ZASTOSOWANiE METODY GRADiENTÓW SPRZĘŻONYCH W ALGORYTMiE STEROWANiA OPTYMALNEGO WYSOKOŚCiĄ LOTU CZTEROWiRNiKOWEGO BEZZAŁOGOWEGO STATKU POWiETRZNEGO
|
|
- Jan Przybylski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE instytutu LOTNiCTWA ISSN Nr 4(241), s. 7-18, Warszawa 2015 eissn DOi: / ZASTOSOWANiE METODY GRADiENTÓW SPRZĘŻONYCH W ALGORYTMiE STEROWANiA OPTYMALNEGO WYSOKOŚCiĄ LOTU CZTEROWiRNiKOWEGO BEZZAŁOGOWEGO STATKU POWiETRZNEGO BartoSz BrzozoWSkI*, GrzeGorz kowaleczko** *Zakład Awioniki i Uzbrojenia Lotniczego, Wydział Mechatroniki i Lotnictwa, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, Warszawa, Polska, bartosz.brzozowski@wat.edu.pl **Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych ul. Księcia Bolesława Warszawa, Polska; Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych ul. Dywizjonu , , Dęblin, Polska, g.kowaleczko@chello.pl Streszczenie Artykuł przedstawia wyniki przeprowadzonych badań teoretycznych dotyczących zastosowania metody gradientów sprzężonych do rozwiązywania problemu sterowania optymalnego wysokością lotu czterowirnikowego bezzałogowego statku powietrznego (BSP). Ze względu na różnice w strategii sterowania mające wpływ na postać minimalizowanego funkcjonału jakości, problem rozdzielono na dwa zagadnienia zmianę wysokości oraz stabilizację wysokości. Przeprowadzone analizy pozwoliły na określenie wpływu zmian postaci funkcjonału jakości, jego parametrów czasowych oraz współczynników wagowych na wyznaczoną za pomocą metody gradientów sprzężonych optymalną trajektorię stanu i sterowanie czterowirnikowego BSP podczas zmiany wysokości lotu oraz jej stabilizacji. Słowa kluczowe: sterowanie optymalne, metoda gradientów sprzężonych, quadrotor, BSP. 1. WProWaDzeNIe Wielowirnikowe BSP są w ostatnich latach coraz częściej wykorzystywane do prowadzenia obserwacji, filmowania i fotografii z powietrza. Duże, profesjonalne platformy wielowirnikowe znajdują się obecnie na wyposażeniu straży pożarnej i policji, a także stacji telewizyjnych oraz wytwórni filmowych. Dynamiczny rozwój zainteresowania takimi obiektami oraz powszechne wprowadzanie ich do zastosowań cywilnych nastąpiło w 2014 roku, po ustaleniu przez Urząd lotnictwa cywilnego zasad wydawania świadectw kwalifikacji dla operatorów bezzałogowych statków powietrznych. o popularności i powszechności takich konstrukcji świadczy również możliwość nabycia w hipermarketach, nawet za kilkaset złotych, prostych, niewielkich modeli czterowirnikowych wyposażonych w kamerę. Przeznaczone są one do celów rekreacyjnych. oczywiście dla tych konstrukcji takie parametry jak zasięg, czas lotu i jakość otrzymanego obrazu, zdecydowanie odbiegają od rozwiązań profesjonalnych. Niemniej jednak pozwalają użytkownikom na łatwy dostęp do zaawansowanych technologii bez konieczności zdobywania kosztownych uprawnień do wykonywania lotów.
2 8 BartoSz BrzozoWSkI, GrzeGorz kowaleczko czterowirnikowy BSP jest obiektem niestatecznym statycznie oraz dynamicznie i wymaga ciągłej stabilizacji położenia w przestrzeni. Sterowanie polega na zmianie prędkości obrotowej każdego z czterech silników umieszonych na końcach ramion o jednakowej długości. lot może odbywać się w dwóch konfiguracjach: x z dwoma silnikami umieszczonymi w kierunku ruchu oraz + z jednym silnikiem umieszczonym w kierunku ruchu (Brzozowski 2010). Najczęściej stosowaną obecnie metodą sterowania takich obiektów jest wykorzystanie regulatora proporcjonalno-całkująco-różniczkującego (PID) do minimalizacji uchybu pomiędzy wartością zadaną oraz aktualną kątów orientacji przestrzennej poprzez zmianę prędkości obrotowej odpowiednich silników (Salih 2010, Brzozowski 2011). Ponadto w ośrodkach na całym świecie prowadzone są badania nad zastosowaniem bardziej zaawansowanych algorytmów opartych między innymi na logice rozmytej oraz sterowaniu optymalnym (Bouabdallah 2007, Sharma 2012).W przeprowadzonych badaniach, na potrzeby opracowania algorytmu sterowania optymalnego wysokością lotu z zastosowaniem metody gradientów sprzężonych, przyjęto lot w konfiguracji + oraz układy współrzędnych i numerację wirników zgodnie z rys. 1. rys. 1. Układy współrzędnych oxyz i ox g y g z g dla czterowirnikowego BSP oraz kąty przejścia pomiędzy nimi [kowaleczko, 2010] 1.1. Spis stosowanych oznaczeń α współczynnik poprawy wektora sterowania β współczynnik kierunku poszukiwań minimum ε dokładność wyznaczenia minimum Φ przechylenie Θ pochylenie ψ odchylenie ω i prędkości obrotowe silników
3 zastosowanie metody GraDIeNtóW SPrzężoNych W algorytmie SteroWaNIa... 9 b całkowity współczynnik ciągu śmigła d całkowity współczynnik oporu śmigła t czas t 0 chwila początkowa t f chwila końcowa p prędkość kątowa przechylania q prędkość kątowa pochylania r prędkość kątowa odchylania u składowa prędkości w osi x v składowa prędkości w osi y w składowa prędkości w osi z x położenia w osi x y położenie w osi y z położenie w osi z I osiowe momenty bezwładności J r moment bezwładności śmigła Q i współczynniki wagowe funkcjonału jakości sterowania S zbiór docelowy U zbiór sterowań dopuszczalnych X zbiór stanów dopuszczalnych λ wektor współczynników lagrange a g wektor trajektorii gradientu sterowania p wektor kierunków poszukiwań minimum wektora sterowania u wektor sterowań x wektor stanu x 0 wektor stanu początkowego x k wektor stanu końcowego φ wektorowa funkcja stanu końcowego funkcjonału jakości f funkcja wektorowa stanu H