T3.5.2 Matematyczny opis zjawisk falowych cd. Na poprzednich lekcjach już było mamy to umieć 1. Ruch falowy 1. 2LO 6 lu L 92, 93, 94 T3.5.2 Matematyczny opis zjawisk falowych cd. Na poprzednich lekcjach już było mamy to umieć 1. Ruch falowy 1. pokaz ruchu falowego 2. opis ruchu falowego słowami, wykresami, równaniami

Bardziej szczegółowo

p p p zmierzona wartość ciśnienia akustycznego w Pa, p 0 ciśnienie odniesienia równe Pa.

p p p zmierzona wartość ciśnienia akustycznego w Pa, p 0 ciśnienie odniesienia równe Pa. POLTECHKA ŚLĄSKA. WYDZAŁ ORGAZACJ ZARZĄDZAA. Strona: 1 1. CEL ĆWCZEA Celem ćwiczenia jest ugruntowanie wiadomości dotyczących pomiarów hałasu maszyn, zależności zachodzących pomiędzy ciśnieniem, natężeniem

Bardziej szczegółowo

GRUPA ROBOCZA ds.hałasu

GRUPA ROBOCZA ds.hałasu PARTNERSTWO: Krajowa sieć organów środowiskowych oraz instytucji zarządzających funduszami unijnymi (ENEA) ROBOCZA ds. HAŁASU Spotkanie szkoleniowo - seminaryjne MAPY AKUSTYCZNE I PROGRAMY DZIAŁAŃ (programy

Bardziej szczegółowo

POMIARY AKUSTYCZNE 1. WSTĘP

POMIARY AKUSTYCZNE 1. WSTĘP POMIARY AKUSTYCZNE 1. WSTĘP Z fizycznego punktu widzenia dźwięk to drgania mechaniczne gazowego, płynnego lub stałego elastycznego medium, w trakcie których energia odprowadzana jest ze źródła za pomocą

Bardziej szczegółowo

Hałas słyszalny w środowisku pracy. Ocena możliwości wykonywania pracy

Hałas słyszalny w środowisku pracy. Ocena możliwości wykonywania pracy 4. Hałas słyszalny w środowisku pracy. Ocena możliwości wykonywania 1 Hałas słyszalny w środowisku pracy Ocena możliwości wykonywania pracy 4.1. Charakterystyka zjawiska Środowisko akustyczne obejmuje

Bardziej szczegółowo

TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH

TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH Autor: Tomasz Kocur Podstawa programowa, III etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków

Bardziej szczegółowo

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski Fizyka 11 Ruch okresowy Każdy ruch powtarzający się w regularnych odstępach czasu nazywa się ruchem okresowym lub drganiami. Drgania tłumione ruch stopniowo zanika, a na skutek tarcia energia mechaniczna

Bardziej szczegółowo

Testy Która kombinacja jednostek odpowiada paskalowi? N/m, N/m s 2, kg/m s 2,N/s, kg m/s 2

Testy Która kombinacja jednostek odpowiada paskalowi? N/m, N/m s 2, kg/m s 2,N/s, kg m/s 2 Testy 3 40. Która kombinacja jednostek odpowiada paskalowi? N/m, N/m s 2, kg/m s 2,N/s, kg m/s 2 41. Balonik o masie 10 g spada ze stałą prędkością w powietrzu. Jaka jest siła wyporu? Jaka jest średnica

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ EKOLOGII LABORATORIUM FIZYCZNE

WYDZIAŁ EKOLOGII LABORATORIUM FIZYCZNE W S E i Z W WARSZAWIE WYDZIAŁ EKOLOGII LABORATORIUM FIZYCZNE Ćwiczenie Nr 2 Temat: WYZNACZNIE CZĘSTOŚCI DRGAŃ WIDEŁEK STROIKOWYCH METODĄ REZONANSU Warszawa 2009 1 WYZNACZANIE PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU ZA POMOCĄ

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 25. Interferencja fal akustycznych

Ćwiczenie 25. Interferencja fal akustycznych Ćwiczenie 25. Interferencja fal akustycznych Witold Zieliński Cel ćwiczenia Wyznaczenie prędkości dźwięku w gazach metodą interferencji fal akustycznych, przy użyciu rury Quinckego. Wyznaczenie wartości

Bardziej szczegółowo

Prędkość fazowa i grupowa fali elektromagnetycznej w falowodzie

Prędkość fazowa i grupowa fali elektromagnetycznej w falowodzie napisał Michał Wierzbicki Prędkość fazowa i grupowa fali elektromagnetycznej w falowodzie Prędkość grupowa paczki falowej Paczka falowa jest superpozycją fal o różnej częstości biegnących wzdłuż osi z.

