Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX

Transkrypt

1 Spis treści Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Rozdział I. Przedmiot prawa konstytucyjnego... 1 Rozdział II. Polska w europejskim systemie konstytucyjnym Państwo w kontekście globalnego systemu politycznego... 9 I. Pojęcie państwa i suwerenności... 9 II. Ewolucja państwa i prawa konstytucyjnego Konstytucyjne zasady dotyczące przystępowania do organizacji międzynarodowych o charakterze integracyjnym Integracja europejska I. Proces powstawania Unii Europejskiej II. Kompetencje Unii Europejskiej III. Organy Unii Europejskiej IV. Prawo Unii Europejskiej a prawo wewnętrzne i prawo międzynarodowe V. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa VI. Europejski system konstytucyjny VII. Problem ochrony praw człowieka i obywatelstwo Unii Europejskiej VIII. Problem deficytu demokracji IX. Integracja europejska a równowaga władz w państwach członkowskich X. Sądownictwo w europejskim systemie konstytucyjnym Rozdział III. Źródła prawa Pojęcie źródeł prawa Konstytucja RP I. Podstawowe cechy Konstytucji RP II. Charakterystyka postanowień Konstytucji RP III. Specyfika wykładni Konstytucji RP Ratyfikowane umowy międzynarodowe Ustawa Rozporządzenie Rozporządzenie z mocą ustawy Akty prawa miejscowego Akty prawa wewnętrznego Cechy systemu źródeł prawa... 65

2 VIII Spis treści Rozdział IV. Ogólna charakterystyka państwowości w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Charakterystyka początkowych partii Konstytucji RP Zasady ustrojowe I. Rzeczpospolita wspólnym dobrem wszystkich obywateli II. Rzeczpospolita Polska państwem demokratycznym III. Rzeczpospolita Polska państwem prawnym IV. Rzeczpospolita Polska państwem urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej V. Rzeczpospolita Polska państwem jednolitym VI. Rzeczpospolita Polska państwem podzielonej władzy VII. Rzeczpospolita państwem o społecznej gospodarce rynkowej Ocena obecnego ustroju Rozdział V. Konstytucyjny status jednostki w państwie polskim Zagadnienia ogólne I. Pojęcie praw człowieka II. Podmiot praw człowieka i podmioty zobowiązane do ich realizacji III. Funkcje praw człowieka IV. Typologie praw człowieka Prawa wolnościowe Prawa sensu stricto Prawa-kompetencje Inne prawa Prawa materialne i proceduralne Podział praw w Konstytucji RP Prawa konstytucyjne i pozakonstytucyjne V. Ograniczanie praw konstytucyjnych Znaczenie Konstytucji RP dla ochrony praw człowieka Konstytucyjne granice ingerencji w sferę praw człowieka Systemy regulacji praw wolnościowych Realizacja i ograniczanie praw socjalnych VI. Prawa człowieka w stanach nadzwyczajnych VII. Ogólna charakterystyka konstytucyjnej regulacji praw człowieka Prawa osobiste I. Prawa osobiste w Konstytucji RP II. Wolność wypowiedzi Pojęcie wolności wypowiedzi Funkcje wolności wypowiedzi Źródła prawa Wolność prasy Wolność radiofonii i telewizji III. Wolność sumienia i religii Pojęcie wolności sumienia i religii Źródła i zakres wolności sumienia i religii w prawie obowiązującym Status Kościołów i związków wyznaniowych Prawa polityczne

3 Spis treści IX I. Wolność zgromadzeń Podstawy konstytucyjne wolności zgromadzeń Regulacja ustawowa wolności zgromadzeń Prawo o zgromadzeniach II. Wolność zrzeszania Partie polityczne Stowarzyszenia Związki zawodowe i organizacje pracodawców III. Prawo do informacji i wolność informowania IV. Prawo petycji Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne Zasada równości I. Godność II. Równość formalna III. Równość materialna IV. Zakaz dyskryminacji Konstytucyjne obowiązki jednostki Konstytucyjne gwarancje praw jednostki I. Skarga konstytucyjna II. Prawo do sądu III. Wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie naruszonych praw IV. Odszkodowanie z tytułu wyrządzenia szkody przez działanie organów władzy publicznej Rozdział VI. Zagadnienie suwerenności i jej realizacji w Konstytucji RP Podmiot suwerenności Zasady powoływania organów przedstawicielskich I. Pojęcie zasad prawa wyborczego II. Wolność wyborów III. Zasada powszechności wyborów IV. Zasada równości wyborów V. Zasada bezpośredniości VI. Zasada tajności głosowania VII. Systemy wyborcze Uwagi ogólne System większościowy System proporcjonalny System obowiązujący w Polsce VIII. Gwarancje praworządności wyborów i zasada sądowej weryfikacji ich ważności Uwagi ogólne Rejestracja list kandydatów i kandydatów (wybory parlamentarne) Zgłaszanie kandydatów na urząd Prezydenta RP Systemy weryfikacji ważności wyborów Weryfikacja ważności wyborów w Polsce Formy demokracji bezpośredniej I. Pojęcie i instytucje demokracji bezpośredniej Uwagi ogólne