hamiltonian J funkcjonał jakości sterowania L wektorowa funkcja podcałkowa funkcjonału jakości 2. metoda GraDIeNtóW SPrzężoNych W algorytmie SteroWaNIa optymalnego zgodnie z definicją podaną przez athansi Falb (1966), zagadnienie sterowania optymalnego dla układu dynamicznego opisanego równaniem różniczkowym: (1) przy zbiorze docelowym S, funkcjonale jakości J(x 0,t 0,u), zbiorze U sterowań dopuszczalnych i wektorze stanu początkowego x 0 w chwili początkowej t 0, brzmi: znaleźć wektor sterowań u, należący do zbioru sterowań dopuszczalnych U, minimalizujący funkcjonał jakości sterowania J(u)=J(x 0,t 0,u). z powyższej definicji wynika, że postawienie problemu sterowania optymalnego wymaga zrealizowania następujących czterech etapów: 1. opracowanie modelu matematycznego sterowanego obiektu, opisanego za pomocą równania różniczkowego zgodnie ze wzorem (1), przy czym stan x jest wektorem
4 10 BartoSz BrzozoWSkI, GrzeGorz kowaleczko n-wymiarowym dla obiektu n-tego rzędu o parametrach skupionych a f jest funkcją wektorową stanu x i wektora sterowań u. 2. określenie ograniczeń wektorów stanu x i sterowań u, czyli obszarów dopuszczalnych X i U, tak aby x є X oraz u є U w czasie od chwili początkowej t 0 do chwili końcowej t f. 3. zdeterminowanie zadania sterowania optymalnego, czyli określenie stanu początkowego x(t 0 )=x 0, z którego należy przeprowadzić obiekt do wybranego stanu końcowego x(t f ), przy czym czas końcowy t f nie musi być z góry znany. 4. zdefiniowanie minimalizowanego funkcjonału jakości sterowania J(u) o postaci zgodnej z równaniem: (2) Istnieje wiele metod poszukiwania rozwiązania optymalnego dla tak postawionego problemu sterowania. zdecydowano się na zastosowanie zasady minimum Pontriagina i metody gradientów sprzężonych. algorytm jako pierwsi zaprezentowali lasdon, mitter i Waren (1967). W następnych latach był on modyfikowany i powszechnie stosowany, również do zagadnień związanych z lotnictwem (mehra 1967, Willoughby 1969). zastosowanie metody gradientów sprzężonych wymaga wyznaczenia trajektorii gradientu zgodnie ze wzorem: (3) gdzie H hamiltonian wyznaczony według formuły: (4) gdzie λ=λ(t) jest n-wymiarowym wektorem obliczanym z zależności: (5) (6) metoda gradientów sprzężonych zastosowana w badaniach wykorzystuje algorytm numeryczny opisany poniżej. Dla obiektu opisanego równaniem różniczkowym (1), o określonym stanie początkowym x 0 i współczynniku jakości sterowania (2) należy: 1. Przyjąć dla iteracji i = 0 pierwsze przybliżenie trajektorii sterowania u 0 (t); 2. Przy określonym stanie początkowym x 0 przeprowadzić całkowanie równania (1) od t 0 do t f ;
5 zastosowanie metody GraDIeNtóW SPrzężoNych W algorytmie SteroWaNIa Przeprowadzić całkowanie równania (5), uwzględniając (6), od t f do t 0 ; 4. Wyznaczyć trajektorię gradientu zgodnie ze wzorem (3); 5. Wyznaczyć współczynnik β i zgodnie ze wzorem: (7) przy czym dla i = 0 jest β 0 = 0; 6. Wyznaczyć kierunek poszukiwań minimum: (8) 7. Wyznaczyć trajektorię sterowania: (9) gdzie współczynnik wyznaczany jest metodą złotego podziału minimum jednej zmiennej; 8. Powtórzyć punkty 2-7 obliczeń aż do spełnienia warunku minimum: (10) gdzie ε dokładność wyznaczenia minimum Problem sterowania optymalnego dla czterowirnikowego BSP Problem sterowania optymalnego dla czterowirnikowego BSP został postawiony przez autorów w ramach odrębnej pracy (Brzozowski 2013), przy czym na potrzeby sterowania wysokością lotu równanie stanu (1) sformułowane na podstawie dynamiki lotu czterowirnikowego BSP (kowaleczko 2010) uproszczono zakładając symetrię oraz pomijalnie małe zmiany kątów orientacji przestrzennej obiektu. otrzymano w ten sposób, dla wektora stanu (11), układ dwunastu równań różniczkowych opisanych wzorami (12), w których elementy wektora oznaczono przez x z indeksem dolnym dopowiadającym kolejności zmiennych w wektorze stanu. Podczas implementacji modelu czterowirnikowego BSP wykorzystano parametry oraz zależności wyznaczone podczas badań rzeczywistego obiektu (Bouabdallah 2007). Wektor stanu ma postać: (11) gdzie: Φ, Θ, ψ kąty eulera [rad]; p, q, r prędkość kątowe [rad/s]; u, v, w składowe prędkości [m/s]; x, y, z położenie w przestrzeni [m].
6 12 BartoSz BrzozoWSkI, GrzeGorz kowaleczko (12) gdzie: ; ; ; ;U 0 = ω 1 +ω 2 ω 3 +ω 4 ; ; ; ; ; I osiowe momenty bezwładności względem osi x i z; J r moment bezwładności śmigła; l rozpiętość ramion; ω i prędkości obrotowe silników; b, d współczynniki wyznaczone na podstawie badań obiektu. W algorytmie zastosowano ograniczenia dla wszystkich zmiennych wektora stanu oprócz położenia x i y w przestrzeni. kąty orientacji przestrzennej ograniczono do ±0,1 [rad], prędkości kątowe do ±0,05 [rad/s], składowe prędkości do 5 [m/s] oraz uniemożliwiono lot poniżej wysokości zerowej. ograniczenie wektora sterowań wynikało z parametrów silników, których maksymalna prędkość obrotowa wynosiła 800 [obr/min]. W związku z istotnością poszczególnych zmiennych wektora stanu w kolejnych etapach, dla każdego etapu lotu, konieczne jest wyznaczenie innego funkcjonału jakości sterowania. Na tej podstawie określono postać funkcjonału jakości sterowania wysokością lotu: (13) gdzie wzięto pod uwagę dwie zmienne wektora stanu współrzędną wysokości oraz składową pionową prędkości lotu. zaproponowana postać funkcjonału jakości pozwala na uzyskanie optymalnej trajektorii sterowania, gdy podczas lotu prędkość pionowa będzie jak najmniejsza zaś położenie końcowe będzie jak najbliżej zadanej wysokości lotu. Współczynniki Q 1 i Q 2 zostały wprowadzone w celu zdeterminowania wagi poszczególnych zmiennych na końcową wartość funkcjonału