Bardziej szczegółowo

Ma x licz ba pkt. Rodzaj/forma zadania

Ma x licz ba pkt. Rodzaj/forma zadania KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT OCENIANIA - szkoła podstawowa - etap rejonowy Nr zada nia Cele ogólne 1 I. Wykorzystanie pojęć i wielkości 2 III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz

Bardziej szczegółowo

HAŁAS I SŁUCH. Czym jest hałas? Jakie są jego źródła? Jak można się przed nim chronić?

HAŁAS I SŁUCH. Czym jest hałas? Jakie są jego źródła? Jak można się przed nim chronić? HAŁAS I SŁUCH 4 Czym jest hałas? Jakie są jego źródła? Jak można się przed nim chronić? Broszura ta stanowi krótki opis hałasu, jego źródeł oraz sposobów ochrony przed jego szkodliwym wpływem. Jest to

Bardziej szczegółowo

WPŁYW EMISJI HAŁASU WYTWARZANY PRZEZ ELEKTROWNIE WIATROWE NA ŚRODOWISKO NATURALNE

WPŁYW EMISJI HAŁASU WYTWARZANY PRZEZ ELEKTROWNIE WIATROWE NA ŚRODOWISKO NATURALNE WPŁYW EMISJI HAŁASU WYTWARZANY PRZEZ ELEKTROWNIE WIATROWE NA ŚRODOWISKO NATURALNE dr inŝ. Sławomir AUGUSTYN 2009-11-25 POZNAŃ EMISJA HAŁAS NiepoŜądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciąŝliwe lub szkodliwe

Bardziej szczegółowo

Ruch jednowymiarowy. Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński

Ruch jednowymiarowy. Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński Ruch jednowymiarowy Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński 017 Ruch jednowymiarowy Autorzy: Zbigniew Kąkol, Kamil Kutorasiński Dział Fizyki zajmujący się opisem ruchu ciał nazywamy kinematyką. Definicja

Bardziej szczegółowo

,,Wejściówka część fizyczna

,,Wejściówka część fizyczna Nazwisko i imię:... Szkoła:.. Zadanie 1. (2 pkt.),,wejściówka 2016 - część fizyczna W pewnym ruchu szybkość początkowa pojazdu wynosi v0 = 2 m/s i w każdej sekundzie maleje o 0,5 m/s, jak w tabeli. t(s)

Bardziej szczegółowo

Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu

Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu Ruch falowy Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu Fala rozchodzi się w przestrzeni niosąc ze sobą energię, ale niekoniecznie musi

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Część 12. Procesy transportu. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ

Termodynamika. Część 12. Procesy transportu. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Termodynamika Część 12 Procesy transportu Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Zjawiska transportu Zjawiska transportu są typowymi procesami nieodwracalnymi zachodzącymi w przyrodzie. Zjawiska te polegają

Bardziej szczegółowo

Konkurs fizyczny - gimnazjum. 2018/2019. Etap rejonowy

Konkurs fizyczny - gimnazjum. 2018/2019. Etap rejonowy UWAGA: W zadaniach o numerach od 1 do 7 spośród podanych propozycji odpowiedzi wybierz i zaznacz tą, która stanowi prawidłowe zakończenie ostatniego zdania w zadaniu. Zadanie 1. (0 1pkt.) Podczas testów

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH

WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH Pomiar strumienia masy i strumienia objętości metoda objętościowa, (1) q v V metoda masowa. (2) Obiekt badań Pomiar

Bardziej szczegółowo

Procedura techniczna wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł ultradźwiękowych

