WARZYWA JAKIE I ILE W WYBRANYCH SCHORZENIACH

Transkrypt

1 WARZYWA JAKIE I ILE W WYBRANYCH SCHORZENIACH dr inż. Dominika Głąbska Zakład Dietetyki Katedra Dietetyki Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW warzywa i owoce są istotnym elementem codziennej zdrowej diety odpowiednie spożycie warzyw i owoców może pomóc w zapobieganiu istotnym chorobom niedostateczne spożycie warzyw i owoców - w skali świata - 1% niepełnosprawności - 2,8% zgonów 1

2 Wspólny Raport Światowej Organizacji Zdrowia/ Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa na temat roli dla zdrowia warzyw i owoców Kobe, Japonia, 1-3 września 2004 Niedostateczne spożycie warzyw i owoców powoduje: ok. 14% zgonów z powodu nowotworów przewodu pokarmowego ok. 11% zgonów z powodu choroby niedokrwiennej serca ok. 9% zgonów z powodu zawałów Wspólny Raport Światowej Organizacji Zdrowia/ Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa na temat roli dla zdrowia warzyw i owoców Kobe, Japonia, 1-3 września 2004 dla zapobiegania wystąpieniu schorzeń przewlekłych dla zapobiegania niedoborom składników odżywczych Zalecane spożycie przynajmniej 400g warzyw i owoców łącznie/ 24h Z wyłączeniem ziemniaków i innych bulw skrobiowych (tropikalne edda, taro, cocoyam, dasheen) 2

3 Wspólny Raport Światowej Organizacji Zdrowia/ Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa na temat roli dla zdrowia warzyw i owoców Kobe, Japonia, 1-3 września 2004 Co jest ważne? 400g nie jest celem, tylko minimalnym poziomem istotne jest urozmaicenie lepszym wyborem są produkty świeże w niektórych krajach przeciętne spożycie warzyw jest tak niskie, że mogą nie dać rady osiągnąć nawet poziomu 400g Przeciętne miesięczne spożycie niektórych artykułów żywnościowych na osobę w Polsce w gospodarstwach domowych ogółem 3

4 Cukrzyca Przewaga warzyw nad owocami Zalecenia japońskie: 1 OWOC dziennie DO 400G WARZYW dziennie 4

5 Indeks glikemiczny warzyw warzywa surowe < 30 warzywa gotowane <50 niższy w przypadku produktów surowych niż gotowanych Marchew surowa 16 Marchew gotowana Owoce surowe: Mango 51 Banan 52 Kiwi 53 Papaja 59 Ananas 59 Błonnik pokarmowy Jest to substancją pochodzenia roślinnego, która nie ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka. Występuje w owocach, warzywach, orzechach, ziarnach oraz produktach zbożowych z pełnego przemiału, tzn. pełnoziarnistym pieczywie, kaszach, otrębach zbożowych. 5

6 PODZIAŁ WARZYW W ZALEŻNOŚCI OD ZAWARTOŚCI WĘGLOWODANÓW A. Warzywa o zawartości do 3% węglowodanów B. Warzywa o zawartości do 6% węglowodanów C. Warzywa o zawartości 6-10% węglowodanów D. Warzywa o zawartości 11% (i więcej) węglowodanów Warzywa o zawartości do 3 % węglowodanów Cykoria, świeże grzyby, endywia, ogórki, rabarbar, rzodkiewka, sałata, szczypiorek, szparagi, szpinak 6

7 Warzywa o zwartości do 6 % węglowodanów Botwina, brokuły, cebula, kabaczek, kalafior, kalarepa, papryka, pomidory, szczaw Warzywa o zawartości 6 do 10 % węglowodanów Brukiew, brukselka, buraki, dynia, fasola (strączki), jarmuż, kapusta (biała, czerwona, włoska), marchew, nać pietruszki, pory, rzepa 7

8 Warzywa o zawartości powyżej 11% węglowodanów Bób, groszek zielony, groszek konserwowy bez zalewy, korzeń pietruszki, salsefia, seler, skorzonera, chrzan Schorzenia przewodu pokarmowego 8

9 Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego dolegliwości bólowe wzdęcia zaparcia Wybieranie produktów zgodnie z indywidualną tolerancją rodzaj produktów ilość sposób przygotowania (obróbka cieplna) 9

10 Najczęstszy rodzaj zaparć zaparcia czynnościowe do 10% ludzi kobiety częściej niż mężczyźni Zaparcia czynnościowe przyczyny powstrzymywanie się od wypróżnień dieta z małą ilością błonnika pokarmowego niedostateczne spożycie płynów mała aktywność kończyn dolnych i mięśni brzucha 10

11 Warzywa wzdymające strączkowe (groch, fasola, soja, soczewica) kapustne (kapusta, kalafior, brokuł, brukselka) cebulowe (cebula, czosnek, por) inne ogórki, rzodkiewka 11

12 Prebiotyki: Substancje stymulujące rozwój prawidłowej flory bakteryjnej jelit Należą do nich białka, tłuszcze, oligo - lub polisacharydy, które nie ulegają trawieniu i w formie niezmienionej docierają do światła jelita, by tam rozwijać swoje działanie stymulujące. Obecnie najczęściej stosowanymi oligosacharydami są inulina i fruktooligosacharydy(fos), które występują naturalnie cykoria szparagi cebula karczochy por 12

13 Nadciśnienie tętnicze Zalecenia w nadciśnieniu tętniczym Normalizacja masy ciała spożycia soli Ograniczenie spożycia alkoholu Zwalczanie palenia papierosów Aktywność fizyczna 13

14 14

15 1g soli kuchennej 388 mg sodu 1 łyżeczka 5g soli kuchennej 1942 mg Kapusta 19 mg/ 100g Kapusta kwaszona 206 mg/ 100g X 11 Ogórek 11 mg/ 100g Ogórek kwaszony 703 mg/ 100g X 64 15

16 Energia Błonnik pokarmowy Energia, błonnik pokarmowy, potas, magnez Białko, wapń Węglowodany Energia, nienasycone kwasy tłuszczowe Białko, magnez Potas, magnez, błonnik pokarmowy Potas, magnez, błonnik pokarmowy 16