7 zastosowanie metody GraDIeNtóW SPrzężoNych W algorytmie SteroWaNIa jakości sterowania. Wpływ zmian wartości tych współczynników został pokazany i omówiony w kolejnym rozdziale artykułu. 3. BaDaNIa algorytmu SteroWaNIa WySokoŚcIĄ lotu Badania zastosowania metody gradientów sprzężonych do rozwiązania problemu sterowania optymalnego wysokością lotu czterowirnikowego BSP obejmowały wpływ zmian czasu i kroku całkowania oraz wartości współczynników Q 1 i Q 2 funkcjonału (13) na trajektorię stanu i sterowania. Przeprowadzono szereg obliczeń dla różnych kombinacji wspomnianych parametrów, po czym wybrano reprezentatywne przypadki dla wznoszenia z poziomu zerowego do wysokości 3 [m] przy całkowitym czasie lotu 10 [s]. W przypadku zaprezentowanych poniżej wyników algorytm wykonywał obliczenia iteracyjnie przyjmując za wektor wartości początkowych stan końcowy z poprzedniej iteracji. W każdej iteracji funkcjonał jakości spełniał przyjęty warunek minimum dla zadanego czasu całkowania od t 0 do t f. Dlatego też konieczne było rozpoczynanie minimalizacji przy nowych warunkach początkowych, w celu otrzymania trajektorii sterowania optymalnego oraz wektora stanu dla przyjętego czasu lotu. Podany czas całkowania dotyczy pojedynczej iteracji, natomiast całkowity czas przedstawiony na wykresach oznacza przyjęty czas lotu. liczba powtórzeń algorytmu wynikała z zadanego czasu całkowania i całkowitego czasu symulowanego lotu. rys. 2. zmiana wysokości lotu dla Q 1 =Q 2 = 1 oraz t f -t 0 =1s dla różnej wartości kroków całkowania [Brzozowski opracowanie własne] Nie znaleziono w literaturze informacji na temat metod doboru wartości współczynników wagowych funkcjonału jakości. Dlatego też, konieczne było przeprowadzenie licznych testów, pozwalających na znalezienie takich wartości współczynników Q 1 i Q 2 oraz czasu i kroku całkowania, dla których trajektoria zmian wysokości była zawsze zbieżna do zadanej wartości wysokości zarówno przy wznoszeniu jak i opadaniu. Na rys. 2 przedstawiono zależność otrzymanych wyników zmiany wysokości w zależności od kroku całkowania przy jednakowych wartościach współczynników Q 1 =Q 2 = 1 oraz czasie całkowania równym 1 [s]. Widać, że dla
8 14 BartoSz BrzozoWSkI, GrzeGorz kowaleczko kroków 0,1 [s] oraz 0,05 [s] wyniki są podobne, ale zdecydowanie bardziej zbieżne do wartości zadanej otrzymane zostały dla kroku całkowania 0,01 [s]. rys. 3. zmiana prędkości pionowej dla Q 1 =Q 2 = 1 oraz t f -t 0 =1s dla różnej wartości kroków całkowania [Brzozowski opracowanie własne] rys. 4. zmiana prędkości obrotowej silników dla Q 1 =Q 2 = 1 oraz t f -t 0 =1s dla różnej wartości kroków całkowania [Brzozowski opracowanie własne] ze względu na iteracyjny charakter zastosowanego algorytmu na rys. 3 oraz rys. 4 widać cykliczne zmiany prędkości pionowej oraz sygnałów sterujących. Na rys. 4 dla kroku całkowania 0,01 [s] można ponadto zaobserwować bardzo częste oscylacje prędkości
9 zastosowanie metody GraDIeNtóW SPrzężoNych W algorytmie SteroWaNIa obrotowej silników, co może mieć negatywny wpływ na ich długotrwałą i niezawodną pracę. Podczas zwiększania czasu całkowania /przy niezmienionych wartościach współczynników Q 1 i Q 2 / zaobserwowano rozregulowanie i brak zbieżności wyników. Przykładowy przebieg zmian wysokości lotu dla czasu całkowania 3 [s] i różnej wartości kroków zamieszczono na rys. 5. można zaobserwować, że algorytm sterowania optymalnego przy każdej iteracji znajduje, zamiast minimum globalnego, minimum lokalne. rys. 5. zmiana wysokości lotu dla Q 1 =Q 2 = 1 oraz t f -t 0 =3s dla różnej wartości kroków całkowania [Brzozowski opracowanie własne] zwiększanie wartości współczynników Q 1 lub Q 2 powodowało pogorszenie wyników, a nawet zdarzały się przypadki nieznalezienia minimum funkcjonału jakości sterowania. Poprawę wyników uzyskano jedynie dla wartości współczynnika Q 2 mniejszych od Q 1, gdy jednocześnie Q 1 było mniejsze lub równe jedności. oceniono, że najbardziej zadowalające wyniki osiągnięto dla czasu całkowania 5 [s] z krokiem 0,05 [s] przy współczynnikach wagowych o wartościach Q 1 = 1 oraz Q 2 = 0,1. Na rys. 6 przedstawiono wykres zmian wysokości dla tych parametrów. Widać, że podczas pierwszej iteracji następuje zmiana wysokości natomiast w drugiej jej stabilizacja. oscylacje wysokości w położeniu równowagi wynikają ze zmian prędkości pionowej (rys. 7), co spowodowane jest wyznaczoną optymalną trajektorią sterowania (rys. 8). analiza otrzymanych wyników wskazuje, że oscylacje prędkości pionowej w drugiej iteracji (rys. 7) wynikają z części całkowej funkcjonału. Ponieważ w drugiej iteracji różnica pomiędzy stanem początkowym i wartością zadaną wysokości jest nieznaczna, większy wpływ na ostateczną wartość funkcjonału jakości ma prędkość pionowa. W przyjętej postaci funkcjonału jakości nie uwzględniono zależności określającej wektor sterowania wprowadzone zostało jedynie ograniczenie maksymalnej prędkości obrotowej silników. z tego powodu trajektoria sterowania optymalnego przyjmuje charakter piłokształtny (rys. 8). Gdy wartość aktualna wysokości lotu jest niższa niż zadana, wówczas następuje skokowy wzrost wartości prędkości sterowania, a następnie zmniejszanie jej aż do osiągnięcia zadanej wysokości.