Procedura techniczna wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł ultradźwiękowych Procedura techniczna wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł ultradźwiękowych w oparciu o pomiary poziomu ciśnienia akustycznego w punktach pomiarowych lub liniach omiatania na półkulistej powierzchni

Bardziej szczegółowo

Aerodynamika I. wykład 3: Ściśliwy opływ profilu. POLITECHNIKA WARSZAWSKA - wydz. Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa A E R O D Y N A M I K A I

Aerodynamika I. wykład 3: Ściśliwy opływ profilu. POLITECHNIKA WARSZAWSKA - wydz. Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa A E R O D Y N A M I K A I Aerodynamika I Ściśliwy opływ profilu transoniczny przepływ wokół RAE-8 M = 0.73, Re = 6.5 10 6, α = 3.19 Ściśliwe przepływy potencjalne Teoria pełnego potencjału Wprowadźmy potencjał prędkości (zakładamy

Bardziej szczegółowo

Dźwięk podstawowe wiadomości technik informatyk

Dźwięk podstawowe wiadomości technik informatyk Dźwięk podstawowe wiadomości technik informatyk I. Formaty plików opisz zalety, wady, rodzaj kompresji i twórców 1. Format WAVE. 2. Format MP3. 3. Format WMA. 4. Format MIDI. 5. Format AIFF. 6. Format

Bardziej szczegółowo

Prędkośd rozchodzenia się sprężystych fal podłużnych w ciałach stałych, cieczach i

Prędkośd rozchodzenia się sprężystych fal podłużnych w ciałach stałych, cieczach i 1 S t r o n a 6. Prędkośd rozchodzenia się sprężystych fal podłużnych w ciałach stałych, cieczach i gazach. Prawo Hooke a: Siła sprężystości: F Xsp = k. 0) Co do wartości bezwzględnej jest ona równa (lub

Bardziej szczegółowo

Ruch drgający. Ruch harmoniczny prosty, tłumiony i wymuszony

Ruch drgający. Ruch harmoniczny prosty, tłumiony i wymuszony Ruch drgający Ruch harmoniczny prosty, tłumiony i wymuszony Ruchem drgającym nazywamy ruch ciała zachodzący wokół stałego położenia równowagi. Ruchy drgające dzielimy na ruchy: okresowe, nieokresowe. Ruch

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko

MECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko MECHANIKA 2 Wykład Nr 8 Drgania punktu materialnego Prowadzący: dr Krzysztof Polko Wstęp Drgania Okresowe i nieokresowe Swobodne i wymuszone Tłumione i nietłumione Wstęp Drgania okresowe ruch powtarzający

Bardziej szczegółowo

l a b o r a t o r i u m a k u s t y k i

l a b o r a t o r i u m a k u s t y k i Wrocław kwiecień 21 4SOUND Parametry akustyczne 4SOUND ul Klecińska 123 54-413 Wrocław info@4soundpl www4soundpl l a b o r a t o r i u m a k u s t y k i tel +48 53 127 733 lub 71 79 85 746 NIP: 811-155-48-81

Bardziej szczegółowo

Max liczba pkt. Rodzaj/forma zadania. Zasady przyznawania punktów zamknięte 1 1 p. każda poprawna odpowiedź. zamknięte 1 1 p.

Max liczba pkt. Rodzaj/forma zadania. Zasady przyznawania punktów zamknięte 1 1 p. każda poprawna odpowiedź. zamknięte 1 1 p. KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT OCENIANIA - szkoła podstawowa Nr zadania Cele ogólne 1 I. Wykorzystanie pojęć i Cele szczegółowe II.5. Uczeń nazywa ruchem jednostajnym ruch, w którym droga przebyta w jednostkowych

Bardziej szczegółowo

ROZWIĄZUJEMY ZADANIA Z FIZYKI

ROZWIĄZUJEMY ZADANIA Z FIZYKI ROZWIĄZUJEMY ZADANIA Z FIZYKI Rozwiązując zadnia otwarte PAMIĘTAJ o: wypisaniu danych i szukanych, zamianie jednostek na podstawowe, wypisaniu potrzebnych wzorów, w razie potrzeby przekształceniu wzorów,

Bardziej szczegółowo