EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA UKŁADU GAZOWO-PAROWEGO ZINTEGROWANEGO ZE ZGAZOWANIEM WĘGLA ORAZ Z INSTALACJĄ CCS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA UKŁADU GAZOWO-PAROWEGO ZINTEGROWANEGO ZE ZGAZOWANIEM WĘGLA ORAZ Z INSTALACJĄ CCS"

Transkrypt

1 EFEKTYWOŚĆ EKOOMICZA UKŁADU GAZOWO-PAROWEGO ZITEGROWAEGO ZE ZGAZOWAIEM WĘGLA ORAZ Z ISTALACJĄ CCS Auor: Kaarzyna Janusz-Szymańska ( Rynek Energii nr 5/2012) Słowa kluczowe: IGCC, wychwy CO 2, sprawności cząskowe, cena energii Sreszczenie. W arykule przeprowadzono analizę efekywności ekonomicznej ekrowni IGCC. Badany układ składa się z generaora gazu, insalacji wychwyu i separacji CO 2 oraz z układu gazowo-parowego. Dla wybranego układu IGGC zinegrowanego z insalacją CCS określono nakłady inwesycyjne. Wyznaczono podsawowe wskaźniki efekywności ekonomicznej. Obliczono graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej oraz kosz emisji uniknięej. Analizowano wpływ zmiany sprawności układu oraz wskaźnika porzeb własnych układu na kosz wyworzenia 1MWh energii ekrycznej. Również określono wpływ dyspozycyjności, wysokości nakładów inwesycyjnych, ceny paliwa na poszczególne składniki koszowe oraz na wikości makroekonomiczne. 1. WPROWADZEIE Ponad 50% wywarzanej energii ekrycznej w UE pochodzi ze spalania paliw kopalnych (węgla i gazu ziemnego), naomias około 40% energii ekrycznej w skali świaa wywarzana jes z węgla. Pomimo rosnącego zużycia energii ekrycznej syuacja odnośnie paliw nie zmieni się znacząco w najbliższej przyszłości [1]. Sprawność wywarzania energii ekrycznej w blokach węglowych na paramery nadkryyczne przekroczy w najbliższym czasie 50% [2]. Wymogi związane z ograniczeniem emisji CO 2 i sosowaniem insalacji CCS (ang. Carbon Capure and Sorage) sprawność ę obniżają o 5 9 punków procenowych [3,4]. W układach gazowo-parowych opalanych gazem odpowiednio dobrane paramery [5,6] i srukura [7] zapewniają osiągnięcie wysokiej sprawności, w przypadku ekrociepłowni dochodzącej do 80% [5,8], dla ekrowni do 60% [2]. Sosowanie gazu ziemnego oprócz wysokiej sprawności powoduje obniżenie emisji CO 2 [2]. Dlaego eż analizowane są w lieraurze przedmiou układy równoległe - dwupaliwowe np. węgi - gaz ziemny [9,10] lub węgi biomasa [11]. Inną z echnologii są układy gazowo-parowe zinegrowane ze zgazowaniem węgla zw. układy IGCC (ang. Inegraed Gasificaion Combined Cycle) [12]. Układy IGCC zinegrowane z insalacją do wychwyu i składowania CO 2 zaliczane są do echnologii czysego węgla, kóre pozwalają na znaczną redukcję emisji szkodliwych subsancji do środowiska. 2. UKŁAD IGCC Układy IGCC charakeryzują się przede wszyskim sosunkowo wysoką sprawnością produkcji energii ekrycznej (na poziomie 40 50% [12]), niską emisją zanieczyszczeń oraz wysoką asycznością paliwową (możliwość wykorzysania paliw różnych jakości). Wprowadzenie insalacji CCS isonie wpływa na obniżenie sprawności całego układu (do poziomu około 31,5 40%) [13]. W układach IGCC w generaorze nasępuje zamiana subsancji zgazowywanej np. węgla kamiennego, brunanego, biomasy [14,15], w nisko i średnio-kaloryczne paliwo gazowe, kórego skład zależy od

2 zasosowanego paliwa oraz echnologii zgazowania. Powsały gaz głównie składa się z lenku węgla i wodoru oraz różnego ypu zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, kóre w znacznym sopniu muszą zosać usunięe przed spaleniem ego gazu w urbinie gazowej. Ponado do zgazowania najczęściej wykorzysywany jes len (wywarzany w lenowni - ASU), bądź powierze i para wodna. Wychwy dilenku węgla w układach IGCC wymaga wprowadzenia pewnych modyfikacji. W cu zwiększenia udziału CO 2 w gazie procesowym konieczne jes wprowadzenie reakora Shif układu konwersji CO do CO 2. Isone jes również dososowanie urbiny gazowej do spalania paliwa o znacznej zawarości wodoru [16]. Konieczne jes akże dobudowanie insalacji wychwyu CO 2 i przygoowania go do dalszego ransporu (insalacja sprężania CO 2 ). Przykładowy schema układu IGCC zinegrowanego z insalacją CCS jes przedsawiony na rys. 1. W układach IGCC dilenek węgla wychwyywany jes przed procesem spalania z gazu synezowego, kóry składa się głównie z lenku węgla i wodoru. Do wychwyu CO 2 z gazu synezowego wykorzysane mogą być różne procesy, kóre bazują na absorpcji chemicznej lub fizycznej, adsorpcji, separacji kriogenicznej lub eż membranowej [17]. Procesy e są na różnym eapie rozwoju echnologicznego, w związku z czym możliwość ich wykorzysania dla układów IGCC jes różna. Rys. 1. Schema układu IGCC zinegrowanego z insalacją wychwyu CO 2 ; C sprężarka, T urbina, CCH komora spalania, KO kocioł odzyskowy, ST urbina parowa, ASU lenownia Dojrzałe echnologicznie wykorzysują właściwie wyłącznie absorpcję zarówno fizyczną (Sexol) jak i chemiczną (MEA, MDEA). Procesy absorpcji wymagają dużej czysości gazu, jak również doprowadzenia znacznych ilości ciepła do wydzienie CO 2 z rozpuszczalnika. Ze względu na duże zaporzebowanie energii procesy wykorzysujące separację kriogeniczną nie są brane pod uwagę jako przyszłościowe dla układów IGCC [7]. aomias arakcyjne pod względem koszów jak i zaporzebowania na energię wydają się być procesy membranowe. Techniki membranowej separacji gazów są znane i wykorzysywane od wiu la w przemyśle chemicznym, perochemicznym np. do oczyszczania gazu ziemnego czy do separacji lenu z powierza. W układach IGCC gaz synezowy składa się głównie z wodoru i lenku węgla (kóry po reakcji Shif zamienia się w CO 2 ), zaem membrany wykorzysywane w ych układach o membrany najczęściej sekywne dla wodoru (rozdział H 2 /CO 2 ) lub sekywne dla dilenku węgla (rozdział CO 2 /H 2 ).

3 3. AALIZA TERMODYAMICZA I EKOOMICZAUKŁADU IGCC Sprawność energeyczna bruo układu IGCC zinegrowanego z insalacją wychwyu CO 2 wynosi: + TG TP ASU CCS AUX η IGCC (1) ( m& pwd ) w Można ją również określić równaniem: η IGCC η br ( 1 δ ), (2) gdzie sprawność układu bruo o naomias wskaźnik porzeb własnych o: gdzie: ASU δ ASU, TG + TP CCS δ CCS, TG + TP δ AUX + TG TP η br ( m W ), & (3) p d w δ δ + δ + δ TG ASU AUX + TP CCS AUX, (4) Wykorzysując [2, 12, 13] dla układu IGCC bez i z insalacją CCS określono sprawność η br 0,5, zaś wskaźnik porzeb własnych dla układu z CCS wynosi δ 0,3410, a dla układu bez CCS jes równy δ 0,1760. Tak więc sprawność wywarzania energii ekrycznej w układzie IGCC zinegrowanego z insalacją CCS wynosi 0,3295, naomias w układzie IGGC bez CCS sprawność a wynosi 0,4120 (układ aki oznaczony jes dalej jako referencyjny -REF). W analizach opłacalności inwesycji energeycznych sosuje się różne meody i wskaźniki oceny efekywności ekonomicznej. Przeprowadzoną analizę opłacalności budowy bloku IGCC zinegrowanego z insalacją CCS oparo o warość zakualizowaną neo PV. PV jes sumą, zdyskonowanych oddzinie dla każdego roku przepływów pieniężnych neo, zaobserwowanych w całym cyklu życia projeku, przy założonym sałym poziomie sopy dyskonowej. PV oznacza zaem zysk, jaki osiągnie poencjalny inwesor. Wybór warianu opymalnego inwesycji powinien być dokonany przy założeniu PV max. Do obliczenia warości PV wykorzysuje się nasępującą zależność: PV CF 1 1+ ( r) gdzie r sopa dyskona, kolejne laa budowy i eksploaacji układu., (8) Pochodną meody PV jes meoda bazująca na określeniu progu renowności BEP (ang. Break Even Poin). Meoda a zakłada wyznaczenie granicznej warości jednej z wikości srumienia środków pieniężnych neo CF. Warość wybranej wikości wyznaczana jes z warunku PV 0. W analizie efekywności ekonomicznej układu IGCC z insalacją wychwyu CO 2 za funkcję cu przyjęo graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej. Cena a określa próg renowności, zn. aką syuację, w kórej uzyskane przychody ze sprzedaży energii ekrycznej zrównują poniesione wydaki.