4 X Spis treści 2. Referendum Plebiscyt Inicjatywa ludowa, weto ludowe Konsultacje społeczne II. Referendum w Polsce Instytucje demokracji bezpośredniej Referendum ogólnokrajowe Referendum wyrażające zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej Referendum zatwierdzające ustawę zmieniającą przepisy Konstytucji RP Referendum lokalne Inicjatywa społeczna w Polsce Inicjatywa społeczna w sprawie przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego Obywatelska inicjatywa ustawodawcza Rozdział VII. Sejm i Senat Sejm i Senat w konstytucyjnej strukturze organów państwa I. Sejm i Senat jako organy władzy publicznej II. Sejm i Senat jako organy przedstawicielskie III. Sejm i Senat jako izby parlamentu Definicja i rodzaje parlamentów Senat jako druga izba parlamentu Problem zasadności istnienia dwuizbowego parlamentu w Polsce Mandat przedstawicielski oraz status prawny posłów i senatorów I. Charakterystyka mandatu II. Szczególne uprawnienia posłów (senatorów) III. Obowiązki posłów (senatorów) i szczególne zakazy ich dotyczące IV. Gwarancje prawidłowego wykonywania mandatu Immunitet Gwarancje materialne Kadencja i zasady działania Sejmu i Senatu I. Kadencja parlamentu Długość i początek kadencji Zakończenie kadencji Zasada dyskontynuacji prac parlamentu II. Podstawowe zasady działalności Sejmu i Senatu Autonomia regulaminowa izb Zasada permanencji Zasada jawności Zasada kierowania pracami izby przez Marszałka Wewnętrzna organizacja Sejmu i Senatu I. Organy wewnętrzne Marszałkowie Sejmu i Senatu Prezydia Sejmu i Senatu Konwenty Seniorów Komisje parlamentarne II. Kluby i koła parlamentarne

5 Spis treści XI 31. Funkcje Sejmu i Senatu I. Klasyfikacja funkcji Sejmu i Senatu II. Funkcja ustrojodawcza III. Funkcja ustawodawcza Tryb ustawodawczy Przygotowanie projektu i złożenie inicjatywy ustawodawczej Postępowanie w Sejmie Rozpatrzenie przez Senat ustawy uchwalonej przez Sejm Postępowanie w Sejmie w sprawie propozycji Senatu Postępowanie w Sejmie w sprawie wniosku Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy Sejm a postępowanie w trybie prewencyjnej kontroli zgodności ustaw z Konstytucją RP Podpisanie ustawy i zarządzenie jej ogłoszenia Modyfikacje trybu ustawodawczego IV. Funkcja współuczestniczenia w określaniu polityki państwa, w szczególności polityki integracyjnej RP V. Funkcja kreacyjna Kompetencje wykonywane wyłącznie przez Sejm Kompetencje przypisane Sejmowi przy uczestnictwie Senatu Kompetencje sprawowane przez Sejm na wniosek Prezydenta RP Kompetencje wykonywane odrębnie przez Sejm i Senat VI. Funkcja kontrolna Zgromadzenie Narodowe I. Charakter prawny II. Tryb pracy i organizacja wewnętrzna III. Funkcje Zgromadzenia Narodowego Rozdział VIII. Rada Ministrów Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej a pojęcie rządu w prawie konstytucyjnym Powoływanie RM I. Pojęcie powoływania II. Przesłanki powoływania rządu III. Procedury powoływania rządu IV. Procedura zasadnicza powoływania RM V. Procedury rezerwowe powoływania RM Pierwsza procedura rezerwowa Druga procedura rezerwowa VI. Zmiany w składzie Rady Ministrów Skład i struktura Rady Ministrów I. Ogólna charakterystyka II. Prezes RM Udział premiera w powoływaniu rządu i w jego rekonstrukcji Wpływ premiera na trwałość rządu Wpływ premiera na tok i kierunek prac rządu Wpływ premiera na pracę członków rządu i administracji rządowej III. Wiceprezes RM