10 16 BartoSz BrzozoWSkI, GrzeGorz kowaleczko rys. 6. zmiana wysokości lotu dla Q 1 = 1, Q 2 = 0,1 oraz t f -t 0 =5s [Brzozowski opracowanie własne] rys. 7. zmiana prędkości pionowej dla Q 1 = 1, Q 2 = 0,1 oraz t f -t 0 =5s [Brzozowski opracowanie własne]
11 zastosowanie metody GraDIeNtóW SPrzężoNych W algorytmie SteroWaNIa rys. 8. zmiana prędkości obrotowej silników dla Q 1 = 1, Q 2 = 0,1 oraz t f - t 0 =5s [Brzozowski opracowanie własne] 3.1. Wnioski z przeprowadzonych badań otrzymane wyniki pokazują, że należy rozdzielić proces sterowania wysokością lotu na dwa etapy na etap wznoszenia i etap stabilizacji wysokości. Dla każdego z tych etapów konieczne jest zastosowanie innych postaci funkcjonałów jakości starowania, tak aby wyeliminować oscylacyjny charakter zmian prędkości pionowej oraz sygnału sterującego podczas stabilizacji wysokości. W oparciu o analizę wyników ustalono, że, aby uzyskać płynny przebieg trajektorii wektorów stanu i sterowań, liczba przedziałów całkowania powinna wynosić około 100. Na tej podstawie powinien być dobierany czas i krok całkowania w algorytmie numerycznym. Ponadto stwierdzono, że zasadne będzie opracowanie algorytmu lub metodologii określania współczynników Q funkcjonału jakości, aby nie było konieczne prowadzenie licznych i długotrwałych badań oraz ocena ich wpływu na otrzymane wyniki. 4. PoDSUmoWaNIe W artykule przedstawiono opracowany i zaimplementowany numeryczny algorytm sterowania optymalnego metodą gradientów sprzężonych dla czterowirnikowego BSP. omówiono przeprowadzone badania symulacyjne mające na celu weryfikację poprawności działania algorytmu dla przyjętych parametrów. zaprezentowane wyniki potwierdzają bardzo istotny wpływ współczynników funkcjonału jakości sterowania na skuteczność algorytmu. Podczas definiowania problemu sterowania optymalnego należy bardzo dokładnie przeanalizować obiekt sterowania aby odpowiednio dobrać funkcjonał jakości sterowania optymalnego oraz wartości współczynników. Dobrany funkcjonał jakości zaprezentowany w artykule bardzo dobrze nadaje się do zastosowania na etapie zmiany wysokości lotu, jednakże podczas stabilizacji wysokości otrzymana trajektoria sterowania charakteryzuje się zbyt dużą zmiennością wartości prędkości obrotowej silników. Planuje się przeprowadzenie dalszych badań dla różnych funkcjonałów jakości dla etapu wznoszenia i stabilizacji wysokości, przyjmując również postacie uwzględniające wektor sterowań.
12 18 BartoSz BrzozoWSkI, GrzeGorz kowaleczko literatura [1] athans, m., Falb, P. l., 1966, Sterowanie optymalne, wstęp do teorii i jej zastosowania, WNt, Warszawa. [2] Bouabdallah, S., 2007, Design and control of Quadrotors with application to autonomous Flying, Doctoral dissertation, epfl, Switzerland. [3] Brzozowski, B., Falkowski, k., 2010, Unmanned aerial Vehicle of Quadrotor class for civil and military Purposes, Scientific Aspects of Unmanned Mobile Vehicle, pp [4] Brzozowski, B., Falkowski, k., olejnik, a., 2011, Budowa układu stabilizacji wysokości lotu czterowirnikowego statku powietrznego, Projektowanie mechatroniczne. zagadnienia wybrane, s [5] Brzozowski, B., kowaleczko, G., 2013, Problem sterowania optymalnego dla czterowirnikowego BSP, Prace Instytutu lotnictwa, 230, s [6] kowaleczko, G., kuliński, m., Nowakowski, m., 2010, Preliminary Study of the Quadrotor Flight Dynamics, Scientific Aspects of Unmanned Mobile Vehicle, pp [7] lasdon, l. S., mitter, S. k., Waren, a. D., 1967, the conjugate Gradient method for optimal control Problems, Ieee transactions on automatic control, 2(12), pp [8] mehra, r. k., Bryson, e. Jr., 1967, conjugate Gradient methods with an application to V/Stol Flight-path optimization, technical report no. 543, NaSa, USa. [9] Sharma, a., Barve, a., 2012, controlling of Quad-rotor UaV using PID controller and Fuzzy logic controller, International Journal of electrical, electronics and computer engineering, 1(2), pp [10] Salih, a. l., moghavvemi, m., mohamed, h. a. F., Gaeid, k. S., 2010, Flight PID controller Design for a UaV Quadrotor, Scientific research and essays, 5(23), pp [11] Willoughby, J. k., 1969, adaptations of the conjugate Gradient method to optimal control Problems with terminal State constraints, retrospective theses and Dissertations, Paper 4166, Iowa State University, USa. CONjUGATE GRADiENT METHOD for flight ALTiTUDE OPTiMAL CONTROL ALGORiTHM Of A quadrotor UNMANNED AERiAL vehicle Abstract This paper presents results of studies on the usage of conjugate gradient method for solving optimal control problem of flight altitude control of a quadrotor unmanned aerial vehicle (UAV). Due to the differences in the control strategy affecting the character of minimized quality functional, the problem was resolved on two issues: changing the flight altitude and altitude stabilization. Conducted researches allowed to determine the impact of changes in the form of a quality functional as well as of its timing and weighting factors on the designated optimal control and state trajectory of a quadrotor UAV using conjugate gradient method during changing and stabilizing flight altitude. Keywords: optimal control, conjugate gradient method, quadrotor, UAV.