4 Srumień środków pieniężnych neo CF wyznaczamy z zależności: [ J + S ( K PR + P d + K obr ) + A+ F L] CF +, (9) gdzie: J - całkowie nakłady inwesycyjne, S - przychody ze sprzedaży energii ekrycznej, K PR - całkowie koszy produkcji, P d - warość podaku dochodowego, K obr - koszy kapiału obroowego, A - warość amoryzacji, F - koszy pozyskania kredyu, L - warość likwidacyjna określaną dla osaniego roku użykowania układu IGCC. akłady inwesycyjne na budowę układu IGCC w uproszczonej analizie można wyznaczyć z zależności J i, (10) gdzie: i jednoskowe nakłady inwesycyjne na moc, USD/kW. Przychody ze sprzedaży energii ekrycznej wyznacza się z zależności S ( δ C τ, (11) 1 ),REF gdzie: C średnia cena sprzedaży energii ekrycznej, PL /MWh, τ roczny całkowiy czas pracy, h. Całkowie koszy produkcji sanową sumę poszczególnych koszów i są obliczane ze wzoru K K F + K o + K ps + K E + K sr + K r + A F (12) PR + gdzie: K F kosz paliwa, K o kosz obsługi, K ps kosz pozosałych surowców, K E kosz eksploaacyjny, K sr kosz użykowania środowiska, K r kosz remonów, A amoryzacja, F odseki. W analizie ekonomicznej wyznaczono graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej C gr kórą dla układu IGCC oznaczono indeksem REF, a dla układu IGCC zinegrowanego z insalacją CCS oznaczono indeksem CCS. Wikości e wyznaczono z równania: C gr 0 [ J + ( KPR + Pd + Kobr ) A F L] ( 1+ r) ((1 δ ),REF τ ) 0 ( 1+ r). (13) Zakładając sabilność koszów paliwa oraz pozosałych koszów, jak i poziom produkcji energii ekrycznej równanie (13) na graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej można zapisać akże w posaci gr C CJ + CF + C, (14) gdzie: C J składowa inwesycyjna, C F składowa paliwowa, C F składowa pozapaliwowa. Są one wyznaczane z nasępujących zależności [2]: C J 0 [ J ] 0 ( 1 + r ) (1 δ ) ( 1 + r ) F, REF τ (15)

5 C C F 0 F 0 [ K p ] 0 ( 1 + r ) (1 δ ), REF ( 1 + r ) [ K F ] 0 ( 1 + r ) (1 δ ), REF ( 1 + r ) τ τ (16) (17) Isonym wskaźnikiem ekonomicznym w przypadku układów połączonych z insalacją wychwyu CO 2 jes kosz emisji uniknięej dilenku węgla (C AV ). Warość a wyznaczana jes z równania: gdzie C E AV AV gr gr CCCS CREF, (18) E (n) REF AV E E. (19) (n) CCS Określenie koszu emisji uniknięej jes użyeczne przy porównywaniu z innymi echnologiami wychwyu dilenku węgla, jak również przy porównaniu z koszem zakupu uprawnień do emisji CO 2. Założenia przyjęe w obliczeniach ekonomicznych przedsawiono w abi 1. Taba 1 Główne założenia do analizy ekonomicznej Paramer charakerysyczny Jednoska Warość Moc bruo MW 693,5 Czas pracy h/rok 7000 akłady inwesycyjne na IGCC USD/kW 2000 akłady inwesycyjne na IGCC z CCS USD/kW 2700 Czas budowy laa 3 Podział koszów inwesycyjnych na poszczególne laa budowy % 15/30/55 Udział środków własnych w finansowaniu inwesycji % 25 Udział kredyu komercyjnego w finansowaniu inwesycji % 75 Oprocenowanie kredyu % 6 Czas spłay kredyu laa 10 Sopa dyskona % 6,2 Czas użykowania układu IGCC laa 20 Średnia sawka amoryzacji % 6,667 Sawka podaku dochodowego % 19 Koszy remonów odniesione do nakładów inwesycyjnych %, 1 rok %, 2-3 rok %, 4-7 rok %, 8-11 rok %, rok %, rok Cena węgla PL/GJ 14,48 Zarudnienie osoba/mw 0,4 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5

6 Wynagrodzenie EUR/osoba/m-c 1100 Kosz zakupu membran USD/m 2 20 Żywoność membran laa 5 Warość likwidacyjna odniesiona do nakładów inwesycyjnych % 20 Kosz uprawnień do emisji CO 2 PL/Mg 50 Kursy walu: 1 EUR 1 USD PL PL 4,26 3,39 W abi 2 przedsawiono wyniki analizy ekonomicznej, naomias na wykresie rys.2 pokazano emisję dilenku węgla z układu IGCC bez i z insalacją CCS. Przeprowadzono szereg analiz wrażliwości m.in. zmiany sprawności i współczynnika porzeb własnych układu, wpływu czasu pracy układu, zmiany nakładów inwesycyjnych, zmiany ceny paliwa na składowe ceny energii ekrycznej oraz na graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej i koszu emisji uniknięej dla układu IGCC bez i z insalacją CCS. Wyniki ych analiz przedsawiono na rys W pierwszej kolejności zbadano wpływ zmiany sprawności oraz wskaźnika porzeb własnych układu IGCC bez i z insalacja CCS. Zarówno sprawność jak i porzeby własne zmieniono o 10%. Wyniki przedsawiono na rys.3 i rys.4. Wzros sprawności układu IGGC o 10% powoduje spadek ceny energii ekrycznej o niecałe 16 PL/MWh, naomias dla układu IGGC zinegrowanego z wychwyem CO 2 skukuje obniżeniem ceny energii ekrycznej do warości 403, 7 PL/MWh. Zmiana wskaźnika porzeb własnych dla układu IGCC bez insalacji CCS powoduje zmianę w cenie energii ekrycznej o około 8 PL/MWh, naomias dla układu zinegrowanego z wychwyem CO 2 zmiana ceny ulega o około 21 PL/MWh. Rys. 2. Emisja CO 2 z układu IGCC zinegrowanego z insalacją CCS oraz emisja uniknięa ajwiększy wpływ na kosz emisji uniknięej ma zmiana wskaźnika porzeb własnych dla układu IGCC zinegrowanego z separacją CO 2. Zmiana ego wskaźnika o 10% powoduje zmianę w koszcie emisji uniknięej o około 30 PL/Mg CO2. Zmiana sprawności układu o 10% powoduje zmianę w koszcie emisji uniknięej o 14,8 PL/Mg CO2. a rys. 5 i 6 przedsawiono wpływ poszczególnych składowych ceny wyworzenia 1 MWh energii ekrycznej na kosz całkowiy energii ekrycznej dla układu IGCC bez i z insalacją CCS jako funkcja dyspozycyjności układu. ajwiększy udział w koszcie wyworzenia energii ekrycznej ma składowa inwesycyjna. Dość znaczący udział w ym koszcie ma również składowa paliwowa, kóra jes niezależna od czasu pracy bloku.

7 Paramer charakerysyczny Jednoskowy nakład inwesycyjny na referencyjny układ IGCC, USD/kW akład jednoskowy na układ IGCC zinegrowany z CCS, USD/kW Wskaźnik porzeb własnych ukł. IGCC bez CCS Wskaźnik porzeb własnych ukł. IGCC z CCS Graniczna cena sprzedaży energii ekrycznej C gr REF, PL/MWh Graniczna cena sprzedaży energii ekrycznej po separacji CO 2 C, gr CCS PL/MWh Kosz emisji uniknięej C AV, PL/Mg CO2 Warość ,176 0, ,1 418,6 133,3 Taba 2 Wyniki analizy ekonomicznej Rys. 3. Wpływ zmiany sprawności oraz wskaźnika porzeb własnych układu IGCC na cenę energii ekrycznej Rys. 4. Wpływ zmiany sprawności oraz wskaźnika porzeb własnych układu IGCC na kosz emisji uniknięej

8 Rys. 5. Wpływ czasu pracy bloku na składowe cząskowe oraz na graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej Rys. 6. Wpływ czasu pracy bloku na składowe cząskowe oraz na graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej dla układu z insalcją CCS Dla przyjęych złożeń składowa koszu paliwowego dla układu IGCC bez wychwyu CO 2 i dla zwiększonego czasu pracy do 8500 h rocznie przewyższa składowa inwesycyjną o około 13 PL/MWh. Z przeprowadzonej analizy wynika również, że najmniejszy wpływ na cenę energii ekrycznej ma składowa pozapaliwowa, i jes ona wyższa w układzie IGCC bez insalacji CCS niż dla układu zinegrowanego z wychwyem CO 2 o około 30 PL/MWh. a rys.7 i 8 przedsawiono wpływ zmiany nakładów inwesycyjnych na kosz wyprodukowania energii ekrycznej i kosz emisji uniknięej. akłady e zmieniano dla warości 0,8 oraz 1,5 nominalnych nakładów inwesycyjnych dla układu bez i z insalacją CCS. Z przeprowadzonej analizy wynika, że zarówno spada cena energii ekrycznej jak i kosz emisji uniknięej im są mniejsze nakłady inwesycyjne na budowę układu.