6 XII Spis treści IV. Ministrowie Ministrowie kierujący działem administracji rządowej Ministrowie wypełniający zadania wyznaczone im przez Prezesa RM Sekretarze i podsekretarze stanu V. Struktura rządu Kompetencje RM Akty prawne rządu I. Akty powszechnie obowiązujące II. Akty wewnętrzne Zasady funkcjonowania rządu I. Zasada kolegialności działania rządu II. Zasada kierowania pracami rządu przez premiera III. Zasada reprezentowania Rady Ministrów przez Prezesa w kontaktach z innymi organami państwa IV. Zasada związania członków rządu i jego przedstawicieli stanowiskiem Rady Ministrów Odpowiedzialność rządu I. Istota odpowiedzialności politycznej II. Odpowiedzialność polityczna rządu w Polsce Wotum nieufności dla rządu Wotum nieufności dla członka rządu Elementy procedury sejmowej Ograniczenia Skutki uchwalenia wotum nieufności Wotum zaufania Absolutorium III. Odpowiedzialność konstytucyjna (prawna) rządu Rozdział IX. Prezydent Rzeczypospolitej Wybory prezydenckie Mandat prezydencki I. Objęcie urzędu II. Wygaśnięcie mandatu prezydenckiego III. Ciągłość funkcjonowania urzędu prezydenta IV. Zasada incompatibilitas Artykuły 10 i 126 Konstytucji RP. Konstytucyjna charakterystyka Prezydenta RP Funkcje Prezydenta RP I. Funkcja reprezentacyjna i symboliczna II. Funkcja arbitrażu III. Funkcja wykonawcza Kompetencje Prezydenta RP I. Prezydent RP a suweren II. Prezydent RP a władza ustrojodawcza III. Prezydent RP a władza ustawodawcza Uprawnienia związane z wyborami Uprawnienia związane z funkcją arbitra Kompetencje związane ze stanowieniem ustaw

7 Spis treści XIII IV. Prezydent RP a władza wykonawcza Problem rozdziału zadań i kompetencji między Prezydenta RP i rząd Kompetencje związane z powoływaniem Rady Ministrów i przyjmowaniem jej dymisji Kompetencje w zakresie stanowienia aktów podustawowych Kompetencje w dziedzinie polityki zagranicznej i obronności Pozostałe kompetencje związane z władzą wykonawczą V. Prezydent RP a władza sądownicza VI. Uprawnienia Prezydenta RP w stanach nadzwyczajnych Zagadnienie odpowiedzialności Prezydenta RP I. Odpowiedzialność polityczna. Zasada kontrasygnaty Założenia systemu parlamentarnego Rozwiązania konstytucyjne II. Odpowiedzialność wyborcza III. Odpowiedzialność konstytucyjna IV. Odpowiedzialność karna Rozdział X. Niezależne od rządu organy regulujące Narodowy Bank Polski Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji I. Uwagi wprowadzające II. Miejsce Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w konstytucyjnej strukturze organów państwa III. Skład i organizacja Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji IV. Powoływanie i status prawny członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji V. Pozycja Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji VI. Kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Funkcja prawotwórcza Funkcja koncesyjna Funkcja kreacyjna Funkcja kontrolna VII. Odpowiedzialność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i jej członków Rozdział XI. Organy władzy sądowniczej Konstytucyjne zasady organizacji i funkcjonowania sądownictwa I. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości II. Zasada niezależności sądownictwa III. Zasada niezawisłości sędziów i jej gwarancje IV. Struktura sądów w Polsce Sąd Najwyższy Sądy powszechne Sądy administracyjne Sądy wojskowe V. Zasada wieloinstancyjności postępowania sądowego VI. Zasada udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości

8 XIV Spis treści 49. Trybunał Konstytucyjny I. Podstawy prawne i organizacja Trybunału Konstytucyjnego II. Pozycja ustrojowa TK w Polsce III. Funkcje TK w Polsce Orzekanie w sprawach konstytucyjności i legalności aktów normatywnych Orzekanie w sprawach skarg konstytucyjnych Orzekanie w sprawach konstytucyjności celów lub działalności partii politycznych Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa Rozstrzyganie w sprawie stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzę du przez Prezydenta RP Trybunał Stanu I. Pojęcie odpowiedzialności konstytucyjnej II. Prawne podstawy funkcjonowania Trybunału Stanu w Polsce III. Pozycja ustrojowa i organizacja Trybunału Stanu IV. Zakres podmiotowy odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu V. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu VI. Przebieg postępowania w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej (karnej) Etap wstępny postępowania Postępowanie przed Trybunałem Stanu VII. Podsumowanie Rozdział XII. Władza kontrolująca Najwyższa Izba Kontroli I. Pozycja ustrojowa Najwyższej Izby Kontroli II. Zasady organizacji i struktura Najwyższej Izby Kontroli III. Kryteria i zakresy kontroli Najwyższej Izby Kontroli Kontrola organów państwowych Kontrola organów samorządu terytorialnego Zakres kontroli innych organów i podmiotów Inicjowanie kontroli IV. Środki pokontrolne i konsekwencje kontroli NIK Rzecznik Praw Obywatelskich I. Uwagi ogólne II. Pozycja ustrojowa Rzecznika Praw Obywatelskich III. Organizacja urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich IV. Funkcje Rzecznika Praw Obywatelskich V. Procedura działania Rzecznika Praw Obywatelskich i przysługujące mu środki ochrony praw i wolności Postępowanie Środki o charakterze kontrolno-wyjaśniającym Środki o charakterze sygnalizacyjno-interwencyjnym Środki o charakterze inspiracyjnym Środki o charakterze informacyjno-edukacyjnym Indeks rzeczowy