PRObLEm STEROWANiA OPTYmALNEgO dla CzTEROWiRNikOWEgO bsp
PRACE instytutu LOTNiCTWA 230, s. 3-11, Warszawa 2013 PRObLEm STEROWANiA OPTYmALNEgO dla CzTEROWiRNikOWEgO bsp BartoSz BrzozoWSkI*, GrzeGorz kowaleczko** Wojskowa Akademia Techniczna* Insatytut Techniczny
KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy
Problemy optymalizacji układów napędowych w automatyce i robotyce
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Automatyki Autoreferat rozprawy doktorskiej Problemy optymalizacji układów napędowych
Obliczenia iteracyjne
Lekcja Strona z Obliczenia iteracyjne Zmienne iteracyjne (wyliczeniowe) Obliczenia iteracyjne wymagają zdefiniowania specjalnej zmiennej nazywanej iteracyjną lub wyliczeniową. Zmienną iteracyjną od zwykłej
PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM
Mostefa Mohamed-Seghir Akademia Morska w Gdyni PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM W artykule przedstawiono propozycję zastosowania programowania dynamicznego do rozwiązywania
Sterowanie optymalne
Sterowanie optymalne Sterowanie Procesami Ciągłymi 2017 Optymalizacja statyczna funkcji Funkcja celu/kryterialna/kosztów Ograniczenie Q(x) min x x = arg min Q(x) x x X, gdzie X zbiór rozwiązań dopuszczalnych
KADD Minimalizacja funkcji
Minimalizacja funkcji n-wymiarowych Forma kwadratowa w n wymiarach Procedury minimalizacji Minimalizacja wzdłuż prostej w n-wymiarowej przestrzeni Metody minimalizacji wzdłuż osi współrzędnych wzdłuż kierunków
MODEL STANOWISKA DO BADANIA OPTYCZNEJ GŁOWICY ŚLEDZĄCEJ
Mgr inż. Kamil DZIĘGIELEWSKI Wojskowa Akademia Techniczna DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.232 MODEL STANOWISKA DO BADANIA OPTYCZNEJ GŁOWICY ŚLEDZĄCEJ Streszczenie: W niniejszym referacie zaprezentowano stanowisko
1. Podstawowe pojęcia
1. Podstawowe pojęcia Sterowanie optymalne obiektu polega na znajdowaniu najkorzystniejszej decyzji dotyczącej zamierzonego wpływu na obiekt przy zadanych ograniczeniach. Niech dany jest obiekt opisany
Metoda określania pozycji wodnicy statków na podstawie pomiarów odległości statku od głowic laserowych
inż. Marek Duczkowski Metoda określania pozycji wodnicy statków na podstawie pomiarów odległości statku od głowic laserowych słowa kluczowe: algorytm gradientowy, optymalizacja, określanie wodnicy W artykule
RÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA
Dr inż. Andrzej Polka Katedra Dynamiki Maszyn Politechnika Łódzka RÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA Streszczenie: W pracy opisano wzajemne położenie płaszczyzny parasola
ZASTOSOWANIE ZASADY MAKSIMUM PONTRIAGINA DO ZAGADNIENIA
ZASTOSOWANIE ZASADY MAKSIMUM PONTRIAGINA DO ZAGADNIENIA DYNAMICZNYCH LOKAT KAPITAŁOWYCH Krzysztof Gąsior Uniwersytet Rzeszowski Streszczenie Celem referatu jest zaprezentowanie praktycznego zastosowania
I. DYNAMIKA PUNKTU MATERIALNEGO
I. DYNAMIKA PUNKTU MATERIALNEGO A. RÓŻNICZKOWE RÓWNANIA RUCHU A1. Bryła o masie m przesuwa się po chropowatej równi z prędkością v M. Podać dynamiczne równania ruchu bryły i rozwiązać je tak, aby wyznaczyć
O 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
PORÓWNANIE WYBRANYCH SCHEMATÓW RÓŻNICO- WYCH NA PRZYKŁADZIE RÓWNANIA SELECTED DIFFERENTIAL SCHEMES COMPARISON BY MEANS OF THE EQUATION
Mirosław GUZIK Grzegorz KOSZŁKA PORÓWNANIE WYBRANYCH SCHEMATÓW RÓŻNICO- WYCH NA PRZYKŁADZIE RÓWNANIA SELECTED DIFFERENTIAL SCHEMES COMPARISON BY MEANS OF THE EQUATION W artykule przedstawiono niektóre
ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Optymalizacja ciągła
Optymalizacja ciągła 5. Metoda stochastycznego spadku wzdłuż gradientu Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 04.04.2019 1 / 20 Wprowadzenie Minimalizacja różniczkowalnej
Automatyka i robotyka ETP2005L. Laboratorium semestr zimowy
Automatyka i robotyka ETP2005L Laboratorium semestr zimowy 2017-2018 Liniowe człony automatyki x(t) wymuszenie CZŁON (element) OBIEKT AUTOMATYKI y(t) odpowiedź Modelowanie matematyczne obiektów automatyki
SYMULACYJNE BADANIE SKUTECZNOŚCI AMUNICJI ODŁAMKOWEJ
Dr inż. Maciej PODCIECHOWSKI Dr inż. Dariusz RODZIK Dr inż. Stanisław ŻYGADŁO Wojskowa Akademia Techniczna SYMULACYJNE BADANIE SKUTECZNOŚCI AMUNICJI ODŁAMKOWEJ Streszczenie: W referacie przedstawiono wyniki
KADD Minimalizacja funkcji
Minimalizacja funkcji Poszukiwanie minimum funkcji Foma kwadratowa Metody przybliżania minimum minimalizacja Minimalizacja w n wymiarach Metody poszukiwania minimum Otaczanie minimum Podział obszaru zawierającego
UKŁADY ALGEBRAICZNYCH RÓWNAŃ LINIOWYCH
Transport, studia I stopnia rok akademicki 2011/2012 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Uwagi wstępne Układ liniowych równań algebraicznych można
Modelowanie, sterowanie i symulacja manipulatora o odkształcalnych ramionach. Krzysztof Żurek Gdańsk,
Modelowanie, sterowanie i symulacja manipulatora o odkształcalnych ramionach Krzysztof Żurek Gdańsk, 2015-06-10 Plan Prezentacji 1. Manipulatory. 2. Wprowadzenie do Metody Elementów Skończonych (MES).
Wyposażenie Samolotu
P O L I T E C H N I K A R Z E S Z O W S K A im. Ignacego Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Awioniki i Sterowania Wyposażenie Samolotu Instrukcja do laboratorium nr 2 Przyrządy żyroskopowe
DRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Rys Model układu
Ćwiczenie 7 DRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie częstości drgań własnych układu o dwóch stopniach swobody, pokazanie postaci drgań odpowiadających
Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki
Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 206/207
Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania
Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,
1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu
1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu Dla danej funkcji ciągłej f znaleźć wartości x, dla których f(x) = 0. (1) 2 Przedział izolacji pierwiastka Będziemy zakładać, że równanie
Programowanie celowe #1
Programowanie celowe #1 Problem programowania celowego (PC) jest przykładem problemu programowania matematycznego nieliniowego, który można skutecznie zlinearyzować, tzn. zapisać (i rozwiązać) jako problem
dynamiki mobilnego robota transportowego.
390 MECHANIK NR 5 6/2018 Dynamika mobilnego robota transportowego The dynamics of a mobile transport robot MARCIN SZUSTER PAWEŁ OBAL * DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2018.5-6.51 W artykule omówiono
Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych
Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych 1 Sterowanie procesem oparte na jego modelu u 1 (t) System rzeczywisty x(t) y(t) Tworzenie
Pierwsze dwa podpunkty tego zadania dotyczyły równowagi sił, dla naszych rozważań na temat dynamiki ruchu obrotowego interesujące będzie zadanie 3.3.
Dynamika ruchu obrotowego Zauważyłem, że zadania dotyczące ruchu obrotowego bardzo często sprawiają maturzystom wiele kłopotów. A przecież wystarczy zrozumieć i stosować zasady dynamiki Newtona. Przeanalizujmy
AUTO-STROJENIE REGULATORA TYPU PID Z WYKORZYSTANIEM LOGIKI ROZMYTEJ
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 75 Electrical Engineering 2013 Łukasz NIEWIARA* Krzysztof ZAWIRSKI* AUTO-STROJENIE REGULATORA TYPU PID Z WYKORZYSTANIEM LOGIKI ROZMYTEJ Zagadnienia
Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji
Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika
Metody numeryczne równań różniczkowych zwyczajnych
Metody numeryczne równań różniczkowych zwyczajnych Marcin Jenczmyk m.jenczmyk@knm.katowice.pl 9 maja 2015 M. Jenczmyk XXX Sesja KNM Metody numeryczne R.R.Z. 1 / 18 Omawiany problem dotyczyć będzie numerycznego
Z52: Algebra liniowa Zagadnienie: Zastosowania algebry liniowej Zadanie: Operatory różniczkowania, zagadnienie brzegowe.