9 Rys. 7. Wpływ zmiany nakładów inwesycyjnych oraz czasu pracy bloku na graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej Rys. 8. Wpływ zmiany nakładów inwesycyjnych oraz czasu pracy układu IGCC na kosz emisji uniknięej Rys. 9. Wpływ zmiany ceny paliwa oraz czasu pracy układu na graniczną cenę sprzedaży energii ekrycznej

10 Rys. 10. Wpływ zmiany ceny paliwa oraz czasu pracy układu IGCC na kosz emisji uniknięej a rys.9 i rys.10 przedsawiono wyniki analizy zmiany ceny paliwa oraz dyspozycyjności układu IGCC na cenę energii ekrycznej i kosz emisji uniknięej. Również wydłużenie czasu pracy obniża zarówno cenę energii ekrycznej jak i kosz emisji uniknięej. Zwiększając czas pracy układu do 8500h obniża się cena energii ekrycznej o około 44 PL dla układu z wychwyem CO 2, a dla układu bez insalacji CCS cena zmienia się o 25 PL. Isoną rolę w koszcie wyworzenia energii ekrycznej ma cena paliwa. Analiza wrażliwości wpływu ceny paliwa zosała wykonana dla zmiany ceny węgla w granicach 0,8 i 1,5 ceny nominalnej przyjęej do obliczeń. 4. WIOSKI W pracy przedsawiono wyniki analizy ekonomicznej dla układu IGCC zinegrowanego z insalacją wychwyu CO 2. Przeprowadzona analiza uwzględnia w swych założeniach zarówno nakłady, jak i koszy związane z układem wychwyu dilenku węgla. Isonym emenem analizy ekonomicznej każdego bloku energeycznego z wychwyem CO 2 jes podanie granicznej ceny sprzedaży energii ekrycznej wyznaczonej z warunku PV0 oraz koszu emisji uniknięej. Wyznaczona cena energii ekrycznej dla układu IGCC bez wychwyu CO 2 jes równa 322,1 PL/MWh, naomias po inegracji układu IGCC z insalacją CCS kosz wyprodukowania 1 MWh energii ekrycznej wzrasa o ponad 96 PL i wynosi 418,6 PL/MWh. Kosz emisji uniknięej dilenku węgla kszałuje się na poziomie 133,3 PL/Mg CO2. Przeprowadzono szereg analiz wrażliwości. Badano wpływ zmiany sprawności układu, wskaźnika porzeb własnych, nakładów inwesycyjnych oraz ceny paliwa i dyspozycyjność układu,. Cena wyprodukowania 1 MWh energii ekrycznej maleje wraz ze wzrosem dyspozycyjności układu IGCC. Również wraz ze zmniejszeniem nakładów inwesycyjnych na budowę układu spada zarówno cena energii ekrycznej jak i kosz emisji uniknięej. ajwiększy wpływ na cenę energii ekrycznej oraz kosz emisji uniknięej ma zmiana wskaźnika porzeb własnych dla układu IGCC zinegrowanego z insalacją CCS. Wzros ego wskaźnika o 10 procen powoduje wzros ceny o 20 PL naomias kosz emisji uniknięej wzrasa o ponad 30 PL do warości 166 PL/Mg CO2.

11 LITERATURA [1] Franco A., Diaz A.R.: The fuure challenges for clean coal echnologies : Joining efficiency increase and polluan emission conrol. Energy 34 (2009), [2] Koowicz J., Skorek - Osikowska A., Bara Ł.: Economic and environmenal evaluaion of seced advanced power generaion echnologies. Proceedings of he Insiuion of Mechanical Engineers, Par A: Journal of Power and Energy 2011;225(3): [3] Koowicz J., Bara Ł.: Opimisaion of he connecion of membrane CCS insallaion wih a supercriical coal- fired power plan. Energy 2012;38: [4] Koowicz J., Chminiak T, Janusz - Szymańska K.: The influence of membrane CO 2 separaion on he efficiency of a coal-fired power plan. Energy 2010;35(2): [5] Koowicz J., Bara Ł.: The influence of he legal and economical environmen and he profile of aciviies on he opimal design feaures of a naural-gas-fired combined hea and power plan. Energy 2011;36(1): [6] Koowicz J., Bara Ł.: The influence of economic parameers on he opimal values of he design variables of a combined cycle plan. Energy 2010;35(2): [7] Koowicz J., Bara Ł., Balicki A.: Thermodynamic analysis of a new concepion of supplemenary firing in a combined cycle. Archives of Thermodynamics 2010;31(4):15-24 [8] Koowicz J., Lepszy S.: Wpływ emperaury ooczenia i srumieni ciepła grzewczego na charakerysyki ermodynamiczne ekrociepłowni gazowo-parowej. Inżynieria Chemiczna i Procesowa 2005;26(4): [9] Koowicz J.: adbudowa bloków parowych o paramerach nadkryycznych urbinami gazowymi. Rynek Energii 2008;77(4):45-49 [10] Chminiak T.J., Koowicz J., Łyczko J.: Parameric analysis of a dual fu parall coupled combined cycle. Energy 2001;26(12): [11] Koowicz J., Bara Ł.: Równoległe współspalanie biomasy w nadkryycznym bloku węglowym - Część I. Rynek Energii 2008;79(6):69-74 [12] Koowicz J., Iluk T.: Układy gazowo - parowe zinegrowane ze zgazowaniem. Rynek Energii 2008;76(3):34-40 [13] Koowicz J., Skorek - Osikowska A., Janusz - Szymańska K.: Membrane separaion of carbon dioxide in he inegraed gasificaion combined cycle sysems. Archives of Thermodynamics 2010;31(3): [14] Sobolewski A., Koowicz J., Iluk T., Mauszek K.: Badania eksperymenalne zgazowania biomasy pod kaem wykorzysania gazu procesowego w układzie kogeneracji. Przemysł Chemiczny 2010;89(6):

12 [15] Sobolewski A., Koowicz J., Iluk T., Mauszek K.: Wpływ rodzaju biomasy na paramery pracy generaora gazu ze złożem sałym. Rynek Energii 2009;82(3):53-58 [16] Miller, A., Lewandowski, J., Badyda, K., Kiryk, S., Milewski, J.: Hydrogen combusion urbine cycles. (2003) Archives of Thermodynamics, 24 (3), pp [17] Koowicz J., Janusz - Szymańska K.: Influence of membrane CO 2 separaion on he operaing characerisics of a coal-fired power plan. Chemical and Process Engineering - Inżynieria Chemiczna i Procesowa 2010;31(4): Praca naukowa finansowana przez Miniserswo auki i Szkolnicwa Wyższego ze środków na naukę w laach jako projek badawczy nr 3605/B/T02/2009/37. ECOOMIC EFFICIECY OF A IGCC SYSTEM ITEGRETED WITH CCS ISTALLATIO Key words: IGCC, CCS, CO 2 capure, parial efficiency, break-even price Summary. In his aricle he economic efficiency of an IGCC power plan was analyzed. This sysem consiss of a gas generaor, CO 2 membrane insallaion (CCS) and a combined cycle. The invesmen cos was assumed for he seced IGCC sysems inegraed wih he CCS insallaion. The basic indicaors of economic analysis were deermined. For he conduced analysis i is essenial o deermine he break-even price of ecriciy, as wl as he cos of CO 2 avoided emission. The effec of changes of he efficiency of he sysem and he auxiliary power rae on he price of 1 MWh of ecriciy was analyzed. Also, he effec of he availabiliy, he invesmen cos, he price of fu, he cos of individual emens and he size of macroeconomic facors was analyzed. Kaarzyna Janusz-Szymańska, dr inż. Jes adiunkem w Zakładzie Miernicwa i Auomayki Procesów Energeycznych w Insyucie Maszyn i Urządzeń Energeycznych Poliechniki Śląskiej w Gliwicach, ul. Konarskiego 18, Gliwice. kaarzyna.janusz@polsl.pl

PORÓWNANIE EKONOMICZNE ELEKTROWNI GAZOWO - PAROWYCH BEZ I Z WYCHWYTEM CO 2

PORÓWNANIE EKONOMICZNE ELEKTROWNI GAZOWO - PAROWYCH BEZ I Z WYCHWYTEM CO 2 Sr. 88 Rynek nergii Nr 3(112) - 2014 PORÓWNANI KONOMIZN LKTROWNI GAZOWO - PAROWYH BZ I Z WYHWYTM O 2 Maeusz Brzęczek, Marcin Job Słowa kluczowe: ekrownie gazowo parowe, insalacja wychwyu O 2, spalanie

