Zrezygnuj z alkoholu utrudnia on wydalanie kwasu moczowego z organizmu, a przecież zależy nam na jak najefektywniejszym przebiegu tego procesu.

Transkrypt

1 Dieta niskopurynowa zasady, produkty, wskazania oraz przepisy Sposób odżywiania to bardzo często zarówno czynnik indukujący schorzenie, jak i jeden ze środków leczniczych. Dna moczanowa to choroba z pojawiającymi się okresowo bolesnymi atakami. Współczesna medycyna jest w stanie poradzić sobie z nimi przy użyciu odpowiednich środków leczniczych, jednak na nic się one zdadzą bez zastosowania właściwej diety, w tym przypadku diety niskopurynowej. Puryny czym są? Puryny to związki cykliczne zawierające w swojej budowie azot (adenina, guanina, hipoksantyna). Na bieżąco powstają w naszym organizmie i wykorzystywane są m.in. do produkcji DNA i związków energetycznych. Wraz z pokarmem również przyjmujemy pewną dawkę puryn (choć nie są one wykorzystywane w żaden sposób przez organizm, a jedynie metabolizowane i wydalane). Puryny ulegają przemianie do kwasu moczowego i są wydalane wraz z moczem. W pewnych okolicznościach, np. w niektórych zaburzeniach genetycznych, powstaje ich w organizmie zbyt wiele, co prowadzi do nadmiernego wzrostu poziomu kwasu moczowego we krwi (w wyniku ich przemiany). Stan ten nazywamy hiperurykemią. Osobom dotkniętym tym problemem zaleca się ograniczenie spożycia produktów bogatych w puryny. Dieta niskopurynowa zasady Zasada I unikaj tego, co przeciwwskazane Głównym założeniem tej diety jest ograniczenie produktów bogatych w związki purynowe. Do takowych należą przede wszystkim mięsa, ryby i rośliny strączkowe. Skomponowanie zbilansowanej diety z całkowitym ich wykluczeniem jest bardzo trudne, dlatego też istnieje przyzwolenie na ich stosowanie, lecz z umiarem (maksymalnie 50 g mięsa dziennie). Zgodnie z wytycznymi można natomiast spożywać do woli większość warzyw, owoców, produktów zbożowych kasz, ryżu, makaronów, orzechów, produktów mlecznych, jaj. Zasada II Zrezygnuj z alkoholu utrudnia on wydalanie kwasu moczowego z organizmu, a przecież zależy nam na jak najefektywniejszym przebiegu tego procesu. Zasada III Wypijaj ok. 2 litrów płynów dziennie. Podstawę stanowić powinny woda i soki warzywne. Zasada IV Spożywaj posiłki regularnie, co ok. 4 godziny. W nocy organizm wykazuje tendencję do zatrzymywania kwasu moczowego w organizmie, ważne jest zatem, aby ostatni posiłek miał miejsce ok. 3 godziny przed snem. Zasada V

2 Ogranicz smażenie, zamiast tego wybieraj inne metody obróbki termicznej gotowanie, duszenie, pieczenie, szczególnie jeżeli chodzi o mięso. Zasada VI Zmniejsz podaż tłuszczu w diecie utrudnia wydalanie moczanów z organizmu. Nie oznacza to całkowitej jego eliminacji, a jedynie przyjmowanie odpowiednich porcji. Dla diety o kaloryczności 2000 kcal będzie to około 55 g tłuszczu. Zasada VII Nie przejadaj się. Ta zasada powinna przyświecać każdemu z nas, jednak staje się wyjątkowo ważna, kiedy pojawiają się zaburzenia metaboliczne, zwłaszcza jeśli towarzyszy im nadwaga. Dieta niskopurynowa dla kogo? Dieta nikopurynowa dedykowana jest przede wszystkim osobom cierpiącym na dnę moczanową. To schorzenie, zwane niegdyś chorobą królów, charakteryzuje się nadmierną produkcją i rozpadem puryn w organizmie, czego konsekwencją jest nadmiar kwasu moczowego we krwi. Stan taki prowadzi do odkładania się w stawach kryształków moczanu sodu, w następstwie czego dochodzi do ich uszkodzenia. Aby zapobiec rozwojowi choroby stosuje się leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego z organizmu, ale również ogranicza się podaż puryn wraz z pokarmem. Produkty spożywcze cechują się niską, średnią lub wysoką zawartością związków purynowych. Puryny w produktach Produkty bogate w związki purynowe: wędzone ryby, ryby: dorsz, makrela, karp, łosoś, pstrąg, sandacz, sola, szczupak, śledź, krewetki, suszone morele, soja, mięso: cielęcina, jagnięcina, wołowina, wieprzowina, dziczyzna, drób, grzyby, podroby (wątróbka, nerki, móżdżek), galarety i wywary mięsne, warzywa: szparagi, brukselka, brokuły, groszek zielony, kalafior, kukurydza, szpinak, papryka, por, konserwy, mak, drożdże piwne, alkohol: piwo, wódka, musztarda, Powyższe produkty powinny zostać wyeliminowane z codziennego jadłospisu osób na diecie niskopurynowej. Produkty o średniej zawartości związków purynowych (należy spożywać je z umiarem mięso najlepiej ograniczyć do 50 g dziennie):

