Akademia Prawa. Zdzisław Muras. Podstawy prawa. 3. wydanie. C.H.Beck

Transkrypt

1 Akademia Prawa Zdzisław Muras Podstawy prawa 3 wydanie CHBeck

2 AKADEMIA PRAWA Podstawy prawa

3 W sprzedaży: S Gurgul PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE, wyd 9 Duże Komentarze Becka K Flaga-Gieruszyńska PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE, wyd 4 Skrypty Becka R Adamus UPADŁOŚĆ A POTRĄCENIE Krótkie Komentarze Becka Wprowadzenie A Szajkowski KSH, KRSU, MSiGU, PrUpN, wyd 21 Edycja Sądowa PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE, wyd 23 Twoje Prawo wwwksiegarniabeckpl

4 Akademia Prawa Zdzisław Muras Podstawy prawa 3 wydanie Wydawnictwo C HBECK Warszawa 2015

5 Wydawca: Aneta Flisek Wydawnictwo CHBeck 2015 Wydawnictwo CHBeck Sp z oo ul Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: TiMPrint Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wykaz skrótów XVII Wykaz ważniejszej literatury XXI Przedmowa do wydania trzeciego XXVII Rozdział 1 Ogólne wiadomości o prawie 1 1 Podstawy prawa a prawoznawstwo 1 2 Istota, pojęcie i rodzaje prawa 4 I Pojęcie prawa 4 II Rodzaje prawa 6 III Funkcje prawa 6 3 Wzajemny stosunek prawa i innych norm społecznych 7 I Zagadnienia wstępne 7 II Obyczaje, zwyczaje i normy towarzyskie 7 III Normy moralne 8 IV Normy techniczne 10 4 Świadomość prawna i praworządność 11 I Świadomość prawna 11 II Praworządność 12 5 Norma prawna 14 I Definicja normy prawnej 14 II Budowa norm prawnych 15 III Rodzaje norm prawnych 16 6 Przepis prawa 18 7 Akt prawny 19 I Rodzaje aktów prawnych 19 II Stanowienie aktów normatywnych 20 III Publikowanie aktów normatywnych 21 8 Stosunek prawny 22 9 Zdarzenia prawne i ich podział 25 V

7 Spis treści I Zdarzenia prawne 25 II Podział zdarzeń prawnych Stosowanie prawa i wnioskowania prawne 26 I Stosowanie prawa 26 II Wnioskowania prawne Obowiązywanie prawa 30 I Pojęcie obowiązywania prawa 30 II Zakresy obowiązywania norm prawnych 31 1 Obowiązywanie prawa w przestrzeni 31 2 Personalne obowiązywanie prawa 32 3 Obowiązywanie prawa w czasie Wejście normy prawnej w życie Utrata mocy obowiązującej Kolizje obowiązywania norm prawnych 35 I Reguły kolizyjne kryterium chronologiczności 35 II Reguły kolizyjne kryterium hierarchiczności 35 III Reguły kolizyjne kryterium szczególności 36 IV Kolizje reguł kolizyjnych Źródła prawa 37 I Pojęcie źródła prawa 37 II Rodzaje źródeł prawa 37 1 Źródła prawa powszechnie obowiązującego 37 2 Źródła o charakterze wewnętrznym 39 3 Źródła prawa Unii Europejskiej 39 4 System źródeł prawa Zbiory przepisów prawa Wykładnia prawa 42 I Pojęcie wykładni prawa 42 II Dyrektywy interpretacyjne i rodzaje wykładni 43 1 Dyrektywy interpretacyjne 43 2 Rodzaje wykładni prawa 44 III Moc wiążąca wykładni 45 1 Wykładnia o mocy powszechnie wiążącej 46 2 Wykładnia o ograniczonej mocy wiążącej 46 3 Wykładnia niemająca mocy wiążącej Luki i analogia w prawie Fakty, domniemania i fikcje prawne 50 I Fakty prawne 50 II Domniemania prawne 51 III Fikcja prawna Systematyka prawa 52 I Pojęcie systemu prawa 52 II Zasady systemu prawa 53 III Działy systemu prawa 54 IV Gałęzie prawa Przestrzeganie prawa i odpowiedzialność prawna 57 I Pojęcie przestrzegania prawa 57 II Pojęcie odpowiedzialności prawnej 58 Rozdział 2 Podstawowe zagadnienia dotyczące państwa Pojęcie państwa 61 VI