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE PYTANIA KONTROLNE Czym charakeryzują się wskaźniki saycznej meody oceny projeku inwesycyjnego Dla kórego wskaźnika wyliczamy średnią księgową

Bardziej szczegółowo

Analiza opłacalności inwestycji logistycznej Wyszczególnienie

Analiza opłacalności inwestycji logistycznej Wyszczególnienie inwesycji logisycznej Wyszczególnienie Laa Dane w ys. zł 2 3 4 5 6 7 8 Przedsięwzięcie I Program rozwoju łańcucha (kanału) dysrybucji przewiduje realizację inwesycji cenrum dysrybucyjnego. Do oceny przyjęo

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE DYSKONTOWYCH WSKAŹNIKÓW OCENY OPŁACALNOŚCI EKONOMICZNEJ INWESTYCJI NA WYBRANYM PRZYKŁADZIE

PORÓWNANIE DYSKONTOWYCH WSKAŹNIKÓW OCENY OPŁACALNOŚCI EKONOMICZNEJ INWESTYCJI NA WYBRANYM PRZYKŁADZIE POZA UIVE RSITY OF TE CHOLOGY ACADE MIC JOURALS o 86 Elecrical Engineering 2016 Jusyna MICHALAK* PORÓWAIE DYSKOTOWYCH WSKAŹIKÓW OCEY OPŁACALOŚCI EKOOMICZEJ IWESTYCJI A WYBRAYM PRZYKŁADZIE W arykule przedsawiono

Bardziej szczegółowo

Instytut Techniki Cieplnej Strategia rozwoju w Polsce wysokosprawnej kogeneracji Załączniki

Instytut Techniki Cieplnej Strategia rozwoju w Polsce wysokosprawnej kogeneracji Załączniki Poliechnika Śląska w Gliwicach Insyu Techniki Cieplnej Sraegia rozwoju w Polsce wysokosprawnej kogeneracji Załączniki Warszawa, czerwiec 2007 Sraegia rozwoju w Polsce wysokosprawnej kogeneracji Załączniki

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI MODERNIZACYJNYCH. dr inż. Robert Stachniewicz

EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI MODERNIZACYJNYCH. dr inż. Robert Stachniewicz EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI MODERNIZACYJNYCH dr inż. Rober Sachniewicz METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Jednymi z licznych celów i zadań przedsiębiorswa są: - wzros warości przedsiębiorswa

Bardziej szczegółowo

KOSZTOWA OCENA OPŁACALNOŚCI EKSPLOATACJI WĘGLA BRUNATNEGO ZE ZŁOŻA LEGNICA ZACHÓD **

KOSZTOWA OCENA OPŁACALNOŚCI EKSPLOATACJI WĘGLA BRUNATNEGO ZE ZŁOŻA LEGNICA ZACHÓD ** Górnicwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszy 2 2007 Kazimierz Czopek* KOSZTOWA OCENA OPŁACALNOŚCI EKSPLOATACJI WĘGLA BRUNATNEGO ZE ZŁOŻA LEGNICA ZACHÓD ** 1. Wprowadzenie Uwzględniając ylko prosy bilans energii

Bardziej szczegółowo

Management Systems in Production Engineering No 4(20), 2015

Management Systems in Production Engineering No 4(20), 2015 EKONOMICZNE ASPEKTY PRZYGOTOWANIA PRODUKCJI NOWEGO WYROBU Janusz WÓJCIK Fabryka Druu Gliwice Sp. z o.o. Jolana BIJAŃSKA, Krzyszof WODARSKI Poliechnika Śląska Sreszczenie: Realizacja prac z zakresu przygoowania

Bardziej szczegółowo

INWESTYCJE. Makroekonomia II Dr Dagmara Mycielska Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak

INWESTYCJE. Makroekonomia II Dr Dagmara Mycielska Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak INWESTYCJE Makroekonomia II Dr Dagmara Mycielska Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Inwesycje Inwesycje w kapiał rwały: wydaki przedsiębiorsw na dobra używane podczas procesu produkcji innych dóbr Inwesycje

Bardziej szczegółowo

Finanse. cov. * i. 1. Premia za ryzyko. 2. Wskaźnik Treynora. 3. Wskaźnik Jensena

Finanse. cov. * i. 1. Premia za ryzyko. 2. Wskaźnik Treynora. 3. Wskaźnik Jensena Finanse 1. Premia za ryzyko PR r m r f. Wskaźnik Treynora T r r f 3. Wskaźnik Jensena r [ rf ( rm rf ] 4. Porfel o minimalnej wariancji (ile procen danej spółki powinno znaleźć się w porfelu w a w cov,

Bardziej szczegółowo

System zielonych inwestycji (GIS Green Investment Scheme)

System zielonych inwestycji (GIS Green Investment Scheme) PROGRAM PRIORYTETOWY Tyuł programu: Sysem zielonych inwesycji (GIS Green Invesmen Scheme) Część 6) SOWA Energooszczędne oświelenie uliczne. 1. Cel programu Ograniczenie lub uniknięcie emisji dwulenku węgla

Bardziej szczegółowo

Ewa Dziawgo Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Analiza wrażliwości modelu wyceny opcji złożonych

Ewa Dziawgo Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Analiza wrażliwości modelu wyceny opcji złożonych DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 7 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa G-10.3

MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa G-10.3 MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednoski sprawozdawczej Numer idenyfikacyjny - REGON 1 Kod właściwy dla elekrowni jako jednoski lokalnej G-10.3 Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

Analiza metod oceny efektywności inwestycji rzeczowych**

Analiza metod oceny efektywności inwestycji rzeczowych** Ekonomia Menedżerska 2009, nr 6, s. 119 128 Marek Łukasz Michalski* Analiza meod oceny efekywności inwesycji rzeczowych** 1. Wsęp Podsawowymi celami przedsiębiorswa w długim okresie jes rozwój i osiąganie

Bardziej szczegółowo

Inwestycje. Makroekonomia II Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak

Inwestycje. Makroekonomia II Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Inwesycje Makroekonomia II Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak CIASTECZOWY ZAWRÓT GŁOWY o akcja mająca miejsce w najbliższą środę (30 lisopada) na naszym Wydziale. Wydarzenie o związane jes z rwającym od

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MIAR OCENY EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ DO PLANOWANIA ORAZ OCENY DZIAŁAŃ DYWESTYCYJNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH *

ZASTOSOWANIE MIAR OCENY EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ DO PLANOWANIA ORAZ OCENY DZIAŁAŃ DYWESTYCYJNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH * JAROSŁAW MIKOŁAJCZYK Uniwersye Rolniczy Kraków ZASTOSOWANIE MIAR OCENY EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ DO PLANOWANIA ORAZ OCENY DZIAŁAŃ DYWESTYCYJNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH * Wsęp W klasycznym ujęciu meody

Bardziej szczegółowo

Analiza kosztów wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach systemowych

Analiza kosztów wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach systemowych POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 10 Zeszy specjalny 2 2007 PL ISSN 1429-6675 Janusz SOWIÑSKI* Analiza koszów wywarzania energii elekrycznej w elekrowniach sysemowych STRESZCZENIE. Zaporzebowanie na energiê elekryczn¹

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRIORTYTETOWY. Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji Część 1)

PROGRAM PRIORTYTETOWY. Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji Część 1) Tyuł Programu: PROGRAM PRIORTYTETOWY Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obieków wysokosprawnej kogeneracji Część 1) 1. Cel Programu Dofinansowanie duŝych inwesycji wpisujących

Bardziej szczegółowo

ENERGETYKA GAZOWA I ROZPROSZONA. na kierunku ENERGETYKA. Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Instytut Techniki Cieplnej

ENERGETYKA GAZOWA I ROZPROSZONA. na kierunku ENERGETYKA. Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Instytut Techniki Cieplnej na kierunku ENERGETYKA Insyu Maszyn i Urządzeń Energeycznych Insyu Techniki Cieplnej Opiekunowie Specjalności Opiekun Specjalności ze srony IMiUE: Prof. dr hab. inż. Janusz KOTOWICZ Zakład Miernicwa i

Bardziej szczegółowo

Energy and Economic Effectiveness of Electricity Generation Technologies of the Future

Energy and Economic Effectiveness of Electricity Generation Technologies of the Future B. Zaporowski Aca Energeica /9 (04) 56 6 Energy and Economic Effeciveness of Elecriciy Generaion Technologies of he Fuure Auhor Bolesław Zaporowski Keywords power plan, combined hea and power plan, energy

Bardziej szczegółowo

BUDYNKU BIUROWO- GARAŻOWEGO KOMENDY POWIATOWEJ PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ w Piasecznie