Z5: Algebra liniowa Zagadnienie: Zastosowania algebry liniowej Zadanie: Operatory różniczkowania zagadnienie brzegowe Dyskretne operatory różniczkowania Numeryczne obliczanie pochodnych oraz rozwiązywanie
Rozszerzony konspekt preskryptu do przedmiotu Podstawy Robotyki
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rozszerzony konspekt preskryptu do przedmiotu Podstawy Robotyki dr inż. Marek Wojtyra Instytut Techniki Lotniczej
INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7
KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydział Mechaniczny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7 PRZEDMIOT TEMAT OPRACOWAŁ LABORATORIUM MODELOWANIA Przykładowe analizy danych: przebiegi czasowe, portrety
METODY ROZWIĄZYWANIA RÓWNAŃ NIELINIOWYCH
METODY ROZWIĄZYWANIA RÓWNAŃ NIELINIOWYCH Jednym z zastosowań metod numerycznych jest wyznaczenie pierwiastka lub pierwiastków równania nieliniowego. W tym celu stosuje się szereg metod obliczeniowych np:
Porównanie wyników symulacji wpływu kształtu i amplitudy zakłóceń na jakość sterowania piecem oporowym w układzie z regulatorem PID lub rozmytym
ARCHIVES of FOUNDRY ENGINEERING Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 15 Special Issue 4/2015 133 138 28/4 Porównanie wyników
1. Regulatory ciągłe liniowe.
Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie: Regulacja ciągła PID 1. Regulatory ciągłe liniowe. Zadaniem regulatora w układzie regulacji automatycznej jest wytworzenie sygnału sterującego u(t),
ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH
Transport, studia I stopnia Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać ogólna równania nieliniowego Często występującym, ważnym problemem obliczeniowym
Zasada maksimum Pontriagina
25.04.2015 Abstrakt Wiele zagadnień praktycznych dotyczących układów dynamicznych wymaga optymalizacji pewnych wielkości. Jednakże zwykła teoria gładkich układów dynamicznych zajmuje się jednak tylko opisem
Wydział Inżynierii Środowiska; kierunek Inż. Środowiska. Lista 2. do kursu Fizyka. Rok. ak. 2012/13 sem. letni
Wydział Inżynierii Środowiska; kierunek Inż. Środowiska Lista 2. do kursu Fizyka. Rok. ak. 2012/13 sem. letni Tabele wzorów matematycznych i fizycznych oraz obszerniejsze listy zadań do kursu są dostępne
1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI
Podstawy automatyki / Józef Lisowski. Gdynia, 2015 Spis treści PRZEDMOWA 9 WSTĘP 11 1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI 17 1.1. Automatyka, sterowanie i regulacja 17 1.2. Obiekt regulacji
Symulacja pracy silnika prądu stałego
KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN POLITECHNIKA OPOLSKA MECHATRONIKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Symulacja pracy silnika prądu stałego Opracował: Dr inż. Roland Pawliczek Opole 016
Podstawy Automatyki. Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Jakość układu regulacji Oprócz wymogu stabilności asymptotycznej, układom regulacji stawiane
MECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 Wykład Nr 8 Drgania punktu materialnego Prowadzący: dr Krzysztof Polko Wstęp Drgania Okresowe i nieokresowe Swobodne i wymuszone Tłumione i nietłumione Wstęp Drgania okresowe ruch powtarzający
ANALIZA OBCIĄŻEŃ JEDNOSTEK NAPĘDOWYCH DLA PRZESTRZENNYCH RUCHÓW AGROROBOTA
Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008 ANALIZA OBCIĄŻEŃ JEDNOSTEK NAPĘDOWYCH DLA PRZESTRZENNYCH RUCHÓW AGROROBOTA Katedra Podstaw Techniki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Streszczenie. W pracy przedstawiono
Wstęp do Modelu Standardowego
Wstęp do Modelu Standardowego Plan Wstęp do QFT (tym razem trochę równań ) Funkcje falowe a pola Lagranżjan revisited Kilka przykładów Podsumowanie Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
Optymalizacja systemów
Optymalizacja systemów Laboratorium - problem detekcji twarzy autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak, S. Zaręba, P. Klukowski Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się z gradientowymi algorytmami optymalizacji
Metody Optymalizacji Laboratorium nr 4 Metoda najmniejszych kwadratów
Laboratorium Metod Optymalizacji 216 Metody Optymalizacji Laboratorium nr 4 Metoda najmniejszych kwadratów 1. Za pomocą funkcji lsqcurvefit dobrać parametry a i b funkcji: Posiadając następujące dane pomiarowe:
Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie)
Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie) Temat: Analiza właściwości pilotażowych samolotu Specjalność: Pilotaż lub Awionika 1. Analiza stosowanych kryteriów
Opis systemów dynamicznych w przestrzeni stanu. Wojciech Kurek , Gdańsk
Opis systemów dynamicznych Mieczysław Brdyś 27.09.2010, Gdańsk Rozważmy układ RC przedstawiony na rysunku poniżej: wejscie u(t) R C wyjście y(t)=vc(t) Niech u(t) = 2 + sin(t) dla t t 0 gdzie t 0 to chwila
Sterowanie w programie ADAMS regulator PID. Przemysław Sperzyński
Sterowanie w programie ADAMS regulator PID Przemysław Sperzyński Schemat regulatora K p e t e t = u zad t u akt (t) M = K p e t + K i e t + K d de(t) u zad uakt M K i e t K d de t Uchyb regulacji człony
Optymalizacja ciągła
Optymalizacja ciągła 5. Metody kierunków poparwy (metoda Newtona-Raphsona, metoda gradientów sprzężonych) Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 28.03.2019 1
MECHANIKA 2 Wykład 7 Dynamiczne równania ruchu
MECHANIKA 2 Wykład 7 Dynamiczne równania ruchu Prowadzący: dr Krzysztof Polko Dynamiczne równania ruchu Druga zasada dynamiki zapisana w postaci: Jest dynamicznym wektorowym równaniem ruchu. Dynamiczne
Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID
Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID Regulatory o działaniu ciągłym (analogowym) zmieniają wartość wielkości sterującej obiektem w sposób ciągły, tzn. wielkość ta może przyjmować wszystkie
Sterowanie napędów maszyn i robotów
Wykład 7b - Układy wieloobwodowe ze sprzężeniem od zmiennych stanu Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2014 Układy wieloobwodowe ze sprzężeniem od zmiennych stanu Zadanie przestawiania Postać modalna
1. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem.
Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie:. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem. W regulacji dwupołożeniowej sygnał sterujący przyjmuje dwie wartości: pełne załączenie i wyłączenie...
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium MATLAB Zadanie nr 2 Detekcja twarzy autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się algorytmem gradientu prostego
OPTYMALIZACJA ZBIORNIKA NA GAZ PŁYNNY LPG
Leon KUKIEŁKA, Krzysztof KUKIEŁKA, Katarzyna GELETA, Łukasz CĄKAŁA OPTYMALIZACJA ZBIORNIKA NA GAZ PŁYNNY LPG Streszczenie Praca dotyczy optymalizacji kształtu zbiornika toroidalnego na gaz LPG. Kryterium
CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE
CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE Do opisu członów i układów automatyki stosuje się, oprócz transmitancji operatorowej (), tzw. transmitancję widmową. Transmitancję widmową () wyznaczyć można na podstawie
Obiekt. Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany).
SWB - Systemy wbudowane w układach sterowania - wykład 13 asz 1 Obiekt sterowania Wejście Obiekt Wyjście Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany). Fizyczny obiekt (proces, urządzenie)
ZASTOSOWANIE RACHUNKU OPERATORÓW MIKUS- IŃSKIEGO W PEWNYCH ZAGADNIENIACH DYNAMIKI KONSTRUKCJI
Budownictwo 18 Mariusz Poński ZASTOSOWANIE RACHUNKU OPERATORÓW MIKUS- IŃSKIEGO W PEWNYCH ZAGADNIENIACH DYNAMIKI KONSTRUKCJI 1. Metody transformacji całkowych Najczęściej spotykaną metodą rozwiązywania
II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia.
II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia. Definicja 1.1. Niech Q R n, n 1, będzie danym zbiorem i niech f : Q R n będzie daną funkcją określoną na Q. Równanie różniczkowe postaci (1.1) x = f(x),
METODY MATEMATYCZNE I STATYSTYCZNE W INŻYNIERII CHEMICZNEJ
METODY MATEMATYCZNE I STATYSTYCZNE W INŻYNIERII CHEMICZNEJ Wykład 3 Elementy analizy pól skalarnych, wektorowych i tensorowych Prof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej 1 Analiza
ANALIZA WŁAŚCIWOŚCI FILTRU PARAMETRYCZNEGO I RZĘDU
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 78 Electrical Engineering 2014 Seweryn MAZURKIEWICZ* Janusz WALCZAK* ANALIZA WŁAŚCIWOŚCI FILTRU PARAMETRYCZNEGO I RZĘDU W artykule rozpatrzono problem
MECHANIKA II. Dynamika ruchu obrotowego bryły sztywnej
MECHANIKA II. Dynamika ruchu obrotowego bryły sztywnej Daniel Lewandowski Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Katedra Mechaniki i Inżynierii Materiałowej http://kmim.wm.pwr.edu.pl/lewandowski/
INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki
Opracowano na podstawie: INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki 1. Kaczorek T.: Teoria sterowania, PWN, Warszawa 1977. 2. Węgrzyn S.: Podstawy automatyki, PWN, Warszawa 1980 3.
Stabilność II Metody Lapunowa badania stabilności
Metody Lapunowa badania stabilności Interesuje nas w sposób szczególny system: Wprowadzamy dla niego pojęcia: - stabilności wewnętrznej - odnosi się do zachowania się systemu przy zerowym wejściu, czyli
Rozszerzony konspekt preskryptu do przedmiotu Teoria Maszyn i Mechanizmów
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rozszerzony konspekt preskryptu do przedmiotu Teoria Maszyn i Mechanizmów Prof. dr hab. inż. Janusz Frączek Instytut
RÓWNANIA NIELINIOWE Maciej Patan
RÓWNANIA NIELINIOWE Maciej Patan Uniwersytet Zielonogórski Przykład 1 Prędkość v spadającego spadochroniarza wyraża się zależnością v = mg ( 1 e c t) m c gdzie g = 9.81 m/s 2. Dla współczynnika oporu c
Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA
Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA Cel ćwiczenia: dobór nastaw regulatora, analiza układu regulacji trójpołożeniowej, określenie jakości regulacji trójpołożeniowej w układzie bez zakłóceń
STATYKA Z UWZGLĘDNIENIEM DUŻYCH SIŁ OSIOWYCH
Część. STATYKA Z UWZGLĘDNIENIEM DUŻYCH SIŁ OSIOWYCH.. STATYKA Z UWZGLĘDNIENIEM DUŻYCH SIŁ OSIOWYCH Rozwiązując układy niewyznaczalne dowolnie obciążone, bardzo często pomijaliśmy wpływ sił normalnych i
ZADANIA OPTYMALIZCJI BEZ OGRANICZEŃ
ZADANIA OPTYMALIZCJI BEZ OGRANICZEŃ Maciej Patan Uniwersytet Zielonogórski WSTEP Zadanie minimalizacji bez ograniczeń f(ˆx) = min x R nf(x) f : R n R funkcja ograniczona z dołu Algorytm rozwiazywania Rekurencyjny
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce
Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium Zadanie nr 3 Osada autor: A Gonczarek Celem poniższego zadania jest zrealizowanie fragmentu komputerowego przeciwnika w grze strategiczno-ekonomicznej
WPŁYW POLA PRĘDKOŚCI INDUKOWANEJ NA LOT POCISKU RAKIETOWEGO ODPALANEGO ZE ŚMIGŁOWCA
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE nr 57, ISSN 1896-771X WPŁYW POLA PRĘDKOŚCI INDUKOWANEJ NA LOT POCISKU RAKIETOWEGO ODPALANEGO ZE ŚMIGŁOWCA Grzegorz Kowaleczko 1,2, Mirosław Nowakowski 1, Edward Olejniczak 1, Andrzej
Dokąd on zmierza? Przemieszczenie i prędkość jako wektory
A: 1 OK Muszę to powtórzyć... Potrzebuję pomocy Dokąd on zmierza? Przemieszczenie i prędkość jako wektory Łódź żegluje po morzu... Płynie z szybkością 10 węzłów (węzeł to 1 mila morska na godzinę czyli
Podstawy robotyki wykład V. Jakobian manipulatora. Osobliwości
Podstawy robotyki Wykład V Jakobian manipulatora i osobliwości Robert Muszyński Janusz Jakubiak Instytut Informatyki, Automatyki i Robotyki Politechnika Wrocławska Metoda bezpośrednia uzyskania macierzy
Drgania wymuszone - wahadło Pohla
Zagadnienia powiązane Częstość kołowa, częstotliwość charakterystyczna, częstotliwość rezonansowa, wahadło skrętne, drgania skrętne, moment siły, moment powrotny, drgania tłumione/nietłumione, drgania
Elementy rachunku różniczkowego i całkowego