8 Spis treści I Rys historyczny 61 II Teorie powstania państwa 62 III Podstawy prawne i definicja państwa 63 1 Prawne kryteria państwa 63 2 Definicja państwa 64 IV Atrybuty państwa 65 1 Organy i instytucje państwowe 65 2 Władza 66 3 Terytorium 66 4 Ustrój 67 5 Polityka 67 6 Prawo 68 7 Obywatele 68 8 Symbole państwa Funkcje państwa Aparat państwa 72 I Pojęcie aparatu państwa 72 II Rodzaje organów państwa Typy i formy państwa 75 I Typy państw 75 1 Państwo niewolnicze 75 2 Państwa feudalne 76 3 Państwa kapitalistyczne 77 4 Państwa socjalistyczne 78 II Formy państw 78 Rozdział 3 Prawo konstytucyjne Pojęcie konstytucji i prawa konstytucyjnego 83 I Konstytucja 83 II Prawo konstytucyjne Konstytucje polskie 84 I Rozwój konstytucjonalizmu w Polsce 84 II Konstytucja RP z r 87 1 Zakres regulacji Konstytucji RP 87 2 Funkcje Konstytucji 87 3 Zasady zmiany Konstytucji RP Podstawowe zasady ustroju politycznego RP 89 I Pojęcie ustroju politycznego 89 II Podstawowe zasady ustroju politycznego Zasada trójpodziału władzy system organów państwa 93 I Zasada trójpodziału władzy 93 II System organów państwa 94 III Władza ustawodawcza 95 1 Sejm Skład Sejmu i immunitety Organy Sejmu Posiedzenia Sejmu i zadania Sejmu 98 2 Senat 99 IV Władza wykonawcza Prezydent RP Podstawowe funkcje Prezydenta RP 101 VII

9 Spis treści 2 Rada Ministrów Premier, ministrowie i wojewoda Podstawowe zadania Rady Ministrów 103 V Władza sądownicza Sądy Sąd Najwyższy Sądy powszechne i wojskowe Sądy administracyjne Sędziowie i ławnicy Krajowa Rada Sądownictwa Trybunał Stanu Postępowanie przed Trybunałem Stanu Powołanie Trybunału Stanu Prokuratura Adwokatura i radcowie prawni 112 VI Władza kontrolna Uwagi ogólne Trybunał Konstytucyjny Najwyższa Izba Kontroli Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 119 VII Terenowe organy państwa Samorząd terytorialny Gmina Powiat Województwo Organy administracji rządowej w województwie Inne naczelne organy państwa 126 I Rada Bezpieczeństwa Narodowego 126 II Narodowy Bank Polski Podstawowe wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela 127 I Podstawowe prawa i wolności obywatelskie 129 II Podstawowe prawa polityczne 130 III Podstawowe prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne 130 IV Podstawowe obowiązki obywatelskie (art 82 86) 131 V Środki ochrony praw i wolności 131 Rozdział 4 Prawo administracyjne Pojęcie i struktura prawa administracyjnego Administracja publiczna i jej organy 135 I Pojęcie administracji publicznej 135 II Polityka 136 III Podziały organów administracyjnych Źródła prawa administracyjnego Stosunek administracyjnoprawny Prawne formy działania administracji 141 I Akt normatywny administracji 142 II Akt administracyjny 142 III Ugoda zawierana przed organami administracji 145 IV Porozumienie administracyjne 145 V Czynności cywilnoprawne 146 VIII

10 Spis treści VI Prowadzenie działalności społeczno-organizatorskiej 146 VII Czynności faktyczne (materialno-techniczne) 147 VIII Przyrzeczenie administracyjne 148 IX Milczenie administracji Postępowanie administracyjne 148 I Pojęcie postępowania administracyjnego 148 II Postępowanie administracyjne ogólne 150 III Zasady postępowania administracyjnego 150 IV Właściwość organów postępowania administracyjnego 152 V Strony postępowania administracyjnego 154 VI Terminy załatwienia sprawy administracyjnej 154 VII Doręczanie pism 156 VIII Przebieg postępowania administracyjnego Wszczęcie postępowania Postępowanie dowodowe Rozprawa administracyjna Zawieszenie postępowania Rozstrzygnięcie sprawy (decyzje) Postanowienia 161 IX Środki odwoławcze Odwołania Zażalenia Wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy Nadzwyczajne środki zaskarżenia Wznowienie postępowania Uchylenie lub zmiana decyzji Stwierdzenie nieważności decyzji Wygaśnięcie decyzji Sądowa kontrola decyzji administracyjnych 166 I Rodzaje i właściwość sądów administracyjnych 166 II Uczestnicy postępowania 168 III Przebieg postępowania i środki odwoławcze Skargi i wnioski Prawo administracyjne materialne Postępowanie egzekucyjne w administracji 174 I Pojęcie i zakres postępowania egzekucyjnego 174 II Przebieg i uczestnicy postępowania egzekucyjnego 176 III Rodzaje egzekucji i środków przymusu 178 IV Zabezpieczenie należności 179 Rozdział 5 Prawo karne Pojęcie prawa karnego Źródła prawa karnego (sensu largo) Prawo karne materialne 183 I Struktura prawa karnego 183 II Zakres obowiązywania prawa karnego Obowiązywanie prawa w czasie Obowiązywanie prawa w przestrzeni Obowiązywanie prawa karnego względem osób 189 III Pojęcie przestępstwa Związek przyczynowy Bezprawność 191 IX