BUDYNKU BIUROWO- GARAŻOWEGO KOMENDY POWIATOWEJ PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ w Piasecznie DOKUMENTACJA OKREŚLAJĄCA SCENARIUSZ ODNIESIENIA (baseline) oraz OSZACOWANIE EMISJI I REDUKCJI, OGRANICZENIA LUB UNIKNIĘCIA EMISJI BUDYNKU BIUROWO- GARAŻOWEGO KOMENDY POWIATOWEJ PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE MIERNIKÓW KREOWANIA WARTOŚCI W RACHUNKU ODPOWIEDZIALNOŚCI

WYKORZYSTANIE MIERNIKÓW KREOWANIA WARTOŚCI W RACHUNKU ODPOWIEDZIALNOŚCI ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 668 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 41 2011 BARTŁOMIEJ NITA Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu WYKORZYSTANIE MIERNIKÓW KREOWANIA WARTOŚCI W RACHUNKU

Bardziej szczegółowo

Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 6 R = Ocena wyników zarządzania portfelem. Pomiar wyników zarządzania portfelem. Dr Katarzyna Kuziak

Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 6 R = Ocena wyników zarządzania portfelem. Pomiar wyników zarządzania portfelem. Dr Katarzyna Kuziak Ocena wyników zarządzania porelem Analiza i Zarządzanie Porelem cz. 6 Dr Kaarzyna Kuziak Eapy oceny wyników zarządzania porelem: - (porolio perormance measuremen) - Przypisanie wyników zarządzania porelem

Bardziej szczegółowo

BUDYNEK OŚRODKA SZKOLENIA W WARSZAWIE KW PSP w WARSZAWIE i JEDNOSTKI RATOWNICZO-GAŚNICZEJ NR 8 KM PSP w WASZAWIE ul. Majdańskia 38/40, 04-110 Warszawa

BUDYNEK OŚRODKA SZKOLENIA W WARSZAWIE KW PSP w WARSZAWIE i JEDNOSTKI RATOWNICZO-GAŚNICZEJ NR 8 KM PSP w WASZAWIE ul. Majdańskia 38/40, 04-110 Warszawa DOKUMENTACJA OKREŚLAJĄCA SCENARIUSZ ODNIESIENIA (baseline) oraz OSZACOWANIE EMISJI I REDUKCJI, OGRANICZENIA LUB UNIKNIĘCIA EMISJI BUDYNEK OŚRODKA SZKOLENIA W WARSZAWIE KW PSP w WARSZAWIE i JEDNOSTKI RATOWNICZO-GAŚNICZEJ

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednoski sprawozdawczej Numer idenyfikacyjny - REGON G-10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elekrycznej i ciepła elekrowni (elekrociepłowni) przemysłowej za rok

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA NEOKLASYCZNEJ TEORII WZROSTU EKOLOGICZNIE UWARUNKOWANEGO W MODELOWANIU ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU REGIONU. Henryk J. Wnorowski, Dorota Perło

ZAŁOŻENIA NEOKLASYCZNEJ TEORII WZROSTU EKOLOGICZNIE UWARUNKOWANEGO W MODELOWANIU ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU REGIONU. Henryk J. Wnorowski, Dorota Perło 0-0-0 ZAŁOŻENIA NEOKLASYCZNEJ TEORII WZROSTU EKOLOGICZNIE UWARUNKOWANEGO W MODELOWANIU ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU REGIONU Henryk J. Wnorowski, Doroa Perło Plan wysąpienia Cel referau. Kluczowe założenia neoklasycznej

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. za rok 2012

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. za rok 2012 MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednoski sprawozdawczej Numer idenyfikacyjny - REGON G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elekrycznej i ciepła elekrowni

Bardziej szczegółowo

Postęp techniczny. Model lidera-naśladowcy. Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak

Postęp techniczny. Model lidera-naśladowcy. Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Posęp echniczny. Model lidera-naśladowcy Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Założenia Rozparujemy dwa kraje; kraj 1 jes bardziej zaawansowany echnologicznie (lider); kraj 2 jes mniej zaawansowany i nie worzy

Bardziej szczegółowo

Efektywność finansowa bloku węglowego klasy 1000 MW na przykładzie elektrowni Ostrołęka C

Efektywność finansowa bloku węglowego klasy 1000 MW na przykładzie elektrowni Ostrołęka C Sebasian KRUPIŃSKI 1, Pior KUSZEWSKI 2, Józef PASKA 1 1 Poliechnika Warszawska, Insyu Elekroenergeyki, 2 Insyu Bankowości, Szkoła Główna Handlowa doi:10.15199/48.2019.10.15 Efekywność finansowa bloku węglowego

Bardziej szczegółowo

System zielonych inwestycji (GIS Green Investment Scheme)

System zielonych inwestycji (GIS Green Investment Scheme) PROGRAM PRIORYTETOWY Tyuł programu: Sysem zielonych inwesycji (GIS Green Invesmen Scheme) Część 6) SOWA Energooszczędne oświelenie uliczne. 1. Cel programu Ograniczenie emisji dwulenku węgla poprzez dofinansowanie

Bardziej szczegółowo

Analiza efektywności kosztowej w oparciu o wskaźnik dynamicznego kosztu jednostkowego

Analiza efektywności kosztowej w oparciu o wskaźnik dynamicznego kosztu jednostkowego TRANSFORM ADVICE PROGRAMME Invesmen in Environmenal Infrasrucure in Poland Analiza efekywności koszowej w oparciu o wskaźnik dynamicznego koszu jednoskowego dr Jana Rączkę Warszawa, 13.06.2002 2 Spis reści

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Sposoby usalania płac w gospodarce Jednym z głównych powodów, dla kórych na rynku pracy obserwujemy poziom bezrobocia wyższy

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak ( ) ( ) ( ) i E E E i r r = = = = = θ θ ρ ν φ ε ρ α * 1 1 1 ) ( R. popyu R. Fishera Krzywa Phillipsa

Bardziej szczegółowo

SYMULACYJNA ANALIZA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Z ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW W POLSCE

SYMULACYJNA ANALIZA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Z ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW W POLSCE SYMULACYJNA ANALIZA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Z ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW W POLSCE Janusz Sowiński, Rober Tomaszewski, Arur Wacharczyk Insyu Elekroenergeyki Poliechnika Częsochowska Aky prawne

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO

ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO Sreszczenie Michał Barnicki Poliechnika Śląska, Wydział Oranizacji i Zarządzania Monika Odlanicka-Poczobu Poliechnika Śląska, Wydział

Bardziej szczegółowo

ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 7/2007 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach

ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 7/2007 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach ROZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 7/007 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Kaowicach WYZNAZANIE PARAMETRÓW FUNKJI PEŁZANIA DREWNA W UJĘIU LOSOWYM * Kamil PAWLIK Poliechnika

Bardziej szczegółowo

MODERNIZACJA ELEKTROCIEPŁOWNI PRZY DUŻYM ZUŻYCIU ELEMENTÓW KOTŁÓW I TURBIN PAROWYCH

MODERNIZACJA ELEKTROCIEPŁOWNI PRZY DUŻYM ZUŻYCIU ELEMENTÓW KOTŁÓW I TURBIN PAROWYCH Kogeneracja w energeyce przemysłowej i komunalnej Tadeusz J. CHMIELIAK Gerard KOSMA Wojciech KOSMA Insyu Maszyn i Urządzeń Energeycznych Poliechnika Śląska, Gliwice 44-11 Gliwice, ul. Konarskiego 18 el.:

Bardziej szczegółowo

Wpływ rentowności skarbowych papierów dłużnych na finanse przedsiębiorstw i poziom bezrobocia

Wpływ rentowności skarbowych papierów dłużnych na finanse przedsiębiorstw i poziom bezrobocia Wpływ renowności skarbowych papierów dłużnych na inanse przedsiębiorsw i poziom bezrocia Leszek S. Zaremba Sreszczenie W pracy ej wykażemy prawidłowość, kóra mówi, że im wyższa jes renowność bezryzykownych

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednoski sprawozdawczej Numer idenyfikacyjny - REGON G-10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elekrycznej i ciepła elekrowni (elekrociepłowni) przemysłowej za rok

Bardziej szczegółowo

Warunki tworzenia wartości dodanej w przedsiębiorstwie

Warunki tworzenia wartości dodanej w przedsiębiorstwie ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 786 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 64/1 (2013) s. 287 294 Warunki worzenia warości dodanej w przedsiębiorswie Arkadiusz Wawiernia * Sreszczenie:

Bardziej szczegółowo

Wskazówki projektowe do obliczania nośności i maksymalnego zanurzenia statku rybackiego na wstępnym etapie projektowania

Wskazówki projektowe do obliczania nośności i maksymalnego zanurzenia statku rybackiego na wstępnym etapie projektowania CEPOWSKI omasz 1 Wskazówki projekowe do obliczania nośności i maksymalnego zanurzenia saku rybackiego na wsępnym eapie projekowania WSĘP Celem podjęych badań było opracowanie wskazówek projekowych do wyznaczania

Bardziej szczegółowo

Założenia metodyczne optymalizacji ekonomicznego wieku rębności drzewostanów Prof. dr hab. Stanisław Zając Dr inż. Emilia Wysocka-Fijorek