3 mięso, wędliny i ryby flądra, lin, wołowina mostek, parówki, Frankfurterki, warzywa dynia, zielona fasolka szparagowa, jarmuż, czerwona kapusta, kapusta włoska, suche nasiona roślin strączkowych fasola biała, groch soczewica, owoce banan, melon. Produkty o niskiej zawartości puryn: mleko i produkty mleczne, jaja, warzywa (oprócz wyżej wymienionych), owoce, tłuszcze i oleje, ziarna słonecznika, orzechy włoskie, orzechy ziemne, produkty zbożowe kasze, ryż, pieczywo. Pomimo narzuconych restrykcji dietetycznym można stworzyć kolorowy, różnorodny i smaczny jadłospis. Dieta niskopurynowa przepisy Oto kilka pomysłów na odżywcze posiłki zgodne z zasadami diety niskopurynowej: Przepis na jaglankę na mleku z jabłkiem, orzechami włoskimi i cynamonem Kasza jaglana g (4 łyżki) Mleko 2% tłuszczu ok. 100 g (kasza i mleko w proporcji 2:1) Jabłko 1 szt Orzechy włoskie garść Przygotowanie: kaszę jaglaną opłucz. Mleko zagotuj i wrzuć kaszę. Gotuj na wolnym ogniu do wchłonięcia mleka przez kaszę. Do ugotowanej kaszy dodaj starte jabłko i orzechy. Dopraw do smaku cynamonem. Jaglanka to świetny pomysł na śniadanie. Nie dość, że obfituje w witaminy i minerały tiaminę, ryboflawinę, niacynę, magnez i potas, to w dodatku jest niezwykle smaczna. Przepis na gołąbki z ryżem i mięsem mielonym (2 porcje) Mięso mielone (szynka wieprzowa, łopatka) 50 g Ryż brązowy 30g (około 3 łyżek) Pół średniej cebuli Liście białej kapusty Łyżka mąki Bulion warzywny Przyprawy do smaku, przecier pomidorowy Przygotowanie: ugotowany ryż wymieszać z mięsem, dodać cebulę i przyprawić. Liście kapusty wrzucić do wrzątku i gotować na małym ogniu ok. 10 minut. W

4 podgotowaną i ostudzoną kapustę zawijać porcje mięsno-ryżowe. Dusić na wywarze warzywnym około 40 minut, do miękkości kapusty. Wywar z gołąbków zagęścić mąką, dodać przecier pomidorowy, zagotować i doprawić. Gołąbki to świetny sposób na potrawę, która będzie zawierała dodatek mięsa, ale nie będzie ono dominującym składnikiem. Podobną zaletą cechuje się risotto, wszelkie zapiekanki z niewielkim dodatkiem mięsa mielonego na bazie kasz czy makaronów. Przepis na makaron w sosie buraczanym Makaron pełnoziarnisty 1 szklanka Burak 1 duża sztuka Twaróg półtłusty 2 kopiaste łyżki Jogurt naturalny 1 łyżka Chrzan 1 łyżka Ziarna słonecznika 2 łyżki Przygotowanie: buraki ugotować i zmiksować na gładką masę z twarogiem, jogurtem i chrzanem. Makaron ugotować al dente, wymieszać z sosem. Posypać ziarnami słonecznika prażonymi na patelni. To proste danie, sycące choć bez dodatku mięsa. Źródło białka w tym przypadku stanowi ser twarogowy. Nadrzędnym celem stosowania diety niskopurynowej w większości przypadków jest ocalenie stawów przez groźnymi konsekwencjami dny moczanowej. Na początku zmiana sposobu żywienia może wydać się trudna. Mimo to gra jest warta świeczki, dlatego że toczy się o zdrowie, a codzienny jadłospis wbrew pozorom wcale nie musi być monotonny i niesmaczny. Literatura: Ciok Janusz; Co to jest dna moczanowa; Jarosz Mirosław; Zalecenia zdrowego żywienia w schorzeniach układu krążenia, układu oddechowego, narządu ruchu, psychosomatycznych i onkologicznych; IŻŻ; Warszawa 2012 Kunachowicz Anna i wsp.; Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011 L. Roach; Metabolizm i żywienie; wyd. Elsevier Urban & Partner; Author: Paulina Hetwer Link do artykułu:

5 oraz-przepisy