Elementy rachunku różniczkowego i całkowego W paragrafie tym podane zostaną elementarne wiadomości na temat rachunku różniczkowego i całkowego oraz przykłady jego zastosowania w fizyce. Małymi literami
Numeryczne rozwiązywanie równań różniczkowych ( )
Numeryczne rozwiązywanie równań różniczkowych Równanie różniczkowe jest to równanie, w którym występuje pochodna (czyli różniczka). Przykładem najprostszego równania różniczkowego może być: y ' = 2x które
Manipulatory i roboty mobilne AR S1 semestr 5
Manipulatory i roboty mobilne AR S semestr 5 Konrad Słodowicz MN: Zadanie proste kinematyki manipulatora szeregowego - DOF Położenie manipulatora opisać można dwojako w przestrzeni kartezjańskiej lub zmiennych
Informatyka I Lab 06, r.a. 2011/2012 prow. Sławomir Czarnecki. Zadania na laboratorium nr. 6
Informatyka I Lab 6, r.a. / prow. Sławomir Czarnecki Zadania na laboratorium nr. 6 Po utworzeniu nowego projektu, dołącz bibliotekę bibs.h.. Największy wspólny dzielnik liczb naturalnych a, b oznaczamy
WPŁYW METODY DOPASOWANIA NA WYNIKI POMIARÓW PIÓRA ŁOPATKI INFLUENCE OF BEST-FIT METHOD ON RESULTS OF COORDINATE MEASUREMENTS OF TURBINE BLADE
Dr hab. inż. Andrzej Kawalec, e-mail: ak@prz.edu.pl Dr inż. Marek Magdziak, e-mail: marekm@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji
ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 40, s. 43-48, Gliwice 2010 ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO TOMASZ CZAPLA, MARIUSZ PAWLAK Katedra Mechaniki Stosowanej,
Wybrane metody przybliżonego. wyznaczania rozwiązań (pierwiastków) równań nieliniowych
Wykład trzeci 1 Wybrane metody przybliżonego wyznaczania rozwiązań pierwiastków równań nieliniowych 2 Metody rozwiązywania równań nieliniowych = 0 jest unkcją rzeczywistą zmiennej rzeczywistej Rozwiązanie
METODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Numeryczne rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą. prof. dr hab.inż. Katarzyna Zakrzewska
METODY NUMERYCZNE Wykład 4. Numeryczne rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą prof. dr hab.inż. Katarzyna Zakrzewska Met.Numer. Wykład 4 1 Rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą
WpłyW parametrycznej niepewności modelu na zmiany WspółczynnikóW Wzmocnień automatycznej stabilizacji samolotu
WpłyW parametrycznej niepewności modelu na zmiany WspółczynnikóW Wzmocnień automatycznej stabilizacji samolotu Jerzy Graffstein Instytut Lotnictwa Streszczenie Jakość automatycznej stabilizacji dla wybranych
Automatyka i robotyka
Automatyka i robotyka Wykład 5 - Stabilność układów dynamicznych Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 43 Plan wykładu Wprowadzenie Stabilność modeli
y i b) metoda różnic skończonych nadal problem nieliniowy 2 go rzędu z warunkiem Dirichleta
b) metoda różnic skończonych nadal problem nieliniowy 2 go rzędu z warunkiem Dirichleta przedział (a,b) dzielimy na siatkę, powiedzmy o stałym kroku: punkty siatki: u A y i w metodzie strzałów używamy
Projektowanie układów metodą sprzężenia od stanu - metoda przemieszczania biegunów
Uniwersytet Zielonogórski Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Laboratorium Sterowania Procesami Ciągłych Projektowanie układów metodą sprzężenia od stanu - metoda przemieszczania biegunów. Obliczanie
Podstawy Automatyki. Wykład 9 - Dobór regulatorów. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 9 - Dobór regulatorów. Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Dobór regulatorów Podstawową przesłanką przy wyborze rodzaju regulatora są właściwości dynamiczne obiektu regulacji. Rysunek:
SIMATIC S Regulator PID w sterowaniu procesami. dr inż. Damian Cetnarowicz. Plan wykładu. I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e
Plan wykładu I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e s p r zężeniem wizyjnym wykład 6 Sterownik PID o Wprowadzenie o Wiadomości podstawowe o Implementacja w S7-1200 SIMATIC S7-1200 Regulator PID w sterowaniu
KINEMATYKA I DYNAMIKA CIAŁA STAŁEGO. dr inż. Janusz Zachwieja wykład opracowany na podstawie literatury
KINEMATYKA I DYNAMIKA CIAŁA STAŁEGO dr inż. Janusz Zachwieja wykład opracowany na podstawie literatury Funkcje wektorowe Jeśli wektor a jest określony dla parametru t (t należy do przedziału t (, t k )
VII. Elementy teorii stabilności. Funkcja Lapunowa. 1. Stabilność w sensie Lapunowa.
VII. Elementy teorii stabilności. Funkcja Lapunowa. 1. Stabilność w sensie Lapunowa. W rozdziale tym zajmiemy się dokładniej badaniem stabilności rozwiązań równania różniczkowego. Pojęcie stabilności w
RUCH OBROTOWY- MECHANIKA BRYŁY SZTYWNEJ
RUCH OBROTOWY- MECHANIKA BRYŁY SZTYWNEJ Wykład 6 2016/2017, zima 1 MOMENT PĘDU I ENERGIA KINETYCZNA W RUCHU PUNKTU MATERIALNEGO PO OKRĘGU Definicja momentu pędu L=mrv=mr 2 ω L=Iω I= mr 2 p L r ω Moment
ALGORYTM PROJEKTOWANIA ROZMYTYCH SYSTEMÓW EKSPERCKICH TYPU MAMDANI ZADEH OCENIAJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ WYKONANIA ZADANIA BOJOWEGO
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (2) Nr 2, 24 Mirosław ADAMSKI Norbert GRZESIK ALGORYTM PROJEKTOWANIA CH SYSTEMÓW EKSPERCKICH TYPU MAMDANI ZADEH OCENIAJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ WYKONANIA ZADANIA BOJOWEGO. WSTĘP
Wyboczenie ściskanego pręta
Wszelkie prawa zastrzeżone Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: 1. Wstęp Wyboczenie ściskanego pręta oprac. dr inż. Ludomir J. Jankowski Zagadnienie wyboczenia
Informatyczne Systemy Sterowania
Adam Wiernasz Nr albumu: 161455 e-mail: 161455@student.pwr.wroc.pl Informatyczne Systemy Sterowania Laboratorium nr 1 Prowadzący: Dr inż. Magdalena Turowska I. Wykaz modeli matematycznych członów dynamicznych