Założenia metodyczne optymalizacji ekonomicznego wieku rębności drzewostanów Prof. dr hab. Stanisław Zając Dr inż. Emilia Wysocka-Fijorek Założenia meodyczne opymalizacji ekonomicznego wieku rębności drzewosanów Prof. dr hab. Sanisław Zając Dr inż. Emilia Wysocka-Fijorek Plan 1. Wsęp 2. Podsawy eoreyczne opymalizacji ekonomicznego wieku

Bardziej szczegółowo

PROGRAMOWY GENERATOR PROCESÓW STOCHASTYCZNYCH LEVY EGO

PROGRAMOWY GENERATOR PROCESÓW STOCHASTYCZNYCH LEVY EGO POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 69 Elecrical Engineering 0 Janusz WALCZAK* Seweryn MAZURKIEWICZ* PROGRAMOWY GENERATOR PROCESÓW STOCHASTYCZNYCH LEVY EGO W arykule opisano meodę generacji

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. Nr turbozespołu zainstalowana

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. Nr turbozespołu zainstalowana MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednoski sprawozdawczej G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elekrycznej i ciepła elekrowni (elekrociepłowni) przemysłowej

Bardziej szczegółowo

OZE NA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ

OZE NA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ OZE NA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ Auorzy: Janusz Sowiński, Tadeusz Pydych, Rober Tomaszewski, Arur Wacharczyk ("Rynek Energii" - luy 2016) Słowa kluczowe: OZE, rynek energii elekrycznej Sreszczenie. Regulacje

Bardziej szczegółowo

WPŁYW INSTALACJI CCS NA SPRAWNOŚĆ UKŁADÓW GAZOWO - PA- ROWYCH

WPŁYW INSTALACJI CCS NA SPRAWNOŚĆ UKŁADÓW GAZOWO - PA- ROWYCH WPŁYW ISTALACJI CCS A SPRAWOŚĆ UKŁADÓW GAZOWO - PA- ROWYCH Autor: Leszek Remiorz, Mateusz Brzęczek ( Rynek Energii nr 3/2013) Słowa kluczowe: układy gazowo parowe, turbina gazowa, obieg parowy, kocioł

Bardziej szczegółowo

WENTYLACJA i KLIMATYZACJA 2. Ćwiczenia nr 1

WENTYLACJA i KLIMATYZACJA 2. Ćwiczenia nr 1 Insyu Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powierza Poliechniki Krakowskiej Zakład Wenylacji Klimayzacji i Chłodnicwa WENTYLACJA i KLIMATYZACJA 2 Ćwiczenia nr 1 Urządzenia do uzdania powierza w klimayzacji Dr

Bardziej szczegółowo

ANALIZA UWARUNKOWAŃ TECHNICZNO-EKONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH MAŁEJ MOCY W POLSCE. Janusz SKOREK

ANALIZA UWARUNKOWAŃ TECHNICZNO-EKONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH MAŁEJ MOCY W POLSCE. Janusz SKOREK Seminarium Naukowo-Techniczne WSPÓŁCZSN PROBLMY ROZWOJU TCHNOLOGII GAZU ANALIZA UWARUNKOWAŃ TCHNICZNO-KONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGNRACYJNYCH MAŁJ MOCY W POLSC Janusz SKORK Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo

ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI

ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XIII/3, 202, sr. 253 26 ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI Adam Waszkowski Kaedra Ekonomiki Rolnicwa i Międzynarodowych Sosunków

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU ROZWOJU ELEKTROMOBILNOŚCI NA ZAPOTRZEBOWANIE NA MOC I ENERGIĘ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM

ANALIZA WPŁYWU ROZWOJU ELEKTROMOBILNOŚCI NA ZAPOTRZEBOWANIE NA MOC I ENERGIĘ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM Pior MARCHEL, Józef PASKA, Łukasz MICHALSKI Poliechnika Warszawska, Insyu Elekroenergeyki ANALIZA WPŁYWU ROZWOJU ELEKTROMOBILNOŚCI NA ZAPOTRZEBOWANIE NA MOC I ENERGIĘ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. za rok 2019

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. za rok 2019 MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednoski sprawozdawczej G-10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elekrycznej i ciepła elekrowni (elekrociepłowni) przemysłowej Agencja Rynku Energii S.A. Poral

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki Poliechnika Gdańska Wydział Elekroechniki i Auomayki Kaedra Inżynierii Sysemów Serowania Podsawy Auomayki Repeyorium z Podsaw auomayki Zadania do ćwiczeń ermin T15 Opracowanie: Kazimierz Duzinkiewicz,

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie metod oceny ekonomicznej efektywności obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych

Zastosowanie metod oceny ekonomicznej efektywności obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Se The Environmen Proecion Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom 18.

Bardziej szczegółowo

Sprawność pompy ciepła w funkcji temperatury górnego źródła ciepła

Sprawność pompy ciepła w funkcji temperatury górnego źródła ciepła POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Wydział Budownicwa i Inżynierii Środowiska Kaedra Ciepłownicwa, Ogrzewnicwa i Wenylacji Insrukcja do zajęć laboraoryjnych Ćwiczenie nr 6 Laboraorium z przedmiou Alernaywne źródła

Bardziej szczegółowo

DYNAMIKA KONSTRUKCJI

DYNAMIKA KONSTRUKCJI 10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 1 10. 10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 10.1. Wprowadzenie Ogólne równanie dynamiki zapisujemy w posaci: M d C d Kd =P (10.1) Zapis powyższy oznacza, że równanie musi być spełnione w każdej

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Zakłócenia w modelu DAD/DAS: Wzros produkcji poencjalnej; Zakłócenie podażowe o sile

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE PARAMETRÓW MAŁEJ ELEKTROWNI WODNEJ

WYZNACZANIE PARAMETRÓW MAŁEJ ELEKTROWNI WODNEJ Prace Naukowe Insyuu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elekrycznych Nr 56 Poliechniki Wrocławskiej Nr 56 Sudia i Maeriały Nr 4 004 Bogusław KAROLEWSKI *, Pior LIGOCKI * elekrownia wodna, przemiany energii, urbina

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 20.03.2006 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVIII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 marca 2006 r.

Matematyka finansowa 20.03.2006 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVIII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 marca 2006 r. Komisja Egzaminacyjna dla Akuariuszy XXXVIII Egzamin dla Akuariuszy z 20 marca 2006 r. Część I Maemayka finansowa WERSJA TESTU A Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 100 minu 1 1. Ile

Bardziej szczegółowo

Analiza rynku projekt

Analiza rynku projekt Analiza rynku projek A. Układ projeku 1. Srona yułowa Tema Auor 2. Spis reści 3. Treść projeku 1 B. Treść projeku 1. Wsęp Po co? Na co? Dlaczego? Dlaczego robię badania? Jakimi meodami? Dla Kogo o jes

Bardziej szczegółowo

NEOKLASYCZNY MODEL WZROSTU GOSPODARCZEGO Z CYKLICZNĄ LICZBĄ PRACUJĄCYCH 1

NEOKLASYCZNY MODEL WZROSTU GOSPODARCZEGO Z CYKLICZNĄ LICZBĄ PRACUJĄCYCH 1 STUDIA OECONOMICA POSNANIENSIA 8, vol. 6, no. 9 DOI:.8559/SOEP.8.9. Paweł Dykas Uniwersye Jagielloński w Krakowie, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Kaedra Ekonomii Maemaycznej pawel.dykas@uj.edu.pl

Bardziej szczegółowo

MODELE AUTOREGRESYJNE JAKO INSTRUMENT ZARZĄDZANIA ZAPASAMI NA PRZYKŁADZIE ELEKTROWNI CIEPLNEJ

MODELE AUTOREGRESYJNE JAKO INSTRUMENT ZARZĄDZANIA ZAPASAMI NA PRZYKŁADZIE ELEKTROWNI CIEPLNEJ Agaa MESJASZ-LECH * MODELE AUTOREGRESYJNE JAKO INSTRUMENT ZARZĄDZANIA ZAPASAMI NA PRZYKŁADZIE ELEKTROWNI CIEPLNEJ Sreszczenie W arykule przedsawiono wyniki analizy ekonomerycznej miesięcznych warości w

Bardziej szczegółowo

Dendrochronologia Tworzenie chronologii

Dendrochronologia Tworzenie chronologii Dendrochronologia Dendrochronologia jes nauką wykorzysującą słoje przyrosu rocznego drzew do określania wieku (daowania) obieków drewnianych (budynki, przedmioy). Analizy różnych paramerów słojów przyrosu

Bardziej szczegółowo

Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki. Sprawozdanie #2 z przedmiotu: Prognozowanie w systemach multimedialnych

Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki. Sprawozdanie #2 z przedmiotu: Prognozowanie w systemach multimedialnych Poliechnika Częsochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informayki Sprawozdanie #2 z przedmiou: Prognozowanie w sysemach mulimedialnych Andrzej Siwczyński Andrzej Rezler Informayka Rok V, Grupa IO II

Bardziej szczegółowo

WITAMY W DOLINIE ŚMIERCI

WITAMY W DOLINIE ŚMIERCI WITAMY W DOLINIE ŚMIERCI Alernaywny mechanizm wsparcia finansowania wysoko zaawansowanych echnologii. Nowy model finansowania innowacji Park Naukowo-Technologiczny przy Narodowym Cenrum Badań Jądrowych

Bardziej szczegółowo

BEZRYZYKOWNE BONY I LOKATY BANKOWE ALTERNATYWĄ DLA PRZYSZŁYCH EMERYTÓW. W tym krótkim i matematycznie bardzo prostym artykule pragnę osiągnąc 3 cele:

BEZRYZYKOWNE BONY I LOKATY BANKOWE ALTERNATYWĄ DLA PRZYSZŁYCH EMERYTÓW. W tym krótkim i matematycznie bardzo prostym artykule pragnę osiągnąc 3 cele: 1 BEZRYZYKOWNE BONY I LOKATY BANKOWE ALTERNATYWĄ DLA PRZYSZŁYCH EMERYTÓW Leszek S. Zaremba (Polish Open Universiy) W ym krókim i maemaycznie bardzo prosym arykule pragnę osiągnąc cele: (a) pokazac że kupowanie

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Stańczyk. CZYSTE TECHNOLOGIE UśYTKOWANIA WĘGLA

Krzysztof Stańczyk. CZYSTE TECHNOLOGIE UśYTKOWANIA WĘGLA Krzysztof Stańczyk CZYSTE TECHNOLOGIE UśYTKOWANIA WĘGLA GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2008 Spis treści Wykaz skrótów...7 1. Wprowadzenie...11 1.1. Wytwarzanie i uŝytkowanie energii na świecie...11

Bardziej szczegółowo

2. Wprowadzenie. Obiekt

2. Wprowadzenie. Obiekt POLITECHNIKA WARSZAWSKA Insyu Elekroenergeyki, Zakład Elekrowni i Gospodarki Elekroenergeycznej Bezpieczeńswo elekroenergeyczne i niezawodność zasilania laoraorium opracował: prof. dr ha. inż. Józef Paska,

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Lista 3

Zarządzanie ryzykiem. Lista 3 Zaządzanie yzykiem Lisa 3 1. Oszacowano nasępujący ozkład pawdopodobieńswa dla sóp zwou z akcji A i B (Tabela 1). W chwili obecnej Akcja A ma waość ynkową 70, a akcja B 50 zł. Ile wynosi pięciopocenowa

Bardziej szczegółowo

Stała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego

Stała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego 252 Dr Wojciech Kozioł Kaedra Rachunkowości Uniwersye Ekonomiczny w Krakowie Sała poencjalnego wzrosu w rachunku kapiału ludzkiego WSTĘP Prowadzone do ej pory badania naukowe wskazują, że poencjał kapiału

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Ekonomiczno-echniczne aspeky wykorzysania gazu w energeyce Janusz Koowicz Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Poliechnika zęsochowska Inerpreacja wskazników NPV oraz IRR Janusz Koowicz W7 Wydział Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Opcje rzeczywiste w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na przykładzie budowy podziemnego magazynu gazu

Opcje rzeczywiste w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na przykładzie budowy podziemnego magazynu gazu NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr 1 / 2016 DOI: 10.18668/NG2016.01.04 Andrzej Paliński AGH Akademia Górniczo-Hunicza im. S. Saszica w Krakowie, Wydział Zarządzania Opcje rzeczywise w podejmowaniu decyzji inwesycyjnych

Bardziej szczegółowo

Pilotowa instalacja zgazowania węgla w reaktorze CFB z wykorzystaniem CO 2 jako czynnika zgazowującego

Pilotowa instalacja zgazowania węgla w reaktorze CFB z wykorzystaniem CO 2 jako czynnika zgazowującego Pilotowa instalacja zgazowania węgla w reaktorze CFB z wykorzystaniem CO 2 jako czynnika zgazowującego A. Sobolewski, A. Czaplicki, T. Chmielniak 1/20 Podstawy procesu zgazowania węgla z wykorzystaniem

Bardziej szczegółowo

4.2. Obliczanie przewodów grzejnych metodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego

4.2. Obliczanie przewodów grzejnych metodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego 4.. Obliczanie przewodów grzejnych meodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego Meodą częściej sosowaną w prakyce projekowej niż poprzednia, jes meoda dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego. W

Bardziej szczegółowo

Ruch płaski. Bryła w ruchu płaskim. (płaszczyzna kierująca) Punkty bryły o jednakowych prędkościach i przyspieszeniach. Prof.

Ruch płaski. Bryła w ruchu płaskim. (płaszczyzna kierująca) Punkty bryły o jednakowych prędkościach i przyspieszeniach. Prof. Ruch płaski Ruchem płaskim nazywamy ruch, podczas kórego wszyskie punky ciała poruszają się w płaszczyznach równoległych do pewnej nieruchomej płaszczyzny, zwanej płaszczyzną kierującą. Punky bryły o jednakowych

Bardziej szczegółowo

Struktura sektorowa finansowania wydatków na B+R w krajach strefy euro

Struktura sektorowa finansowania wydatków na B+R w krajach strefy euro Rozdział i. Srukura sekorowa finansowania wydaków na B+R w krajach srefy euro Rober W. Włodarczyk 1 Sreszczenie W arykule podjęo próbę oceny srukury sekorowej (sekor przedsiębiorsw, sekor rządowy, sekor

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia II. Plan

Makroekonomia II. Plan Makroekonomia II Wykład 5 INWESTYCJE Wyk. 5 Plan Inwesycje 1. Wsęp 2. Inwesycje w modelu akceleraora 2.1 Prosy model akceleraora 2.2 Niedosaki prosego modelu akceleraora 3. Neoklasyczna eoria inwesycji

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia 3 ( ) Współczynnik przyrostu naturalnego. Koncepcja ludności zastojowej i ustabilizowanej. Prawo Lotki.

Ćwiczenia 3 ( ) Współczynnik przyrostu naturalnego. Koncepcja ludności zastojowej i ustabilizowanej. Prawo Lotki. Ćwiczenia 3 (22.04.2013) Współczynnik przyrosu nauralnego. Koncepcja ludności zasojowej i usabilizowanej. Prawo Loki. Współczynnik przyrosu nauralnego r = U Z L gdzie: U - urodzenia w roku Z - zgony w

Bardziej szczegółowo

Wykład 3 POLITYKA PIENIĘŻNA POLITYKA FISKALNA

Wykład 3 POLITYKA PIENIĘŻNA POLITYKA FISKALNA Makroekonomia II Wykład 3 POLITKA PIENIĘŻNA POLITKA FISKALNA PLAN POLITKA PIENIĘŻNA. Podaż pieniądza. Sysem rezerwy ułamkowej i podaż pieniądza.2 Insrumeny poliyki pieniężnej 2. Popy na pieniądz 3. Prowadzenie

Bardziej szczegółowo

Metody badania wpływu zmian kursu walutowego na wskaźnik inflacji

Metody badania wpływu zmian kursu walutowego na wskaźnik inflacji Agnieszka Przybylska-Mazur * Meody badania wpływu zmian kursu waluowego na wskaźnik inflacji Wsęp Do oceny łącznego efeku przenoszenia zmian czynników zewnęrznych, akich jak zmiany cen zewnęrznych (szoki

Bardziej szczegółowo

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. ma złożony rozkład Poissona. W tabeli poniżej podano rozkład prawdopodobieństwa ( )

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. ma złożony rozkład Poissona. W tabeli poniżej podano rozkład prawdopodobieństwa ( ) Zadanie. Zmienna losowa: X = Y +... + Y N ma złożony rozkład Poissona. W abeli poniżej podano rozkład prawdopodobieńswa składnika sumy Y. W ejże abeli podano akże obliczone dla k = 0... 4 prawdopodobieńswa

Bardziej szczegółowo

ANALIZA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA EKONOMICZNĄ EFEKTYWNOŚĆ ELEKTROWNI JĄDROWEJ

ANALIZA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA EKONOMICZNĄ EFEKTYWNOŚĆ ELEKTROWNI JĄDROWEJ ANALIZA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA EKONOMICZNĄ EFEKTYWNOŚĆ ELEKTROWNI JĄDROWEJ Auor: dr inż. Marcin Jaskólski ( Rynek Energii nr 6/2012) Słowa kluczowe: elekrownie ądrowe, analiza ekonomiczna, czynniki

Bardziej szczegółowo

Kombinowanie prognoz. - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz. - podstawowe metody kombinowania prognoz

Kombinowanie prognoz. - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz. - podstawowe metody kombinowania prognoz Noaki do wykładu 005 Kombinowanie prognoz - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz - podsawowe meody kombinowania prognoz - przykłady kombinowania prognoz gospodarki polskiej - zalecenia

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie sprawności diabatycznych instalacji CAES

Wyznaczanie sprawności diabatycznych instalacji CAES Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Wyznaczanie sprawności diabatycznych instalacji CAES Janusz KOTOWICZ Michał JURCZYK Rynek Gazu 2015 22-24 Czerwca 2015, Nałęczów

Bardziej szczegółowo

Pytania na EGZAMIN INŻYNIERSKI z Inżynierii Procesowej na kierunku TŻiŻCz, UP P-ń 2014/15

Pytania na EGZAMIN INŻYNIERSKI z Inżynierii Procesowej na kierunku TŻiŻCz, UP P-ń 2014/15 Pyania na EGZAMIN INŻYNIERSKI z Inżynierii Procesowej na kierunku TŻiŻCz, UP P-ń 2014/15 1. Przez przewód o przekroju kołowym, o osi poziomej i zmiennej średnicy (D i d) odbywa się izoermiczny, ciągły

Bardziej szczegółowo

Marża zakupu bid (pkb) Marża sprzedaży ask (pkb)

Marża zakupu bid (pkb) Marża sprzedaży ask (pkb) Swap (IRS) i FRA Przykład. Sandardowy swap procenowy Dealer proponuje nasępujące sałe sopy dla sandardowej "plain vanilla" procenowej ransakcji swap. ermin wygaśnięcia Sopa dla obligacji skarbowych Marża

Bardziej szczegółowo

METODA ZDYSKONTOWANYCH SALD WOLNYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

METODA ZDYSKONTOWANYCH SALD WOLNYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH METODA ZDYSONTOWANYCH SALD WOLNYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH W meodach dochodowych podsawową wielkością, kóa okeśla waość pzedsiębioswa są dochody jakie mogą być geneowane z powadzenia działalności gospodaczej

Bardziej szczegółowo

WYCENA KONTRAKTÓW FUTURES, FORWARD I SWAP

WYCENA KONTRAKTÓW FUTURES, FORWARD I SWAP Krzyszof Jajuga Kaedra Inwesycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu WYCENA KONRAKÓW FUURES, FORWARD I SWAP DWA RODZAJE SYMERYCZNYCH INSRUMENÓW POCHODNYCH Symeryczne insrumeny

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA ZMIENNOŚCI OBCIĄŻENIA W MIKROSIECI ZAWIERAJĄCEJ ELEKTROWNIE ZASILANE ENERGIĄ ODNAWIALNĄ

SYMULACJA ZMIENNOŚCI OBCIĄŻENIA W MIKROSIECI ZAWIERAJĄCEJ ELEKTROWNIE ZASILANE ENERGIĄ ODNAWIALNĄ Eugeniusz SROCZAN Poliechnika Poznańska, Insyu Elekroenergeyki SYMULACJA ZMIENNOŚCI OBCIĄŻENIA W MIKROSIECI ZAWIERAJĄCEJ ELEKTROWNIE ZASILANE ENERGIĄ ODNAWIALNĄ Sreszczenie: W arykule przedsawiono zagadnienie

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TEORII MASOWEJ OBSŁUGI DO MODELOWANIA SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH

ZASTOSOWANIE TEORII MASOWEJ OBSŁUGI DO MODELOWANIA SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH Pior KISIELEWSKI, Łukasz SOBOTA ZASTOSOWANIE TEORII MASOWEJ OBSŁUGI DO MODELOWANIA SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH W arykule przedsawiono zasosowanie eorii masowej obsługi do analizy i modelowania wybranych sysemów

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Badanie dynamiki zjawisk

Wykład 6. Badanie dynamiki zjawisk Wykład 6 Badanie dynamiki zjawisk Krzywa wieża w Pizie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 y 4,9642 4,9644 4,9656 4,9667 4,9673 4,9688 4,9696 4,9698 4,9713 4,9717 4,9725 4,9742 4,9757 Szeregiem czasowym nazywamy

Bardziej szczegółowo

Dobór przekroju żyły powrotnej w kablach elektroenergetycznych

Dobór przekroju żyły powrotnej w kablach elektroenergetycznych Dobór przekroju żyły powronej w kablach elekroenergeycznych Franciszek pyra, ZPBE Energopomiar Elekryka, Gliwice Marian Urbańczyk, Insyu Fizyki Poliechnika Śląska, Gliwice. Wsęp Zagadnienie poprawnego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM DEMONSTRACYJNY CCS. ROZWÓJ CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH w GRUPIE TAURON PE

PROGRAM DEMONSTRACYJNY CCS. ROZWÓJ CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH w GRUPIE TAURON PE PROGRAM DEMONSTRACYJNY CCS ROZWÓJ CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH w GRUPIE TAURON PE Joanna Schmid Wiceprezes Zarządu Tauron PE Warszawa, 16.06.2011r. 1 13,9 % udział w krajowym rynku energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK KOMUNIKATU KOMISJI. zastępującego komunikat Komisji

ZAŁĄCZNIK KOMUNIKATU KOMISJI. zastępującego komunikat Komisji KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 28.10.2014 r. COM(2014) 675 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI zasępującego komunika Komisji Zharmonizowane ramy doyczące projeków planów budżeowych oraz informacji

Bardziej szczegółowo

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ ELEKTROCIEPŁOWNI OPALANYCH GAZEM ZIEMNYM PO WPROWADZENIU ŚWIADECTW POCHODZENIA Z WYSOKOSPRAWNEJ KOGENERACJI

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ ELEKTROCIEPŁOWNI OPALANYCH GAZEM ZIEMNYM PO WPROWADZENIU ŚWIADECTW POCHODZENIA Z WYSOKOSPRAWNEJ KOGENERACJI ANALIZA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ ELEKTROCIEPŁOWNI OPALANYCH GAZEM ZIEMNYM PO WPROWADZENIU ŚWIADECTW POCHODZENIA Z WYSOKOSPRAWNEJ KOGENERACJI Autor: Bolesław Zaporowski ( Rynek Energii nr 6/2007) Słowa

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA WARUNKÓW EKSPLOATACJI POJAZDÓW Z WYKORZYSTANIEM UDZIAŁU CZASU PRACY SILNIKA NA BIEGU JAŁOWYM

KLASYFIKACJA WARUNKÓW EKSPLOATACJI POJAZDÓW Z WYKORZYSTANIEM UDZIAŁU CZASU PRACY SILNIKA NA BIEGU JAŁOWYM Jacek KROPIWNICKI KLASYFIKACJA WARUNKÓW EKSPLOATACJI POJAZDÓW Z WYKORZYSTANIEM UDZIAŁU CZASU PRACY SILNIKA NA BIEGU JAŁOWYM Sreszczenie W pracy przedsawiono przykłady idenyfikacji warunków eksploaacji

Bardziej szczegółowo

Wsparcie finansowe rozwoju kogeneracji - czy i jak? Janusz Lewandowski

Wsparcie finansowe rozwoju kogeneracji - czy i jak? Janusz Lewandowski Wsparcie finansowe rozwoju kogeneracji - czy i jak? Janusz Lewandowski Sulechów, 16 listopada 2012 zł/zł Wsparcie finansowe rozwoju kogeneracji - czy i jak? Czy wsparcie potrzebne? Tak, bo: 1. Nie jest

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 5. Polityka fiskalna. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 5. Polityka fiskalna. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 1 MAKROEKONOMIA 2 Wykład 5. Poliyka fiskalna Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu 1. Budże rządu, finanse publiczne: definicje i liczby. 2. Ograniczenie budżeowe rządu. 3. Dług publiczny:

Bardziej szczegółowo

ECG-01 Blok Gazowo-Parowy w PGE GiEK S.A. oddział Gorzów Przegląd zagadnień związanych z technologią zastosowaną przy realizacji

ECG-01 Blok Gazowo-Parowy w PGE GiEK S.A. oddział Gorzów Przegląd zagadnień związanych z technologią zastosowaną przy realizacji ECG-01 Blok Gazowo-Parowy w PGE GiEK S.A. oddział Gorzów Przegląd zagadnień związanych z technologią zastosowaną przy realizacji Siemens 2017 siemens.com/gasturbines Rozwiązanie BGP Siemens SCC-800 2x1

Bardziej szczegółowo

NIEPEWNOŚĆ I RYZYKO W ANALIZIE WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW STUDIUM PRZYPADKU

NIEPEWNOŚĆ I RYZYKO W ANALIZIE WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW STUDIUM PRZYPADKU NIEPEWNOŚĆ I RYZYKO W ANALIZIE WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW STUDIUM PRZYPADKU Auor: Janusz Sowiński, Rober Tomaszewski, Arur Wacharczyk ("Rynek Energii" - kwiecień 2016) Słowa

Bardziej szczegółowo

2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego. = f(x, t) dla x R, t > 0, (2.1)

2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego. = f(x, t) dla x R, t > 0, (2.1) Wykład 2 Sruna nieograniczona 2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego Równanie gań sruny jednowymiarowej zapisać można w posaci 1 2 u c 2 2 u = f(x, ) dla x R, >, (2.1) 2 x2 gdzie u(x, ) oznacza

Bardziej szczegółowo